نقدی بر روش شناسی کتاب پیکر انسان در هنر اسلامی میراث گذشته و تحولات پس از اسلام (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در شرایطی که مطالعات هنراسلامی در بررسی تصویر انسان غنای چندانی ندارد، کتاب ایوا بئر با عنوان «پیکر انسان در هنراسلامی میراث گذشته و تحولات پس از اسلام» در زمره کتب منحصربه فرد در این زمینه محسوب می شود. نویسنده در این کتاب به بررسی تصویر انسان در هنر اعراب، ایران، گورکانیان و عثمانی می پردازد. او که سال ها صاحب کرسی تدریس و سرپرست موزه هنراسلامی بود، کتاب مذکور را در سال 2004 به رشته تحریر درآورد. با اینکه تلاش نویسنده در جمع آوری داده های تحقیق ستودنی ست اما بر نحوه ی پژوهش و مباحث روش شناسی کتاب نقدهایی وارد است. نقصان در روش شناسی کتاب منجر شده تا علیرغم نوآورانه بودن تحقیق، فرآیند ارتباط بین کتاب و خواننده بارها دچار گسست شود. از برآیند نحوه ارائه مطالب، می توان کتاب را ذیل رویکرد تاریخی نگری جای داد. از نظر نویسندگان، نادیده گرفتن «تفسیر» به عنوان مهمترین بخش روش شناسی تاریخی نگر، خلل های موجود را رقم زده است. براین اساس نویسندگان مقاله حاضر کوشش می کنند تا ضمن بررسی و شرح نواقص روش شناسی کتاب، پیشنهاده هایی جهت مرتفع سازی آن ها ارائه دهند.