درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۹۶۱ تا ۲٬۹۸۰ مورد از کل ۳۱٬۹۵۳ مورد.
۲۹۶۱.

بررسی سیاست خارجی ج.ا. ایران در بحران سوریه در دورۀ پساداعش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره پانزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 16-25

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران مکتب کپنهاگ رویکرد راهبردی سوریه جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۸۶
به نام خدا روابط راهبردی ایران و سوریه علی رغم فرازوفرودهای کم سابقه ای که طی سالیان اخیر تجربه کرده است، نمونه ای تام عیار از ناگسستنی ترین روابط دوجانبه در محیط امنیتی غرب آسیا تلقی می گرددکه در فضای پسا بحران به منظور تحکیم دستاوردهای به دست آمده نیازمند نقش آفرینی، مدیریت و مهندسی ویژه تر نسبت به قبل است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل سیاست خارجی ج.ا.ایران در سوریه در دوره پسا داعش این پرسش را مطرح کرده است که «الزامات رفتاری ایران برای مدیریت سوریه پسا بحران چگونه ارزیابی می گردد؟» با استفاده از روش مطالعه توصیفی و کتابخانه ای و به عنوان پاسخی احتمالی، پژوهش حاضر به جهت ارائه راهبردی بهینه بر مبنای مدیریت تحولات داخلی سوریه پس از اتمام بحران این فرضیه را مطرح می کند که به رغم کامیابی جمهوری اسلامی ایران در ممانعت از سقوط نظام سیاسی تحت هدایت «بشار اسد»، تداوم دستاوردهای سیاسی نظامی به دست آمده نیازمند راهبرد پردازی جامع و مبتنی بر ملاحظات داخلی جامعه سوریه بر اساس علایق و خصایص فرهنگی، مذهبی و ژئوپلیتیکیِ مشترک است.
۲۹۶۲.

از مدل های تصمیم گیری در سیاست تا درک شکست سیاست ها

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال چهارم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۴ 24-41

کلیدواژه‌ها: تصمیم گیری نظریه اجرایی سیاست گذاری شکست سیاست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷ تعداد دانلود : ۱۲۸
این مقاله به بررسی مدل های تصمیم گیری در سیاست و درک شکست پایداری تصمیم ها می پردازد. باید گفت مدل های متعددی در نحوه تصمیم گیری سیاست مداخله می کند ولی همچون دلایل شکست های سیاست می تواند با بررسی طیف وسیعی از عوامل در داخل و هم فراتر از زیرسیستم سیاست درک شود، بنابراین سؤال اصلی این است که مدل های تصمیم گیری در سیاست و دلایل شکست سیاست ها چیست؟ یافته ها نشان می دهد که بستگی به نوع جوامع و ساختار مدل های تصمیم گیری تفاوت دارد و همین عامل نیز در نوع شکست سیاست ها تأثیرگذار است به طوری که تصمیمات جمعی و تصمیمات فردی و واکنش ها به تصمیمات در این مقوله تأثیرگذار است.
۲۹۶۳.

ارایه مدل تاثیر روندهای بلند مدت بازار سرمایه، انرژی، کشاورزی و جمعیت برروند تغییرات پنجاه ساله درآمد خانوار ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال سوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۸) 75 - 94

کلیدواژه‌ها: درآمد خانوار کشاورزی بازارسرمایه تحلیل روند PLS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۲۰۹
هدف از این مطالعه، ارایه مدل تاثیر روندهای موثر بر درآمد خانوار ایران می باشد. درآمد خانوار عبارتست از وجوه و ارزش پولی کالاها و خدماتی که در برابر کار انجام شده یا سرمایه به کار افتاده یا از طریق منابع دیگر مانند حقوق بازنشستگی و درآمد حاصل از دارایی، به خانوار تعلق گرفته باشد. توزیع درآمد روی متغییرهای مهم اقتصادی، اجتماعی نیز تأثیر می گذارد. و یکی از دغدغه های اساسی برنامه ریزان اقتصادی کشور بوده و تاثیر بسزایی در توسعه پایدار و ارتقاء رفاه اجتماعی خواهد گذاشت. در پژوهش حاضر با بررسی ادبیات موضوع، شاخص هایی که با درآمد خانوار ایران در ارتباط هستند شناسایی گردیدند و سپس با استخراج داده های سرشماری 50 سال گذشته آنها از مرکز آمار ایران، روندهای تغییرات شاخص های مذکور شناسایی و سپس با استفاده از نرم افزارSMART PLS2، مدل تاثیر روندهای مرتبط با درآمد خانوار کشور ارایه گردید. در این پژوهش، از مدل یابی معادلات ساختاری و روش حداقل مربعات جزئی  برای آزمون فرضیه ها و برازندگی مدل استفاده شد. آزمون فرضیه ها نشان می دهد که درآمد خانوار ایران در دوره 50 ساله گذشته متاثر از روند تغییرات حوزه کشاورزی و تغییرات بازار سرمایه بوده است و بین روند تغییرات انرژی و روند تغییرات درآمد خانوار ارتباطی وجود ندارد. روند رشد جمعیتی ایران نیز بر اساس داده های به دست آمده متاثر از روند تغییرات درآمدی بوده است. همچنین شاخص سلامت نیز بر این روند موثر بوده است.
۲۹۶۴.

واکاوى وجوه ارتباط و اشتراک حج و تمدن نوین اسلامی در اندیشه آیت الله خامنه ای

نویسنده:
منبع: پژوهش های گفتمان تمدنی انقلاب اسلامی سال دوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ 221 - 246

کلیدواژه‌ها: آیت الله خامنه ای حج تمدن نوین اسلامی جامعیت انسجام بخشی غیرت سازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۲۷۸
حج به عنوان آیین دینی جامع و دارای ویژگی های منحصربه فرد، ظرفیت بالایی برای ایفای نقش در تمدن اسلامی داشته و دارد. در منظومه فکری مقام معظم نمونه جامعه » رهبری حج دارای جایگاه ویژه ای است؛ به گونه ای که ایشان حج را می دانند. این تشبیه و تمثیل خاص، این « اسلامی برتر و تمدن نوین اسلامی پرسش را مطرح می کند که چه نسبتی بین این دو وجود دارد. به بیان دیگر، چه ویژگی ها و مؤلفه هایی در حج وجود دارد که چنین ظرفیت و قابلیتی را بدان می بخشد؟ در نوشتار حاضر تلاش شده است با کاوش در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای و با روش توصیفی و تحلیلی، به پرسش فوق پاسخ داده شود. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که در میان ویژگی های متعدد حج، سه ویژگی اساسی جامعیت، انسجام بخشی و غیریت سازی نقش بسیار مهمی در تمدن سازی دارند. مهم ترین ویژگی مشترک حج و تمدن نوین اسلامی، جامعیت و تقارن ابعاد مادی و معنوی این دو است. تجلی معنویت در عالی ترین شکل آن، در کنار ابعاد و منافع مادی حج، آن را به نمونه ای از جامعه آرمانی اسلامی تبدیل کرده است. در کنار این ویژگی، انسجام بخشی حج که در تمام اجزای حج جریان دارد و غیریت سازی که به طور خاص در برائت متجلی می شود، به علاوه ویژگی های متعدد دیگر، ظرفیت تمدنی بالایی به حج بخشیده است.
۲۹۶۵.

موانع تحقق سیاست همسایگی و نگاه آسیایی در دولت سیزدهم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۴۲) 5 - 26

کلیدواژه‌ها: سیاست همسایگی دولت سیزدهم سیاست خارجی تعینات ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۲۲۶
در این مقاله قصد داریم تا به موانع تحقق سیاست همسایگی و نگاه آسیایی به عنوان دو جهت گیری اصلی دولت سیزدهم بپردازیم. سؤال پژوهش عبارت است از: مهم ترین موانع تحقق همسایگی و نگاه آسیایی دولت سیزدهم در سیاست خارجی کدام است و چگونه می توان این موانع را پشت سر گذاشت؟ نتایج تحقیق نشان می دهد ، فعال شدن تقابل امریکا با ایران، همراهی اروپا با امریکا در مذاکرات احیا برجام 2021، تلاش غرب برای تحقق برجام تحول یافته، حلول ساختار دوقطبی جنگ سردی به خاورمیانه، افزایش بی ثباتی های منطقه ای و تهدیدهای امنیتی، کاهش اعتماد عمومی، بحران های فزاینده اقتصادی و افزایش توقعات عمومی از دولت سیزدهم مهم ترین تعینات ساختاری در سه سطح بین المللی، منطقه ای و ملی هستند که موجب افزایش بی سابقه الزامات ساختاری و کاهش آزادی عمل در سیاست خارجی دولت سیزدهم و بالمآل تعویق در تحقق سیاست همسایگی و بهره مندی از رویکرد آسیایی در سیاست خارجی می شوند. در این مقاله هم چنین با مقایسه ای تطبیقی نشان می دهیم، شدت تعینات ساختاری در دولت سیزدهم در دولت های سابق وجود نداشته است روش پژوهش  این مقاله توصیفی- تبیینی است. 
۲۹۶۶.

راهبردهای دفاعی امنیتی جمهوری اسلامی ایران با نگاه به شرق مطالعه موردی: چین و روسیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۴ 131 - 171

کلیدواژه‌ها: ایران چین روسیه نگاه به شرق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۸۴
با توجه به همسویی نسبی رویکرد جمهوری اسلامی ایران با روسیه و چین، به نظر می رسد که امکان بهره برداری از ظرفیت دو کشور مذکور برای تدوین راهبردهای دفاعی امنیتی بهینه در ج.ا.ایران وجود داشته باشد ازاین رو، پژوهش حاضر با نگاهی به زمینه های همکاری و توافقات ازپیش موجود میان ایران با هریک از این دو کشور در پی پاسخ به این پرسش است که «راهبردهای مطلوب جمهوری اسلامی ایران در بهره برداری از ظرفیت های چین و روسیه کدام است؟» به منظور ارائه راهبردهای پیشنهادی از مدل اS.W.O.T و ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (Q.S.P.M) استفاده شده است. داده های این پژوهش ازطریق مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند با اساتید دانشگاه و هم چنین با استفاده از بیانات حضرت آیت الله خامنه ایمدظله العالی جمع آوری شده است. اطلاعات به دست آمده در قالب پرسش نامه تنظیم و در میان جامه نمونه توزیع شد. نتایج حاصل از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (I.F.E) و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (اE.F.E) موقعیت استراتژیک معطوف به مرکزیت نمودار را نشان می دهد ازاین رو، راهبردهایی در قالب چهار الگوی تهاجمی، اقتضایی، انطباقی و تدافعی ارائه شده است. اما طبقه بندی نهایی براساس ماتریس (Q.S.P.M) نشان می دهد که راهبردهای تهاجمی (S.O) و انطباقی (O.W) که مبتنی بر استفاده از ظرفیت چین و روسیه می باشند، مطلوبیت بالایی دارند، به طوری که پنج راهبرد نخست مبتنی بر همکاری با چین و روسیه به ویژه در ابعاد اقتصادی است.
۲۹۶۷.

حقوق بشر و امنیت انسانی؛ تمایزات و حوزه های همپوشانی

نویسنده:
منبع: سازمان های بین المللی سال پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۴ 159-196

کلیدواژه‌ها: امنیت انسانی اصل حمایت اصل توانمندسازی حقوق بشر کرامت انسانی نسبی گرایی فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۴ تعداد دانلود : ۳۲۰
هدف نوشتار حاضر، بررسی تمایزات و حوزه های همپوشانی میان «امنیت انسانی» و «حقوق بشر» بوده است. هر دوی این مفاهیم، حفظ و ارتقای «کرامت انسانی» را در دستور کار قرار دادهاند و از این جهت بسیاری از نواقص و کاستی های یکدیگر را پوشش میدهند، ضمن اینکه میان این دو مفهوم تفاوتهایی به ویژه در سطح تحلیل، جنبه های عملیاتی و دامنه شمول وجود دارد. بر این اساس پژوهش حاضر این پرسش را مطرح کرده است که «چگونه حقوق بشر و امنیت انسانی با وجود برخی تفاوتها و تمایزات، قادرند همدیگر را به صورت متقابل تکمیل و تقویت کنند؟» حقوق بشر و امنیت انسانی به علت آنکه بر موضوعی واحد، یعنی «کرامت انسانی» و توسعه ابعاد مختلف زندگی بشری اعم از فردی، اجتماعی و بینالمللی متمرکز هستند، توانایی همپوشانی و تقویت یکدیگر را دارند. حقوق بشر بسترهای حقوقی و قانونی لازم برای تحقق استراتژیهای امنیت انسانی، یعنی «حمایت» و «توانمندسازی» را فراهم می کند و متقابلاً امنیت انسانی با تأکید بر جنبههای عملیاتی اسناد جهانی حقوق بشر، به طور خاص حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و امنیتی سازی، برخی دغدغههای مشترک با حقوق بشر، از اهداف مصرح در اسناد جهانی حقوق بشر حمایت های لازم را به عمل می آورد. یافتههای تحقیق نشان داده است که نوعی رابطه معنادار میان حقوق بشر و امنیت انسانی برقرار است و روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و در مواردی نیز برای اثبات فرضیه از روش مقایسه ای استفاده شده است.
۲۹۶۸.

آینده پژوهی تحولات سیاسی- امنیتی سوریه در ارتباط با محور مقاومت به روش سناریونویسی و نقش آن بر مأموریت های ارتش ج.ا.ا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال هفتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۵ 33 - 54

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی تحولات سیاسی - سوریه مأموریت آجا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۲۳۲
با گذشت یک دهه بحران در سوریه، به دلیل تعدد بازیگران و تعارض منافع آنها، آینده سیاسی این کشور در هاله ای از ابهام است. پژوهش حاضر با هدف آینده پژوهی تحولات سیاسی امنیتی سوریه در ارتباط با محور مقاومت به روش سناریونویسی و نقش آن بر مأموریت های آجا در پی پاسخ به این سوأل است که آینده پژوهی تحولات سیاسی- امنیتی سوریه چگونه است و این تحولات چه نقشی بر مأموریت های آجا دارد؟ در این پژوهش جامعه آماری40 نفر می باشد بنابراین با توجه به ویژگی های جامعه آماری و محدود بودن آن، جامعه آماری به صورت تمام شمار مورد پرسش قرار گرفت. سپس با استفاده از آمار استنباطی و استدلالی داده های حاصل از مصاحبه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با استفاده از الگوی آینده پژوهی علمی و طی مراحل 8 گانه سناریو نویسی شوارتز (شناسایی بازیگران، فاکتورهای کلیدی، پیشران ها، عدم قطعیت ها، اولویت بندی و انتخاب شاخص) نسبت به آینده پژوهی تحولات سوریه و چشم انداز آن در افق 2030 اقدام گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد سناریوهای سوریه با مقاومت، بی مقاومت، در مقاومت و بر مقاومت سناریوهای احتمالی تحولات سوریه می باشند. سوریه در مقاومت به عنوان سناریوی محتمل در کوتاه مدت، سوریه بی مقاومت محتمل ترین سناریو در افق 2030 و سوریه با مقاومت سناریوی مطلوب ج.ا.ا تشخیص داده شد. همچنین آجا براساس اصل 143 قانون اساسی مأموریت حفظ تمامیت ارضی، استقلال و حفظ نظام مقدس ج.ا.ا را بر عهده دارد، لذا تحقق هر یک از سناریوهای مذکور به نوعی بر مأموریت های آجا در دفاع سرزمینی، فراسرزمینی و بازدارندگی دفاعی اثر گذارست.
۲۹۷۰.

مفهوم روایت و تخیّل در اندیشه سیاسی؛ خوانش روایی تنبیه الامّه و تنزیه الملّه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۷۰) 37 - 67

کلیدواژه‌ها: روایت تخیل پیرنگ شریعت حکمت عملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۳۸
پژوهش پیش رو با بهره گیری از امکانات نظریِ مفهوم روایت و تخیّل به خوانش روایی بخش نخست رساله تنبیه الامّه و تنزیه الملّه، اثر مشهور محقق نائینی (1240-1315ش) می پردازد. نقطه آغاز این تحقیق، پیوند ناگسستنی میان تاریخ -به مثابه پیرنگی پویا از رویدادها و مفاهیم و نه مرور گاه شناسانه رویدادهای تاریخی- و اندیشه سیاسی است. در این راستا، به نقش عنصر تخیّل در همسان سازی اسنادی/پیرنگ میان رویدادها و مفاهیم از یک سو و میان مفاهیم فلسفی و شرعی از سوی دیگر پرداخته می شود. پرسش اصلی این پژوهش دائر بر چگونگی نسبت میان قوه تخیّل/تصور و قوه منطقی/استدلالی در متن رساله مذکور است. متناسب با این پرسش، فرضیه اصلی این پژوهش بر تقدّم قوه تخیّل بر قوه عقلانی در سایه مفاهیمی چون تخیّل مولّد، پیرنگ، محاکات و استعاره در اندیشه پل ریکور و مفهوم تصور اجتماعی در اندیشه چارلز تیلور تأکید دارد. این مهم با کالبدشکافی مفاهیمی که محقق نائینی در مطلع رساله اش به کار برده است، قابل کشف و رهگیری است. کلیدواژگان: روایت، تخیّل، پیرنگ، شریعت، حکمت عملی.
۲۹۷۱.

دیپلماسی پیشگیرانه ملل متحد و صلح بین الملل پس از جنگ سرد

نویسنده:
منبع: سازمان های بین المللی سال پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۴ 132-158

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی پیشگیرانه صلح بین المللی سازمان ملل متحد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۳۲۹
با پایان یافتن جنگ سرد و نظام دوقطبی روابط بین الملل، صلح بین المللی نیز دستخوش تحولات ژرفی شده و ماهیت و متغیرهای جدید و نوینی را تجربه کرده است. به باور این نوشتار، مفهوم و پدیده صلح بین الملل از دهه 1990 میلادی به این سو با وضعیتی به شدت بحرانی و اسفناک مواجه شده و سازوکارهای تحقق صلح، از جمله دیپلماسی پیشگیرانه سازمان ملل متحد به عنوان نهاد انحصاری در تحقق صلح بین الملل در جلوگیری از وقوع مخاصمات مسلحانه خونین و نسل کشی های گسترده درمجموع نسبت به دوران جنگ سرد با ناکامی و نا کارآمدی جدی همراه بوده است. در این پژوهش پرسش مهم طرح شده این است که «عملکرد دیپلماسی پیشگیرانه سازمان ملل متحد در دوران پس از جنگ سرد چگونه ارزیابی می شود؟» و فرضیه مطرح در پاسخ به آن عبارت بوده است از اینکه: عملکرد دیپلماسی پیشگیرانه سازمان ملل متحد در دوران پس از جنگ سرد به دلیل ضعف و ناکارآمدی در حل وفصل مخاصمات مسلحانه در راستای تحقق صلح بین الملل موفق نبوده است.
۲۹۷۲.

خوانشی جدید از آیات قرآن در دو تفسیر فخر رازی و شیخ مفید از موضوع تقیه با تاکید بر تقیه سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۴) 375 - 400

کلیدواژه‌ها: تقیه سیاسی قرآن مصلحت فخر رازی شیخ مفید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۸۶
تقیه به عنوان یکی از مسائل پر تنش میان شیعه و سنی که به مثابه شبهه و پرسش همواره مطرح بوده است. در بسیاری از موارد ضرورت ایجاب می کند که انسان عقیده و ایمان خود را پنهان کرده و عمل خود را تغییر دهد. این رفتار که نوعی تاکتیک دفاعی حساب می آید و نه عکس العمل حاکی از ضعف و ترس، تقیه نامیده می شود، در حقیقت خود پیش از اینکه حاکی از ضعف و ترس باشد، به نوعی دفاع از خود یا عقیده و ایمان خویشتن است. مشروعیت تقیه در نظر فقیهان و متکلمان امامیه، مستند به آیات و روایات و امری مسلم است به نحوی که در شرایطی خاص، خود بخشی از ایمان محسوب می شود. التزام به تقیه و رَوایی آن بی تردید انواع، آثار و لوازمی را به دنبال دارد که علی القاعده باید به آنها نیز ملتزم بود. یکی از انواع تقیه و شاید کاربردی ترین آن، تقیه سیاسی است. تقیه سیاسی یکی از سیاست های کاربردی ائمه -علیهم السلام- در زمینه حفظ تشیع واسلام بوده است. تقیه دربرخورد با دولت و خلیفه حاکم، تقیه سیاسی نامیده می شود و در بُعد گفتاری و از طرف اهلبیت علیهم السلام به روایات تقیه سیاسی تعبیر می شود. فرضیه اصلی در این پژوهش این است که تقیه به طور کلی و تقیه سیاسی به طور خاص در حفظ اسلام و تشیع همواره از ابزار مسلمانان بوده است. روش تحقیق در این پژوهش روش توصیفی-تحلیلی است .
۲۹۷۳.

تحلیلی برسیاستگذاری عمومی در قالب اجرای برنامه های توسعه اقتصادی در دوره پهلوی دوم

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال ۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 65 - 92

کلیدواژه‌ها: سیاستگذاری عمومی سیاستگذاری حاکمیتی توسعه اقتصادی رژیم پهلوی دوم برنامه های اقتصادی پنجگانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۰۳
در زمان پهلوی دوم، درقالب اجرای برخی از برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی، صنعتی و عمرانی در راستای توسعه ورشد کشوربه عنوان اقدامات و سیاستگذاری های عمومی در دستور کاردولت قرارگرفت. هدف این برنامه ها ایجاد زیرساخت های لازم درحوزه های اقتصادی، صنعتی، کشاورزی، ارتباطات و خدمات عمومی بوده است. درعرصه سیاستگذاری عمومی، تصمیمات غیر منطقی و اقدامات خودسرانه محمدرضاشاه، به جزپراکندگی، ناکارآمدی و آسیب پذیری بیشتردولت دستاورد دیگری نداشت. ازاین روتوسعه اقتصادی و عمرانی کشوردر شرایطی حاصل می شد که، دولت پهلوی در راستای تحکیم اقتدارپایه های حکومت خود گام برمی داشت. این پژوهش برآن است، با عنایت به ویژگی جامعه سیاسی ایران، نوعی از سلطه فردی وحاکمیتی را برفرآیند سیاستگذاری عمومی کشور ترسیم نماید. تحلیل و بازبینی مجدد این برنامه ها روشن می کند که، اقدامات حاکمیت، نارضایتی عمومی و پیامدهای منفی به همراه داشته است. پژوهش حاضربا بهره گیری ازرویکرد اسنادی و مطالعات کتابخانه ای، داده های مورد نیازرا فراهم و پس از تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده ازراهبرد توصیفی- تحلیلی به پژوهش می پردازد.
۲۹۷۴.

ارائه الگوی عقلانیت در دفاع مقدس در اندیشه حضرت امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر سال چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۱شماره ۷ 95 - 118

کلیدواژه‌ها: الگو عقل دفاع مقدس انقلاب اسلامی امام خمینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۲۷
نسبت بین عقلانیت و رویدادهایی چون دفاع مقدس از جمله پرسش های اساسی در اندیشه و فلسفه سیاسی به ویژه در عصر جدید به شمار می آید. یقیناً عمل سیاسی مبتنی بر عقلانیت همواره به عنوان یکی از مقومات جامعه، در حیات گذشته و امروز بشر مورد توجه متفکران سیاسی قرار داشته و دارد. از ابتدای وقوع انقلاب اسلامی، برخی تلاش داشته و دارند پیروزی های شکل گرفته به ویژه در مقطع جنگ را مساوی با نوعی تندروی و رادیکالیسم و نیز مغایر با عقلانیت، معنا کنند. در این میان امام خامنه ای (مدظله العالی)  به عنوان یک حکیم و دانشمند جهان اسلام، معتقدند دفاع مقدس از ابتد ا تا انتها یکی از «عقلانی ترین و مد برانه ترین حرکات ملت ایران» بوده است. برای شناخت این گزاره، باید به این پرسش که الگوی عقل در دفاع مقدس در اندیشه حضرت امام خمینی (ره) چیست؟ پاسخ گفت. این تحقیق از نوع کاربردی و با رویکرد آمیخته است که به روش کتابخانه ای و با تحلیل محتوا و نظریه پردازی داده بنیاد به صورت کمی و کیفی انجام گرفته است. براساس منظومه فکری حضرت امام خمینی (ره) عقل در دفاع مقدس در ابعاد و مؤلفه های ارکان (خرد جمعی، اعتماد به امداد الهی، رعایت اصول تصمیم گیری و ...)، مبانی و جهت سازها (قرآن، احادیث اهل بیت، ولایت فقیه، آموزه های دینی و ...)، موانع و چالش ها (استکبار، ضعف ایمان، غرور، اختلاف و ...)، اهداف (تقویت روحیه، انسجام، آرامش به مردم و...) دستیابی به وحدت فرماندهی، پرهیز از غرور، تنبیه متجاوز، ورود به خاک عراق و ابتکار و خلاقیت را تسهیل می کند.
۲۹۷۵.

توسعه از نظر علمای شیعه در تاریخ معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال ۱۹ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۷۱ ۱۴۸-۱۲۹

کلیدواژه‌ها: توسعه پیشرفت نوسازی عدالت استبداد بی قانونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۰۲
با توجّه به اتهام هایی که همواره به روحانیت شیعه زده شده و به آن ها نسبت ارتجاع و مخالفت با پیشرفت داده شدند. هدف این نوشتار پاسخ به این سؤال است که در یکصد سال گذشته موضع روحانیت شیعه نسبت به ترقی و پیشرفت همه جانبه جامعه چه بوده برای نیل به این مقصود با استخراج نظریه علما این نتیجه گرفته شد که علما همزمان باروشنفکران عوامل پیشرفت، و عقب ماندگی را مطرح کرده بودند و از قضا در مدلی که از نظرات آن ها برای توسعه استخراج شد هم عدالت وهم رفاه توأمان دیده شده بود ولی از آنجایی که جناح رقیب از هر وسیله ای برای بیرون کردن علما استفاده می کرد تلاش کرد تا علما را مرتجع و عقب گرا نشان دهد و چون رسانه ها وقدرت در دست آن ها بود تا حدّی در این کار موفّق شدند، وبا این حربه توانستند علما را برای یک قرن بیرون از صحنه سیاست نگهدارند.
۲۹۷۶.

بررسی نسبتِ بین قضایای آینده و علم مطلقِ الهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹) 11 - 36

کلیدواژه‌ها: علم الهی تعین ناپذیری شناخت ناپذیری علم پیشینی و پسینی لازمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۲۹۲
مسئله این پژوهش این است که اگر خداوند عالِم مطلق است و در صورت تعلق علم الهی به چیزی آن چیز محقق می گردد، و از طرفی انسان مختار و صاحب اعمال خویش است؛ پس خداوند چگونه به آن اعمال در آینده (مستقبل)علم دارد و مشخصاً رابطه علم الهی با قضایای آینده چیست؟ آنچه بر این پیچیدگی می افزاید این است که هم خداوند قادر متعال است، یعنی به آنچه بخواهد دست می یابد و بالاتر از آن، حتی نزدش بلافاصله حاضر می گردد؛ از طرفی اختیار انسان به گونه ای ست که اگر درست تبیین نگردد، با علم الهی دیالکتیک تکوینی خواهد داشت؛ از طرفی آنچه که در عالَم وجود مشاهده می گردد، تحقق موجودات در بستر زمان و مکان است. در این میان انسان معاصر با تکیه بر اختیار خویش بعنوان یکی از مبانی انسان شناسی آینده پژوهی، دست به تحقیق در آینده زده است و این امر مهم و پیچیده تبدیل به معمای هستی شناسانه ای برای هستندگان ناطقی(انسان یعنوان حیوان ناطق) شده است که به علم الهی، هستی و انسان، و دیالوگ تکوینی آنها، می نگرند. روش تحقیق در این مطالعه بنیادین مبتنی بر قیاس منطقی، استوار بر استدلال عقلی است که بحثی نظری( نه به مثابه روش های کیفی و نه به هیچ وجه کمّی) را در بر می گیرد. نتیجه تحصیل شده نیز از این قرار است که امور و اعمال اختیاری آینده تعیّن ناپذیرند؛ اما به دلیل علوّ الهی بر زمان در علم الهی موجود اند و با شناخت سبب و مسبات و جریانات تکوینی می توان به شناخت آینده تا حدّ مقدور دست یازید.
۲۹۷۷.

تحلیل روابط ایران و هند بر اساس نظریه سازه انگاری : نگاهی به رویکرد سیاست خارجی دولت روحانی و مودی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۴۲) 47 - 74

کلیدواژه‌ها: سیاست خارجی سازه انگاری هویت ایران هند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۲۵۳
ایران و هند روابط دیرینه ای با یکدیگر دارند که همواره با فراز و نشیب هایی همراه بوده است. در این نوشتار برای شناخت عوامل مؤثر در روابط دو کشور، از نظریه سازه انگاری کمک گرفته شده است که علاوه بر نقش عوامل مادی به نقش عوامل غیرمادی نیز می پردازد. در پژوهش حاضر، به این سؤال پاسخ خواهیم داد که روابط ایران و هند از منظر نظریه سازه انگاری چگونه قابل تبیین است. فرضیه پژوهش این است که سیاست خارجی برآمده از هویت جمهوری اسلامی ایران در تعارض با نظم لیبرالی و سیاست خارجی متمایل به غربِ هند، منجر به ایجاد موانع و محدودیت های ساختاری شده و از توسعه روابط ایران و هند در حد مطلوب و مورد انتظار، جلوگیری نموده است. دستاورد پژوهش این است که در مقاطعی که دو کشور رویکرد مستقلی در سیاست خارجی در سطح کارگزار اتخاذ نموده اند، محدودیت های ساختاری کاهش یافته و درنتیجه شاهد توسعه روابط ایران و هند بوده ایم و در مقابل اتخاذ برخی رویکردها در سیاست خارجی دو کشور بر محدودیت های ساختاری افزوده است. در نوشتار حاضر، تلاش شده است که با بهره گیری از نظریه سازه انگاری به نقش عوامل ساختار و کارگزار در روابط ایران و هند اشاره شود. این پژوهش با روش کیفی و رویکرد بیناذهنی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، اسنادی و اینترنتی به موضوع موردبحث می پردازد. 
۲۹۷۹.

جایگاه سازمان های بین المللی در ساز و کار موازنه نرم در عصر پساجنگ سرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۲ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۷) 403 - 371

کلیدواژه‌ها: موازنه سخت موازنه نرم هژمون سازمان های بین المللی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۷۷
ساختار نظام بین الملل پس از جنگ سرد، به زعم عده ای از اندیشمندان نوعی ساختار تک -تک /چندقطبی است که در آن آمریکا قدرتی بلا منازع بوده و در این نظام، برقراری موازنه سخت سنتی علیه تنها ابرقدرت امکان پذیر نمی باشد. به همین دلیل نظریه موازنه نرم در تکمیل نظریه موازنه قدرت سنتی و برای بازداشتن آمریکا از این سیاست مطرح شد. در واقع در شرایط کنونی با برتری آمریکا موازنه نرم عبارت از هماهنگی آگاهانه اقدامات دیپلماتیک به منظور کسب نتایجی بر خلاف ترجیحات آمریکا است. باتوجه به تحول در ساختار نظام بین الملل از نظام دوقطبی به تک قطبی بر پایه یک جانبه گرایی آمریکا نقش سازمان های بین المللی به عنوان نماد چند جانبه گرایی در مقابل آمریکا در عصر بعد از جنگ سرد افزایش یافته است. از این منظر سازمان های بین المللی منطقه ای و جهانی به مثابه ابزاری دیده می شوند که طی آن کشورها در پی ایجاد موازنه در برابر قدرت هژمون آمریکا به طور مسالمت آمیز هستند.پرسش پیش روی نگارندگان آن است که نقش سازمان های بین المللی در نظریه موازنه نرم قدرت پسا جنگ سرد چگونه ارزیابی می گردد؟ انگاره ای که در مقام پاسخ ارائه می گردد آن است که سازمان های بین المللی منطقه ای و جهان شمول در کنار دیگر ابزارهای نرم موازنه سازی،از جایگاه ویژه ای در دوران پساجنگ سرد برخوردارند. این نوشتار با روش توصیفی و تحلیلی و گردآوری کتابخانه ای داده ها و با رهیافت توازن نرم قدرت به هماوردی با پرسش و انگاره برگفته برآمده است.
۲۹۸۰.

مطالعه تطبیقی ابتکار جاده و کمربند چین با طرح مارشال آمریکا و طرح مولوتوف شوروی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۷۴) 7 - 29

کلیدواژه‌ها: ابتکار جاده و کمربند طرح مارشال طرح مولوتوف چین آمریکا شوروی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۲۶۳
دردوران پس از جنگ جهانی دوم تاکنون کشورهای ابرقدرت و پیروز در جنگ ابرپروژه های اقتصادی برای گسترش نفوذ اقتصادی و سیاسی خود و توسعه و گسترش تجارت با کشورهای همپیمان و گاهی رقیب ارائه کرده اند. برخی از این طرح ها با اهداف ایدئولوژیک یا تقابل با رقیب طراحی و ارائه شدند و برخی دیگر بر اهداف اقتصادی تمرکز بیشتری داشته اند. این پژوهش دنبال پاسخ به این سوال است که این ابتکارات و طرح های بین المللی دنبال چه اهدافی بودند و این اهداف تا چه میزان با یکدیگر شباهت دارد. این مقاله مهمترین ابتکارات بین المللی از این دست در 70 سال گذشته را معرفی کرده و برای اولین بار ابتکار جاده و کمربند چین (BRI) را با روش مطالعه تطبیقی از منظر اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، تجاری و ژئوپولتیک با طرح مارشال آمریکا (Marshall Plan) و طرح شورای همکاریهای اقتصادی متقابل شوروی (CMEA یا Comecon) مقایسه میکند. هدف اصلی مقاله پاسخ به این سوال است که چه نقاط تشابه و افتراق بین طرح جاده و کمربند چین با طرح مارشال آمریکا و طرح مولوتوف شوروی وجود دارد. روش تحقیق استفاده شده در این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد. این مقاله استدلال می کند که گرچه این ابتکارها شباهت هایی با یکدیگر دارند و هدفشان پاسخگویی به نظم نابسامان جهانی و بهبود اقتصادی از طریق سرمایه گذاری های کلان سیاسی-اقتصادی و کمک به روند توسعه دیگر کشورها میباشد، اما نتایج و تاثیر آنها بر ساختارهای اقتصادی ملی و بین المللی می تواند متفاوت باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان