«ریزسیالش» حوزه ای نوظهور در مهندسی شیمی
آرشیو
چکیده
طی سالهای گذشته در نتیجه هم افزایی پیشرفتهای دانش و فنّاوری، هرروزه جنبه های جدیدی از دانش و فنّاوری، که تا دهه های اخیر مطرح نبوده اند، ظهور کرده اند. ریزسیالش که دانش و فنّاوری کنترل و حرکت حجمهای بسیار اندک سیالات است، نمونه ای از این حوزه های نوظهور است. پیش بینی شده است که با گسترش این حوزه، انقلابی در مهندسی شیمی به وجود آید که نمونه آن با ظهور ریزتراشه ها در صنعت محاسبات و رایانه مشاهده شد. در این پژوهش به معرفی ریزسیالش، کاربردها و چالشهای پیش روی آن و همچنین به ارتباط تنگاتنگ این دانش و فنّاوری میان رشته ای با مهندسی شیمی پرداخته شده است. علاوه براین، گزارشی در مورد فعالیتهای دانشکده ها و مراکز تحقیقاتی دررابطه با این حوزه ارائه شده است. حجم اندک فعالیتهای علمی و پژوهشی انجام شده در ایران در مقایسه با کشورهای پیشرفته صنعتی نشان می دهد که جامعه مهندسی شیمی ایران، تقریباً با این حوزه جدید بیگانه است. در جامعه علمی پژوهشی مهندسی شیمی ایران به جز گروه فرایندهای جداسازی دانشگاه علم وصنعت ایران، که به تحقیق و پژوهش در این زمینه پرداخته است، فعالیت چندانی گزارش نشده است. این در حالی است که در دانشکده های معتبر مهندسی شیمی دنیا مراکز تحقیقاتی یا آزمایشگاههای متعدد ریزسیالش تأسیس شده و حتی درسهای مرتبط با این حوزه در برنامه آموزشی دانشجویان گنجانده شده است. این پژوهش پیشنهاد می کند که به منظور حرکت هماهنگ با جریان علمی روز دنیا، دانشکده ها و مراکز تحقیقاتی مهندسی شیمی بخشی از فعالیتهای آموزشی و پژوهشی خود را به این حوزه آینده دار اختصاص دهند تا با تربیت مهندسان و پژوهشگرانی آگاه به مسائل مطرح علمی روز، شکاف صنعتی و علمی موجود بین ایران و کشورهای پیشرفته صنعتی از این حیث عمیق تر نشود.Micro/ nanofluidics, a new aspect in chemical engineering
Synergy of science and technology during the past decades, has discovered some new aspects and technologies. One of the very novel aspects is Microfluidics; the science and technology of controlling the motion of tiny volumes of fluids. It has been predicted that by development of this new field of science and technology, a revolution similar to what has happened by introduction of microchips to computer industry, will take place in chemical engineering. Microfluidics, its applications, challenges, and relation to chemical engineering, are investigated in this paper. Furthermore, a report about the researches and studies conducted in chemical engineering faculties on Microfluidics is presented. In developed countries, chemical engineering faculties have acknowledged the importance of Microfluidics, by establishing some laboratories and research centers, and in some cases, have held some courses in this field. In contrast, Iranian faculty members and researchers in chemical engineering departments are almost alien to Microfluidics. As an exception, the chemical engineering department at Iran University of Science and Technology is active in this field. This paper strongly recommends that Iranian chemical engineering researchers and faculty members make a time to do research on Microfluidics or at least, hold some courses in this field in order to prevent the scientific and technological gap among Iranian societies and developed countries from proliferating.