نگاهی انتقادی به کتاب مبانی و اصول پژوهش در زبان و ادبیات فارسی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از آثاری که با هدف آموزشِ پژوهش در رشته زبان و ادبیات فارسی منتشر شد مبانی و اصول پژوهش در زبان و ادبیات فارسی اثر قدرت الله طاهری است. بررسی جایگاه کتاب درمیان مجموعه آثار مشابه نشان می دهد که مؤلف با نگاه انتقادی فلسفی، سعی می کند به مبادی و مبانی ای فراتر از زبان و ادبیات فارسی توجه کند. در این مقاله، نویسنده سعی می کند درکنار بیان اعتبار و ارزش اثر، مهم ترین کاستی های آن را با ارائه پیش نهادهای لازم تبیین کند. مهم ترین این نکات در حوزه ساختار و روش، عدم دقت در نقل قول ها و تکیه بر حافظه، ذکرنشدن برخی از منابع در پایان کتاب، شتاب زدگی در فهرست اعلام، درازنویسی، فقدان تناسب برخی از عنوان های فصول با مطالب ذیل و نقل شواهد غیرضرور، عدم روشن بودگی حد و مرز حضور مؤلف و نقل قول ها، و ... است. در گستره نقد محتوایی نیز می توان به رعایت نکردن بلاغت مخاطب، فقدان رعایت برخی از نکاتی که مؤلف درصدد آموزش آن است، و ازهمه مهم تر گزاره های ادعایی و ورود به مباحثی فراتر از عنوان و هدف کتاب اشاره کرد. بررسی نهایی اثر نشان می دهد کتاب حاضر برخلاف عنوان و هدف تألیف (به دلیل پایه ها و اصول مشترک) فراتر از رشته زبان و ادبیات است و از این منظر نیازمند بازنگری است.