مرضیه اکبری

در تاریخ پرفرازونشیب بشریت، شخصیت هایی درخشان وجود دارند که با فداکاری و اراده ای استوار، در مسیر حق و حقیقت گام برداشته اند و سیره آنها می تواند چراغ راهی برای نسل های آینده باشد. یکی از این چهره های برجسته، جعفربن ابی طالب، معروف به «جعفر طیار»، از صحابه نزدیک پیامبر اکرم(ص) است. او با ایمان راسخ به پیامبر(ص) و فداکاری در راه اسلام، الگویی از وفاداری و ایثار را به نمایش گذاشت. پژوهش حاضر با هدف تحلیل وجوه تشابه در رفتارها و ویژگی های اخلاقی پیامبر(ص) و جعفربن ابی طالب، به بررسی حدیث «اشبهت خلقی و خلقی» می پردازد که شباهت های خلقی و اخلاقی این دو شخصیت بزرگ را تبیین می کند. در کنار فضایل بی نظیر پیامبر اکرم(ص)، شباهت های عمیق میان این دو شخصیت، نشان دهنده پیوندهای معنوی و اخلاقی آنهاست. یافته های این تحقیق در دو بُعد اصلی قابل بررسی است: 1. شباهت های نسبی و ظاهری: هر دو شخصیت، از نسل شریف بنی هاشم هستند که نماد ارتباط عمیق خانوادگی و فرهنگی آنهاست. 2. شباهت های اخلاقی و رفتاری: ویژگی هایی همچون شجاعت، تعهد به تبلیغ دین اسلام، کمک به نیازمندان و پایبندی به اصول موحدانه، همگی نمایانگر همسانی عمیق در ارزش ها و رفتارهای انسانی این دو بزرگوار است. این پژوهش بر ضرورت شناخت سیره جناب جعفر طیار تأکید دارد تا آموزه های ایشان به عنوان منبع الهام برای تقویت ایمان و فداکاری در جامعه امروز مورد بهره برداری قرار گیرد.

مقدمه: سرزندگی تحصیلی پاسخ مثبت و سازنده انطباقی به مشکلات و چالش های دوران تحصیل است و تحت تاثیر ویژگی های شخصیتی و عوامل انگیزشی قرار دارد. از این رو پژوهش حاضر با هدف پیش بینی سرزندگی تحصیلی بر اساس تیپ های شبانه روزی صبحگاهی- شامگاهی با نقش واسطه ای انگیزش پیشرفت در دانشجویان پرستاری انجام شد. روش ها: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی کاشان در سال تحصیلی 97 - 1396 بودند. طبق جدول کرجسی و مورگان، 181 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه های سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری، تیپ های صبحگاهی- شامگاهی هورن و استبرگ و انگیزش پیشرفت هرمنس را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون سلسه مراتبی تحلیل شدند. یافته ها: تیپ های شبانه روزی صبحگاهی- شامگاهی و انگیزش پیشرفت پیش بینی کننده مثبت و معنی دار سرزندگی تحصیلی هستند (01/0>P ). همچنین انگیزش پیشرفت روی رابطه تیپ های شبانه روزی صبحگاهی- شامگاهی و سرزندگی تحصیلی نقش واسطه ای دارد (01/0>P ). نتیجه گیری: تیپ شخصیتی صبحگاهی با سرزندگی تحصیلی بالا رابطه دارد. تیپ های صبحگاهی- شامگاهی از طریق انگیزش پیشرفت، سرزندگی تحصیلی را بیشتر پیش بینی می کنند. به منظور افزایش سرزندگی تحصیلی دانشجویان پرستاری، پیشنهاد می شود علاوه بر نقش تیپ های صبحگاهی- شامگاهی، زمینه ارتقاء انگیزش پیشرفت نیز فراهم شود.

آموزش بر پایه تفکر، مؤثرترین نوع آموزش است که امروزه بسیار مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. این نوع آموزش، آموزنده را از حالت انفعال خارج کرده، تفکر او را برمی انگیزاند. تفکر در اسلام از اهمیت فراوانی برخوردار است و در قرآن مکرر به آن توصیه شده است. بر این اساس، حضرت علی(ع) در نهج البلاغه، آموزش خود را بر پایه تفکر بنا نهاده است. پژوهش حاضر شیوه های آموزش بر پایه تفکر را از نهج البلاغه استخراج کرده، به دو سؤال پاسخ می دهد: «حضرت علی(ع) در نهج البلاغه از چه شیوه هایی برای آموزش بر پایه تفکر استفاده کرده است؟ و «در شیوه های آموزش بر پایه تفکر موجود در نهج البلاغه، کدام بعد از تفکر مدنظر قرار گرفته است؟». نویسنده، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، تمام خطبه ها، نامه ها و حکمت های نهج البلاغه را مورد بررسی قرار داده و در نتیجه دوازده شیوه آموزش بر پایه تفکر استخراج کرده است مانند مصور کردن، طرح سؤال، ایجاد موقعیت تصمیم گیری، درخواست پژوهش، طبقه بندی و استفاده از عبارت های رمزگونه. تحلیل ها نشان می دهند که در آن ها تمام ابعاد تفکر از جمله خلاق، منطقی و انتقادی رعایت شده است و هر کدام به نحوی در فعال کردن تفکر در مخاطب مؤثر هستند. در انتها نیز از مجموع این شیوه ها روشی به نام «اعلی» که از نام حضرت علی(ع) گرفته شده است، جهت استفاده در نظام آموزشی معرفی می شود.

این پژوهش به بررسی «الگوی روابط بین قابلیت یادگیری سازمانی و هوش سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی در بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)» پرداخته است. روش پژوهش همبستگی علّی مدل معادلات ساختاری است. جامعه مورد مطالعه، کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان) به تعداد 321 نفر بودند که با استفاده از جدول نمونه گیری کرجسی و مورگان (1970) تعداد 176 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. ابزارهای اندازه گیری پرسشنامه های قابلیت یادگیری سازمانی چیوا و همکاران (2007)، هوش سازمانی آلبرخت (2003) و رفتار شهروندی سازمانی کرنودل (2007) بودند. نتایج پژوهش نشان داد بین قابلیت یادگیری سازمانی و مؤلفه های آن با رفتار شهروندی سازمانی و هم چنین بین هوش سازمانی و مؤلفه های آن با رفتار شهروندی سازمانی رابطه معنادار وجود دارد. نتایج مدل سازی معادله ساختاری نشان داد که قابلیت یادگیری سازمانی بر هوش سازمانی اثر مستقیم و بر رفتار شهروندی سازمانی اثر غیر مستقیم داشته است.