مقدمه: یکی از مباحث مطرح در روان شناسی نحوه واکنش افراد به بیماری های جسمانی است که می تواند آسیب های همه جانبه ای برای فرد داشته باشد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نگرانی و ادراک بیماری مبتلایان به اختلال اضطراب بیماری انجام گرفت. روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون _ پس آزمون سه گروهی بود. نمونه ای به حجم 45 نفر از بیماران مبتلا به اختلال اضطراب بیماری به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایشی (طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد) و یک گروه کنترل قرار گرفتند (15 نفر در هر گروه). سپس 12 جلسه 90 دقیقه ای طرحواره درمانی و 8 جلسه 90 دقیقه ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در گروه های آزمایشی انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه نگرانی پنسیلوانیا و پرسشنامه ادراک بیماری جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس با نرم افزار SPSS-21 انجام گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش نگرانی و ادراک بیماری مبتلایان به اختلال اضطراب بیماری موثر است (05/0 > P ). اما بین این دو درمان تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0 < P ). نتیجه گیری: با توجه به نقش باورها و افکار در اختلال اضطراب بیماری پیشنهاد می شود که درمانگران، طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را در کاهش علائم نگرانی و ادراک بیماری مد نظر قرار دهند.
