درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۰۲۱ تا ۱٬۰۴۰ مورد از کل ۷۹٬۱۸۶ مورد.
۱۰۲۱.

مسئله هویت طلبی کردها در ترکیه و چالش های کردی برای حزب عدالت و توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال ۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۲) 87 - 111

کلیدواژه‌ها: ترکیه حزب عدالت و توسعه کرد کمالیسم هویت طلبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۶۲
یکی از مهم ترین معضلات امنیتی دولت ترکیه از زمان پیدایش این کشور، منازعه ترکیه و کردها بوده است. هویت طلبی کردی در داخل و خارج از مرزهای ترکیه، در مقابله با ایدئولوژی کمالیسم با تاکید بر ملی گرایی و جذب دیگر هویت ها در هویت مورد تایید، به حاشیه ای شدن کردها در ترکیه دامن زد. روند فوق با اقدامات حزب عدالت و توسعه، که البته خواهان تغییر در رویکرد کمالیسم پیرامون اقلیت های قومی بود، تشدید شد. هدف پژوهش، بررسی ناموفق بودن مسئله فوق بر مبنای نظریه سازه انگاری است و باتوجه به رویه و مواضع نسبتاً اصلاح گرایانه اردوغان، این پرسش پیش می آید که چرا این مناسبات پس از یک دهه آرامش نسبی به تیرگی و کشمکش بدل شد؟ و به عبارت دقیق تر، علت فعال شدن مجدد شکاف قومی ترک- کُرد پس از یک دهه سیاست آشتی ملی و کاهش حمایت کردها از حزب عدالت و توسعه چه بوده است؟ فرضیه مورد آزمون پژوهش این است که به نظر می رسد ناتوانی دولت ترکیه به رهبری حزب عدالت و توسعه در امر بازنگری هویت در مواجهه با هویت کردی در پیگیری و تأمین کامل مطالبات اقلیت کرد پس از مذاکرات آشتی ملی و دست نیافتن کردها به مطالبات اصلی شان و همچنین گرایش کردها به همبستگی فرامرزی با کردهای سوریه، باعث خصمانه شدن مواضع طرفین و فعال شدن شکاف ترک- کُرد در سال های اخیر شده است که این ناکامی ها و مواضع خصمانه برای حزب حاکم نتیجه ای جز مواجهه قهرآمیز و نظامی با کردهای ترکیه نداشته است.
۱۰۲۲.

چگونگی مواجهه محمدجواد مغنیه با مشترک لفظی در تفسیر الکاشف

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم قرآن سال ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 69 - 99

کلیدواژه‌ها: التفسیر الکاشف محمدجواد مغنیه اشتراک لفظی مشترک لفظی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۵۶
شناخت معنای دقیق واژگان و چگونگی کاربست آنها به فهم درست یک متن کمک شایانی می کند. در همه زبان ها، واژگانی یافت می شوند که برای چند معنای متفاوت وضع شده اند. در ادبیات، این کلمات با عنوان الفاظ مشترک توصیف می شوند. از دیرباز مفسران به مسئله شناسایی معنای کلمات اهتمام داشته اند و چگونگی کاربرد الفاظ مشترک در قرآن مورد توجه ایشان بوده است. استاد محمدجواد مغنیه، یکی از مفسران معاصر، در کتاب التفسیر الکاشف به مسائل ادبی و بلاغی توجه کرده است. باتوجه به اهمیت موضوع، این پژوهش در پی تبیین چگونگی مواجهه وی با مسئله اشتراکات لفظی است. دستاوردهای این پژوهشِ توصیفی تحلیلی، نمایانگر آن است که استاد مغنیه در زمره کسانی است که به امکان وقوع مشترک لفظی در قرآن اعتقاد داشته و در مواجهه با الفاظ مشترک از دو روش پیروی می کند. در روش نخست، استاد مغنیه همه دلالت های یک لفظ را بیان کرده و سپس از میان آنها یک مورد را برمی گزیند. در روش دوم، استاد به مشترک لفظی بودن واژه تصریح کرده و فقط  معنای مورد نظر را بیان می کنند. در این پژوهش برای تبیین بیشترِ این دو روش، نظرات استاد مغنیه در مورد برخی کلمات پرکاربرد قرآنی بررسی شده است.
۱۰۲۳.

پدیدارشناسی کاربردی: چرا نادیده انگاری اپوخه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: مترجم:
منبع: حکمت اسراء پاییز ۱۴۰۳ شماره ۴۶ 147 - 177

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی تحقیق کیفی پدیدارشناسی کاربردی تحویل هوسرل جورجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۴۷
این پرسش که آیا پژوهش و تحلیل دقیق پدیدارشناختی ما را ملزم به استفاده و اجرای اپوخه و تحویل می کند، هنوز در چارچوب فلسفه پدیدارشناختی بحث نشده است. این پرسشی است که غالبا در تحقیقات کیفی نیز با شور و حرارت مطرح شده است. به ویژه آمدئو جورجی اصرار نموده است که هیچ تحقیق علمی نمی تواند مدعی وضعیت پدیدارشناختی شود مگر اینکه با گونه استفاده و اجرای اپوخه و تحویل مستحکم شده باشد. جورجی تا حدی این ادعا را بر اساس ایده های استوار می سازد که در تالیفات روان شناسی پدیدارشناختی هوسرل پی افکنده می شوند. در مقاله حاضر ایده های هوسرل را مورد بحث قرار می دهم و استدلال خواهم نمود، در حالی که اپوخه و تحویل برای پدیدارشناسی استعلایی حیاتی محسوب می شوند، (اما) مساله ی بسیار پرسش برانگیز اینست که آیا آن ها برای کاربردهای غیر فلسفی پدیدارشناسی نیز همین گونه تعیین کننده اند.
۱۰۲۴.

جایگاه قدرت نرم در سیاست خارجی روسیه در قبال جمهوری های قفقاز جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال ۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 195 - 216

کلیدواژه‌ها: روسیه قدرت نرم قفقاز جنوبی انقلاب های رنگی بحران کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۷۷
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، روسیه وارث قدرت نظامی وسیع شوروی بود، اما چیزی از فرهنگ و ایدئولوژی کمونیستی از شوروی به آن به ارث نرسید و این درست در زمانی بود که به نظر می رسید چهره فرهنگی و غیرنظامی نقش بسیار مهمی در ارائه تصویر مثبت از کشورها در مقایسه با زمان جنگ سرد داشته باشد. روس ها به ویژه پس از روی کار آمدن پوتین تلاش داشته اند با بهبود جایگاه قدرت نرم در سیاست خارجی خود در قبال کشورهای قفقاز جنوبی از آن برای ارتقای جایگاه خود در میان این کشورها استفاده کنند. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که قدرت نرم در سیاست خارجی روسیه در قبال کشورهای قفقاز جنوبی چه جایگاهی دارد؟ فرضیه مقاله حاضر آن است که «با توجه به ظرفیت هایی نظیر زبان روسی، بازار کار گسترده، اشتراکات فرهنگی و منابع انرژی گسترده، جایگاه قدرت نرم در سیاست خارجی روسیه در قبال جمهوری های خارج نزدیک ارتقا یافته؛ گرچه روسیه با چالش هایی در استفاده از قدرت نرم مواجه است». مقاله حاضر با استفاده از رویکرد توصیفی- تحلیلی و در قالب روش کیفی بر پایه تحلیل محتوا در پی آن است تا با توجه به دیدگاه های مختلف در مورد استفاده از قدرت نرم در روسیه به بررسی نقش و جایگاه قدرت نرم در سیاست خارجی روسیه در قبال جمهوری های شوروی سابق در قفقاز جنوبی و چالش های پیش روی آن بپردازد. 
۱۰۲۵.

زندگینامه، آثار و برخی اشعار مرحوم دکتر جلیل تجلیل

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۵ مهر و آبان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۰۸) 539 - 546
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۷۳
در این نوشتار به اختصار زندگی نامه، آثار و برخی از اشعار مرحوم جلیل تجلیل مورد بررسی قرار گرفته است.
۱۰۲۶.

واکاوی رویکرد مستشرقان به پدیده اسرائیلیات در دایرة المعارف های قرآنی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۰ 98 - 120

کلیدواژه‌ها: اسرائیلیات اهل کتاب دایره المعارف قرآن لایدن قرآن یک دایره المعارف مستشرقان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۸۱
اسرائیلیات، روایات غیراسلامی وارد شده از منابع یهودی و مسیحی در موضوعات مختلف به ویژه داستان های قرآنی است؛ از آنجا که در عصر حاضر دایره المعارفها محل مراجعه علمی هستند و دواثر، دایره المعارف قرآن لایدن وقرآن یک دایره المعارف، حاوی مطالعات قرآنی غربیان است؛ بررسی أثرپذیری این دایره المعارفها از مطالب و روایات اسرائیلی ضروری است. این پژوهش درصدد است که با روش تحلیلی انتقادی، به واکاوی ورود و تاثیر اسرائیلیات در مقالات قرآنی غربیان بپردازد. بر پایه یافته ها، مواردی مانند استفاده از مطالب اسرائیلی جهت اثبات شبهه اقتباس قرآن از کتاب مقدس، انتخاب عنوان مقاله تحت پیش زمینه ای اسرائیلی و أثرپذیری همه جانبه متن از آن، استفاده از منابع تفسیری مشحون از اسرائیلیات، بهره گیری از اسرائیلیات در ذکر معنای آیات قرآن، ارائه اطلاعات نادرست در باب ناقلان اسرائیلیات و اظهار نظر غیرواقعی درباره میزان اسرائیلیات موجود در منابع اسلامی ؛ در این دایره المعارفها دیده می شود؛ هرچند تعدادی از نویسندگان مقالات آنها در رعایت اصول علمی و اخلاق پژوهشی تلاش کرده اند؛ غالب آنان در موارد مرتبط با روایات اسرائیلی، پیش فرض های ذهنی را دخالت داده، یا به مراجعه به کتب اهل سنت بسنده نموده اند.
۱۰۲۸.

آینه های شکسته (5): نگاهی به ترجمه پنج جلد تورا اثر انجمن کلیمیان تهران

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۵ مهر و آبان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۰۸) 409 - 419

کلیدواژه‌ها: پنج جلد تورا ترجمه انجمن کلیمیان بنیامین گوهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۷۲
این شماره از آینه های شکسته به ترجمه اسفار خمسه که در انتشارات انجمن کلیمیان تهران توزیع می شود، اختصاص دارد. درآمدِ مقاله به ذکر چند نکته کلی در معرفی این اثر متمرکز است؛ در ادامه، بخش نخست به برخی ویژگی های این ترجمه می پردازد، سپس در بخش دوم و پایانی در پرتو قاموس های نوین تورات ملاحظاتی را برخواهیم شمرد.
۱۰۲۹.

رهیافتی بر تأثیر عمل به شریعت در وصول به کمالات معنوی با تأکید بر اندیشه علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین پژوهی و کارآمدی دوره ۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۳) 35 - 53

کلیدواژه‌ها: عمل شرعی اعتبارات شرعی صُور و ملکات کمالات معنوی شریعت فطری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۸۴
از دیدگاه علامه طباطبایی میان «انسان»، «فطرت»، «تکوین»، «کمال» و «شریعت» هماهنگی برقرار است و از آنجا که شریعت «دارای حقایق باطنی» و «منطبق بر ساختار فطرت و تکوین» است، کمالات معنوی انسان هم به چنین امری وابسته است. به گونه ای که تنها شریعت است که می تواند انسان را در همه ابعاد، به توسعه وجودی و حقیقی برساند. اعتبارات شریعت مسبوق به مبادی «هستی شناختی» و ملحوق به نتیجه عینی و حقیقی است. این اعتبارات بر اساس معیارهای عقلی و شرعی سامان یافته و دارای آثار وجودی است و میزان بهره مندی انسان از کمالات معنوی، به تناسب کیفیت عمل به مناسک شریعت، متفاوت است. به دلیل ارتباط حقیقی که بین ظاهر شریعت با متن تکوین برقرار است، اتحادی وجودی میان این دو محقق است و هویت تکامل پذیر انسان، از طریق «تکرار در عمل به شریعت»، به تدریج ملکاتی راسخ در نفس خود پدید می آورد، این ملکات، مبداء صورت های نفسانی برای انسان می گردند و فعلیت اخیر او را می سازند و چون عمل شرعی منطبق و سازگار با متن واقعیت است، انسان را به «سعادت» و «کمال» خویش نائل می کند. در این نوشتار به روش تحلیلی سعی نموده ایم، با بررسی همه آثار علامه، توصیفی صحیح و جامع از نگاه او نسبت به عمل به شریعت و نقش آن در مقامات معنوی انسان بدست آوریم.
۱۰۳۰.

ترکیب ابواب ثلاثی مزید همراه با حروف جرّ و تأثیر آن در ترجمه های خطبه های نهج البلاغه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۳شماره ۲۱ 335 - 354

کلیدواژه‌ها: خطبه های نهج البلاغه نقد ترجمه ابواب ثلاثی مزید حروف جر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۸۸
بهره مندی از مفاهیم متعالی و پیام های معنوی کلام بزرگان دین، مستلزم ارائه برگردانی دقیق و مطابق جدیدترین معیارهای علم ترجمه است. که این مهم در باب نهج البلاغه و گسترش فرهنگ علوی و انتقال آموزه های آن را بر دوش دارد. نهج البلاغه به عنوان شاهکار نثر ادبی عبارات را به دقیق ترین وجه در قالب قواعد عربی تجزیه نموده است. بررسی حروف جرّ به عنوان جزئی ترین قسمت نحوی زبان عربی، که استقلالش در کنار کلمات دیگر حفظ می شود، شبکه ارتباطی ظریفی را در این کلام بی بدیل به نمایش می گذارد. پژوهش حاضر در تلاش است تا با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از معاجم مختلف لغوی و شروح نهج البلاغه و ذکر ترکیب ابواب ثلاثی مزید همراه با گونه های مختلف حروف جرّ، لزوم تدبّر بر کارکرد زبانی- معنایی این حروف را دوچندان سازد. براین اساس، داد ه های مربوط به پنج مورد از عباراتی که دربردارنده ترکیب ابواب ثلاثی مزید همراه با حروف جرّ از کل خطبه های نهج البلاغه انتخاب و در پنج برگردان به فارسی نهج البلاغه از فیض الاسلام، انصاری ، شهیدی، زمانی و دشتی موردبررسی و نقد قرار گرفت. گزارش آماری عملکرد مترجمان در نمونه های موردبررسی نشان داد که ترجمه فیض الاسلام و انصاری کمترین و ترجمه دشتی و شهیدی بیشترین تعداد لغزش را داشته اند.
۱۰۳۱.

توصیف رجالی اسناد زیارت عاشورا با تلفیقی از دو رویکرد وثوق راوی و وثوق صدور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال ۲۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸۲ «ویژه پژوهش های حدیثی» 11 - 27

کلیدواژه‌ها: زیارت عاشورا اسناد شیخ طوسی وثوق صدوری وثوق راوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۲۰
زیارت عاشورا به خاطر جایگاه مهمی که در اظهار محبت و دلداگی شیعیان به اهل بیت (ع) و تبرّی از دشمنان آنان دارد در طول تاریخ، مورد توجه پیروان این مکتب بوده است. بحث های تبیینی و معرفتی درباره محتوای آن و بحث های سندی درباره اسناد آن همواره مطرح بوده است. در این مقاله، اسناد زیارت، با تلفیقی از هر دو رویکرد «وثوق راوی» و «وثوق صدور» با روش توصیفی و تحلیلی برسی میشود؛ یعنی با تلفیقی از هر دو مبنا، شخصیت راویان تحلیل شده و برخی اشکالات به اسناد زیارت نقد شده است. در نهایت بنابر رویکرد وثوق راوی، صحت و وثاقت سندهای اول، دوم، سوم وپنجم زیارت عاشورا به اثبات می رسد؛ اما طبق این رویکرد نمی شود وثاقت سند چهارم را اثبات کرد؛ ولی بنا بر رویکرد وثوق صدور، صحت و وثاقت همه اسناد پنجگانه زیارت عاشورا به اثبات میرسد.
۱۰۳۲.

نگاهی گذرا به کتاب «پرستشگاه های ادیان آسمانی در قرآن و حدیث»

نویسنده:
منبع: دانش ها و آموزه های قرآن و حدیث سال ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 95-121

کلیدواژه‌ها: اماکن مقدس مسجد صومعه بیع صلوات ادیان الهی عهد قدیم و جدید معارف قرآن و حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۳۸
پرستشگاه ها اماکن مقدّس مذهبی و محلّ اجتماع پیروان ادیان هستند. بخش بزرگی از آنچه به امور دینیِ فردی و اجتماعی شخص و اعتقادات و مناسک مذهبی ارتباط پیدا می-کند با این اماکن پیوند خورده است. همچنین بسیاری از پرستشگاه ها مراکز علم و فرهنگ، پایگاه سیاسی و نظامی، محل تبلیغ و اموری از این قبیل نیز بوده اند. در قرآن کریم، با تعابیر گوناگون از پرستشگاه های ادیان اسلام، مسیحیت و یهودیت سخن به میان آمده که گاهی مقصود، پرستشگاه به طور عموم است و احکام و خصوصیات آن، همه ادیان مذکور را شامل می شود، مانند واژه «بیت» و «محراب»؛ گاهی نیز از اماکن مذهبی و معابد هر یک از این ادیان با عناوین خاصّی نظیر بیَع، صومعه، صلوات و مساجد نام برده شده است. روایات اهل بیت علیهم السلام در موضوع پرستشگاه، اغلب در جهت تبیین آیات مرتبط با این موضوع، به ویژه درباره مساجد اسلامی و آداب و احکام آن است. اثر پیشِ رو در اصل، پایان نامه نگارنده در دانشگاه علامه طباطبایی بود و سپس از سوی نشر جهاد دانشگاهی به شکل کتاب، چاپ شد. در نگاشته حاضر، چکیده و گزارشی از این کتاب ارائه می شود. در این کتاب با بهره گیری از قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام و با نگاه تطبیقی به عهد قدیم و جدید، نظر مهم ترین و اصلی ترین منبع و مرجع استنباط احکام الهی یعنی قرآن و حدیث را در موضوع پرستشگاه های ادیان، مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. در این پژوهش ضمن واژه شناسی و مفهوم شناسی مصطلاحات مرتبط، به توصیف پرستشگاه پرداخته و در ذیل برخی از مباحث، دیدگاه های دیگران مطرح کرده است. بررسی های این تحقیق نشان می دهد که قرآن کریم، با یادکرد مثبت از پرستشگاه های ادیان ابراهیمی، هرگونه تعرّض به این اماکن و ممانعت از آن را منع می کند. همچنین ساختن مسجد بر مزار بزرگان دین و انبیای الهی و عبادت و نمازخواندن در جوار مزار ایشان، امری پسندیده به شمار رفته و در طول تاریخ اسلام، این نوع از احترام و بزرگداشت بزرگان و شخصیت های دینی و مذهبی از شعائر الهی به حساب آمده است.
۱۰۳۳.

رابطه مجالس روضه زنانه و رفتارهای سیاسی - اجتماعی زنان تهرانی در دوره قاجار(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۳شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 131 - 151

کلیدواژه‌ها: زنان تهرانی مشارکت سیاسی اجتماعی حرکت اعتراضی زنان استعمار استبداد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۷۴
در دوره قاجار در اوج غیر سیاسی بودن جوامع شرقی، رفتارهای اعتراض جمعی بر علیه حکومت یا استعمار از زنان تهرانی در گزارش های تاریخی متعدد ثبت شده که نیازمند تحلیل است. نوشتار حاضر با روش «اسنادی و تحلیل تاریخی» درصدد بررسی این نوع رفتارهای زنان تهرانی برآمده و با توجه تحلیل هایی که در این خصوص ارائه شده و با توجه به مطالعات جامعه شناسی تاریخی ایران معاصر، به این نتیجه رسیده که تمام تحلیل های موجود ناقص است و توان تبیین این پدیده را ندارد و در عوض، مجالس روضه زنانه با ارائه الگو و گروه مرجع مناسب، ارائه انسجام اجتماعی و آگاهی بخشی می تواند بیشترین نقش را در حرکت های مترقیانه زنان تهران داشته باشد.
۱۰۳۴.

Effective Discourses in the Formation of Interpretive Innovations during Last Two Centuries(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Quran and Religious Enlightenment, Volume ۴, Issue ۲, Autumn and Winter ۲۰۲۳-۲۰۲۴ 113 - 130

کلیدواژه‌ها: Interpretive Innovation Discourse Religious Reform Humanitarian Schools Scientific Interpretation

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۵۲
Exegetical theories of human knowledge include human understanding of the divine word. No textual theory is formed in a vacuum. The prominent events and currents in the society, both political and cultural, create discourses in the society. Social events such as Marxism, liberalism, nationalism and other schools, the formation of international institutions and human rights, the occurrence of religious reformism, the fight against colonialism in Islamic countries, etc. during the last century created discourses in the society that caused changes in scientific attitudes and human and Islamic sciences, and then, the interpretation of the Qur'an. Compared to the traditional interpretation of the past fourteen centuries, these discourses placed in the form of a re-thinking or new-thinking interpretation. According to the claim of the immortality of the Qur'an, this validity is responsible for its relevance to the times. The interpretation and reading of the Qur'an is responsible for this update. Therefore, this article tries to refer to the effective discourses in recent centuries with the help of social issues and analytical approach and to measure the reflection of these discourses and the new and innovative opinions of commentators and researchers in the form of concrete examples of the impact of these discourses. The selected discourses are the discourse of religious reformation and return to the Qur'an, the discourse of new schools and isms, and the discourse of experimental sciences. However, there are definitely other effective discourses that cannot be discussed in this article. The purpose of this research is to gain self-awareness in discourse-oriented interpretations and attempt to conceptualize discourses. It is an attempt to provide a framework for some of the effective factors in interpretive innovation.
۱۰۳۵.

حقیقت ربایش پول از طریق رمزگشایی از کارت های هوشمند سرقت یا کلاهبرداری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی تا اجتهاد سال ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱۵ 31 - 56

کلیدواژه‌ها: رمزگشایی کارت هوشمند کلاهبرداری سرقت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۱۰۲
ربایش پول از کارت های هوشمند، از مباحث نوپدید فقهی است که ماهیت آن نیاز به واکاوی دارد. اگر فردی به صورت مخفیانه پول را از حساب دیگری برداشت کرد یا انتقال داد، آیا حقیقت این کار همان سرقت حدی موجب قطع است یا ماهیتی متفاوت دارد و عناوین «استلاب»، «احتیال» و یا «اختلاس» بر آن منطبق می شود؟ اهمیت پاسخ به این مسئله از آن روست که تفاوت فاحشی بین مجازات سرقت حدی با هریک از عناوین یادشده دیگر وجود دارد؛ زیرا در فرض نخست، مجازات رباینده قطع دست است، اما در موارد دیگر به صلاحدید حاکم، مرتکب، تعزیر می شود. پاسخ به این پرسش متوقف بر این است که یکم؛ حرز، تنها حرز مادی را شامل شود یا معنوی را هم دربرگیرد؟ دوم؛ در برداشت پول از حساب، هتک حرز صدق کند یا خیر؟ در صورتی که حرز، حرز معنوی را هم شامل، و هتک حرز نیز در آن صادق باشد، سرقت حدی محقق می شود. در نوشته پیش رو به روایات، سیره و اجماع برای اثبات اعم بودن حرز از مادی و معنوی تمسک شده و در نتیجه هیچ یک تمام دانسته نشده است. در نهایت به نظر می رسد این ربایش، کلاهبرداری است، نه سرقت.
۱۰۳۶.

بررسی تأثیر استرس ابتلا به کرونا بر جو اخلاقی و بهزیستی روان شناختی پرستاران بیمارستان شهید دکتر بهشتی اردستان با میانجی گری تاب آوری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۱۰ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 69-83
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۱۲۶
سابقه و هدف: در دوران همه گیری بیماری کرونا، استرس ابتلا به این بیماری می تواند بر بسیاری از جنبه های عملکرد فرد نظیر عملکرد شغلی تأثیرگذار باشد. ازاین رو ارتقا و بهره گیری از سرمایه های روان شناختی مانند بهزیستی روان شناختی و تاب آوری نقش مهمی در مقابله با شرایط استرس زا ایفا می کند. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر استرس ابتلا به کرونا بر جو اخلاقی و بهزیستی روان شناختی پرستاران بیمارستان شهید دکتر بهشتی اردستان با میانجی گری تاب آوری انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی است. جامعه پژوهش تمامی پرستاران بیمارستان شهید دکتر بهشتی اردستان به تعداد 200 نفر بودند که 131 نفر از آنان به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ویژگی های جمعیت شناختی، پرسش نامه اضطراب کرونای علیپور و همکاران، پرسش نامه جو اخلاقی ویکتور و کالن، پرسش نامه بهزیستی روان شناختی ریف و پرسش نامه تاب آوری کانر و دیویدسون بود. برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی و معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که استرس ابتلا به کرونا بر جو اخلاقی، بهزیستی روان شناختی و تاب آوری تأثیر معکوس و معنی داری داشت. نتیجه گیری: پرستاران باید با هوشیاری و حفظ آرامش به خود اعتماد به نفس کافی بدهند تا بتوانند بدون تمرکز بر خطرات مربوط به حرفه خود، بر مشکلات غلبه کنند تا به تدریج از میزان استرس و فشارهای روحی آنان کاسته شود.
۱۰۳۷.

بررسی انتقادی نظریه «انکشاف» و ارائه نظریه «انفطار» درباب حصول علم بر اساس آثار و مبانی صدرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خردنامه صدرا دوره ۲۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۶) 105 - 122

کلیدواژه‌ها: نظریه انکشاف علم وحدت شخصی وجود بساطت وجود نفس جزئی نفس کلی نظریه انفطار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۲
چگونگی تحقق علم در نفس ناطقه انسان از محوریترین مباحث معرفت شناسی است. این مهم، بر اساس مبانی صدرایی، بویژه اصل نظام توحیدی ذات مظاهر یا همان وحدت شخصی وجود ، تبیینی نو بخود گرفته که نظریه «انکشاف» جدیدترین نظریه در اینباره است. اما بر نظریه «انکشاف» نقدهایی وارد شده که عبارتند از: خلط میان نفس کلیه و نفوس جزئیه؛ عدم بساطت تام نفوس جزئی، نقض بساطت با بطون و ظهور، عدم استکمال نفس، تبیین ناپذیری علم اجمالی و تفصیلی، منافات بساطت با وجود حجابها. مقاله حاضر، با بازخوانی دقیق آثار صدرایی و توجه خاص به نوآوریهای وی در موضوع نفس، ضمن رفع نقد وارده بر نظریه «انکشاف»، به نظریه یی جدید رسیده که آن را «انفطار» نام نهادیم. تقریر کلی نظریه «انفطار» چنین است: نفس انسان بر اساس تجرد، بساطت و اشتداد وجودی حاصل از حرکت جوهری، وجود واحد سیال اتصالی است که هر «آن»، در صیرورت است؛ بهمان نحو که خود نیز صیرورت و نمودی از نفس کلیه الهی است. هر مرحله از این صیرورت، نحوه یی از حصول علم است که با نظر به نوع معدات، حصولی یا حضوری خوانده میشود. «انکشاف»، ناظر بر «بودن» است اما «انفطار» مبین «شدن و شکوفایی» خواهد بود.
۱۰۳۸.

معناشناسی زیادت در دو آیه متشابه لفظی (23بقره و38 یونس) قرآن و بررسی ترجمه آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی دوره ۱۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۸ 101 - 116

کلیدواژه‌ها: قرآن زیادت معناشناسی ترجمه قرآن آیات متشابه لفظی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۸۹
معناشناسی آیات متشابه لفظی، یکی از مهم ترین محورهای پژوهش قرآن است. در قرآن آیاتی هستند که از الفاظ و تعابیر یکسانی برخوردارند، اما در ساختار کلام با اندکی تفاوت، دو یا چند بار تکرار شده اند. این تفاوت ها در تذکیر و تأنیث، تقدیم و تأخیر، حذف و اضافه، مفرد و جمع، فواصل آیات و معرفه و نکره است که هر یک می تواند در عرصه پژوهش مورد توجه قرار گیرد. در این پژوهش هدف، بررسی زیادت در آیات متشابه لفظی است که با روش توصیفی تحلیلی، ابتدا با استفاده از قواعد واژه شناسی و فرهنگ لغات به معنای واژه یا حروف اضافی در آیه دست یافته سپس با در نظر گرفتن علم معناشناسی به اطلاعات پردازش شده توسط قرآن در سیاق روی می آورد، تا مفهوم سازی موقعیت هر آیه با آن تعبیر اضافی روشن شود، سپس نتیجه این مفهوم سازی را با معادل های ترجمه در انواع روش ترجمه ای مترجمان: مکارم شیرازی، دهلوی، خرمدل، الهی قمشه ای تطبیق داده ایم، در این پژوهش چهار ترجمه براساس روش ترجمه ی معنایی، تحت اللفظی، تفسیری و آزاد انتخاب شده است. نتیجه این پژوهش بیانگر آن است که زیادت در آیات متشابه دارای حکمت های مختلفی است مانند رعایت سیاق، تفاوت مخاطب و ارائه نکته و معنای جدید که مترجمان گاه هر دو آیه متشابه را یکسان ترجمه کرده اند و به زیادت حرف جر من در آیه توجه ای نکرده اند.
۱۰۳۹.

اجتهاد از منظر معرفت شناسی فضیلت محور(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اصولی سال ۱۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۹ 63 - 94

کلیدواژه‌ها: اجتهاد فضیلت عقلانی قوه قدسیه عدالت فضیلت اخلاقی معرفت شتاسی فضیلت محور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۴۶
معرفت شناسی کنونی از مرجعیت معرفت شناختی با رویکردهای مختلف بحث می کند. از جمله این رویکردها، معرفت شناسی فضیلت محور است. این نگاه، بر تأثیر ویژگی های اخلاقی و عقلانی فاعل شناسا، در شکل گیری و تکوُّن شناخت تأکید دارد و به بررسی آن می پردازد. برخی از رویکردهای معرفت شناسی فضیلت محور، ویژگی های اخلاقی و عقلانی فاعل شناسا را معیار ارزیابی شناخت نیز قرار می دهد. این نوشتار بر آن است تا اجتهاد را به مثابه مرجعیت شناختی از منظر این رویکرد معرفت شناسی به طور تحلیلی - توصیفی واکاوی نماید. بر اساس این رویکرد، اجتهاد به مثابه ملکه نفسانی، فضیلتی عقلانی محسوب می شود. در نزد برخی اصول دانان، فاعل شناسا، باید برای برخورداری از اجتهاد یا برای به کمال رساندن آن، به ویژگی های اخلاق نیز آراسته باشد. این نگاه در قالب بررسی چیستی قوه قدسیه و پیوند آن با اجتهاد بررسی می شود. علاوه بر این، ماهیت عدالت و تأثیر آن در وثاقت شناختی مرجع پیگیری می شود. قوه قدسیه و عدالت، از واژگانی اند که در تراث فلسفی و اخلاقی کاربرد دارند؛ اما اصول دانان و فقیهان با تبیینی متناسب، از آن ها در مباحث اصولی و فقهی بهره برده اند.  
۱۰۴۰.

نقد و بررسی عینیت دعا و قانون جذب راندا برن با توجه به علم النفس نظام حکمت صدرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دعاپژوهی سال ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۶ 1 - 19

کلیدواژه‌ها: دعا نفس قانون جذب لوح محو و اثبات راندا برن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۴۱
از آنجاکه قانون جذب راندا برن، یکی از کلیدواژه های کلاس های انگیزشی است که مدعی است انسان  می تواند با تمرکز بر تصورات خود، آن ها را در خارج محقق کند و دعا را یکی از مصادیق آن معرفی کرده است. از این رو، بررسی تطبیقی دعا و قانون جذب در کتاب راز از اهمیت بالایی برخوردار است و هدف نگارنده اثبات تهافت از جهت هستی شناسی و انسان شناسی بین این دو است. در این اثر ابتدا مقومات و ویژگی های قانون جذب مطرح و مورد بررسی قرار گرفته و بعد از آن مبانی هستی شناسی و انسان شناسی مربوط به دعا در نظام حکمت صدرایی مورد مداقه قرار گرفته و در نهایت، مقایسه تحلیلی بین این دو صورت پذیرفته است. نتیجه این مقایسه این شد که قانون جذب از جهت مبانی با دعا تنافی کامل دارد؛ زیرا قانون جذب مبتنی بر نگاه ماتریالیسمی و اومانیسمی است؛ اما دعا در ذیل نظام توحیدی تعریف و تبیین می شود و انسان اگرچه در دعا به عنوان فاعلی کنشگر موردتوجه است؛ اما فاعلیت او در طول فاعلیت الله است و خداوند نقش محوری را به عهده دارد. البته در عین وجود تهافت در مبانی، در مقام عمل و اثر گذاری مواردی وجود دارد که بر هم منطبق می شوند و همین باعث شده که گمان شود قانون جذب، همان دعا است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان