مریم اسلام دوست

گرافیتی نوعی هنر رسانه ای غربی است که گروه های سیاسی به حاشیه رانده شده یا  محروم از امکانات و تبلیغات رسمی برای بیان عقاید و دیدگاه های خود از آن بهره می گیرند. این هنر برای اولین بار در دهه80 میلادی در نیویورک به صورت رسمی معرفی شد. علاقه مندان به این حوزه  به مدد نشانه های گرافیتی وجهی رمزگونه به بیان خود بخشیده و خود را از فرهنگ رسمی متمایز می کنند. در ایران هم مدتی است که  هنرمندان این شیوه بیان بصری را برای دیدگاه های خود استفاده می کنند نمونه های موجود گرافیتی های ایرانی،  پیوندی پنهان با  دیگر عناصر سبک زندگی  هنرمندان آن در شهرهای بزرگ از جمله تهران دارد. پژوهش حاضر گرافیتی های شهرک اکباتان در غرب شهر تهران را از نظر سبک، تکنیک، مضامین، مفاهیم و عناصر نشانه شناختی، با هدف شناخت بیشتر آن ها  به عنوان هنری انتقادی بررسی می کند. اینکه مضامین غالب گرافیتی های مکان مورد مطالعه چیست؟ سؤالی است که این تحقیق به آن پاسخ می دهد. روش پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی بوده و اطلاعات آن به صورت کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. همچنین از عکاسی به عنوان ابزار تحقیق استفاده شده است. یافته های این مقاله نشان می دهد، که انتقاد اجتماعی، بارزترین وجه گرافیتی های مشاهده شده در مکان مورد بررسی است. برخی آثار یاد شده ماهیتی وندال و خراب کارانه دارند. پرکاربردترین عناصر نشانه شناختی آن ها نوشتار و چهره های انسانی است. همچنین سبک های "استنسیل"، "ویلداستایل"و "تروآپ"، مورد توجه گرافرهای این مکان  بوده و جنبه های تصویرسازانه آن ها قدرت چشم گیری دارد.

نقش اصلی گرافیک محیطی، راهنمایی و اطلاع رسانی، زیباسازی محیط، تسهیل در امر ارتباط و ایجاد هویت بصری عنوان شده است. این موارد در فرایندی ناخودآگاه بر هویت و فرهنگ مخاطب تأثیر می گذارند. اگر بحران هویت و مشکلات فرهنگی عصر حاضر را از سویی و آشفتگی، نابسامانی و ابهام فضاهای شهری را از سوی دیگر، از مشکلات مهم در مناسبات جوامع شهری در نظر بگیریم، به ارتباط غیرکلامی، دوسویه و تنگاتنگ محیط و فرهنگ به عنوان تأمین کننده دو نیاز روحی و مادی انسان پی می بریم. در جوامع مدرن، عناصر و پدیده های محیطی، مأوایی برای ارتباطات انسانی شده اند. از وسایل حمل ونقل شهری، مترو به عنوان پرکاربردترین و مدرن ترین این وسایل، بی تردید اقتضائات مدرنیته را نیز به همراه دارد که بر سایر کارکردهای فرهنگی و ضروری آن سایه می افکند. پژوهش حاضر در نظر دارد نقش فرهنگی و هویتی گرافیک محیطی متروی تهران را از نگاهی تخصصی و آسیب شناسانه بررسی کند. همچنین عواملی را که در طراحی عناصر محیطی این مجموعه بزرگ شهری، در به کارگیری ارزش های فرهنگی و هویتی جامعه، مؤثر است، شناسایی و نیازسنجی کند. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی، بر اساس ابزار مشاهده گردآوری شده است.

هدف این تحقیق، بررسی رابطه میان پایگاه اجتماعی –اقتصادی، تعهد سازمانی و فرسودگی شغلی معلمان مدارس راهنمایی و متوسطه شهرستان رشت است. از میان 2596 معلم، 503 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه های پایگاه اقتصادی – اجتماعی، تعهد سازمانی و فرسودگی شغلی مسلش را با حضور محقق در مدارس و در مدت 15 -20 دقیقه تکمیل کردند. داده های تحقیق با آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن و در سطح (05/0 p ≤), (01/0 p ≤) تحلیل شدند. توصیف نتایج نشان داد که تعهد سازمانی معلمان در سطح بالایی (34/11±28/83) قرار دارد و میزان فرسودگی شغلی آنها در حد متوسط (14/12±45/73) است. تحلیل نتایج نشان داد رابطه ای مثبت و معنادار میان وضعیت اجتماعی - اقتصادی با تعهد سازمانی (618/0 R= ) و رابطه ای منفی و معنا دار میان وضعیت اجتماعی – اقتصادی با فرسودگی شغلی معلمان (68/0-R=) وجود دارد. از میان ویژگیهای فردی، رابطه سن با تعهد سازمانی بسیار پایین و مثبت و معنادار (067/0 R= ) و با فرسودگی شغلی معلمان، منفی و معنادار (105/0 R= - ) است، بنابراین توجه به وضعیت اقتصادی – اجتماعی معلمان برای افزایش تعهد سازمانی و کاهش فرسودگی شغلی در معلمان جوان و کم سابقه اهمیت بسیاری دارد.