موانع کارآفرینی دانشگاهی و تجاری سازی دانش در رشتۀ علم اطلاعات و دانش شناسی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: وضعیت نابسامان اقتصادی و کاهش فرصت های شغلی، از جمله عواملی هستند که در کنار عوامل دیگر، دانشگاه ها را به سمت کارآفرینی دانشگاهی و تجاری سازی دانش سوق داده است. با این حال، شواهد نشان می دهد موانع زیادی بر سر راه کارآفرینی دانشگاهی به ویژه در برخی رشته ها قرار دارد. شناسایی موانع پیش روی کارآفرینی دانشگاهی و تجاری سازی دانش، اولین گام در جهت توسعه آن است. بر این پایه، هدف پژوهش حاضر شناسایی موانع کارآفرینی دانشگاهی و تجاری سازی دانش در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی بود.روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که با استفاده از روش کیفی گرندد تئوری انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های دولتی ایران بودند که اعضای نمونه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. مبنای انتخاب اعضای نمونه این بود که دارای حداقل 5 سال سابقه کاریِ هیئت علمی باشند و همچنین در حوزه های مرتبط با کارآفرینی دارای سوابق علمی باشند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیم ساختاریافته استفاده شد. فرآیند انجام مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری بعد از مصاحبه با 16 نفر از اعضای هیئت علمی ادامه پیدا کرد. به لحاظ مرتبه علمی 4 نفر از اعضای نمونه در مرتبه استاد و 7 نفر دانشیار و 5 نفر استادیار بودند. یافته ها: با تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها، تعداد 90 کد اولیه شناسایی شدند. این کدها در قالب 12 مقوله فرعی و 3 مقوله اصلی دسته بندی شدند. موانع کارآفرینی دانشگاهی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در سه دسته عوامل کلان، دانشگاهی و فردی قرار گرفت. موانع کلان بیانگر چالش ها و مشکلاتی بود که در کل کشور وجود داشت و شامل 4 مقوله عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی، عوامل فرهنگی و عوامل راهبردی بود. موانع دانشگاهی بیانگر چالش ها و مسائلی بود که در درون دانشگاه ها وجود داشت و از 4 مقوله فرعی ساختار دانشگاه ها، آیین نامه ها و قوانین دانشگاهی، آموزش های دانشگاهی و محتوای رشته تشکیل شده بود. موانع فردی نیز بیانگر ویژگی ها و ضعف هایی بود که در افراد وجود داشت و 4 مقوله فرعی، شامل مهارت های علمی، مهارت های ارتباطی، مهارت های روانشناختی و مهارت های کارآفرینی بود.نتیجه گیری: پژوهش حاضر با مطالعه دیدگاه اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، مهم ترین موانع کارآفرینی و تجاری سازی دانش در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی را شناسایی کرده است. اگرچه برخی از موانع کارآفرینی دانشگاهی فراتر از اختیار اعضای هیئت علمی و متخصصان رشته است اما با تقویت و سرمایه گذاری در مواردی که تحت کنترل آن ها است می توان به سمت کارآفرینی دانشگاهی حرکت کرد. در مجموع، یافته های این پژوهش می تواند به برنامه ریزی بهتر برای افزایش کارآفرینی دانشگاهی و تجاری سازی دانش و رفع موانع و کاستی های آن کمک کند.Obstacles of Academic Entrepreneurship and Commercialization of Knowledge in the Field of Knowledge and Information Science
Purpose: The poor economic situation and the reduction of job opportunities have pushed universities towards academic entrepreneurship and commerciali-zation of knowledge. Nevertheless, the evidence shows there are many obstacles in the way of academic entrepreneurship, especially in some disciplines. Identifying obstacles to academic entrepreneurship is the first step toward its development. Therefore, the purpose of the current research was to identify the obstacles to academic entrepreneurship in the field of knowledge and information science.Methods: The current research was of an applied type which was conducted using the qualitative method of ground theory. The research community was the knowledge and information science faculty members at Iran's governmental universities. The sample members were selected by purposive sampling method. The basis for selecting the sample members was that they have at least five years of work experience as faculty members and have scientific records in fields with entrepreneurial orientation. A semi-structured interview was used to collect data. The interview processes continued until reaching theoretical saturation after interviewing 16 faculty members. Regarding academic rank, 4 of the sample members were professors, 7 were associate professors, and 5 were assistant professors.Findings: By analyzing the interview data, 90 primary codes were identified, and these codes were categorized into 12 sub-categories and three main categories. Macro obstacles, academic obstacles, and individual obstacles were the three main categories that hinder entrepreneurship and commercialization of knowledge in the field of knowledge and information science from the point of view of faculty members. Major obstacles were formed from 4 categories: economic factors, political factors, cultural factors, and strategic factors. Academic barriers consist of 4 sub-categories: university structure, university regulations and rules, university education, and course content. Individual obstacles also include 4 subcategories: scientific skills, communication skills, psychological skills, and entrepreneurial skills. Conclusion: The present research has identified the most important obstacles to entrepreneurship and commercialization of knowledge in the field of knowledge and information science by studying the views of faculty members in the field of knowledge and information science. Although some obstacles to academic entrepreneurship, such as macro obstacles, are beyond the authority of faculty members and experts, by strengthening and investing in things that are under their control, such as individual obstacles, they can move towards academic entrepreneurship. Generally, the findings of this research can help in better planning for increasing academic entrepreneurship and commercialization of knowledge and removing its obstacles and shortcomings.
تبلیغات
