مطالب مرتبط با کلیدواژه

رقابت سیاسی

۱.

بررسی جامع مفهوم عدالت از دیدگاه اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: حمید حاجی حیدر

منبع: معرفت سیاسی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: عدالت تأمین اجتماعی رقابت سیاسی حکومت قانون عدالت شکلی عدالت محتوایی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام

تعداد بازدید : ۷۰۶۹ تعداد دانلود : ۱۵۶۹

برقراری عدالت در جامعة اسلامی، که شامل امنیت و رفاه اساسی نیز میشود، در کنار رشد اقتصادی جامعه اسلامی و تأمین زمینه های رشد معنوی برای آحاد شهروندان، وظیفه ای کلیدی برای دولت اسلامی میباشد. هرچند بحث عدالت، در جامعة اسلامی، از جمله بحث های رایج است، اما تاکنون در زمینة مفهوم روشن و اصول عدالت، کمتر تحقیق جامعی صورت گرفته است. قلمرو کاوش مقاله حاضر، محدود به چیستی و ماهیت عدالت در میان انسان ها و برشمردن اصول عدالت از منظر قرآن و سنت میباشد. بدین منظور، عدالت به حمل اولیذاتی و به حمل شایع صناعی تعریف میشود. جزء مشترک همه مصادیق عدالت، جانب نداری و حکومت قانون است. علاوه بر این، انوع عدالت، یعنی عدالت صیانتی، کیفری و توزیعی، دارای جزیی اختصاصی نیز میباشد که آن را از سایر انواع آن متمایز مینماید. این مقاله به شرح و شمارش اصول این سه نوع عدالت میپردازد.

۲.

حزب از منظر اندیشه سیاسی اسلامی (رویکرد کلامی، فقهی و فلسفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد ذوالفقاری

منبع: معرفت سال بیست و یکم فروردین ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷۲) ویژه علوم سیاسی

کلیدواژه‌ها: حزب الله قدرت سیاسی حزب رقابت سیاسی اندیشه سیاسی اسلامی حزب الشیطان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی

تعداد بازدید : ۱۵۰۸ تعداد دانلود : ۶۶۱

در برداشتی عام از معنای لغوی واژه «حزب» میتوان حزب را یک پدیده کهن دانست که اختصاص به هیچ تمدنی نداشته، بلکه از آنجا که تأسیس اجتماع و هر جامعه ای (از جمله جامعه اسلامی) به نوعی وجود داشته است. اما همزمان با لیبرال دموکراسی غربی، حزب در ادبیات سیاسی مفهوم نوینی پیدا کرد. بعد از شکل گیری احزاب نوین در جوامع اسلامی، چیستی، چرایی، چگونگی و مشروعیت حزب در اندیشه سیاسی اسلامی همواره مورد مناقشه متفکران سیاسی اسلامی بوده است. در این مقاله تلاش شده تا با واکاوی مفهوم لغوی و اصطلاحی حزب در ادبیات سیاسی کهن، اسلامی و غربی، و بررسی مبانی آنها، و ارائه یک مفهوم نوین و جهان شمول از حزب، در نهایت جایگاه حزب از منظر کلامی، فقهی و فلسفی اسلامی تبیین گردد. نگارنده، با توجه به فراهم بودن مقتضیات شرعی و عقلی برای وجود احزاب در درون مبانی اسلامی، وجود حزب و آزادی عمل آنها را در درون جامعه اسلامی مثبت ارزیابی کرده است. هدف و روش این پژوهش، بررسی فرضیه مطرح شده با بهره گیری از منابع اسلامی و با روش توصیفی ـ تحلیلی میباشد.

۳.

بررسی تفاوت عوامل اقتصادی، رقابت سیاسی و مداخله بیگانگان در انتخابات ریاست جمهوری 1376 و 1388(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا سمیعی اصفهانی سیروس احمدی سعیده انفعالی

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و پنجم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۵۶)

کلیدواژه‌ها: رفتار انتخاباتی عوامل سیاسی رقابت سیاسی مداخله بیگانگان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۴۶ تعداد دانلود : ۵۵۳

علی رغم برگزاری بیش از 30 انتخابات ملی در ایران در دوره پس از انقلاب اسلامی، انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری در سال 1388 بحث برانگیز گردید و در نتیجه آن مسائل و مشکلات متعددی پدید آمد، اما این امر کمتر مورد بحث و بررسی علمی قرار گرفته است. با توجه به شباهت های گسترده انتخابات سال 1388 با انتخابات ریاست جمهوری سال، 1376 پژوهش حاضر کوشیده است اهمیت و جایگاه عوامل اقتصادی، رقابت سیاسی نامزدها و مداخله بیگانگان را در دو انتخابات یاد شده مورد مقایسه قرار دهد. روش به کار رفته در این پژوهش، پیمایشی علّی مقایسه ای است و با توجه به نوع تحقیق که پاسخگویان باید دو دوره انتخابات 76 و 88 را مقایسه کنند جامعه آماری تحقیق، نخبگان اداری شهر شیراز هستند که حداقل 20 سال سابقه استخدام داشته و یک دوره مدیریتی را در سازمان متبوع شان تجربه نموده باشند. اندازه نمونه 149 نفر است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای، انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه پژوهشگر ساخته است که اعتبار آن با استفاده از اعتبار صوری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تعیین گردیده است. یافته های پژوهش نشان داد، میزان اهمیت عوامل اقتصادی، رقابت سیاسی و مداخله بیگانگان، در انتخابات سال 1388 به طور معناداری بیشتر از انتخابات سال 1376 است

۴.

رقابت سیاسی و راهبرد جمهوری اسلامی ایران در ترسیم وضعیت مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمدرضا حسینی

منبع: راهبرد سال بیست و پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۸۰

کلیدواژه‌ها: مشارکت سیاسی امام خمینی جمهوری اسلامی ایران آیت الله خامنه ای رقابت سیاسی م ردم سالاری دینی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۷۵۹ تعداد دانلود : ۴۵۱

این مقاله به بررسی وضعیت رقابت سیاسی در جمهوری اسلامی و مقایسه وضعیت موجود و مطلوب پرداخته است. با توجه به ویژگی های بنیان سیاسی این نظام، تلاش شده است علاوه بر استفاده از منابع رایج، با تکیه بر منابع بومی همچون بیانات و آرای بنیان گذار انقلاب اسلامی و مقام معظم رهبری و همچنین بررسی اسناد بالادستی و به طور ویژه قانون اساسی، چهارده مؤلفه بررسی رقابت سیاسی در جمهوری اسلامی استنتاج و با روش پیمایشی عملیاتی شود. نتایج نشان می دهد که میانگین وضعیت موجود از نقطه متوسط پایین تر و حاکی از شکاف معنادار بین وضعیت موجود و مطلوب رقابت سیاسی کشور است. همچنین وضعیت موجود در مؤلفه های قانون مداری، اخلاق مداری، وحدت و دین مداری مطلوب نیست و آسیب پذیر است

۵.

رقابت سیاسی از منظر قرآن کریم

نویسنده: محمدرضا کیانی

منبع: فرهنگ پژوهش زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۴ ویژه علوم سیاسی

کلیدواژه‌ها: قرآن رقابت سیاست رقابت سیاسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۹۴۵ تعداد دانلود : ۳۶۷

این پژوهش دنبال این است که رقابت سیاسی مطلوب از منظر قرآن کریم چه رقابتی است. برای رسیدن به جواب ابتدا می بایست اصول بایسته رقابت سیاسی از منظر قرآن کریم بحث شود و بعد آسیب های رقابت سیاسی از منظر قرآن کریم بحث شود و در نهایت رقابت سیاسی مطلوب از منظر قران کریم ارائه شود که مبتنی بر شاخصه هایی می باشد. رقابت سیاسی از منظر قرآن کریم رقابتی است که ثبات و آرامش سیاسی را به دنبال دارد، و هدفش تعالی و جامعه را به سمت بهشت سوق می دهد و دارای اصولی است که اگر کسانی معتقد به این اصول نباشد، اجازه ورود به عرصه رقابت سیاسی را نباید داده شود. من جمله عدالت، تقوای الهی، قانون پذیری و قانون مندی، شایسته سالاری و کارآمدی و اخلاق. این اصول باعث می شود که از آفات و آسیب های وارده در عرصه رقابت سیاسی بدور باشند که در قرآن کریم به مواردی اشاره شده است از جمله اتهام، فرافکنی، غیبت، خدعه و فریب، اهرم قرار دادن دین و استفاده ابزاری از دین برای کسب قدرت، حس برتری، قدرت طلبی و ... که در ادامه به آن اشاره شده است. که اگر این اصول و آسیب های رقابت سیاسی رعایت شود به رقابت سیاسی مطلوب و سالم و مثبت خواهد رسید رقابتی که مبتنی بر شاخصه هایی چون کسب رضای خدا، دعوت به خیر و خوبی و بهشت و فضیلت می باشد، که باعث تشکیل حکومت اسلامی و معرفی الگویی نمونه از اسلام در عرصه رقابت سیاسی را بدنبال خواهد داشت.

۶.

تأملی در چگونگی تأثیر مناقشات کلام سیاسی بر رقابت های سیاسی (با تأکید بر دوره تأسیس نظام جمهوری اسلامی ایران؛ 60-57 )(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: غلامرضا بهروزی لک علی آقاجانی

منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیستم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۷۸ 7 - 36

کلیدواژه‌ها: مناقشات کلام سیاسی رقابت سیاسی جمهوری اسلامی بی قاعدگی رقابت سیاسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۳۹۱

محور مقاله حاضر، بررسی ابعاد و روند تأثیر مناقشات کلام سیاسی به عنوان یکی از عوامل مهم بر رقابت های سیاسی در دوره تأسیس نظام جمهوری اسلامی ایران است. برای این منظور با برخی دخل و تصرفات، از روش اسکینر در بررسی زمینه های ذهنی و عینی، و تقسیم بندی دیوید ساندرز در چهره های ثبات و بی ثباتی در واکاوی تأثیر مناقشات بر رقابت های سیاسی الهام و بهره گرفته شده تا شرایط شکل گیری مناقشات کلامی سیاسی و رقابت های سیاسیِ برآمده از آن در دوره تأسیس جمهوری اسلامی بررسی شود. مهم ترین مناقشات کلام سیاسی این دوره، ابعاد سیاسی توحید، جامعیت، مشروعیت، اسلام و حاکمیت ملی است. تغییر رژیم، تغییر حکومت، چالش های مسالمت آمیز و چالش های خشونت آمیز، چهار شکل اثرپذیری از مناقشات کلامی به شمار می آید. بر این پایه، مرام نامه ها تأثیر مستقیم حداکثری، مواضع و رویکردهای سیاسی تأثیر مستقیم حداقلی، تأسیس احزاب سیاسی جدید تأثیر غیرمستقیم حداکثری و رخدادهای سیاسی تأثیر غیرمستقیم حداقلی است. مقاله بر آن است که این دوره شاهد افزایش رقابت های سیاسی و افزایش بی قاعدگی های رقابت سیاسی بر اثر افزایش مناقشات کلامی سیاسی می باشد.

۷.

صورت بندی راهکارهای کلامی-سیاسی در قاعده مندیِ رقابت های سیاسی در جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی آقاجانی

منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۵۸)

کلیدواژه‌ها: قاعده مندی رقابت سیاسی کلام سیاسی اعتدالی-انفکاکی تکثر سیاسی جمهوری اسلامی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۲۶۳

این مقاله با نگاهی کلان در صدد بیان راهکارهای کلامی قاعده مندی رقابت های سیاسی بر اساس روش اجتهاد کلامی و چارچوب نظری رقابت درون رژیم است. در این جهت، پیشنهاد مقاله توجه راهبردی به اضلاع هندسه ی کلامی و ارائه ی راهکارهایی مانند کلام سیاسی اعتدالی-انفکاکی، مشارکت سیاسی حداکثری بر پایه ی مشروعیت ترکیبی الهی مردمی، بسط تکثر و آزادی سیاسی، مدارای اسلامی و تربیت سیاسی دینی است که هر یک می تواند زوایایی از قاعده مندی را پوشش دهد. ایده ی مقاله در کلام سیاسی اعتدالی انفکاکی که در میانه ی حداکثری مطلق و حداقلی سکولاریستی است، متوجه انفکاک قلمرو دین در عرصه های مختلف زیستی و ساحت های مدیریتی بر پایه ی واقعیت های متنی و فرامتنی اسلام است. در مشروعیت الهی-مردمی نیز پذیرش و رضایت اکثریت مردم در کنار اصل فقاهت جزء العله برای مشروعیت حکومت فقیه است و بدون آن اعمال اقتدار حاکمیت، شرعی نیست. از سوی دیگر، در اسلام تکثر سیاسی با رعایت قانون مندی های جامعه ی دینی مورد پذیرش است و آیات 13 سوره ی حجرات، 48 سوره ی مائده و 251 سوره ی بقره بر تکثر دلالت دارند. مدارا و تربیت سیاسی دینی نیز در تنظیم محیط و رفتار سیاسی در جامعه ی دینی مؤثر است.

۸.

بررسی موانع توسعه سیاسی در ایران (مطالعه موردی: دوران پهلوی دوم)

نویسنده: سعید جهانگیری

منبع: تاریخنامه انقلاب (ژرفاپژوه سابق) سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳ و ۴ (پیاپی ۴) 57 - 78

کلیدواژه‌ها: توسعه سیاسی مشارکت سیاسی رقابت سیاسی جامعه مدنی دولت رانتیر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ

تعداد بازدید : ۱۴۳۲ تعداد دانلود : ۷۵۶

هدف مقاله حاضر پاسخ به این پرسش هاست که اولاً، توسعه سیاسی در مفهوم توسعه مشارکت و رقابت سیاسی، در دوره پهلوی دوم چه روندی را در ایران طی کرده و چه فرازوفرودی را پشت سر گذاشته است؟ و ثانیاً، در این دوره توسعه سیاسی در کشور با چه موانع و چالش های جدی ای مواجه بوده است؟ برای پاسخ به این پرسش ها، که در حوزه جامعه شناسی سیاسی مطرح است، از نظریه های چاندوک، مور، هانتینگتون، اسکاچپول، و لوسیانی درباب ضعف جامعه مدنی و حاکمیت دولت تحصیلدار -به عنوان موانع و چالش های جدّی توسعه سیاسی- بهره گرفتیم و نهایتاً این فرضیه مطرح شد که هرچه تمرکز و اتکاء انحصاری دولت بر درآمد نفتْ بیشتر و بنیه جامعه مدنی ضعیف تر باشد، احتمال تحقق توسعه سیاسی در جامعه کمتر می شود. بررسی و آزمون این فرضیه به کمک اسناد و مدارک معتبر تاریخی و شواهد و قراین آماریِ دقیق نشان داد که در هر دوره ای که دولتْ خصلت تحصیلدار پیدا کرده و مستقل و بی نیاز از مالیات مردم شده و از تمرکز قدرت برخوردار شده است، عرصه را برای مشارکت و رقابت سیاسی تنگ تر کرده و مانع توسعه سیاسی شده است.

۹.

صورت بندی تأثیر مناقشات کلام سیاسی بر رقابت های سیاسی با تأکید بر دوره تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران (سال های 1368 1360)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی آقاجانی

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۶ 31-46

کلیدواژه‌ها: کلام سیاسی رقابت سیاسی جمهوری اسلامی تاریخ معاصر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۳۰۰

بررسی ابعاد و روند تأثیر مناقشات کلام سیاسی بر رقابت های سیاسی در دوره تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران (1368 1360)، محور مقاله است. برای این منظور با تصرفاتی در روش اسکینر جهت بررسی زمینه های ذهنی و عینی؛ و تقسیم بندی دیوید ساندرز در چهره های ثبات و بی ثباتی، در واکاوی تأثیر مناقشات بر رقابت های سیاسی بهره برداری شده است. ضمن بررسی مناقشات کلامی سیاسی اسلام و عدالت اجتماعی، اسلام و کارآمدی، مشروعیت حکومت و حاکمیت مردم در اسلام و آزادی در اسلام، به نظر می رسد که مناقشه اسلام و عدالت اجتماعی، اساسی ترین مناقشه تأثیرگذار بر این دوره است. در این دوره دستگاه فکری چپ مذهبی و راست مذهبی از دل اسلام گرایان حاکمیت بیرون آمدند. لیبرال های اسلامی نیز دستگاه فکری فعال در خارج از حاکمیت است. تأثیر مناقشات بر رقابت ها نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم و هر کدام به شکل حداکثری و حداقلی بوده است.

۱۰.

طراحی مدل بازاریابی سیاسی شناختی(عصب پایه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید حمید حسینی وحیدرضا میرابی محمدحسین رنجبر اسماعیل حسن پور قروقچی

منبع: دانش سیاسی سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 417 - 442

کلیدواژه‌ها: بازاریابی سیاسی علوم اعصاب بازاریابی سیاسی عصب پایه انتخابات رقابت سیاسی علوم شناختی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۶۵۱ تعداد دانلود : ۵۵۴

بازاریابی سیاسی به عنوان یکی از علوم اجتماعی، ترکیبی از علوم بازاریابی ، علم سیاست وعلوم اجتماعی است . با توجه به این موضوع که بازاریابی سیاسی از رفتارهای موجود در واقعیت امور سیاسی به دانشگاه ها آمده است، و در دانشکده های علوم سیاسی تئوری سازی شده است، بنابراین تئوری های موجود معمولا تنها تبیین کننده واقعیت ها هستند و معمولا لایه های پنهان و عمیق تر این علم در این تئوری ها کمتر مورد توجه قرار گرفته دارد. محقق در این پژوهش ابتدا تئوری های موجود بازاریابی سیاسی را از منظر و دیدگاه خود نقد و سپس اقدام به ارائه یک مدل عصب پایه بازاریابی سیاسی که بر اساس پژوهش بدست آمده است می نماید.نگاه نویسنده در نقد مدلهای بازاریابی بین الملل بر اساس نگاه بازاریابی بوده و بر اساس این نگاه مدلها بررسی شده اند.در نهایت محقق مدل بازاریابی عصب پایه را به عنوان یک مدل کاربردی که بر اساس عملکرد عصب ها و روش کارکرد مغز انسانها شکل گرفته است ارائه می نماید. امدل به دست آمده در این پژوهش در سه سطح ارایه شده است: سطح یک سطح رای دهندگان و رای گیرندگان ،سطح دوم سطح محیط نزدیک داخل کشور که شامل رسانه داخلی و قوانیین داخلی است، می باشد و سطح سوم سطح محیط سیاسی خارج کشورکه شامل رسانه های بین المللی و نهاد های سیاسی بین الملل می باشد.در تدوین مدل از روش دلفی استفاده شده است و البته با توجه به اینکه مدل باید آزمون گردد محقق با استفاده از ابزار pls اقدام به آزمون مدل با 384 نفر پاسخگو و به روش پرسشنامه در بخش رای دهندگان نموده است.سایر قسمتهای مدل این پژوهش از روش دلفی مورد آزمون قرار گرفته است.

۱۱.

سنجش شاخص های مردم سالاری در جمهوری اسلامی ایران (1358-1392)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حیدر شهریاری

منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال هشتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۱ (پیاپی ۶۱) 41 - 80

کلیدواژه‌ها: مردم سالاری مشارکت سیاسی رقابت سیاسی نظارت سیاسی فراز و فرود مردم سالاری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۳۲

هدف نوشتار حاضر بررسی روند تاریخی مردم سالاری بعد از انقلاب اسلامی با بهره گیری از الگوی پولیارشی رابرت دال و سنجش شاخص های سه گانه مشارکت سیاسی، رقابت سیاسی و نظارت سیاسی ازیک سوی و ترکیب آن ها باهم با استفاده از تکنیک ترکیبی جبر بولی به منظور آزمودن سیر تاریخی نامبرده است؛ با تقسیم بندی تاریخ بعد از انقلاب اسلامی به چهار مقطع زمانی دوره اول (1357 تا 1360)، دوره دوم (1360 تا 1376)، دوره سوم (1376 تا 1384) و دوره چهارم (1384 تا 1392)، یافته های نوشتار حاضر نشان می دهد که میزان مردم سالاری به جزء در دوره اول که دارای بیشینه بوده در دیگر دوره ها سیر تاریخی مردم سالاری داری حرکت سینوسی (فرازوفرود) بوده است اما با حرکتی سینوسی به سمت بالا. علی رغم وجود آثار فراوانی که عمدتاً به صورت کیفی یا به بررسی جنبه هایی از این موضوع پرداخته اند، نوشتار حاضر در تلاش بوده تا به صورت روشمند و با رویکردی کمی و ترکیبی جنبه های مختلف این مهم را مورد بررسی قرار داده و بدین نتیجه دست یافته که روند تاریخی مردم سالاری در ایران بعد از انقلاب اسلامی در حال بهبود و پیشرفت است و با تأسی از نگاه جامعه شناسی تاریخی احتمالاً در آینده نیز چنین خواهد بود.

۱۲.

طراحی الگوی بازاریابی سیاسی شناختی(عصب پایه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید حمید حسینی وحیدرضا میرابی محمدحسین رنجبر اسماعیل حسن پور قروقچی

منبع: دانش سیاسی سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۲) 417 - 442

کلیدواژه‌ها: بازاریابی سیاسی علوم اعصاب بازاریابی سیاسی عصب پایه انتخابات رقابت سیاسی علوم شناختی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۵۸۲ تعداد دانلود : ۴۰۶

۱۳.

مولفه های رقابت سیاسی اسلامی- ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمدرضا حسینی

منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 34 - 60

کلیدواژه‌ها: رقابت سیاسی مردم سالاری دینی دمکراسی مشارکت سیاسی نظام سیاسی فرهنگ سیاسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۸۶

رقابت سیاسی به مثابه رفتاری طبیعی و حتی مفید، وجه ممیزه ساخت سیاسی غیرمتمرکز و دمکراتیک می باشد. البته تمام تلاش های سیاسی، باید معطوف به جلوگیری از تبدیل رقابت سیاسی به کشمکش و منازعه شود. بر همین اساس از لحاظ نظری، سه نوع رقابت سیاسی را می توان در نظر گرفت که عبارتند از، «رقابت سیاسی بر نظام سیاسی»، «رقابت سیاسی برای نظام سیاسی» و «رقابت سیاسی در چارچوب نظام سیاسی؛ که نوع «رقابت سیاسی در چارچوب نظام سیاسی» موردنظر ماست . از این نگاه، مولفه های رقابت سیاسی به عنوان قواعد رقابت سیاسی، جهت ایجاد نظم، که همه بازیگران به آن متعهد می باشند به شمار می روند. در ادامه به مهمترین مولفه ها در حوزه رقابت سیاسی اسلامی – ایرانی پرداخته شده است. در این پژوهش، ابتدا از روش کیفی و مبانی نظری رقابت سیاسی با روش اسنادی و کتابخانه ای بررسی شده و مولفه ها ی رقابت سیاسی اسلامی-ایرانی و وزن هر کدام با روش کمی و در قالب پرسشنامه (روش دلفی) مشخص و عملیاتی گردیده است..

۱۴.

بررسی و نقد مبانی رقابت سیاسی در لیبرال دموکراسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: داوود تقی لو

منبع: حکومت اسلامی سال بیست و پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۹۶) 121-140

کلیدواژه‌ها: لیبرالیسم مبانی لیبرالیسم لیبرال دموکراسی رقابت سیاسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۲۸۸

رقابت سیاسی به عنوان سازوکار مسالمت‌آمیز چرخش قدرت در علم سیاست جدید کاملاً پذیرفته شده است. این مقوله در لیبرالیسم، بر اساس و مبانی خاصی پایه‌ریزی شده است. نوشتار پیش‌ رو ضمن بررسی مبانی رقابت سیاسی در لیبرال‌دموکراسی، تلاش می‌کند با روی‎کردی انتقادی به نقد آن‌ها هم بپردازد تا رقابت سیاسی برساخته از این مبانی را به چالش بکشد. این پژوهش با چنین هدفی و با روش تحلیلی ـ استنباطی از داده‎های کتاب‎خانه‎ای به این نتیجه ختم شده است که تنزل لیبرال‎دموکراسی از بایسته‎های عقل غایت‎اندیش، به هست‎های امیال نفسانی در تبیین حقوق و ارزش‎ها منجر به پیامدهایی شده است که مهم‎ترین آن‎ها در عرصه رقابت سیاسی، مقیدندانستن رقابت‎های سیاسی به اصول و قواعد ارزشی پیشینی و مستقل از اراده فرد است. مقیدنبودن رقابت سیاسی در لیبرال‎دموکراسی به این اصول، پیامدهای سویی برای آن به دنبال داشته است.

۱۵.

اثر رقابت های سیاسی فاطمیان با عباسیان بر منسوجات فاطمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیرنیما الهی صمد سامانیان

منبع: تاریخ و فرهنگ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰۴ 173 - 141

کلیدواژه‌ها: رقابت سیاسی هنر اسلامی منسوجات فاطمی منسوجات عباسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ

تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۱۳۴

سده های چهارم تا ششم هجری دوران کارزار خلافت شیعۀ فاطمی با خلافت سنی عباسی در بخش عمده ای از سرزمین های اسلامی بود. این دو برای تقابل سیاسی با یکدیگر به طور گسترده ای از منسوجات استفاده می کردند. هدف این پژوهش تحلیل زمینه گرایانۀ تأثیر رقابت سیاسی فاطمیان با عباسیان بر منسوجات فاطمی است و پرسش اصلی آن چگونگی اثر این رقابت های سیاسی بر منسوجات فاطمی است. چهارچوب زمینه گرایی با تکیه بر این نظریه که اثر هنری محصولی اجتماعی است که در بستر تاریخی جامعه شکل می گیرد، زمینه را برای تحلیل نقش منسوجات در این رقابت در بافت تاریخی سیاسی آن دوره فراهم می سازد. برای نگارش این پژوهش از مطالعۀ اسنادی برای گردآوری داده ها و از روش توصیفی تحلیلی بر پایه تحقیقات نظری استفاده شده است. بر اساس نتایج این پژوهش نقش منسوجات در رقابت سیاسی فاطمیان با عباسیان سه دوره را دربرمی گرفت: دورۀ نخست خلافت فاطمی که در آن، منسوجات در سرنگونی کارگزاران عباسی در شمال آفریقا و تثبیت خلافت فاطمی نقش نمادین داشت. دوران شکوه فاطمیان و تسلط بر صنعت نساجی مصر که در آن، از منسوجات برای نفوذ سیاسی در سرزمین عباسیان استفاده می شد و سرانجام دوران پایانی خلافت فاطمی که در آن، به علت بحران های داخلی و خارجی، منسوجات ابزاری برای برقراری روابط سیاسی با عباسیان بود.

۱۶.

ارزیابی و تحلیل شاخص جامع رقابت سیاسی در استان های ایران (1398-1379)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیرحسین غفاری نژاد مجید مداح

منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 625 - 659

کلیدواژه‌ها: رقابت سیاسی شاخص جامع رقابت سیاسی رشد اقتصادی سیاست گذاری منطقه ای

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۱۵۲

رقابت سیاسی از عوامل مهم در بهبود عملکرد اقتصادی است؛ رشد رقابت سیاسی امکان حضور نخبگان در نظام سیاسی را افزایش می دهد و با محدود کردن رانت های سیاسی و تسلط بر منابع اقتصادی توسط گروه های ویژه، سیاست مداران را وادار به تنظیم سیاست های اقتصادی در جهت افزایش رفاه شهروندان می کند. بر این اساس استدلال می شود افزایش رقابت سیاسی، کارایی اقتصادی را بهبود می بخشد. چنین رویکردی گسترش رقابت سیاسی را مورد توجه حکومت ها قرار می دهد. این مقاله، موقعیت نسبی استان های کشور از حیث شاخص رقابت سیاسی و همچنین بررسی تغییرات آن در سطح استان ها را بررسی می کند تا وضعیت شاخص رقابت سیاسی، به عنوان یک مؤلفه مهم در عملکرد اقتصاد منطقه ای، ارزیابی شود. در فرضیه تحقیق اولاً پراکندگی قابل ملاحظه ای بین نواحی مختلف از حیث رقابت سیاسی وجود دارد و ثانیاً، عملکرد این نوع رقابت در کشور تاکنون مطابق انتظار نبوده است. در این راستا، بر پایه شاخص های مختلف رقابت سیاسی یک شاخص جامع رقابت سیاسی بر پایه روش ریشه میانگین مجموع مجذورات معرفی و اندازه گیری و سپس وضعیت شاخص رقابت سیاسی در سطح استان های کشور طی سال های 1379 تا 1398 ارزیابی می شود. نتایج نشان می دهند اولاً ازنظر شاخص رقابت سیاسی پراکندگی قابل ملاحظه ای بین نواحی مختلف وجود دارد به طوری که استان های کشور را به سه سطح رقابت سیاسی پایین، متوسط و بالا می توان طبقه بندی کرد. ثانیاً روند متوسط شاخص رقابت سیاسی طی دوره 20 ساله در استان های کشور عموماً نزولی است که با توجه به نقش رقابت سیاسی در عملکرد منطقه ای باید سیاست های لازم برای رشد رقابت سیاسی در سطح ملی و منطقه ای تدوین شود.

۱۷.

قواعد حقوقی فعالیت قانونمند و مسئولانه احزاب در انتخابات؛ با تأکید بر سیاست های کلی انتخابات

نویسنده: محمد هاشمی سیاوشانی سید محمدحسین پیغمبری

منبع: حقوق بشر و شهروندی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۸) 97 - 130

کلیدواژه‌ها: انتخابات احزاب قواعد سیاسی رقابت سیاسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بشر

تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۱۰۷

در هر نظام انتخاباتی، چگونگی بهره برداری از بسترهای حقوقی و قانونی جهت موفقیت در انتخابات، یکی از عناصر ضروری و بلکه اصلی ترین مؤلفه در تحقق نتیجه مطلوب در انتخابات است؛ با عنایت به اینکه در بسیاری از نظام ها، فرایندهای انتخاباتی حول احزاب شکل می گیرد و مدیریت می شود، نقش احزاب در این جریان ها غیرقابل انکار است. بنابراین، اهتمام به قواعد حقوقی فعالیت های انتخاباتی با عنایت به محوریت احزاب، مسئله اساسی در بسیاری از نظام های انتخاباتی است که جمهوری اسلامی نیز از این مبحث مستثنی نیست و اهتمام این پژوهش نیز، بر مسئله مزبور قرار گرفته است و با تحلیل رقابت های سیاسی، جایگاه رقابت های سیاسی در اندیشه دینی، تبیین جایگاه شوراها، ارائه مباحثی حول نسبت آزادی و رقابت های سیاسی و همچنین جایگاه ها، رویکردها و فعالیت های احزاب در نظام های انتخاباتی، شرح مسائلی می باشد که در این پژوهش مورد تأکید قرار گرفته است.

۱۸.

ارتباط رقابت سیاسی، رشد اقتصادی و درآ مدهای نفتی در استان های کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیرحسین غفاری نژاد مجید مداح مصطفی سرگلزایی

منبع: پژوهش ها و سیاست های اقتصادی سال ۳۰ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۰۱ ۴۶۴-۴۲۱

کلیدواژه‌ها: رقابت سیاسی رشد اقتصادی نفرین منابع مدل پانل دیتای پویا استان های ایران

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد

تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۱۵

ادبیات اقتصاد سیاسی بر نقش نهادهای سیاسی در کنترل رفتار سیاستمداران و انتخاب های اقتصادی تأکید دارد. نهادهای سیاسی مشتمل بر ترتیبات مستقر در ساختار سیاسی حاکم نظیر انتخابات، مجلس، دولت، قوانین و ... است که در این میان، رقابت سیاسی یکی از مهمترین توصیف کننده های ساختار مذکور است. این رقابت برای کسب قدرت سیاسی نظیر رقابت کاندیداها برای احراز کرسی های مجلس، عبارت از حق کنترل، شکل دهی به محتوا و هدایت سیاست گذاری عمومی خواهد بود. در این میان، به جز عوامل نهادی، وفور منابع طبیعی نظیر نفت بر عملکرد اقتصادی کشورهای وابسته به عواید حاصل از آن مؤثر خواهد بود. از این رو مقاله پیش رو اثر رقابت سیاسی و درآ مدهای نفتی را بر رشد اقتصادی استان های ایران با استفاده از روش پانل دیتای پویا در دوره 1379 تا 1398 مورد بررسی قرار می دهد. نتایج نشان می دهند اولاً رابطه غیرخطی بین رقابت سیاسی و رشد اقتصادی به شکل U در تصریح های مختلف وجود دارد به نحوی که پس از سطح مطلوب رقابت سیاسی، افزایش رقابت سیاسی سیاستمداران را وادار به تنظیم سیاست های اقتصادی ارتقاءدهنده رشد می کند. ثانیاً اثر متقابل رقابت سیاسی و درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی منطقه ای مثبت است بنابراین افزایش رقابت سیاسی اثر مخرب درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی را تعدیل خواهد کرد.

۱۹.

رابطه غیرخطی بین رقابت سیاسی و رشد اقتصادی در ایران با استفاده از مدل رشد پویا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیرحسین غفاری نژاد مجید مداح

منبع: پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۸ 47-66

کلیدواژه‌ها: رقابت سیاسی رشد اقتصادی برآوردهای سازگار با خودهمبستگی و ناهمسانی واریانس اقتصاد ایران

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد

تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۳۴

در ادبیات اقتصاد کلان سیاسی بر نقش رقابت سیاسی در عملکرد اقتصادی کشورها تأکید می شود؛ رقابت سیاسی از طریق اثرگذاری بر نحوه تخصیص منابع و کیفیت سیاست های اقتصادی می تواند رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد. این مقاله اثر رقابت سیاسی بر عملکرد اقتصادی در ایران را در چارچوب یک مدل رشد پویا با استفاده از داده های سالانه 97-1364 و روش برآورد سازگار با خودهمبستگی و ناهمسانی واریانس (HAC) مورد بررسی قرار می دهد که در این راستا از شاخص های درجه عدم همسویی دولت و مجلس، توازن قدرت، توزیع قدرت، تنوع جناحی، آزادی سیاسی و اقتصادی و یک شاخص ترکیبی به عنوان عوامل تعیین کننده رقابت سیاسی استفاده شده است. نتایج برآوردها، فرضیه اثر غیرخطی رقابت سیاسی بر رشد اقتصادی به شکلU را در اقتصاد ایران تأیید می کند، به نحوی که با افزایش رقابت سیاسی در ابتدا تولید ناخالص داخلی واقعی سرانه کاهش می یابد اما پس از مقدار بهینه (حداقل رقابت سیاسی)، تولید افزایش می یابد. در این مرحله بازیگران نظام سیاسی با پذیرش قواعد رقابت سیاسی و پرهیز از سیاست های جناحی بر تنظیم و اجرای سیاست های ارتقاء دهنده رشد اقتصادی متمرکز می شوند. این وضعیت که یادگیری رقابت سیاسی نام دارد، جامعه را از منافع رقابت بین جناح های سیاسی بهره مند می کند. یافته های مقاله از افزایش رقابت سیاسی به عنوان یکی از منابع رشد اقتصادی حمایت می کند.

۲۰.

مدل های تربیت سیاسی در زنان سیاستمدار و تأثیر آن بر رقابت سیاسی در سطوح کلان (هیئت دولت و مجلس شورای اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیده آمنه میرخوشخو سهیلا صادقی فسایی

منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال ۱۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۰) 279 - 233

کلیدواژه‌ها: تجربه ی زیسته زنان سیاستمدار تربیت سیاسی رقابت سیاسی مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۵۷

یکی از راه های انتقال تجارب و مهارت های کنشگری سیاسی در نسل های مختلف، آگاهی به تجارب زیسته سیاستمداران است. تجربه بازیگری سیاسی به اقتضای نوع نظام سیاسی در هر جامعه ای متفاوت است چرا که ساختارهای نهادی، قانونی و سازمانی نظام های سیاسی و از سوی دیگر ویژگی های فرهنگی، تاریخی، دینی و فکری بر شیوه های بازیگری سیاسی، قواعد و نیز نتایج و دستاوردهای آن تاثیر می گذارد. تربیت سیاسی، به عنوان اولین و مهم ترین مرحله در شیوه های سیاست ورزی حایز اهمیت است؛ به طوری که اقسام تربیت سیاسی بر ویژگی های بازیگری سیاسی تاثیر به سزایی دارد که مهم ترین نمود آن در رقابت سیاسی آشکار می شود. در پژوهش حاضر، با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته و به کارگیری روش کیفی تحلیل داده ها از طریق کدگذاری به روش استراوس و کوربین، مقوله های مرکزی دو مفهوم تربیت سیاسی و رقابت سیاسی در ارتباط با تجارب زیسته زنان سیاستمدار ایرانی استخراج شد. در مجموع سه مدل تربیت سیاسی پیرو، تربیت سیاسی مبارزاتی، تربیت سیاسی شهروندی مفهوم بندی و با دو مدل رقابت سیاسی پنهان و رقابت در اقتدار سیاسی مورد مطالعه قرار گرفتند. سرانجام ارتباط مدل های تربیت سیاسی بر نوع رقابت سیاسی جمع بندی و تحلیل شد.