برنامه ریزی و بودجه (برنامه و بودجه سابق)

برنامه ریزی و بودجه (برنامه و بودجه سابق)

برنامه ریزی و بودجه سال بیست و سوم تابستان 1397 شماره 2 (پیاپی 141) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

عوامل موثر بر همزمانی چرخه های تجاری شواهدی از کشورهای GCC (شورای همکاری خلیج فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همزمانی چرخه های تجاری کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس الگوی تجارت روش تخمین اثرهای مشترک همبسته کشورهای نفتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۶ تعداد دانلود : ۳۰۲
آیا تشابه الگوی تجارت خارجی در شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس (امارات، عربستان، قطر، بحرین، کویت، و عمان) که از نظر شرایط مکانی، جغرافیایی، و سیاسی با یکدیگر تشابه دارندو تمام آن ها کشورهایی وابسته به درآمدنفتی هستند، به همزمانی چرخه های تجاری و نزدیک شدن دوره های رونق و رکودآنها منجر می شود؟ در این پژوهش، با بررسی ارتباط شباهت الگوی تجارت و همزمانی چرخه های تجاری شش کشور نفتی عضو شورای همکاری خلیج فارس، قصدداریم تا این دو بخش از ادبیات اقتصادی را به هم پیوندزنیم. یافته های این پژوهش، با استفاده از داده های سالانه ۲۰۱۲-۱۹۸۰ و با فرض وجودوابستگی مقطعی و روش تخمین های مختلف (اثرهای مشترک همبسته، اثر ثابت، حداقل مربعات معمولی، و حداقل مربعات تعمیم یافته) نشان می دهندکه عامل شباهت الگوی تجارت، تاثیر مثبت و معناداری بر همزمانی چرخه های تجاری این کشورها با یکدیگر دارد. دانستن میزان همزمانی چرخه های تجاری بین کشورها و پی بردن به عوامل آن می تواننددر تصمیم گیری سیاستگذاران مورداستفاده قرار گیرند.
۲.

مسئله عرضه تعادلی گندم در کشور و حل ابتکاری آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسئله ترکیبی مسیریابی - اختلاط برنامه ریزی عددصحیح مختلط الگوریتم جستجوی همسایگی بزرگ تطبیقی عرضه گندم مکانیزم توزیع و ترکیب گندم تعدیل موادمغذی گندم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۲۳۷
گندم یک کالای راهبردی محسوب می شودو مکانیزم توزیع آن همواره یکی از مسایل مهم پیشاروی کشورها است. هزینه های توزیع و انبار گندم و تفاوت موادمغذی موجوددر گندم های مختلف کشت شده، باعث شده تا مسئله پیچیده ای در مکانیزم عرضه گندم ظاهر شود. این مهم می تواندعلاوه بر کنترل هزینه های توزیع، با استفاده از اختلاط گندم مناطق مختلف، سطح کیفیت گندم را متعادل کند. در این پژوهش، سعی می شودبا استفاده از یک مدل بهینه سازی عددصحیح مختلط، مسئله موردنظر بیان شود. مسئله اشاره شده از لحاظ پیچیدگی، مسئله سخت محسوب می شودو به همین دلیل، از الگوریتم ابتکاری جستجوی همسایگی بزرگ تطبیقی استفاده می شود. تحلیل پاسخ های مسئله که در اندازه کوچک با الگوریتم دقیق حل شده اند، بیانگر این است که همزمانی مسئله ترکیب و مسیریابی باعث می شوندکه نقطه بهینه کلی بهبودیابد. همچنین، برای بررسی کیفیت پاسخ های الگوریتم ابتکاری ارائه شده، پاسخ های این الگوریتم با پاسخ های الگوریتم دقیق مقایسه شده است و نتیجه آن، کارایی مناسب الگوریتم پیشنهادی ارائه شده است.
۳.

نقش سرمایه انسانی و تحقیق و توسعه بر بهره وری کل عوامل در بخش معدن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهره وری کل عوامل سرمایه انسانی سرمایه تحقیق و توسعه شاخص دیویژیا فعالیت های معدنی ارزش افزوده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۳۰۴
یکی از راه های ارتقای رقابت پذیری بخش معدن، ارتقای بهره وری کل عوامل در فعالیت های معدنی است. همچنین، شناسایی راهکارهای عملیاتی ارتقای بهره وری از اهمیت زیادی برخوردار است. در پژوهش حاضر، ارزش افزوده با یک روش ابتکاری مبتنی بر شاخص مقداری دیویژیا به تفکیک هفت فعالیت معدنی در دوره 1394-1375 اندازه گیری شده است. نتایج اندازه گیری بهره وری کل عوامل به روش تقریب ترنکوئیست شاخص دیویژیا نشانگر آن است که شاخص بهره وری کل عوامل در فعالیت های معدنی در دوره موردبررسی به طور متوسط سالانه حدود6/2 درصدافزایش یافته است و حدود2/29 درصداز رشدارزش افزوده کل فعالیت های معدنی از راه رشدبهره وری کل عوامل، تامین شده است. بیش ترین سهم رشدبهره وری کل عوامل در تامین رشدارزش افزوده مربوط به فعالیت استخراج ذغال سنگ با 6/33 درصدبوده است و رشدتولیدفعالیت استخراج موادشیمیایی معدنی فقط از راه استفاده بیش تر از منابع حاصل شده است. در ادامه، نقش سرمایه انسانی و تحقیق و توسعه در ارتقای بهره وری کل عوامل با استفاده از داده های تابلویی به روش گشتاورهای تعمیم یافته شناسایی شده است. نتایج حاصل از برآوردالگو به روش پانل دیتا نشانگر آن است که متغیرهای درصدشاغلان دارای آموزش عالی به عنوان نماینده ای از سرمایه انسانی، سرمایه تحقیق و توسعه و مقیاس فعالیت معادن تاثیر مثبت و معنادار بر بهره وری کل عوامل دارند. در بین متغیرهای اشاره شده، سرمایه تحقیق و توسعه و سرمایه انسانی تاثیر به مراتب کم تری بر بهره وری داشته اند.
۴.

تحلیل اثر رونق و رکوداقتصادی بر آلایندگی محیط زیست در ایران: با تمرکز بر بخش های اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رونق و رکوداقتصادی محیط زیست دی اکسیدکربن بخش های اقتصادی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۲۸۳
در پژوهش حاضر تلاش می شودکه اثر رونق و رکوداقتصادی بر آلایندگی محیط زیست در ایران با رهیافت نامتقارن بررسی شود. به همین منظور، از رهیافت خودتوضیحی با وقفه های توزیعی غیرخطی و داده های سالانه 1396-1350، برای تبیین و تشریح نامتقارنی استفاده می شود، و بر مبنای آن، یک الگوی پایه (کل اقتصاد) و سه الگوی بخشی (بخش های خانگی، تجاری، و عمومی؛ صنعت؛ و حمل ونقل) برآوردمی شوند. نتایج نشان می دهدکه رونق و رکوداقتصادی اثر مستقیمی بر انتشار گاز دی اکسیدکربن در کوتاه مدت و بلندمدت دارند. از یک سو، هنگامی که تولیدناخالص داخلی (رونق اقتصاد) از راه گسترش فعالیت های بخش های خانگی، تجاری، و عمومی؛ صنعت؛ و حمل و نقل، و استفاده بیش تر از منابع افزایش می یابد، انتشار آلایندگی نیز بالا می رود. از سوی دیگر، با ورودبه دوران رکوداقتصادی که با کاهش فعالیت های بخش هایی مانندصنعت (به عنوان یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی در میزان مصرف انرژی در ایران) همراه است؛ انتشار آلایندگی کاهش می یابد. همچنین، در این بازه، نامتقارنی اثرگذاری تولیدبر انتشار آلاینده زیست محیطی تاییدشد؛ به نحوی که، در بلندمدت، کل اقتصادو در بخش های سه گانه موردبررسی، کشش انتشار آلاینده نسبت به تولید، در دوران رونق اقتصادی بزرگ تر از واحد، و در دوران رکوداقتصادی کوچک تر از واحداست. همچنین، در راستای نتایج به دست آمده، پیشنهادهای اجرایی ارائه می شود.
۵.

تاثیر توالی و سرعت اصلاحات بر رشداقتصادی:بررسی پانل دیتا در کشورهای درحال گذار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشداقتصادی توالی سیاست ها سرعت اجرای اصلاحات کشورهای در حال گذار سیاستگذاری اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۳۵۱
در این پژوهش، تاثیر توالی و سرعت اصلاحات بر رشداقتصادی با مدل پانل دیتا به روش حداقل مربعات عمومی توسعه یافته بررسی می شود. با استفاده از شاخص های اصلاحات اقتصادی ارائه شده از سوی بانک اروپایی بازسازی و توسعه در هشت بخش، برای 29 کشور سوسیالیستی سابق، پس از فروپاشی دیوار برلین در دوره سال های 2012-1998، نتایج این مدل نشان می دهندکه در بررسی توالی سیاست ها، آزادسازی قیمت ها، و خصوصی سازی بنگاه های کوچک (نه بنگاه های بزرگ) کلیدی ترین بخش اصلاحات اقتصادی برای دستیابی به رشداقتصادی هستند. در بخش تحلیل تاثیر سرعت اجرای سیاست ها نیز نشان داده می شودکه عجله در سیاست آزادسازی قیمت ها و خصوصی سازی به کُندشدن روندرشداقتصادی منجر می شوند. این در حالی است که افزایش سرعت در اصلاح سیاست های ارزی و تجاری و همچنین، تجدیدساختار بنگاه ها افزایش رشداقتصادی را به همراه خواهدداشت. [1] EBRD [2] EGLS
۶.

ارائه الگوی ریاضی تخصیص بهینه بودجه بر مبنای عملکرددر سازمان تامین اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بودجه ریزی شاخص های عملکردی سازمان تامین اجتماعی آنتروپی شانون تخصیص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۳۰۱
این پژوهش به ارائه یک مدل ریاضی بودجه ریزی بر مبنای عملکرددر سازمان تامین اجتماعی می پردازدکه بخش های مستقل و مشابه در سراسر کشور دارد. جامعه آماری این پژوهش بخش بیمه ای سازمان تامین اجتماعی است. 38 شاخص عملکردی برای اداره های کل استان ها و شعب تحت پوشش آن ها پس از بررسی های کتابخانه ای و اقتباس از شاخص های عملکردی کمیته فرعی معاونت بیمه ای سازمان تعیین شدند. سپس اطلاعات مستخرج از سالنامه آماری معاونت اقتصادی و برنامه ریزی سازمان که در خصوص شاخص ها به دست آمدند، با روش آنتروپی شانون وزن دهی شدند. مدل یادشده بر اساس داده های واقعی سال 1396 و بر مبنای میزان برخورداری استان ها و توازن منطقه ای صورت بندی گردید. نتایج به دست آمده از بکارگیری مدل پیشنهادی و مقایسه آن با روش فعلی سازمان نشان می دهدکه روش فعلی سازمان در تخصیص بودجه بهینه نیست.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۴۰