بازیابی اندیشه ها و مبانی رجالی آیت الله مکارم شیرازی در حوزه اعتبار راوی و روایت
آرشیو
چکیده
هر یک از وثاقت خبری و مخبری -به عنوان کلانترین نظرگاه ها در حجیت قول رجالی- با اعتبار روات گره خورده است، چه آنکه وثاقت روات سبب وثاقت به صدور نیز می گردد. توثیق صریح معصومان (علیهم السلام) و رجالیان، راحت ترین راه برای دستیازی به وثاقت راوی است، ولی در توثیق طیف زیادی از روات ناکارمد است. از این رو توجه به روش های جایگزین اهمیت ویژه ای دارد. پاره ای از این روش ها فراگیر و عام است و توان اثبات وثاقت روات فراوانی دارد و پاره ای دیگر اختصاصی بوده و به قرائن خاص محدود می شود. می توان از دسته نخست به توثیق روات از سوی مؤلفان کتب و شیخوخت اشاره نمود. در کنار این ها، اعتبار کتب نیز طیف زیادی از روایات را اعتباربخشی می کند. می توان در کتب اربعه، تحف العقول، فقه الرضا (علیه السلام)، جعفریات از این روش بهره برد. توجه به شواهد مضمونی روایت، اعتقادی راوی و روات سند، در کنار شهرت و اعراض نیز کمک شایانی در اعتبار سنجی راوی و روایت دارد. مقاله پیش رو قصد دارد با توجه به جایگاه علمی آیت الله مکارم شیرازی، اندیشه ها و مبانی فکری ایشان را در حوزه اعتبار راوی و روایت بر اساس مجموعه آثار معظمٌ له به روش کتابخانه ای و توصیفی -وگاه تحلیلی- بازشناسی نماید.استعاده أفکار آیه الله مکارم الشیرازی ومبانی سماحته فی مجال مصداقیّه الرّاوی والرّوایه
لایخفی علی الباحث فی مجال الرّوایات وحجّیّتها أنّ مصداقیّه الرّواه تسبّب أیضاً مصداقیّه الإصدار. ومن هذا المنطلق ندّعی أنّ کلّاً من موثوقیّه الخبر والمخبر -باعتبارهما أکبر وجهات النّظر فی حجّیّه قول الرّجالی- یتشابک بمصداقیّه الرّوایات ولذلک علینا أن نشقّ طریقاً إلی التّحقّق من مصداقیّه الرّاوی. وهناک طرق إلی ذلک أسهلها التّوثیق الصّریح من جانب المعصومین (علیهم السّلام) وعلماء الرّجال، ولکن لایکافئ هذا الأسلوب فی التّحقّق من مصداقیّه مجموعه واسعه من الرّوات. فلنفحص عن طرق وأسالیب بدیله وننتبه إلیها. إنّ بعض هذه الأسالیب شائعه وعامّه نقدر على إثبات موثوقیّه کثیر من الرّواه بالتّمسک بها، بینما تکون الأسالیب الأخرى خاصّه وتقتصر على شواهد محدّده. فمن القسم الأول یمکن أن نذکر توثیق الرواه من قبل مؤلّفی الکتب والشّیخوخه. وکذلک مصداقیّه الکتب تؤکّد أیضاً مصداقیّه مجموعه واسعه من الرّوایات ویمکن استخدام هذا المنهج فی الکتب الأربعه، تحف العقول، فقه الرّضا (علیه السّلام) والجعفریّات.کما أنّ الاهتمام بالشّواهد المضمونیّه للرّوایه، والشّواهد الاعتقادیّه للرّاوی و کذا الرّواه، یساعد أیضاً فی تقییم الرّاوی والرّوایه إلی جانب الشّهره والإعراض. وفقاً للمکانه العلمیّه لسماحته یستهدف المقال إعاده التّعرف على أفکار ومبانی آیه الله مکارم الشیرازی الفکریّه فی مجال مصداقیّه الرّاوی والرّوایه علی أساس مجموعه مؤلّفات سماحته بالمنهج المکتبی - الوصفی وأحیاناً المنهج التّحلیلی.
تبلیغات
