درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۸۲۱ تا ۱٬۸۴۰ مورد از کل ۷۵٬۹۲۵ مورد.
۱۸۲۱.

اشتراط ثبت در صحت معاملات ملکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و اصول سال ۵۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۳۴ 31 - 44

کلیدواژه‌ها: املاک و اراضی امارات ملکیت معضلات ثبتی سامانه ثبتی مشروعیت سامانه ثبتی انحصار سامانه ثبتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۳۵
بخشی از آسیب های معاملهٔ املاک و اراضی با تکیه بر امارات ملکیت و اسناد عادی عبارت اند از: زمین خواری، خُردشدن اراضی کشاورزی، تهدید امنیت غذایی، ضعف در مدیریت بحران ها و بلاهای طبیعی، افزایش فساد اداری و قضایی، وقوع جرم کلاه برداری، رشوه، جعل و غیره. به منظور حل این آسیب ها، نظریهٔ ثبت املاک و اراضی در سامانهٔ ثبتی مطرح شده است، راجع به این نظریه دو چالش «مشروعیت سامانه» و «انحصاری شدن معامله املاک و اراضی در سامانه» وجود دارد. در این جستار با روش توصیفی و تحلیلی، این باور تقویت شده که بر پایه قواعد و مبانی فقهی، سامانهٔ ثبتی مزبور، مشروع است و در فرض گردآمدن سه شرط: وجود سامانه ای که  به مالکیت علم آور باشد، اتهامی بودن بازار و اخلال معیشت مردم در فرض رجوع به امارات، معاملات املاک و اراضی به استناد امارات ملکیت، باطل است و به منظور شناسایی دقیق مالکان، خریدار و فروشنده بایستی صرفاً به سامانهٔ ثبتی مراجعه کنند. بنابراین ضروری است معاملهٔ املاک و اراضی طبق سامانهٔ ثبتی، تبدیل به قانون شود و در مقام تعارض،این سامانه بر تمامی امارات ملکیت مقدم شود.
۱۸۲۲.

ابیاتی نویافته از برخی شاعران کهن در رسائل العشاق و وسائل المشتاق

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۴ مرداد و شهریور ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۰۱) 227 - 238

کلیدواژه‌ها: رسائل العشاق و وسایل المشتاق ابیات نویافته شاعران کهن قرن ششم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۶۴
گه گاه نسخه ی خطی ارزشمندی از گوشه و کنار کتابخانه های جهان بیرون کشیده می شود که مقادیر مهمی اطلاعات به ادبیات فارسی اضافه می کند. یکی از این منابع، نسخه ی نویافته ی رسائل العشاق است. رسائل العشاق و وسائل المشتاق نام تألیفی از سیفی نیشابوری شاعر و ادیب قرن ششم هجری با موضوع مکاتبه و نامه نگاری شامل صدنامه عاشقانه است. این منبع ارجمند، ذیل رسائل، شامل ابیاتی چند از شاعران کهن تا قرن ششم است که برخی از این ابیات در دواوین شاعران و دیگر کتب ادبی یافت نمی شود و تازه یاب است. در این مقاله کوشیده ایم تا اشعار نویافته ای از چند شاعر کهن را بر اساس این منبع ارائه دهیم.
۱۸۲۳.

دراسة الأسلوب الروايي «الإتصال القصير»في رواية «الفراشه الزرقاء» لربيع جابر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۰ 182 - 198

کلیدواژه‌ها: روایه ما بعد الحداثه مابعد الروایه الإتصال القصیر ربیع جابر الفراشه الزرقاء

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۴۱
ما بعد الروایه أو السردیه الکبری أو المیتاقص أحد أبرز أنماط کتابه القصص قی ما بعد الحداثه. هذه الطریقه، استخدم من أجل اجتیاح مرحله الروایه الطبیعیه و المعتاد علیها إلی الروایه الإبداعیه و غیر المعیاریه. فی هذه الطریقه ما بعد الحداثه التی طرحت علی ید الکتاب بالعقود الأخیره من القرن العشرین لنفخ روح جدید فی الروایه، تستخدم عناصر داخلیه مختلفه و متعدده من أهمها و أبرزها الإتصال القصیر الذی یعنی إیجاد علاقه ذات ثلاثه أضلع و مثلثیه بین الکاتب/المتلقی، الکاتب/ القصه و الکاتب/ الشخصیه. نظرا للاستخدامات الواسعه لأسالیب ما بعد الحداثه فی الإنتاجات القصصیه لربیع جابر، یهدف هذا المقال لدراسه هذا الاسلوب فی روایه الفراشه الزرقاء لهذا الکاتب لیبین کیف یستخدم الکتاب العرب المعاصرین هذه الطریقه بشکل فنی و حدیث نظرا للمقتضیات الاسلوبیه و التیارات الأدبیه العصریه فی العالم. هذا المقال بالترکیز علی الطریقه الوصفیه- التحلیلیه یقوم بدراسه مصادیق هکذا طریقه فی روایه الفراشه الزرقاء لیبین ویحلل نسبه وطریقه تطبیقها لإثبات استفاده الکاتب من هذه الطریقه. النتیجه تبین أن ربیع جابر فی الروایه المذکوره استخدم هذا الاسلوب من أجل الإبداع، الحیویه و خلق روایه حدیثه و کذلک إلقاء المضامین الهامه و العصریه و کسر التابوهات القدیمه للروایه الکلاسیکیه والتصرفات الرائجی فی ذلک و دمج الحدود ما بین الخیال و الواقع.
۱۸۲۴.

گونه شناسی و مدل یابی اخلاق عرفی در قرآن و مقایسه با نظرگاه های اندیشمندان غربی

نویسنده:
منبع: دین پژوهی و کارآمدی دوره ۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰) 77 - 95

کلیدواژه‌ها: گونه شناسی اخلاق مدل یابی اخلاق اخلاق فرادینی قرآن اندیشمندان غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۳۸
اخلاق فرادینی که عقل و وجدان انسان ها را مخاطب قرار می دهد، خطابی است که بیان بسط یافته ی سخن «اگر دین ندارید آزاده باشید» را متذکر می شود. هدف پژوهش حاضر شناخت گونه های این اخلاق انسانی و مشترک بین همه انسان ها در قرآن بوده تا از این طریق، مدل نهایی هر بخش با توصیفاتی که در قرآن از آن شده است استخراج گردد و در گام نهایی مقایسه ای اجمالی با نظرگاه های هفت فیلسوف و متفکر غربی جهت تائید فرادینی بودن این مدل صورت گیرد. به دلیل چندوجهی بودن مقاله حاضر، روش پژوهش نیز ترکیبی از مراحل پدیدارشناسی توصیفی در مرحله رجوع به آیات قرآن، تحلیل و کدگذاری داده ها به شیوه استراتژی داده بنیاد با نرم افزار MAXQDA در سه بخش کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی و روش کیفی بررسی داده های کتابخانه ای در بخش مقایسه با نظرگاه های اندیشمندان غربی می باشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که پنج گونه اصلی فردی، اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی و سیاسی در اخلاق فرادینی قرآنی در بخش کدگذاری انتخابی مورد توجه است. در بخش مدل یابی توصیفی، بیشترین آیات اخلاق فرادینی مربوط به گونه اجتماعی و سپس فردی اختصاص دارد و کمترین توصیفات مربوط به گونه های سیاسی و اقتصادی است.
۱۸۲۵.

بررسی ابعاد انتشار اوراق رهنی با تأکید بر خلق پول مطالعه فقهی و اقتصادی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فقه اجتماعی سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 107 - 134

کلیدواژه‌ها: خلق پول اوراق رهنی اوراق بهادار تسهیلات رهنی دین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۳۵
   بازار پول و سرمایه دو نهاد مالی مهم در هر کشور هستند که رابطه ای تنگاتنگ با یکدیگر دارند. تعامل این دو بازار می تواند مسیر تأمین مالی بنگاه ها را که امروزه عمدتاً از طریق بازار پول صورت می گیرد، تغییر دهد و شرایطی را رقم بزند که تأمین نقدینگی به پشتوانه منابع مالی تجهیزشده در بازار سرمایه صورت پذیرد. اوراق رهنی به عنوان یکی از حلقه های اتصال بازار پول و سرمایه در راستای تبدیل دارایی های تسهیلاتی به اوراق بهادار برای تجدید منابع و تأمین مالی شمرده می شود. تبدیل مبالغ سپرده گذاری شده به تسهیلات و تنزیل درآمدهای آتی مبتنی بر دارایی های تسهیلاتی به وجه نقد از طریق بازار اولیه و بازار ثانویه، ما را با پدیده آشکاری به نام خلق پول به ویژه در نظام بانکی مواجه می کند. با عنایت به اینکه مشهور ماهیت خلق پول را دین می دانند، پاسخ به این پرسش که آیا بازار اوراق رهنی بر اساس دیون از ناحیه سپرده گذاری، اعطای تسهیلات و سرمایه گذاری دارای صحت فقهی است یا خیر، محل بحث است. پاسخ به این پرسش به روش تحلیلی و توصیفی با استناد به ادله و مدارک فقهی ما را به این جمع بندی می رساند که تجدید منابع و تأمین مالی از طریق انتشار اوراق مبتنی بر دارایی های تسهیلاتی در بازار ثانویه به پشتوانه سپرده های بانکی و اعطای این تسهیلات به مشتریان دیگر در نظام پولی و مالی کشور خالی از اشکال بوده است.
۱۸۲۶.

پیوست آینه پژوهش: مروری بر جنگ حاجی محمد بیکا از دوره صفوی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۴ مهر و آبان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۰۲) 395 - 463
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۶۹
صدها اثر با عنوان جُنگ و مجموعه در میراث خطی ما وجود دارد که تنها اندکی از آنها انتشار یافته است؛ هرچند گه گاه از محتوای آنها در پژوهش های دیگر استفاده شده است. در این نوشتار یکی از جنگ های باقی مانده از دوره صفوی با عنوان «جُنگ حاجی محمد بیکا» معرفی شده است. این جُنگ که در فهرست به نام «گنجینه خطوط» نام گذاری دشه است، به شماره 14190 در کتابخانه مجلس ثبت و در مجلد سی وهشتم فهرست آن کتابخانه معرفی شده است. محتوای آن به خط افراد مختلف بوده و هر کدام اشعار و متن هایی را در آن کتابت کرده اند.
۱۸۲۷.

بازپژوهی ادله تعدد همسر از منظر فراجنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و حقوق خانواده (ندای صادق) سال ۲۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۸ 169 - 196

کلیدواژه‌ها: نگاه جنسیتی چندهمسری مصالح نوعیه اهداف نکاح

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۹۷
امروزه با توجه به توالی فاسد دیدگاه های تبعیض آمیز جنسیتی، نقد و بررسی آنها از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. مدعا و فرضیه ما در نوشتار حاضر، اثبات عمومیت و شیوعِ این نگاه جنسیتی در ادله تعدد زوجات است. به نظر می رسد نقد و تبیین این ادله به استناد مصالح نوعیه و اجتماعی بشری، با عدالت جنسیتی از سازگاری و انطباق بیشتری برخوردار باشد. تمسک به آیات مربوط به اهداف ازدواج به عنوان مویّدی بر دیدگاه نگارندگان در تفسیر قرآن به قرآنِ آیه سوم سوره نساء، برای نخستین بار در این مختصر عنوان شده است. این نوشتار که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی انجام یافته، نشان می دهد که محدودترین و در عین حال، جنسیتی ترین دیدگاه ها در حوزه ادله تعدد زوجات، رویکردهای تجربی، بالأخص پزشکی و روان شناختی، بوده اند.
۱۸۲۸.

مفهوم الطاعه وضرورتها فی الحوکمه القرآنیه

نویسنده:
منبع: الحوکمه فی القران والسنه المجلد الاولی ربیع و صیف ۲۰۲۳ العدد ۱ 9 - 34

کلیدواژه‌ها: التمرد الطاعه حوکمه القرآن السیاسه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۹۱
الطاعه والتمرد من أبرز المفاهیم فی الخطاب السیاسی. ویضع هذان المفهومان من الناحیه الإیجابیه بعض الواجبات الوطنیه أمام المواطن. أما من الناحیه السلبیه فهما یحددان المحظورات والمحرمات التی لا ینبغی اقترافها. ومن هنا نعلم أن کشف ماوراء هذه المحظورات والواجبات وما ینبغی القیام به أو الإمتناع عنه، یمکن أن یساعدنا علی فهم فلسفه الطاعه والتمرد وتوطّر المفهومین فی إطار واضح الملامح. والمقصود بقولنا «التکوین الشرعی للسیاسه والحوکمه القرآنیه» فی هذا البحث هو مجموعه من الواجبات والمسؤولیات التی یجب الإمتثال لها. کما أنّ الهاجس الأساسی الذی دفعنا لهذا البحث هو رسم الحدود الشرعیه للطاعه والتمرد فی الحوکمه القرآنیه. وأثبتت نتائج البحث أنه فی ظل الحوکمه القرآنیه ومن الناحیه الإیجابیه، یمکن القول بوجوب طاعه الله، والرسول، وأولی الأمر فی التشریع والحکم وبلوره بعض المسؤولیات السیاسیه من منظور القرآن. اما من الناحیه السلبیه فقد حذر القرآن من طاعه بعض الفئات مثل: الغافلین، والکافرین، والمنافقین، والمفسدین و...، ویمکن الإستدلال بالقرآن بحرمه طاعه هذه الفئات ورسم حدود الواجب والمحظور وحدود السیاسه الشرعیه، بناء علی تعالیم القرآن والعمل علی أساسها.
۱۸۲۹.

واکاوی تقریرهای موجود از دیدگاه جمعیتی اسلام و ارائه تقریری نو براساس آیات و روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲شماره ۳ (پیاپی ۵۵) 7-24

کلیدواژه‌ها: جمعیت دیدگاه جمعیتی اسلام باروری حداکثری فرزندآوری در حد توان جمعیت مطلوب کمّیت جمعیت نظریه های جمعیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۱۱۱
درباره کمّیت جمعیت، نظریات گوناگونی مطرح است؛ از جمله نظریه افزایش جمعیت، نظریه کاهش جمعیت، نظریه ثبات جمعیت و نظریه جمعیت مطلوب؛ اما دیدگاه جمعیتی اسلام، در میان دانشمندان دانش «جمعیت شناسی»، پیوسته افزایشی تلقی می شده است. از طرفی درباره نظر اسلام نسبت به این مسئله، تقریرهای گوناگونی وجود دارد، ازجمله باروری حداکثری و جمعیت مطلوب؛ اما می توان فرزندآوری در حد توان را تقریری نو برای آن قلمداد کرد. هدف این پژوهش، واکاوی تقریرهای موجود از دیدگاه جمعیتی اسلام و اثبات تقریر برگزیده است. شیوه مطالعه این پژوهش، اسنادی و روش آن اجتهادی تفسیری است. مهم ترین یافته این پژوهش، نشان می دهد که براساس تقریر برگزیده، برای هر خانواده مطلوب است که متناسب با وضعیت سلامت خود و با درنظر گرفتن دیگر تکالیفش، در حدی که می تواند به فرزندآوری مبادرت نماید تا سهم خود را از نیروی جمعیتی موردنیاز جامعه اسلامی تأمین نماید. این تقریر، علاوه بر دوری از اشکالات وارد بر تقریرهای «باروری حداکثری» و «جمعیت مطلوب»، با ادله ای مستحکم پشتیبانی می شود و دارای ویژگی ها و امتیازاتی است.
۱۸۳۰.

مکانه القيم الاجتماعيه في أساليب دفاع أبي طالب عن النبي صلی الله علیه و آله من خلال ديوانه؛ قضايا النسب و القبيله أنموذجاً

نویسنده:
منبع: دانش ها و آموزه های قرآن و حدیث سال ۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 71-100
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۹۰
تتناول هذه المقاله مسأله مهمه في حياه العرب قبل وبعد الإسلام ألا وهي القيم الإجتماعيه لرفعه مقامها عندهم. وهذه القيم الإجتماعيه إنما نتناولها فيما يرتبط بمکانتها عند أبيطالب علیه السلام في دفاعه عن النبي صلی الله علیه و آله وأساليبه في تسخيرها لصالح النبي’ ودعوته من خلال أشعاره التي جُمعت في ديوانه. وقد اختصت هذا المقاله ببيان قضايا النسب والقبيله فقط لا جميع القيم. وکان الإعتماد في کشف هذه القيم ومکانتها وأساليبه علیه السلام من خلال ديوانه أي اعتماداً على الشعر لا النثر واقتصر مستوى بيانها عن طريق تناول المفاهيم المرتبطه بقضايا النسب والقبيله من خلال أشعاره کشفاً لما تمثله في ذهنه وذهن أهل زمانه وکيفيه إيرادها في خطاباته ومناسبه ذلک. ومن خلال البحث يتضح بأنه کان يستفيد من قضايا النسب والقبيله بشکل خاص حفظ فيها حياه النبي صلی الله علیه و آله في صغره أمام أهل الکتاب وبعد دعوته أمام نفس قبيلته التي کان يدافع عنه بهم. ومن مصاديق هذه القضايا الأخوه والعمومه اللذان کانا بمستويين؛ أحدهما مباشر والآخر غير مباشر وذلک من قرب النسبه وبُعدها، وکذلک استفادته من الخؤوله. وکانت أساليبه في تسخير هذه القضايا في دفاعه عن النبي صلی الله علیه و آله عديده. منها استفادته من الجانب العاطفي في خطابه مع قومه، ومنها الجانب الإعلامي والعملي، وکذلک مدح الخصال الحميده وذم القبيحه
۱۸۳۱.

بررسی فقهی حقوقی آثاراقتصادی اطاله صدور و اجرای احکام مدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال ۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 211 - 230

کلیدواژه‌ها: خسارت اطاله صدور حکم اجرای حکم تأخیر تأدیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۳۶
زمینه و هدف: اطاله صدور و اجرای احکام مدنی از مسائل و چالش ها و به عبارت دقیق تر موانع تحقق عدالت در نظام قضایی است که ابعاد اقتصادی آن چندان مورد توجه  قرار نگرفته است. هدف مقاله حاضر بررسی آثار اقتصادی اطاله صدور و اجرای احکام مدنی است.مواد و روش ها: روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی تحلیلی است. مواد و داده ها نیز کیفی است و از فیش برداری در گردآوری مطالب و داده ها استفاده شده است.ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متن، صداقت و امانت داری رعایت شده است.یافته ها:  اطاله صدور و اجرای احکام مدنی از دو جهت دارای آثار و به عبارتی زیان اقتصادی است. جهت اول اطاله صدور و اجرای حکم باعث ضرر اقتصادی به محکوم له می شود. در این خصوص در دعاوی با موضوع وجه نقد، خواهان حق تقاضای دریافت خسارت تأخیر تأدیه تا تاریخ صدور حکم را دارد. در خصوص خسارت تأخیر تأدیه بین فقها اختلاف نظر وجود دارد. اما بسیاری از فقها معتقد به امکان دریافت خسارت تاخیر تأدیه هستند. در مورد تأخیر تأدیه درمورد اطاله اجرای حکم نیز، دادگاه برحسب درخواست محکوم له، درحدود مقررات قابل رسیدگی پژوهشی و فرجامی است. جهت دوم اینکه، اطاله صدور و اجرای حکم باعث تحمیل هزینه های اقتصادی برسیستم قضایی و به تبع آن برطرفین دعوی می گردد.نتیجه : لازم است خسارت تأخیر تأدیه در غیر از موارد وجه نقد پذیرفته شود و از افزایش هزینه های دادرسی و اجرای احکام مدنی به منظور کاهش اطاله صدور و اجرای احکام جلوگیری شود زیرا حق دادرسی را زایل می سازد.
۱۸۳۲.

آزادی ورهایی فکر در جلوه های تربیت خردمندانه قرآن و ارایه روش تدریس برمبنای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی دوره ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۴ 168 - 188

کلیدواژه‌ها: تربیت خردمندانه آزادی فکر رهایی فکر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۶۳
هدف از این پژوهش آسیب شناسی در تعلیم وتربیت اسلامی از جهت فکری وفرهنگی است. یکی از دلایل مهم، ممانعت از روش های منتهی به آزادی فکر در جامعه است برای علت یابی بهتر به سراغ مهمترین منابع آموزه های اسلام، قرآن رفته و ریشه های آن را کشف ومورد ارزیابی قرارمی گیرد .مبانی نظری پژوهش ،براساس عاملیت انسان در قرآن است و مبادی عمل را از حیث گرایشی ،میلی وشناختی مبنا قرارمی دهد . روش شناسی در این پژوهش از نوع توصیفی واستنتاجی است . بعد از بیان وتوصیف ، آیات مربوط به رهایی فکرو آیات مربوط به اسارت آفرینی آیات مربوط به آزادی ورهایی فکر را ارزیابی می نماید.یافته ها، پس ازبررسی نشانگر آن است که آزادی ورهایی فکردر آیات، در مبادی شناختی،موجب اعمال اختیاری بیرونی انسان میشود و در مبادی گرایشی با دورنمودن رذایل و عمل به فضایل اخلاقی موجب ارتقاء روحی ونوعی رهایی فکری و معنوی درونی او می گردد. ودراین راستا بعد از انطباق با آیات قرآن روش تدریس برمبنای آزادی فکر ارایه میگردد .روش های تدریس "عاملیت در کلاس درس "و" روش تفکر انتقادی" و" روش اعطاءبینش رسیدن به درک آگاهانه وشهود"از روش های تدریس برمبنای آزادی فکردر قرآن است .
۱۸۳۳.

نوشتگان (۱)

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۴ خرداد و تیر ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۰۰) 247 - 257

کلیدواژه‌ها: فارسیِ نوِ متقدم ابوالینبغی ترجمه قرآن به فارسی خنسند یواقیت العلوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۰۷
در سلسله نوشته های «نوشتگان»، عمده توجّه بر زبان و مسائل لغوی فارسی نو در سده های آغازی پس از اسلام و نوشته های آن دوران خواهد بود. در نخستین شماره، (۱) خوانشی تازه از یکی از نخستین سروده های فارسی پس از اسلام، از ابوالینبغی، پیش نهاده شده است؛ (۲) ترجمه ای از یک واژه قرآن منقول در ترجمه ای سریانی از بخش های قرآن معرّفی شده است که احتمالاً از سده نخست یا دوم هجری است؛ (۳) به صورتی کم کاربرد از واژه «خرسند» به گونه «خنسند» پرداخته شده است؛ و در بخش پایانی، (۴) بخشی مغلوط از کتاب یواقیت العلوم تصحیح و دست نوشتی تازه از آن نیز شناسانده شده است.
۱۸۳۴.

بررسی فقهی توجه به شخصیت مجرمین در تعزیرات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقه و حقوق اسلامی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۳ 112 - 139

کلیدواژه‌ها: تفرید کیفری تعزیرات سیاست کیفری اسلام بازسازگاری اجتماعی شخصیت مجرم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۲۶
تعزیر به عنوان یک مجازات نامعین، گسترده ترین واکنش علیه جرایم در سیاست کیفری اسلام محسوب می شود. فایده مند بودن تعزیر به نحوه استفاده از آن در جهت تطبیق این واکنش با شخصیت مجرمان بستگی دارد. تعزیر نوعی از کیفرهای اسلامی است که میزان کیفر و چگونگی آن نامعین است و بستگی به نظر و صلاحدید قاضی دارد و قاضی موظف است متناسب با شخصیت مجرم میزان آن را تعیین نماید به همین جهت از آن تحت عنوان قاعده "التعزیر بما یراه الحاکم" یاد می شود. منظور از تفرید کیفری آن است که قاضی اختیار داشته باشد با رعایت اوضاع و احوال اجتماعی، جسمی، روانی مجرم و متناسب با شخصیت مجرم برای وی مجازات تعیین نماید. در منابع فقهی اصل فردی کردن مجازات ها در تعزیرات اجرا می شود. اسلام در وضع مجازات ها اهداف متعددی را مورد توجه قرار داده است که مهم ترین آن ها بازداشتن انسان ها از ارتکاب جرم است. از لحاظ فلسفه مجازات ها و اهداف آن در نظام کیفری اسلام هدف از تعزیرات اصلاح و تأدیب مجرم، بازسازگاری اجتماعی مجرم، متنبه نمودن سایر مردم، حفظ مصالح اجتماعی و ارزش های دینی و بازداشتن مجرم از تکرار جرم می باشد. در این مقاله پس از بررسی مفهوم شناسی تعزیر به فلسفه تعزیرات در نظام کیفری اسلام و بررسی فقهی جایگاه تفرید کیفری در تعزیرات و تاثیر نظر حاکم در تعزیرات پرداخته شده است. نوآوری مقاله حاضر از این جهت است که به جایگاه توجه به شخصیت مجرمین در نهاد تعزیرات از منظر فقهی می پردازد.
۱۸۳۵.

تقعّرات في مرايا الذهن: دراسه نفسانيه لروايه "دفاتر الورّاق" لجلال برجس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی اللغه العربیه و آدابها بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۷ 235 - 256

کلیدواژه‌ها: جلال برجس دفاتر الوراق الروایه الأردنیه التحلیل النفسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۹۵
یُعد التحلیل النفسیّ للروایه مدخلاً مهماً لفهم الواقع الاجتماعیّ وما یُعانیه الإنسان من توترات وأزمات نتیجه ما أحدثته المدنیه الحدیثه وصراعاتها بین الموروث القدیم وتحدیات الحاضر. وتأتی هذه الدراسه النفسانیه لتسلّط الضوء علی العمل الإبداعی الممیّز للروائی الأردنی جلال برجس الذی نال الجائزه العالمیه للروایه العربیّه (بوکر) سنه 2021م علی روایته الاجتماعیّه «دفاتر الورّاق». والملاحظ أنَّ الروائی فی روایته هذه قد صوّر البیئه الاجتماعیّه التی عاشها بکامل أبعادها وخاصه السلبیه منها فی محاوله لتجسید الواقع المعاش، وما له من مظاهر مقیته وانعکاسات حافله بالصور المؤثّره المثقله بجراحات الماضی ومرارات الحاضر وغیاب المستقبل المأمول. وتحاول هذه الدراسه تحلیل نفسیه البطل الذی یمثّل شریحه الشاب المثقّف المحبط المتخبط فی انطواءاته الذاتیه ورؤاه الجانحه فی الخیال، وهی صوره حیه لا تغیب فی مجتمعات العالم الثالث الذی ینوء تحت وطأه الحداثه والتبعیه والانفصام الثقافی. وتتوخّی هذه المقاله من خلال منهجها النفسیّ والتحلیلی قراءهَ أحداث الروایه ومجریاتها المحبوکه بحرفیه تامه قراءهً فاحصهً تستطلع خبایا نفسیه الکاتب المتجلیه فی شخصیه بطل القصّه لتقف فی النهایه علی مغزی الحکایه وما تحمل من رسائل وخطابات تأتی فی الغالب لتصحّح اعوجاجات سلوکیه أصابت مجتمعاً تلاعبت به المحن والأزمات. ولعل أول مایستشف من هذه الروایه هو إحاطه الکاتب بتفاصیل الحیاه الاجتماعیّه التی عایشها ولامسها عن قرب، وبراعته فی تألیفها تألیفاً روائیاً.
۱۸۳۶.

تحلیل معنایی واژه «لعلّ» در قرآن و تأثیر آن در فهم آیات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۸ 103 - 122

کلیدواژه‌ها: قرآن لعل بافت زبانی و تحلیل معنایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۰۳
واژه «لعلّ» که 129 در قرآن کریم به کار رفته است، در ساختار زبانی قرآن، گاه معنایی را افاده می کند که موهم معنا می گردد. این واژه در ساختار زبانی قرآن به چند معنا به کار رفته است؛ ولی در تحلیل آن توسط قرآن پژوهان و مترجمان، تنها معنای نخست آن مورد توجه قرار گرفته و عموم مترجمان قرآن در عموم موارد، این واژه را «شاید» و «باید» ترجمه نموده اند. در این مقاله تلاش خواهد شد تا با تعیین معانی متعدد «لعلّ» با توجه به معنای بافتی و نقد معنای غیربافتی، معنای دقیق آن واژه در هریک از آیات شریفه گزینش گردد. نتیجه این پژوهش آن خواهد بود که «لعلّ» در بافت زبانی قرآن کریم، به 7 معنا به کار رفته است که عبارت اند از: ترجّی تکلمی، ترجّی مقامی، تمنّی، تعلیل، استفهام، ظنّ و یقین. مترجمان و قرآن پژوهان در هنگام فهم و ترجمه آیات، نباید از این معانی غافل شوند.
۱۸۳۷.

تفسیر و تأویل واژه «ربّ» به اهل بیت (ع)؛ با تأکید بر دیدگاه فتونی در مِرآة الأنوار

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه نقد آراء تفسیری سال ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷) 11 - 54

کلیدواژه‌ها: رب ربوبیت تأویل قرآن مرآه الأنوار ومشکاه الأسرار ابو الحسن فتونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۲۱
در برخی از روایات شیعی، واژه «رب» در آیاتی از قرآن کریم، به برخی از اهل بیت (ع) تأویل یا تفسیر شده است. این دست روایات موجب شده برخی از مفسّران چون ابوالحسن بن محمدطاهر فتونی (درگذشته 1139ق) به تأویل گسترده این واژه به اهل بیت (ع) روی آورند. برخی برای تبیین چنین تأویلی، به کاربرد این واژه در زبان عربی برای مالک و کاربرد آن در قرآن کریم برای غیر خدا توجّه کرده اند. به نظر می رسد شواهدی که برای چنین تأویلی بیان شده، کافی نیست و فضای کاربست این واژه در قرآن معانی الوهی را تداعی می کند. روایاتی هم که برای اثبات این دیدگاه مطرح شده، یا از اساس دلالتی بر این مطلب ندارد و در فهم آن خلط صورت گرفته و یا اسناد و مصادر قابل اتکایی ندارد و شواهدی بر تردید در انتساب آن ها به امامان (ع) در دست است و یا در متن آن تصحیفِ مخلّ به معنا صورت گرفته است.
۱۸۳۸.

اثرپذیری خطابیه از ابوالخطاب و تأملی در چرایی آن

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخ اسلام سال ۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶ 87 - 110

کلیدواژه‌ها: ابوالخطاب خطابیه امام صادق (ع) اثرپذیری غلو کوفه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۴۴
خطابیه یکی از جریان های غالی عصر ائمه((ع))، به پیروان ابوالخطاب، از غالیان سرشناس زمان امام صادق(ع) اطلاق می شوند. سؤالی که در اینجا مطرح است اینکه میزان تأثیرپذیری پیروان ابوالخطاب یا همان افراد و فرقه های خطابی از ابوالخطاب چه اندازه و علت این امر چه بوده است؟ واکاوی این امر با بهره گیری از شیوه توصیفی و تحلیلی نشان از این است که پیروان ابوالخطاب، به میزان بسیار زیادی به ابوالخطاب ارادت داشتند و تحت تأثیر گمانه های غالیانه و انحرافی وی قرار گرفته بودند. شدّت تأثیرپذیری آنان از ابوالخطاب- که تا ادوار بعد نیز ادامه یافت- به گونه ای بود که هشدارهای امام صادق(ع) به آنان و روشن گری های آن حضرت نیز نتوانست از میزان آن بکاهد. تأثیرپذیری از ابوالخطاب که برخی را تا مرز کشته شدن نیز پیش برد، به دلیل عوامل مختلفی همچون جهالت، فریبکاری های ابوالخطاب، جایگاه قبلی ابوالخطاب و تمایل خطابیه به اباحه گری بوده است.
۱۸۳۹.

قمر در عقرب، شناخت، امور ممنوع و راه های رهایی

نویسنده:
منبع: دانش ها و آموزه های قرآن و حدیث سال ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 35-55

کلیدواژه‌ها: نحوست ایام نقش پدیده های نجومی در زندگی انسان ازدواج سفر صدقه آیه الکرسی معارف قرآن و حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۴ تعداد دانلود : ۶۵۰
روایات اهل بیت علیهم السلام درباره پدیده ای آسمانی به نام «قمر در عقرب» سخن به میان آورده اند. گروهی از احادیث، انجام برخی کارها را در ایّام قمر در عقرب نهی کرده اند و گروهی دیگر، راه هایی را برای رهایی از اثرات این پدیده بیان نموده اند. در این پژوهش، هر دو دسته از روایات، تبیین می شود. تاکنون بررسی جامعی درباره احادیث این پدیده نجومی انجام نگرفته؛ درحالی که پرداختن به آن، به دلیل ابتلای عمومی، داشتن عواقب و جدّیت معصومان علیهم السلام در بیان این موضوع، ضروری است. شناخت این پدیده و راهکارهای رهایی از عواقب آن، می تواند افرادی که مجبور به انجام کاری در این اوقات هستند کمک نماید. در متن حاضر، ابتدا توضیحاتی درباره شناخت این پدیده و میزان نفوذ آن ارائه شده و سپس برخی از کارهایی که در هنگام قمر در عقرب نهی شده، تبیین می گردد. در پایان، راهکارهایی برای رهایی از عواقب این پدیده بیان خواهد شد.
۱۸۴۰.

بررسی فقهی حقوقی افساد فی الارض و مصادیق آن در جرائم اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 47 - 64

کلیدواژه‌ها: افساد فی الارض جرائم اقتصادی اخلال در نظم اقتصادی اخلال عمده فساد گسترده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۶۹
زمینه و هدف: جرایم اقتصادی یکی از مسائل مهم جامعه امروز ایران است که آثار مخرب اقتصادی اجتماعی زیادی به دنبال دارد. در این مقاله تلاش شده به بررسی فقهی حقوقی افساد فی الارض و مصادیق آن در جرائم اقتصادی پرداخته شود. مواد و روش ها :  مقاله حاضر توصیفی تحلیلی است. مواد و داده ها  نیز کیفی است و از فیش برداری در گردآوری مطالب و داده ها استفاده شده است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متن، صداقت و امانت داری رعایت شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که افساد فی الارض از منظر فقهی و حقوقی جرمی مستقل از محاریه است که می تواند مصادیق مختلفی داشته باشد. مهمترین مشخصه افساد فی الارض، ایجاد افساد در سطح گسترده و اخلال شدید در نظم عمومی است که تعیین مصادیق آن در حیطه جرایم اقتصادی به سادگی امکان پذیر نیست. مهمترین قانون کشور در خصوص جرایم اقتصادی، یعنی قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی فاقد شفافیت لازم است. نتیجه : وجود مفاهیم مبهمی چون اخلال عمده و کلان بدون اینکه معیار و میزان آن مشخص باشد باعث تفاسیر گوناگون و احیانا صدور آراء متضاد می گردد. لازم است منظور قانون گذار از اخلال عمده و  کلان دقیقا مشخص و تعیین شود که چه میزان در قانون مبازرزه با اخلالگران اقتصادی، عمده و کلان حساب می شود که بتوان قائل به افساد فی الاض در جرایم اقتصادی شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان