پیدایش نظریه ذاتی بودن زبان مطالعات فراگیری زبان اول را انسجام بخشید و با تمرکز بر گفتار کودک توانست مراحل رشد آن را شناسایی کند و به یافته های ارزش مندی برسد و نظریه های نوینی برای فهم بهتر این پدیده ارائه دهد. جستار حاضر می کوشد: 1. با مروری کوتاه بر نظریه های فراگیری و رشد زبان به بررسی مبانی نظری این قلمرو بپردازد، 2. با رویکرد تحلیلی به پژوهش های انجام شده در فراگیری و رشد زبان فارسی درمقام زبان اول جایگاه این پژوهش ها در مطالعات زبانی را نشان دهد. بدین منظور با جست وجو در پایگاه های داده پژوهش های داخل کشور و سه نمایه SID، Noormags، و Magiran پژوهش های فراگیری و رشد زبان اول (فارسی) طی سال های 1365-1394 مشخص شد. 76 جستار در پنج دسته پژوهش های رابطه ای علّی، توصیفی، مروری، مقایسه ای، و اعتبارسنجی آزمون ها طبقه بندی شد. یافته ها نشان داد که بیش تر پژوهش ها در حوزه توان بخشی و متغیرهای مسبب اختلال در فراگیری و رشد انجام شده است. مطالعات توصیفی محدودی در حوزه شناخت و مراحل رشد زبان فارسی انجام شده است، اما در باره نظریه های فرهنگی اجتماعی ویگوتسکی و کاربردمحور توماسلو پژوهش چندانی انجام نگرفته است.
