تعلیم و تربیت

هدف این پژوهش شناسایی راههای ترغیب دبیران دوره متوسطه استان همدان به استفاده از فاوا در فرایند اجرای برنامه درسی است. در این پژوهش مدل گراف و موزا (2008) به منزله مبنا قرار گرفت. جامعه آماری آن شامل دبیران دوره متوسطه استان همدان در سال تحصیلی 91- 1390 بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای شش منطقه در نظر گرفته شد و به صورت تصادفی دبیران از آن مناطق انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن با نظرات اصلاحی و تأییدی ده نفر از صاحب نظران فاوا و برنامه درسی به دست آمد و پایایی آن نیز پس از اجرای آزمایشی میان 60 نفر از دبیران، (آلفای کرانباخ) به میزان 89/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل عامل اکتشافی و برای تعیین میزان برازش آنها از تحلیل عامل تأییدی استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد: شش عامل دانش و مهارت دبیران، ویژگیهای ساختار سازمانی، حمایتهای مالی و مدیریتی، پشتیبانیهای اجتماعی، باورها و نگرشهای دبیران و ویژگیهای دانش آموزان به ترتیب اولویت و مجموعاً 01/64 درصد از واریانس مربوط به عاملهای مؤثر در ترغیب دبیران به کاربرد فاوا را تبیین می کنند. همچنین شاخصهای برازش مانند RMSEA ، GFI ، AGFI ، NFI ، IFI و CFI بسندگی عاملها و خرده عاملهای کشف شده را تأیید می کنند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تناسب هدفها در کتابهای درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی تحصیلی با اهداف تصریح شده در اسناد فرادست نظام آموزشی انجام شده است. سؤال کلی این مطالعه معطوف به همسویی هدفهای کتابهای مورد بررسی با اسناد فرادست و مشتمل بر راهنمای برنامه درسی مطالعات اجتماعی، اهداف شورای عالی آموزش و پرورش، سند تحول راهبردی نظام تربیت رسمی و عمومی، سند چشم انداز بیست ساله کشور و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بوده است. روش پژوهش تلفیقی از دو روش مقایسه ای و تحلیل محتوا بود. در قسمت انطباق میان محتوای اسناد و همسویی آنها، از روش مقایسه ای و برای تعیین فراوانی در هر مقوله، از تحلیل محتوا بهره گیری شد. واحد ثبت در تحلیل اسناد فرادست، مواد قانونی و در کتابهای درسی مضمون بود. فرایند کد گذاری به شیوه قیاسی انجام شد. برای بررسی اعتبار کدگذاری، یک چهارم از محتوای هر کتاب به صورت تصادفی انتخاب شد و سه نفر آن را کدگذاری کردند. میزان همسانی در این فرایند برابر با 96/0 مشاهده شد. یافته ها نشان داد اگر چه میزان همسویی کتابهای درسی با اهداف اجتماعی فرادست بالاست، لیکن به هدفهای سیاسی کمتر توجه شده است و این موضوع در پایه های اول و دوم بارزتر است. همچنین میان نگاه صاحب نظران درباره اهمیت هدفها و میزان توجه به آنها در کتابهای درسی رابطه قابل قبولی وجود ندارد. بازنگری در سازماندهی و رابطه عمودی محتوای درس تعلیمات اجتماعی به ویژه در زمینه اهداف سیاسی، از اقدامات ضروری برای برنامه ریزان و مؤلفان کتابهای درسی قلمداد شده است.

پژوهش حاضر در پی ارائه عواملی است که نقش مشارکت بخش خصوصی _ دولتی را در مدارس ابتدایی نشان دهد. به همین منظور با بهره گیری از رویکردهای نهادی برگرفته از تئوریهای مرتبط در حوزه مدیریت و اقتصاد که دارای نظراتی در زمینه مشارکت بخش خصوصی _ دولتی هستند یا پایداری مشارکت در سازمانها را نشان می دهند، عواملی استخراج شده تا میزان مشارکت پذیری بخش خصوصی _ دولتی را در مدارس ابتدایی بیان کند. معیار تعیین این مشارکت پذیری، یافته های بیان شده در تئوریهاست. با توجه به اهداف سند چشم انداز و سیاستهای کلی ابلاغی در برنامه های پنج ساله چهارم و پنجم توسعه (1390-1394) و تأکید در ماده 214 برنامه پنجم توسعه به ویژه سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی، به منظور تحقق بخشیدن به اهداف سیاستگذاریهای درنظر گرفته شده در آموزش و پرورش نیازمند تعیین عواملی هستیم که بتواند میزان مشارکت بخش خصوصی-دولتی را در مدیران آموزش و پرورش نشان دهد. تعیین عواملی که مشارکت بخش خصوصی -دولتی را نشان دهد کمک می کند تا برای تحقق یافتن سیاستگذاریهای آموزشی مبتنی بر اسناد بالادستی بتوان از این عوامل در مدارس بهره مند شد. با توجه به تئوریهای مرتبط در حوزه مدیریت و اقتصاد و اهداف مشارکت بخش خصوصی- دولتی، 9 مؤلفه از مبانی نظری استخراج شد. پس از انجام گرفتن پژوهش روی 432 نفر از مدیران مدارس ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران و با بهره گیری از تحلیل عاملی، 8 مؤلفه مورد تأیید قرار گرفت. 8 مؤلفه استخراج شده عبارت اند از: ارزشهای مشارکتی، ساختار مشارکتی، رهبری توزیعی، توانمندسازی، مالکیت روانشناختی، پرداخت مشارکتی، مناسبات و نظارت درونی.

هدف این تحقیق، بررسی رابطه میان پایگاه اجتماعی –اقتصادی، تعهد سازمانی و فرسودگی شغلی معلمان مدارس راهنمایی و متوسطه شهرستان رشت است. از میان 2596 معلم، 503 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه های پایگاه اقتصادی – اجتماعی، تعهد سازمانی و فرسودگی شغلی مسلش را با حضور محقق در مدارس و در مدت 15 -20 دقیقه تکمیل کردند. داده های تحقیق با آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن و در سطح (05/0 p ≤), (01/0 p ≤) تحلیل شدند. توصیف نتایج نشان داد که تعهد سازمانی معلمان در سطح بالایی (34/11±28/83) قرار دارد و میزان فرسودگی شغلی آنها در حد متوسط (14/12±45/73) است. تحلیل نتایج نشان داد رابطه ای مثبت و معنادار میان وضعیت اجتماعی - اقتصادی با تعهد سازمانی (618/0 R= ) و رابطه ای منفی و معنا دار میان وضعیت اجتماعی – اقتصادی با فرسودگی شغلی معلمان (68/0-R=) وجود دارد. از میان ویژگیهای فردی، رابطه سن با تعهد سازمانی بسیار پایین و مثبت و معنادار (067/0 R= ) و با فرسودگی شغلی معلمان، منفی و معنادار (105/0 R= - ) است، بنابراین توجه به وضعیت اقتصادی – اجتماعی معلمان برای افزایش تعهد سازمانی و کاهش فرسودگی شغلی در معلمان جوان و کم سابقه اهمیت بسیاری دارد.

پژوهش حاضر به منظور مشخص کردن میزان اثر بخشی آموزش روشهای حل مسئله در بهبود استرس، اضطراب و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر و پسر دوره کاردانی تربیت معلم انجام شده است. روش پژوهش نیمه تجربی است. جامعه آماری شامل156دانشجوی سال اول تربیت معلم بلال حبشی پسران (شهید بهشتی) و شهید رجایی دختران تهران (زینبیه سابق) در سال تحصیلی 89 -1388 بوده است. نمونه آماری شامل 78 نفر بوده که در گروه آزمایش 20 دختر و 20 پسر و در گروه کنترل 20 دختر و 18 پسر شرکت کرده اند. گروه آزمایش آموزش 2ماهه دریافت کردند. آنها در گام اول طرح مشکل، در گام دوم بیان راه حلها و در گام سوم به راه حلها (از 1تا 10) امتیازدادند ؛ در گام چهارم راه حلهایی برای اجرایی شدن ارائه شد، در گام پنجم پس از اجرا اثربخشی آن را برای خود و دیگران بیان نمودند. ابزار پژوهش شامل آزمون های اضطراب، استرس و انگیزش پیشرفت تحصیلی بود. فرضیه های پژوهش با استفاده از تحلیل کواریانس دو عاملی بررسی گردید. میانگین های مشاهده شده در گروه ها نشان می دهد، انگیزش پیشرفت دانشجویان پسر گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه افزایش یافته؛ بین انگیزش پیشرفت دانشجویان دختر گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود ندارد. اضطراب آنهایی که در معرض آموزش بودند، نسبت به گروه کنترل کمتر است. با توجه به میانگین مشاهده شده گروه های آزمایش، میزان استرس دانشجویان آموزش دیده نسبت به دانشجویان گروه کنترل کمتر بوده است.

در این مقاله سیستمهای موجود آموزش نیروی انسانی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و مدلی مناسب برای اجرای مطلوب دوره های آموزش نیروی انسانی تنظیم و پس از تایید در یک دوره به صورت آزمایشی ارائه شده است .نظام آموزش نیروی انسانی با عناصر اصلی شامل تعیین مقصدها، نیازسنجی آموزشی، مشخص کردن محتوا، تعیین روشها، مشخص کردن شرایط اجرا و در نهایت ارزشیابی معرفی شده است. براساس مدل پیشنهادی عناصر سیستم با یکدیگر مرتبط و در تعامل با آموزش دهنده ها و آموزش گیرندگان و اثر بخشی آموزشهاست. در این مطالعه ابتدا سعی شده است با مرور ادبیات آموزش، شناختی بهتر در زمینه تعریف آموزش، اهداف، انواع، وضع موجود آموزش نیروی انسانی در کشور و الگوها و رویکردهای جدید در آموزش نیروی انسانی در جهان به دست آید و براساس نتایج حاصل از پژوهش مدلی مناسب ارائه شود. سوابق و نتایج پژوهشهای مرتبط با موضوع، خلاصه شده و یافته های مشترک و مهم آنها مورد استفاده قرار گرفته است. ارزیابی و اعتبار بخشی مدل پیشنهادی، در یک دوره آموزش واقعی، عملیاتی و نتایج حاصل از آن گزارش شده است. در اجرای این پژوهش از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه و روشهای توصیفی و مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است و برای ارزیابی مدل پیشنهادی به صورت شبه آزمایشی، مدل در یک دوره آموزشی اجرا و نتایج مورد تحلیل قرار گرفته است. در نهایت مدل پیشنهادی و راهکارها و پیشنهادات لازم برای کاربرد این مدل در اجرای مطلوب دوره های آموزش نیروی انسانی ارائه شده است.

رشد و گسترش فناوریهای نوین و بهره گیری از آنها در کلاس درس سبب تغییر و تحول در تولید بسته آموزشی و چگونگی کاربرد آنها در کلاس درس شده است. اگرچه بسیاری از کشورها در این راستا گامهایی سازنده برداشته اند، اما هنوز برخی از کشورها در بهره مندی از آنها با چالش رو به رو هستند. ایران از جمله کشورهایی است که نظام آموزشی آن با توجه به تغییر و تحول فناوریهای آموزشی در راه چگونگی بهره گیری از بسته آموزشی با رویکردهای نوین آموزشی قرار دارد. در این زمینه پژوهشی با هدف تعیین اثر بسته آموزشی بر جو روانی-عاطفی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام شده است. این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان دختر پایه سوم متوسطه رشته علوم انسانی منطقه 5 شهر تهران و نمونه پژوهش شامل 267 دانش آموز پایه سوم رشته علوم انسانی بوده که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جو روانی-عاطفی و آزمون پیشرفت بود. داده های به دست آمده با روش آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t گروه های مستقل) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که جو روانی- عاطفی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی که با بسته آموزشی آموزش دیده اند به طور معنادار بالاتر از جو روانی- عاطفی دانش آموزانی است که این آموزشها را دریافت نکرده اند.