زیست شناسی؛ رکن جدیدی در مهندسی شیمی گذار از «مهندسی شیمی» به «مهندسی شیمی و زیست شناسی» بخش 1: ضرورت، محتوای آموزشی و مباحث پژوهشی
آرشیو
چکیده
پیشرفت زیست شناسی شاخه های جدیدی مانند «مهندسی زیست پزشکی» و «زیست فناوری» را در عرصه مهندسی به وجود آورده است. توسعه شاخه های مذکور که همگی میان رشته ای هستند، در گرو فعالیتهای مهندسان شیمی آشنا با علم زیست شناسی است. لزوم فعالیت مهندسان شیمی در حوزه های مهندسی مرتبط با زیست شناسی؛ و اجتناب ناپذیربودن استفاده از ابزار زیست شناسی در مواجهه با چالشهای زیست محیطی، اقتصادی و صنعتیِ پیش روی مهندسان شیمی نشان می دهد که در عصر جدید، آشنایی با شیمی به تنهایی، پاسخگوی نیازهای مهندسان شیمی و صنعت نیست، و علم زیست شناسی باید در کنار علم شیمی به عنوان یکی از ارکان اصلی ساختار آموزش مهندسی شیمی مدرن در نظر گرفته شود. برخلاف کشورهای پیشرفته، که این مهم را در ساختار نظام آموزشی مهندسی شیمی اعمال می کنند و حتی عنوان این رشته را به «مهندسی شیمی و زیست شناسی» و نظایر آن تغییر داده اند، در ایران به جز تعداد محدودی، که در مقاطع تحصیلات تکمیلی در گرایش خاصی از حوزه مذکور تحصیل کرده اند، مهندسان شیمی از دانش زیست شناسی برای مواجهه با چالشهای جدید بی بهره اند. این پژوهش با هدف آگاهی رسانی درباره ضرورت گذار از «مهندسی شیمی» به «مهندسی شیمی و زیست شناسی»، که متخصصان آن مهندسان شیمی آشنا با زیست شناسی هستند، انجام شده و در این راستا به بررسیِ کلیات برنامه آموزشی رشته «مهندسی شیمی و زیست شناسی» و مباحث روز آن پرداخته و پیشنهاد می کند که با به روزرسانی برنامه درسی مهندسی شیمی، و یا تأسیس چنین رشته هایی، زمینه فعالیت در حوزه های جدید مهندسی و همچنین مواجهه هرچه مؤثرتر با چالشهای روز فراهم شود.Biology; A New Main Element in Chemical Engineering Transition from “Chemical” to “Chemical and Biological” Engineering Part 1: Necessity, Curriculum's and Research Areas
Development of biology has created new fields, such as Biotechnology and Biomedical Engineering. The advances in the mentioned fields, which are all interdisciplinary, depend on the activities of chemical engineers who are familiar with science biology. The necessity of chemical engineer`s activities in relevant areas with biology and inevitable use of biological means in confrontation of chemical engineering with environmental, economical and industrial challenges, proved that in the current century the sole familiarity with chemistry is not responsive to the needs of chemical engineering. However, the science of biology must be also considered as an important element of the modern chemical engineering along with the chemistry. In contrast to the developed countries, which have applied this important item in their educational systems, and even changed the title of this field to "chemical and biological engineering", Iranian chemical engineering has not profited biology in confrontation with new challenges; except a few who have educated in this area at graduate levels. This research is conducted with the aim of awareness regarding the necessity of transition from "chemical engineering" to "chemical and biological engineering" where the graduates are chemical engineers being familiar with biology. In this regard, the general educational program of "chemical and biological engineering" field has been reviewed and it has been recommended to update the curriculum of chemical engineering, or to establish such fields, in order to provide the requirements for the new engineering areas and also more efficient confrontation with new challenges.