روانشناسی کاربردی

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی ذهن آگاهی بر کاهش اضطراب و قند خون بیماران دیابتی با نوع شخصیت بازدارنده بود. روش: روش مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون، گروه گواه و پیگیری دو ماهه و جامعه آماری 225 نفر از بیماران مراجعه کننده به مرکز دیابت اکباتان شهر تهران در تابستان 1394 بود. به روش نمونه گیری در دسترس 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری جایگزین شد. ابزار پژوهش پرسشنامه شخصیتی گِرِی-ویلسون ( ویلسون، بارت و گِرِی، 1989)، اضطراب بک و استیر (1990) و درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس کابات-زین (2005) بود که طی 8 جلسه 120 دقیقه ای هفته ای یک بار اجرا و برای تحلیل آماری از روش کواریانس و اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از اثربخشی روش ذهن آگاهی بر کاهش اضطراب (06/25 = F، 001/0 = (P و قند خون بیماران دیابتی با نوع شخصیت بازدارنده بود (22/20 = F، 002/0 =P) و نتایج به دست آمده در مرحله پیگیری حاکی از پایداری تاثیر درمان ذهن آگاهی بود (06/25 = F، 002/0 = P). نتیجه گیری: به متخصصان توصیه می شود به منظور کاهش اضطراب و کاهش قند خون بیماران دیابتی در کنار درمان های پزشکی از طریق ایجاد هوشیاری آگاهانه و تجربه زمان حال و غیرقضاوتی بودن در این بیماران باعث افزایش سلامت آن ها شوند.

هدف: هدف پژوهش شناسایی و تعیین برخی از متغیرهای پیش بینی کننده امیدواری بود. از این رو با توجه به مبانی نظری و پیشینه پژوهشی، جهت گیری مذهبی و چشم انداز زمان به عنوان متغیرهای پیش بین فرض شد. روش: روش مطالعه همبستگی و جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به تعداد 28 هزار نفر بود. به شیوه در دسترس 600 نفر از دانشجویان از 10 دانشکده انتخاب شد و پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت 1963، چشم انداز زمان زیمباردو 1999 و امیدواری اشنایدر 1991 در اختیار آن ها قرار گرفت. 434 پرسشنامه بازگردانده شد و پس از حذف 22 پرسشنامه مخدوش و داده های پرت، داده های 412 نفر از طریق تحلیل رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد از میان ابعاد جهت گیری مذهبی، بُعد مذهب درونی (199/0= β، 001/0 = P)، و نیز از میان ابعاد چشم انداز زمان، بُعد حال لذت گرا (173/0= β، 001/0 = P)، آینده (366/0= β، 001/0 = P) می توانند امیدواری را به صورت مثبت، و گذشته منفی (205/0- = β، 001/0 = P) و حال جبرنگر (263/0- = β، 001/0 = P) می توانند امیدواری را به صورت منفی، پیش بینی کنند ولی جهت گیری مذهبی بیرونی (030/0= β، 412/0 = P) و گذشته مثبت (027/0= β، 479/0 = P) قادر به پیش بینی امیدواری نیستند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش برگزاری کارگاه هایی به منظور آموزش های کاربردی مستمر برای تقویت جهت گیری مذهبی درونی و چشم انداز مطلوب به زمان برای دانشجویان و دیگر اقشار، مفید و ضروری به نظر می رسد.

هدف : هدف پژوهش تعیین اثربخشی روان درمانی مبتنی بر کیفیت زندگی بر حمایت اجتماعی ادراک شده در زنان نابارور بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه و پیگیری یک ماهه و جامعه آماری زنان نابارور در مرکز رویان شهر اراک در سال 1395-1394 بود. از میان آن ها 32 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، از نظر ملاک های ورود به پژوهش همتا و به تصادف در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شد. ابزار پژوهش پرسشنامه حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت، داهلم، زیمت، و فارلی، 1988 و 5 جلسه مداخله روان درمانی گروهی مبتنی بر کیفیت زندگی فریش، 1390 هفته ای یک بار هر جلسه 90 دقیقه بود. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس تکرار سنجش تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد روان درمانی مبتنی بر کیفیت زندگی، حمایت اجتماعی ادراک شده گروه آزمایش را افزایش داده (09/33 = F، 001/0 = P) و نتیجه درمان در مرحله پیگیری پایدار مانده است (087/0 = F، 001/0 = P). نتیجه گیری : می توان از برنامه درمانی کیفیت زندگی به عنوان روشی موثر برای بهبود حمایت اجتماعی ادراک شده زنان نابارور سود جست و سلامت روان آن ها را ارتقاء بخشید.

هدف: هدف پژوهش تعیین سهم سبک های فرزندپروری و سازگاری اجتماعی در پیش بینی عضویت دانش آموزان پیش دانشگاهی در شبکه های اجتماعی و رابطه عضویت در شبکه ها با عملکرد تحصیلی آن ها بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری 350 پسر پیش دانشگاهی شهرستان بیرجند بود که از دبیرستان تیزهوشان بیرجند 80 نفر به صورت تمام شمار و از جامعه 270 نفری مشغول به تحصیل در 8 دبیرستان عادی به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 175 دانش آموز از 4 دبیرستان شهید شهاب، امام حسین (ع)، شهید چمران، آیت الله طالقانی، انتخاب شد. پرسشنامه سازگاری سینها و سینگ (1993) توسط دانش آموزان و پرسشنامه سبک های فرزندپروری بامریند (1971) توسط پدر و مادر آن ها تکمیل و برای تحلیل داده ها از آزمون اتا و رگرسیون لجستیک استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد، عضویت در شبکه های اجتماعی با عملکرد تحصیلی رابطه ندارد (079/0 =Eta ، 752/0 = P)، سبک فرزندپروری اقتداری (087/11Wald = ، 001/0>P) و سازگاری اجتماعی (786/10Wald = ، 001/0>P) پیش بینی کننده عضویت دانش آموزان در شبکه های اجتماعی بود. سبک سهل گیرانه (114/0>P) و استبدادی (823/0>P) پیش بین کننده نبود؛ و رابطه عضویت در شبکه و سازگاری اجتماعی منفی بود (143/0-β = ، 001/0>P). همچنین رابطه سازگاری عاطفی با عضویت در شبکه ها معنی دار نبود. نتیجه گیری: با توجه به این یافته ها آموزش والدین و آگاهی آن ها نسبت به اتخاذ سبک های فرزندپروری خود و آثار آن بر عملکرد تحصیلی و رشد اجتماعی فرزندان شان و نیز فراهم آوردن زمینه ارتباط حضوری هرچه بیش تر دانش آموزان با همسالان شان برای افزایش سازگاری اجتماعی آن ها ضروری به نظر می رسد.

هدف : هدف پژوهش تعیین سهم هوش سازمانی در توانمندسازی اجتماعی و ارتقاء هوش فردی و گروهی بر اساس ارائه الگوی آلبرشت بود. روش : روش پژوهش توصیفی-اکتشافی و جامعه آماری شامل تمامی مدیران و کارشناسان اداره بهزیستی شاهرود در بهار 1394 به تعداد 55 نفر و نمونه گیری به صورت تمام شمار بود. ابزار پژوهش پرسشنامه هوش سازمانی آلبرشت (2003) و پرسشنامه محقق ساخته سلسله مراتبی برای وزن دهی عامل ها بر اساس تحلیل عاملی بود. یافته ها : یافته های حاصل از تحلیل 50 پرسشنامه تکمیل شده، نشان داد هوش سازمانی کارکنان بالاتر از سطح متوسط (673/9 = t، 0001/0 = P) و مولفه های آن به ترتیب با وزن های زیر برای سرنوشت مشترک = 243/0، بینش راهبردی = 220/0، روحیه = 155/0، اتحاد و توافق = 124/0، تمایل به تغییر = 108/0، کاربرد دانش = 107/0 و فشار عملکرد = 043/0 محاسبه شد. نتیجه گیری: این نتایج موید آن است که مقیاس هوش سازمانی آلبرشت ابزاری مناسب جهت اقدام های پژوهشی است و مدیران و روان شناسان صنعتی و سازمانی می توانند با استفاده از این مقیاس در راستای شناسایی عوامل و دست یابی به رسالت و هدف های تعیین شده سازمان خود گام بردارند. بدیهی است توجه به مولفه های دارای وزن عاملی بالاتر ارتقاء فردی و گروهی بیش تری را برای افراد در کارکردهای آموزشی، شغلی و اجتماعی به دنبال خواهد داشت.

هدف : هدف پژوهش تعیین سبک های یادگیری و منبع کنترل دانشجویان گروه های تحصیلی بود. روش: روش پژوهش علی-مقایسه ای و جامعه آماری 6992 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز در گروه های تحصیلی علوم انسانی، علوم پایه، فنی-مهندسی و پزشکی بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی از میان آن ها 363 نفر انتخاب شد. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه سبک های یادگیری کُلب (1999) و منبع کنترل راتر 1966 بود. داده های به دست آمده با مجذور کا و تحلیل واریانس یک راهه تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد دانشجویان علوم انسانی سبک یادگیری انطباق یابنده، علوم پایه سبک همگرا، فنی- مهندسی سبک واگرا و پزشکی سبک جذب کننده دارند (43/72 =c 2 ، 001/0 = P). منبع کنترل دانشجویان دارای سبک یادگیری انطباق یابنده نسبت به گروه های تحصیلی دیگر بیرونی تر (161/11 =F، 001/0 = P) و منبع کنترل دانشجویان فنی-مهندسی نسبت به گروه های دیگر و دانشجویان پزشکی نسبت به علوم انسانی درونی تر بود (526/64 =F، 0001/0 = P). نتیجه گیری : از آن جایی که شناخت شیوه های یادگیری می تواند در شکل گیری منبع کنترل درونی و بیرونی مناسب و نیز تغییر اسناد ناسازگار موثر باشد، بنابراین لازم است آموزش و روش های تدریس، متناسب با سبک های یادگیری هر گروه تحصیلی باشد تا دانشجویان با یادگیری مبانی و کاربردی رشته تحصیلی خود، تجارب آموزشی و شغلی موفقیت آمیز را کسب کنند و به خودباوری برسند.

هدف : هدف پژوهش تعیین میزان صحت استنادی مقاله های منتشره در فصلنامه علمی-پژوهشی روان شناسی کاربردی دانشگاه شهید بهشتی بود. روش: روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها پیمایشی و جامعه آماری تمام شماره های منتشره فصلنامه بود که از میان آن ها 19 شماره شامل شماره های 17 تا 35 در بازه زمانی 1394-1390 انتخاب شد. تعداد کل استنادهای این 19 شماره به صورت تقریبی برابر با 4389 استناد بود، که با استفاده از جدول کرجسی-مورگان 1970 تعداد 350 استناد با ضریب 96 درصد اطمینان برای تعیین میزان صحت استنادی و مطابقت با شیوه نامه انجمن روان شناسی آمریکا انتخاب شد. روش گردآوری داده ها، مشاهده مستقیم و جستجوی استنادها از طریق پایگاه های اطلاعاتی و موتورهای جستجو بود، داده ها در سیاهه وارسی آزاده، واعظ و قریب (1388) وارد و تحلیل شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که از 516 استناد در مقاله های مورد بررسی، 367 استناد فاقد هرگونه خطای استنادی است و از میان شماره های منتشره فصلنامه علمی-پژوهشی روان شناسی کاربردی شماره 35 از نظر استناد وضعیت مناسب تری دارد. از نظر تعداد خطاها، مقاله های استنادی خطای بیشتری نسبت به کتاب های استنادی و منابع استنادی لاتین خطای بیشتری نسبت به منابع استنادی فارسی داشتند. نتیجه گیری : وضعیت صحت استنادی فصلنامه علمی-پژوهشی روان شناسی کاربردی نسبت به سایر فصلنامه های مشابه بهتر است و این به دلیل تاکید مسئولین فصلنامه بر نگارش مقاله ها و منابع آن ها طبق معیارهای انجمن روان شناسی آمریکا و نیز ویراستاری همه جانبه چندین و چندباره است.