شناسائی نیازهای اطلاعاتی و میزان رضایت مراجعه کنندگان کتابخانه های سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف: نیازهای اطلاعاتی و میزان رضایت جامعه کتابخانه­های سازمان کتابخانه­ها، موزه­ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی (41 کتابخانه) را از نظر مراجعه کنندگان، کتابداران، و مسئولان کتابخانه­­ها بررسی شناسائی شده است. روش/ رویکرد پژوهش: داده­ها با استفاده از سه پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. حجم نمونه مربوط به مراجعه کنندگان، با استفاده از جدول مورگان تعیین شد و در مورد کتابداران و مسئولان کتابخانه­ها همه جامعه مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها: بیشتر مراجعه­­کنندگان، زن (حدود 60 درصد) و دارای تحصیلات دانشگاهی (حدود 40 درصد) و آموزشگاهی (حدود 60 درصد) هستند. مراجعه­کنندگان بیشترین نیاز خود را به کتاب؛ و در بین انواع کتاب­ها، به کتاب­های درسی و کمک­درسی اعلام کرده­اند. در بین موضوع­ها، به­ترتیب داستان و رمان، رایانه و اینترنت، دینی و مذهبی عمومی، شعر و نثر ، ریاضیات، فیزیک، و شیمی در اولویت قرار دارند. همچنین، به­ترتیب، از کیفیت کتاب­ها و سپس، کمیت یعنی تعداد نسخه­ها، و در انتها جامع بودن موضوعی کتاب­ها رضایت دارند. بیشتر مسئولان کتابخانه­ها مرد و دارای مدرک تحصیلی کارشناسی کتابداری هستند. نسبت کتابداران زن و مرد تقریباً مساوی است و تقریباً نیمی از آنها دارای مدرک تحصیلی کارشناسی کتابداری هستند. مسئولان و کتابداران، در بین انواع کتاب­ها، بیشترین نیاز را به کتاب­های کمک درسی و درسی؛ و در بین موضوع­ها بیشترین نیاز را به داستان و رمان، رایانه و اینترنت، فیزیک و ریاضیات ذکر کرده­اند. نتیجه­گیری: دانش­آموزان و دانشجویان مراجعان اصلی کتابخانه­ها هستند و باید نیازهای اطلاعاتی آنها در اولویت قرار گیرد. مقایسه نظر مراجعه­کنندگان با کتابداران و مسئولان کتابخانه­ها نشان می­دهد که بین نظر آنها تفاوت اندکی وجود دارد. هر کتابخانه از جامعه و ویژگی خاصی برخوردار است و نیازمند تدوین خط­مشی ویژه­ای است.