تلمبه آبکش شاهکار مهندسی از قرن ششم (ه.ش)
آرشیو
چکیده
ابو العزبن رزاز الجزری از جمله دانشمندانی است که در قرن پنجم (ه.ش) می زیسته است و آنچه از وی به جا مانده، گویای توان بالای او در شاخه های مختلف علم مهندسی مکانیک از جمله مکانیک سیاّلات، طراحی اجزاء، مکانیزمها و مجموعه های مکانیکی وحتی رباتیک است. از میان طرحهای باز مانده از وی می توان از انواع فواره ها، تلمبه های آبکش و ساعتهای مختلف آبی نام برد که هر یک در نوع خود شاهکاری بی مانند در گستره دانش مهندسی محسوب می شوند که بعضاً حتی بینندگان امروزی را نیز دستخوش شگفتی می سازند. در تحقیق انجام گرفته بخشی از این طرحها بررسی و بازنگری، باز طراحی و ساخت و آزمون شده است. در این میان، دستگاه تلمبه آبکش که از جمله شاهکارهای وی در طراحی مکانیک سیالات است، انتخاب شد و در برنامه کاری این تحقیق قرار گرفت. این دستگاه شامل یک چرخ آبی است که با جریان آب رودخانه به دوران می آید و قادر است با دوران خود سازکار مکشی یک پمپ یا تلمبه را فعال سازد تا آب از سطح رودخانه با این سازکار مکیده و به بالا دست پمپاژ شود. تاکنون سابقه ای از ساخت این تلمبه در ایران وجود نداشته است و برای اولین بار پژوهشکده مکانیک سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران در قالب پروژه ای تحقیقاتی تحت عنوان " طراحی و ساخت ابداعات و اختراعات دانشمندان ایران در طول تاریخ" و بر اساس مستندات موجود طراحی و ساخته شدند. آزمایشهای انجام گرفته حاکی از عملکرد کامل و دقیق این تلمبه بودند.Pump turbine, an engineering masterpiece from the 12th century AD
Aljazzari is one of the most famous Iranian scientists through the centuries. He was a capable mechanical engineer whose works are still fascinating even to engineers. He specialized in different branches of mechanical engineering such as fluid mechanics, machine design and robotics. As a matter of fact he may be regarded as the father of today's robotics. Among his works, fountains, pumps, and water clocks are the most outstanding. Pump turbine is one of his master pieces which was selected as a subject of research project at the Mechanical Engineering Research Center of the Iranian Research Organization for Science & Technology (IROST). This machine consists of a water wheel which run by the flow of a stream or a river. It drives a pump which actually consists of a pair of gears to transfer power from the turbine and drive a quick return slider mechanism for activating a pair of reciprocating piston pumps. The machine was designed and manufactured according to the design details, presented in his book " Kitáb fí ma'rifat al-hiyal al-handasiyya" and was also tested accordingly. Tests on the machine proved the pumping capability of the pump turbine according to the book.
تبلیغات
