معمار سنان به روایت تذکره البنیان و تذکره الابنیه، نقدی بر کتاب خاطرات معمار سنان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هویت فرهنگی یک جامعه، مولود عوامل متعددی چون: دین، آداب و سنن، هنر و به طور خاص معماری می باشد، که وجه کاربردی آن در زندگی انسان، موجب اهمیت به سزایش در شکل گیری تمدن های باشکوهی مانند اسلام گردیده است. ازآنجا که بروز و ظهور عینی این تمدن در قالب سازه های هنری ارزشمند، مرهون دانش و مهارت معمارانی برجسته همچون سنان عبدالمنان می باشد، لذا بررسی نوشتارهای برجای مانده از این بزرگان جهت آشنایی با دیدگاه های بی بدیلشان قابل تامل خواهد بود. با در نظر داشتن جایگاه خاص سنان، در توسعه و پیشرفت معماری عثمانی و نیز معماری اسلامی، مطالعه و کند وکاو در متون مربوط به او، بالاخص آنچه از زبان خود معمار گفته شده، راهگشا می باشد؛ در این نگاشته، برگردان فارسی دو تذکره ی ارزشمند او در کتاب "تذکره البنیان و تذکره الابنیه: خاطرات معمار سنان" مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این راستا پس از ارائه ی مشخصات فرمی کتاب مذکور، به وجوه تاریخی معماران و معماری دوران پیشامدرن اسلامی، زندگی نامه ی استاد سنان، معرفی دو تذکره ی او و نهایتا قیاس آن ها با رساله ای مشابه به نام رساله ی معماریه، پرداخته می شود. با این توجه که قیاس این متون با یکدیگر، در فهم بهتر افکار و ذهنیات معماران آن دوران و به خصوص سنان، موثر خواهد بود.