نقدی بر کتاب وجوه فقهی نقش مردم در حکومت (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

حوزة سیاسی نوین در جوامع اسلامی بر بنیاد انبوهی از مقولات اساسی چون آزادی، مردم سالاری، و قانون گرایی استوار است که در متون سیاسی قدیم مسلمانان از مقولات نیندیشیده هستند. ازاین رو، پویایی فقه سیاسى در جامعة پیچیدة امروز مستلزم ورود روش مند و جدی آن در تبیین مسائل و موضوعات نوین در حوزة اجتماع و سیاست است. باوجوداین، غالب آثار در حوزة فقه سیاسی هم چنان بر تعریف کلاسیک سیاست و قدرت یعنی دولت و نقش و ویژگی های حاکم تمرکز یافته است. در این میان، کم تر اثری را می توان یافت که با محوریت نقش جامعه درصدد بازیابی سنت برآمده باشد و فقه و آموزه های فقهی را بررسی کرده باشد. کتاب وجوه فقهی نقش مردم در حکومت اثر سیدمحسن طباطبایی فر تلاشی برای پرکردن این خلأ ارزیابی می شود. نویسنده بررسی نقش مردم را در حکومت درقالب دو رویکرد سنتی و نوگرا پی گیری می کند. باتوجه به اهمیت و حساسیت این گونه آثار نقد و بررسی آن دوچندان اهمیت دارد. با این توضیح که اثر از جنبة پردازش موضوع، توأمان با برجستگی هایی که دارد، خلأها و نقصان هایی نیز دارد که درقالب نقد شکلی و محتوایی بررسی می شوند.