بررسی تطبیقیِ نظام ارزشی گفتمانِ رمانس "ماه" لورکا و ترجمه فارسی شاملو از آن (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ارزیابی کیفیت ترجمه متون ادبی همواره قاعده گریز بوده است؛ چنانکه برخی نظریه پردازان، ترجمه وفادار به متن اصلی را امکان ناپذیر می دانند. از این رو و به مرور زمان، نظریه های مختلفی برای سنجش متون ادبی پدید آمده است. در این مقاله با بررسی تطبیقی نظام ارزشی گفتمانِ رمانس ماه لورکا و ترجمه فارسی شاملو از آن- از طریق بررسی عواملی چون پیش فرض، زمینه قبلی، پاره گفتارها، اصل همکاری، پیوند و پیوستگی و درون مایه- به اهمیت نقش گفتمان و بافت در تحلیل و ترجمه متون ادبی تأکید و نشان داده شد که مترجم تا چه حد می تواند با رعایت گفتمان و بافتِ زبان مقصد به متن زبان مبدأ وفادار بماند؛ چنانکه در این راه، شاملو در ترجمه اش از رمانس لورکا، تمام انسجام های زبانی را حفظ کرده و انسجام بلاغی را نیز جز در یک مورد برقرار ساخته است. از این رو، با پیش فرض دانستن لزوم توجه به گفتمان و بافت زبان مبدأ و مقصد در ترجمه، می توان ترجمه شاملو از رمانس ماه را ترجمه ای وفادار به متن اصلی قلمداد کرد.