تعلیم و تربیت

تعیین وظایف و تکالیف یک شغل، سپس مشخص کردن شایستگیهایی که افراد برای انجام دادن آن شغل باید داشته باشند، دو گام مهم برای بهبود کیفی هر شغل در یک سازمان به شمار می آید. چنین اقدامی برای شغل معلمی در حوزه های یادگیری گوناگون از جمله شیمی می تواند به ارتقای سطح مهارتهای حرفه ای معلمان و بهبود چشم گیر کیفیت آموزش بینجامد. در این پژوهش با تحلیل شغل به روش دیکوم، وظایف و تکالیف یک معلم شیمی به طور کامل شناسایی و تعیین شده است. به این منظور ده نفر از افراد خبره برای شرکت در کارگاه دیکوم انتخاب شدند. پس از دسته بندی و گرفتن تایید نهایی برونداد این کارگاه از شرکت کنندگان، پنج وظیفه شامل "تدریس و مدیریت یادگیری" با 10 تکلیف، "ارزشیابی و ارزیابی" با 8 تکلیف، "مدیریت و رهبری محیط یادگیری" با 9 تکلیف"، رشد و توسعه فراگیران" با 8 تکلیف و "رشد و توسعه حرفه ای" با 10 تکلیف برای یک معلم شیمی تعیین شد. سپس با تنظیم یک پرسشنامه با 45 گویه و تکمیل آن از سوی افراد یادشده، با توجه به میانگین امتیاز داده شده به هر تکلیف و بهره گیری از آزمون فریدمن، تکالیف و وظایف تعیین شده بر اساس اهمیت، فراوانی و سختی با سطح معناداری 95 درصد اولویت بندی شد. از نظر اهمیت و فراوانی وظیفه "ارزشیابی و ارزیابی" بیشترین اولویت و "رشد و توسعه حرفه ای" کمترین اولویت را به خود اختصاص دادند. البته به دلیل عدم وجود اختلاف معنادار، اولویت بندی وظایف از نظر سختی ممکن نشد. از این یافته ها می توان برای تعیین شایستگیهای اصلی یک معلم شیمی شایسته و تاثیرگذار بهره برد.

هدف اصلی این مقاله دست یافتن به شواهدی درباره تأثیر شمار دانش آموزان در کلاس بر عملکرد تحصیلی آنهاست. با توجه به اهمیت کیفیت آموزش، آگاهی از واقعیت موجود درباره پیامدهای افزایش یا کاهش اندازه کلاس می تواند در اتخاذ سیاستهای مناسب در زمینه توزیع و تخصیص امکانات آموزشی تعیین کننده باشد. ادبیات موجود از دو دسته آرا و عقاید تشکیل شده است. گروهی بر این عقیده اند که افزایش تراکم دانش آموزان به انحا گوناگون در آموزش اخلال ایجاد می کند که پیامد آن تنزل سطح کیفی آموزش و یادگیری است. در مقابل، عده ای دیگر معتقدند که اندکی افزایش شمار دانش آموزان تأثیر منفی بر یادگیری نمی گذارد بلکه حتی ممکن است با ایجاد جوّ رقابت بیشتر میان آنها، کیفیت تحصیلی نیز بهبود یابد. برای روشن ساختن این موضوع از نمونه ای مشتمل بر 1294 دانش آموز پایه چهارم مدارس عادی دولتی از همه مناطق شهر تهران استفاده شده است. اطلاعات دانش آموزان و خانواده هایشان با تکمیل کردن پرسشنامه گرد آمده است. روش تحلیل این مسأله مبتنی بر کاربرد تابع تولید آموزشی و تخمین معادلات رگرسیونی برآمده از آن است. شواهد به دست آمده حکایت از این دارد که تراکم دانش آموزان در کلاس اثری معنادار بر معدل نمرات و نمره ریاضی آنها ندارد. در مقابل، منابع خانواده اثری مهم بر کیفیت تحصیلی فرزندان می گذارد. مثلاً وجود پدر در خانواده، تحصیلات والدین، درآمد خانواده و تغذیه با شیر مادر اثر مثبت بر کیفیت آموزش دارند و فقدان پدر به دلیل فوت و بعد خانوار دارای اثر منفی هستند.

این مقاله، فراتحلیلی بر پژوهشهای اجرا شده در زمینه فرسودگی شغلی در سازمانهای آموزشی ایران طی سالهای 1393-1388 است. رشد پژوهشها در زمینه فرسودگی شغلی در سازمانهای آموزشی سبب شده است که پژوهشگران به این نتیجه برسند که تسلط بر همه ابعاد یک مسأله تا حد زیادی امکان پذیر نیست و حتی موجب پراکندگی اطلاعات در این زمینه می شود. از این رو به انجام دادن پژوهشهای ترکیبی پرداخته اند. در پژوهش حاضر تلاش شده است که با بررسی روند پژوهشهای انجام شده تصویری جامع از مطالعات این حوزه در سطح ملی ارائه شود تا براساس آن، توجه پژوهشگران به حوزه های مغفول مانده جلب شود و درنهایت به توسعه یافتگی روزافزون این مفهوم در کشور یاری رسانده شود .باتوجه به اهمیت فرسودگی شغلی در سازمانهای آموزشی، پژوهشگر با هدف ترکیب کمّی نتایج پژوهشهای انجام شده در حوزه عوامل مؤثر در فرسودگی شغلی در سازمانهای آموزشی با روش فراتحلیل و نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2) تعداد 16مقاله را مورد بررسی قرار داده است. نتیجه فراتحلیل نشان داده که از میان عوامل تعهد سازمانی، سلامت اداری کارکنان، کیفیت زندگی کاری و هوش هیجانی، عوامل تعهد سازمانی، کیفیت زندگی کاری و هوش هیجانی تاثیر بیشتری بر فرسودگی شغلی گذاشته اند؛ از این رو در رتبه دوم جدول کوهن قرار می گیرند. همچنین از میان این عوامل تعهد سازمانی با اندازه اثر 0/361 دارای بیشترین اندازه اثر و سلامت کارکنان با اندازه اثر 0/224 دارای کمترین اندازه اثر در زمینه فرسودگی شغلی است.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر اجرای مراحل الگوی مدیریت آموزش فلسفه برای کودکان با محوریت اجتماع پژوهشی بر رشد مهارتهای زبانی (گوش دادن ، سخن گفتن ، خواندن و نوشتن) دانش آموزان دوزبانه ترکمن به روش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش آموزان دوزبانه کلاسهای پایه سوم مقطع ابتدایی استان خراسان شمالی بود که از میان آنها در مجموع 52 دانش آموز پسر در دو کلاس آزمایش و کنترل و 51 دانش آموز دختر در دو کلاس آزمایش و کنترل (در مجموع نمونه ای مشتمل بر 103 نفر) به شیوه خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. داده ه ای مهارتهای زبانی با آزمون محقق ساخته گردآوری شده است. روایی این آزمون را صاحبنظران تأیید و اعتبار آن با ضریب آلفای کرونباخ، ضریب تنصیف و ضریب بازآزمایی محاسبه شده است. با تأیید آماری برابری مهارتهای زبانی دو گروه کنترل و آزمایش در آغاز، گروه آزمایش در کارگاه 20 جلسه ای (هفته ای دو جلسه) براساس کتاب داستانی «پیکسی» آموزش دیدند. کلاسداری در گروه آزمایش با الگوی مدیریت آموزش فلسفه برای کودکان با محوریت اجتماع پژوهشی بود. نتایج آمار توصیفی و استنباطی در مقایسه دو گروه آزمایش و کنترل با استفاده از میانگین، انحراف معیار و نیز تحلیل کوواریانس تأثیر معنادار مثبت الگوی یادشده را بر رشد مهارتهای زبانی گوش دادن ، سخن گفتن ، خواندن و نوشتن نشان داد. افزایش مهارتهای زبانی دو جنس (دختر و پسر) از نظر آماری برابر بود. بنابراین گنجاندن الگوی یادشده در برنامه های درسی رسمی زبان آموزی دانش آموزان دو زبانه کشورمان توصیه می شود.

این پژوهش با هدف مقایسه انگیزش پیشرفت ورزشی دانش آموزان دختر موفق و ناموفق شرکت کننده در المپیاد ورزشی درون- مدرسه ای انجام گرفته است. روش تحقیق از نوع علی- مقایسه ای بود که به روش پیمایشی انجام شد . جامعه آماری شامل دو گروه از دانش آموزان دختر دارای مقام ورزشی و دانش آموزان دختر فاقد مقام ورزشی شرکت کننده در المپیاد ورزشی درون- مدرسه ای استان قزوین بوده و نمونه آماری مشابه جامعه آماری از دو گروه تشکیل شده است. حجم نمونه گروه دانش آموزان دارای مقام، 40 نفر و حجم نمونه گروه دانش آموزان بدون مقام نیز 40 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس تعیین شد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه انگیزش پیشرفت ورزشی گیل و دیتر(1988) که بهرام و همکاران(1381) اعتبار سنجی کرده اند، با سه مؤلفه رقابت جویی، پیروزی گرایی و هدف گرایی گردآوری شده است. نتایج نشان داد که میان دانش آموزان موفق و ناموفق، تفاوتی معنا دار در زمینه انگیزش پیشرفت ورزشی و رقابت جویی وجود دارد. همچنین نتایج، تفاوت معنا داری را در مؤلفه های پیروزی گرایی و هدف گرایی نشان نداد. محققان توصیه می کنند که معلمان تربیت بدنی در صورت آشنایی با عوامل و مؤلفه های مربوط به انگیزش پیشرفت ورزشی (رقابت جویی، پیروزی گرایی و هدف گرایی) می توانند دانش آموزان را در رقابتهای المپیاد درون- مدرسه ای در جایگاه موفق قرار دهند. به این ترتیب شرایط لازم برای نشاط، تحرک و رونق بخشیدن بیشتر به فعالیتهای ورزشی فراهم می شود.