حکمت الله عبدالله زاده

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سبک فرزندپروری والدین بر شکل گیری نظام ارزشی و خود–نظم بخشی تحصیلی دانش آموزان مدارس راهنمایی با تکیه بر رویکرد اجتماعی-فرهنگی بود. به این منظور با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چهار مدرسه به صورت تصادفی انتخاب شدند. پدران و مادران پرسشنامه سبکهای فرزند پروری بامریند را تکمیل نمودند.60 خانواده مقتدر، 58 خانواده مستبد و 53 خانواده سهل گیر انتخاب شدند. فرزندان خانواده های فوق که در سال تحصیلی90-89 در دوره تحصیلی راهنمایی مشغول به تحصیل بودند پرسشنامه های زمینه ارزشهای شوارتز و خود –نظم بخشی بوفارد را تکمیل نمودند. نتایج پژوهش با استفاده از آزمونهای همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میان سبک فرزند پروری پدران و مادران در خانواده های مقتدر در مقایسه با دو سبک دیگر، همبستگی معنادار بالاتری به دست آمد ( 51/0=r، 001 /0P<). نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که فرزندان خانواده های مقتدر نسبت به دو گروه دیگر نمره ای بالاتر در ارزشهای محافظه کاری، از خود گذشتگی و خود-نظ م بخش یِ تحصیلی کسب کردند (001/0P< ). بر اساس نظریه ویگوتسکی کودک با همکاری والدین و از راه زبان، شناخت و ابزار، تفکر درباره ارزشها را از فرهنگ دریافت و درونی می کند. البته فرزندان در پذیرش ارزشها و هنجارهای اجتماعی نیز یک فرآیند میان- فردی به درون- فردی را می گذرانند، یعنی ارزشهای والدین را درونی می کنند و برای راهنمایی رفتارهای خود از آنها بهره می گیرند. والدین مقتدر با به کارگیری قواعد و انتظارات معقول دگر-نظم بخشی مناسبی فراهم می آورند، سپس فرزندان با بهره مندی از گفتار خصوصی دستورالعملهای والدین را به خود آموزش می دهند و در نهایت گفتار درونی به خود-نظم بخشی فرزندان آنها کمک می کند.

رشد و گسترش فناوریهای نوین و بهره گیری از آنها در کلاس درس سبب تغییر و تحول در تولید بسته آموزشی و چگونگی کاربرد آنها در کلاس درس شده است. اگرچه بسیاری از کشورها در این راستا گامهایی سازنده برداشته اند، اما هنوز برخی از کشورها در بهره مندی از آنها با چالش رو به رو هستند. ایران از جمله کشورهایی است که نظام آموزشی آن با توجه به تغییر و تحول فناوریهای آموزشی در راه چگونگی بهره گیری از بسته آموزشی با رویکردهای نوین آموزشی قرار دارد. در این زمینه پژوهشی با هدف تعیین اثر بسته آموزشی بر جو روانی-عاطفی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام شده است. این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان دختر پایه سوم متوسطه رشته علوم انسانی منطقه 5 شهر تهران و نمونه پژوهش شامل 267 دانش آموز پایه سوم رشته علوم انسانی بوده که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جو روانی-عاطفی و آزمون پیشرفت بود. داده های به دست آمده با روش آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t گروه های مستقل) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که جو روانی- عاطفی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی که با بسته آموزشی آموزش دیده اند به طور معنادار بالاتر از جو روانی- عاطفی دانش آموزانی است که این آموزشها را دریافت نکرده اند.