آنتولوژی کتاب "التفاعل فی الأجناس الأدبیه" در ترازوی نقد (ارتباط مندی در ژانرهای ادبی) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

این کتاب به بررسی موضوع مهمّی از موضوعات عرصه نقد، در خصوص ژانرهای ادبی از جمله کارکردهای ارتباطی، به عنوان ویژگی مکمّل انواع ادبی پرداخته است. مؤلّف کتاب، بسمه عروس، این مفهوم و پیوندش با مقامه و نیز میزان همسانی آن با خوانش ارتباطی را مورد مطالعه قرار داده است. ارزش ادبی مقامات و جایگاه برتر آن نسبت به سایر متون منثور را می توان از جمله دلایل انتخاب آن، به عنوان ماده اولیه پژوهش یاد کرد. نویسنده کتاب برآن است بُعد ارتباطی متفاوتی، ضمن ژانرهای ادبی متداخل را به وسیله مطالعه کتاب "النمر والثعلب" سهل بن هارون بررسی کند؛ همانگونه که مؤلف، مقامات «بدیع الزمان همذانی» و «ابو القاسم حریری» را محور پژوهش قرار داده بود. این مقاله بر اساس رویکرد توصیفی - تحلیلی، خواهان بازبینی و نقد کتاب مذکور به منظور جلی ساختن اهمّیت آن است. یافته های پژوهش نشان می دهد که این کتاب سعی در عیان نمودن کارکردهای ارتباطی موجود در ژانرهای ادبی و میزان تأثیرگذاری آن در تغییر نگرش به ژانرها و همچنین نقش آن در روند ارتباط مندی است. بسمه عروس نیز به منظور اجرای دیدگاه های نقدی جدید و قدیم و با هدف رونمایی از نقش بارز ارتباطی در خوانش متون منثور، به ژانر مقامه که حاوی راندمانی ارتباطی ومحرک است، روی آورده است.