فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۰۴۱ تا ۲٬۰۶۰ مورد از کل ۳۱٬۹۵۳ مورد.
حوزههای تخصصی:
آنچه از ادبیات قدرت با همه ابعاد و شئون آن تاکنون در محافل علمی و دانشگاهی و در سطح راهبردی رایج بوده برگرفته و برخاسته از مبانی و مبادی فرهنگی و معرفتی غرب است. حال آنکه جمهوری اسلامی ایران داعیه دار نظام فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مستقل و مبتنی بر مبانی هستی شناسی و معرفت شناسی متمایزی است. ازاین رو، هدف این پژوهش بررسی و تبیین ادبیات قدرت با ظرفیت های فرهنگ تمدنی جمهوری اسلامی ایران است. پرسش اصلی این است که قدرت در بستر نظام فرهنگ تمدنی جمهوری اسلامی ایران معرف چه نوع ادبیاتی است؟ برای دستیابی به این پرسش از روش ترکیبی متوالی - اکتشافی استفاده شده است. در این زمینه، نخست با روش کیفی - کمّی ظرفیت های فرهنگی شناسایی و تأیید شد، سپس با روش کیفی - کیفی ادبیات قدرت استخراج و به وسیله مصاحبه عمقی، تکمیل و تأیید شد.آنگاه یافته های این دو روش با هم ترکیب شدند. نتیجه اجمالی این پژوهش بیانگر آن است که ادبیات قدرت مبتنی بر ظرفیت های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از حیث منشأ، ماهیت، منبع، ابزار، روش و شیوه، اهداف، ابعاد و انواع، بازیگران، نوع رابطه، توزیع قدرت، راه های کسب و حفظ قدرت، مهار و انتقال قدرت دارای ادبیات منحصربه فرد است که با ادبیات قدرت در غرب تمایز بینادی دارد. مهم ترین نتیجه این پژوهش ابتنای نقطه ثقل و کانونی ادبیات قدرت برپایه فرهنگ تمدنی بر «توحید» است که به مثابه دال مرکزی، سازمان دهنده نظام معنایی، انسجام بخش همه عناصر و مؤلفه های متمایز کننده با دیگر ادبیات قدرت شمرده می شود.
تحلیل گفتمان تمدن نوین اسلامی در دیدگاه حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظله العالی) بر اساس نظریه جیمز پل جی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ماهیت تمدن غرب مبتنی بر سیطره و سلطه بر هر تمدنی است. ازجمله نگرانی ها و دغدغه های متفکران اسلامی، نوع و نحوه ی مواجهه ی تمدن اسلام در مقابل تمدن غرب بود. در این راستا پس از انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای با درک اهمیت و ضرورت چگونگی رویارویی دنیای اسلام با تمدن غرب، بیانات متعددی در خصوص تمدن نوین اسلامی داشتند. در مقاله ی حاضر، نگارندگان مترصد این هستند که با استفاده از روش تحلیل گفتمان جیمز پل جی، بیانات آیت الله خامنه ای در خصوص تمدن نوین اسلامی را مورد بررسی قرار دهند. سؤال پژوهش این است که تحلیل گفتمان بیانات آیت الله خامنه ای در مورد تمدن نوین اسلامی بر اساس روش نظریه جیمز پل جی به چه صورت است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد با توجه به هفت مؤلفه ی سازندگی نظریه جیمز پل جی در گفتمان بیانات آیت الله خامنه ای در خصوص تمدن نوین اسلامی مواردی همچون فرهنگ غرب به عنوان یک فرهنگ مهاجم و مضر برای ایجاد تمدن نوین اسلامی، رابطه میان علم و تمدن نوین اسلامی، رابطه میان دانش مسلمین و بهره گیری از ابزار و امکانات جهانی جهت تحقق تمدن نوین اسلامی، کنش امت اسلامی در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی، رابطه میان دانشگاه ها و مدیران و رؤسای آن و ایجاد و تحقق تمدن نوین اسلامی، سیاست بهره گیری از نرم افزار یا سبک زندگی در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی و جمهوری اسلامی به عنوان یک نمونه ی موفق از کشورهای اسلامی در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی دارای اهمیت و ارزشمند است.
مطالعه مقایسه ای خوانش های مختلف شخصیت های فکری- سیاسی پس از انقلاب اسلامی از «اسلام رحمانی»
منبع:
اندیشه سیاسی در اسلام تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۶
133 - 161
حوزههای تخصصی:
هدف این مقاله مطالعه مقایسه ای خوانش های مختلف شخصیت های فکری-سیاسی پس از انقلاب اسلامی به مسأله اسلام رحمانی از رهگذر کشف و صورت بندی مضامین اسلام رحمانی در اندیشه ایشان است.در این پژوهش سخنان 6 شخصیت فکری-سیاسی(دکتر حسن روحانی،حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی،حجت الاسلام سید محمد خاتمی،دکتر محسن کدیور،آیت الله جوادی آملی و آیت الله خامنه ای)در زمینه اسلام رحمانی به عنوان شخصیت های فکری-سیاسی که بیش از سایرین به این مسأله پرداخته اند،به روش تحلیل مضمون، مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفت.در نهایت مضامین محوری این سخنان استخراج و مقایسه شد.مطالعه دیدگاه ایشان حکایت از دو قرائت از اسلام سیاسی است که یکی با پررنگ کردن سویه های لیبرالیستی امکان سازش آن با مفاهیم غربی را میسر ساخته و دیگری با توجه بر تفاوت ذاتی و جوهری مفاهیم اسلامی با مفاهیم مدرن و اصالت بخشی به معارف حقیقی اسلام بر مواجهه عقلانی با دشمنان تأکید می کند.آن چه عمدتاً در طرح التزام به اسلام سیاسی مطرح می شود نوعی دوگان سازی از سوی طرفداران اسلام رحمانی است که یک سوی آن اسلام رحمانی و سوی مخالفش، قرائت های افراطی ازاسلام است.حال آن که آیت الله خامنه ای و آیت الله جوادی آملی رویکرد سومی را پیش می کشند که همچون خوانش امام خمینی ره از اسلام سیاسی، بر مبانی توحیدی در برابر مبانی اومانیستی و لیبرالیستی اسلام رحمانی تأکید می کند.
دهه پنجم انقلاب اسلامی و تصویر آینده جبهه مقاومت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر به دنبال این پرسش اساسی است که نسبت "مفهوم مقاومت اسلامی" با توجه به تحولات معاصر منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا، با دهه پنجم انقلاب اسلامی چگونه است؟ به تعبیری آیا تحولات در دو سطح به صورت هم افزا و همگرا است و یا اینکه تحولات در قالب دیگری قابل تحلیل و ارزیابی است؟ (مسئله ) تحقیق حاضر از نوع مطالعات کیفی و روش پژوهش، روش آینده پژوهی-سناریوپردازی است. گردآوری اطلاعات در این مقاله با بهره گیری از منابع اسنادی، کتابخانه ای اعم از کتب، مقالات و داده های اینترنتی انجام شده است. (روش ) با توجه به نتایج به دست آمده از یافته های تحقیق می توان نسبت ایده مقاومت اسلامی با تحولات دهه پنجم انقلاب اسلامی را بدین گونه صورت بندی نمود: نخست، گذار از رویکرد تاثیر خطی انقلاب اسلامی بر ایده مقاومت و نمایان شدن ارتباط متقابل و غیرخطی دو گفتمان بر یکدیگر، دوم، ایجاد پایداری نسبی در روابط به جای فراز و فرودهای ناپایدار پیشین، سوم، گذار از روابط ساده پیشین و ورود به نوعی از پیچیدگی در سطح و عمق ارتباطات دو گفتمان و چهارم، همسو نمودن دیپلماسی رسمی و غیررسمی جهت نیل به اهداف مشخص در هر دو گفتمان. (یافته ها )
سیاست مهاجرتی ایالات متحّده آمریکا در دوران ترامپ(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست خارجی سال ۳۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۴۷)
59 - 88
حوزههای تخصصی:
دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا (2020-2016) یکی از چالش برانگیزترین دوران ها در تاریخ ایالات متحّده و جهان شناخته می شود. این دوران با توجه به ویژگی های خاص آن، از اهمیت بالایی برخوردار است و دلیل اصلی آن را باید در سیاست های ترامپ جست وجو کرد. پژوهش حاضر به سیاست های مهاجرتی آمریکا در دوران دونالد ترامپ پرداخته و به دنبال بررسی عوامل ایجاد این سیاست هاست. در همین راستا، از چهارچوب افول نظم لیبرال و رشد ملّی گرایی، از زاویه پیامدهای ناشی از سیاست های اقتصادی نئولیبرال و سیاست های مداخله گرایانه نظامی جرج دبلیو بوش بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که رشد ملّی گرایی از دلِ افول نظم لیبرال برخاسته و نتیجه آن رشد احزاب ملّی گرا و راست افراطی و اقبال عمومی به آن ها بوده است. دونالد ترامپ در چنین شرایطی و با محوریت ملّی گرایی سیاسی- اقتصادی و با شعارِ «اول آمریکا» به قدرت رسید و سیاست خارجی آمریکا را بر مبنای اعمال قوانین، دستورات اجرایی، و خروج و تجدیدنظر در بسیاری از توافق نامه های بین المللی بنا گذاشت. تمرکز این پژوهش، بر سیاست های مهاجرتی آمریکا در دوران ترامپ است که اصلی ترین ویژگی آن، رویکرد گزینشی در پذیرش مهاجران است. در مجموع، این پژوهش تبیین کرده است که افول هنجارها و نهادهای نظام بین المللی لیبرال سبب رشد ملّی گرایی سیاسی و اقتصادی شده است و این به نوبه خود زمینه محدودیت هایی را در سیاست مهاجرتی آمریکا در دولت ترامپ فراهم آورده است.
سناریو چالش های آینده پیش روی انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دولت پژوهی ایران معاصر سال ۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲
43 - 66
حوزههای تخصصی:
حوادث و اتفاقات در طول حیات انقلاب اسلامی بسیار عدیده و گاهاً با شدت و ضعف های زیادی روبرو بوده است، بررسی این رویدادها می تواند بینش خوبی جهت حل مشکلات کنونی و ترسیم نگاه به آینده را درپی داشته باشد. دنیای امروز دنیای پرتلاطمی است و در این فضا شناخت آن بسیار حائز اهمیت است و با آشنایی هرچه بیشتر می توان از آسیب ها جلوگیری یا از فرصت ها کمال استفاده را برد. انقلاب اسلامی ایران چالش های متعددی در داخل و خارج دارد که از آن جمله می توان به چالش های برخورد جریانات سیاسی، محیط زیستی، قومیتی، اقتصاد، زنان، امنیتی، فرقه های نوظهور، رسانه و فضای مجازی و... اشاره کرد. هدف این است که هرکدام از این مولفه ها چه تاثیری در آینده انقلاب دارند، فرضیه های مطرح در این مقاله برآن است که آینده پیش رو دارند و حول یک چالش مطرح اگر اتفاقی حول یکی از چالش های مطرح شده بیفتد چه سناریویی باید در جهت مقابله ی با آن پیاده سازی شود. روش تحقیق کتابخانه ای_ اینترنتی بکارگرفته شده است. انقلاب اسلامی ایران با چالش های قدیمی خود دسته پنجه نرم می کند ولی ماهیت ارزشی آن باعث شده است که از همه انقلاب ها مستثنی باشد، اما نگاه رو به جلو و تحلیل سناریوهای مختلف در همه ابعاد آینده های"ممکن"،"محتمل" و "مطلوب" باید مورد واکاوی قرار بگیرد که در این پژوهش قصد داریم با بررسی چالش های داخلی و خارجی پیش روی آن به درک تقریبی از آینده نگری صحیح برسیم.
تحلیل دیدگاههای متناقض موجود از حدود اختیارت قانونی رییس جمهور در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دولت پژوهی ایران معاصر سال ۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳
11 - 30
حوزههای تخصصی:
موضوع حدود اختیارات رئیس جمهور در ایران همواره از موضوعاتی است که در اواخر دوران ریاست جمهوری افراد و شروع دوران انتخابات رسمی در محافل علمی و عمومی مطرح می شود و معمولا نیز دو دیدگاه کلی مبتنی بر تفسیر مضیق و در نقطه مقابل تفسیر موسع در این زمینه قابل مشاهده است؛ البته لازم است توجه داشته باشیم که دیدگاههای بینابینی نیز در این رابطه وجود دارد، چرا که رابطه میان این دو تفسیر «عموم و خصوص من وجه» است نه «تباین». در پژوهش پیش رو محدودیتهای ناشی از عوامل تاریخی، جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی محل بحث نبوده و از موضع نزاع خارج است، زیرا این عوامل در محدوده وضع قوانین (قوه مقننه) و اجرای آن (قوه قضائیه) نیز وجود دارد و به عبارت دیگر همیشه و برای همه وجود دارند. در این تحقیق با رویکرد تحلیلی – توصیفی و ضمن برسی «قانون اساسی» و «قانون تعیین حدود وظایف و اختیارات و مسئولیتهای ریاست جمهوری اسلامی ایران»، به این نتیجه دست یافته ایم که حتی مطابق با دیدگاه مبتنی بر تفسیر مضیق نیز در حیطه اختیارات رئیس جمهور به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی، محل نزاع در خارج از حیطه قوه مجریه است و نه در خود قوه مجریه و به عبارت دیگر اجرای قانون اساسی در قوه مجریه مسلما و به عنوان قدر مشترک در دامنه اختیارات رئیس جمهور واقع می شود و حداقل آن است که هیچ رئیس جمهوری در خصوص عدم اختیار در این حوزه نمی تواند ادعایی داشته باشد
واکاوی نقش معنویت در مدیریت انقلابی براساس دیدگاه رهبر معظم انقلاب با تاکید بر قرآن کریم و صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۹۹
153 - 179
حوزههای تخصصی:
مدیریت نقش بسزایی در کارایی سازمانی دارد و بدون مدیریت صحیح و اسلامی امکان رشد حقیقی در سازمان ها وجود نخواهدداشت. مدیریت انقلابی به عنوان یک مدیریت مبتنی بر ارزش، دارای ویژگی های منحصر به فردی است که در شرایط حاضر کشور و لزوم عبور از مشکلات مدیریتی، اهمیت دوچندانی یافته است. از میان مولفه های متعدد مدیریت انقلابی، معنویت جایگاه ویژه ای دارد. در این پژوهش که از لحاظ روش کیفی است با بهره گیری از تحلیل مضمون و تشکیل شبکه مضامین، سعی شده الگوی مدیریت مبتنی بر معنویت براساس بیانات رهبر معظم انقلاب و با استناد به آیات قران کریم و صحیفه سجادیه، ارائه شود. در این مقاله در ابتدا با مطالعه بیانات معظم له، 43 مضمون پایه با بهره گیری از نرم افزار Maxqda22 استخراج شد و سپس این مضامین پایه در سه مضمون نگرشی، گرایشی و رفتاری با استناد به قرآن کریم و صحیفه سجادیه سازماندهی شدند. از آنجاکه مضامین استخراج شده مستند به آیات موضوعی قران کریم و فرازهای مرتبط در صحیفه سجادیّه هستند، از روایی لازم برخوردارند. پایایی نتایج نیز با محاسبه ضریب توافق کاپا دارای مقبولیت کافی (بالای 90 درصد) تشخیص داده شد. نتایج نشان می دهد مدیریت معنویت محور با پیروی از 10 مولفه (مضمون) بینشی، 12 مولفه گرایشی و 21 مولفه رفتاری محقق می شود. اصلی ترین و موثرترین مضامین در بین 43 مضمون پایه عبارت از مضمون توحید در بین مؤلفه های بینشی، صدق و اخلاص در بین مولفه های گرایشی و تقوا در بین مولفه های رفتاری می باشد.
تأثیر تجارت بر امنیت: مطالعه موردی قطر (2008 تا 2020)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات بین المللی سال ۲۰ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۹)
249 - 272
حوزههای تخصصی:
ارتباط میان تجارت و امنیت دغدغه بسیاری از پژوهشگران روابط بین الملل است و پژوهش های متعددی در رابطه با تأثیرات متقابل یا مجزای این دو مفهوم بر یکدیگر انجام شده است. اما هنوز این خلأ در خصوص کشور قطر به وضوح مشاهده می شود. از این رو نویسندگان به دنبال بررسی این مسئله و پاسخ به این پرسش «اقدامات تجاری کشور قطر از سال 2008 تا 2020 چه تأثیری بر امنیت این کشور داشته است؟» می باشند. روش پژوهش کیفی، با تکنیک نمونه پژوهی و رویکرد تبیینی است که به وسیله آن اثر علّی متغیرها مورد بررسی قرار می گیرد. داده ها به روش کتابخانه ای - اسنادی و از طریق منابع اولیه اسناد، گزارش ها، کتب، مقالات و سایت های اینترنتی گردآوری شده است. در مجموع هدف کلی این پژوهش بررسی تأثیر تجارت بر امنیت کشورها (مطالعه موردی قطر) است. برای تبیین موضوع از چارچوب نظری وابستگی متقابل که یکی از نحله های فکری لیبرالیسم است، استفاده می شود. نتایج کلی نشان می دهد بخش زیادی از امنیت فعلی کشور قطر به وسیله تکیه بر ایده وابستگی متقابل و سیاست های توسعه ای بلندمدت و نیز با یافتن شرکای قدرتمند سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و در سایه متنوع سازی اقتصاد به دست آمده است که در بعد نظامی منجر به توانمندسازی، در بعد اقتصادی ثبات و رفاه نسبی و در بعد انسانی و اجتماعی توسعه یافتگی شده است.
شبکه های اجتماعی و رابطه آن با هویت انقلابی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات انقلاب اسلامی سال ۲۰ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۴
53 - 72
حوزههای تخصصی:
گسترش تکنولوژی های ارتباطینوین دسترسی جوانان را به شبکه های اجتماعی افزایش داده است.بهره مندی از این پدیده بر الویتها و جهت یابی افراد تأثیر می گذارد.مقاله حاضر که ماحصل یک تحقیق است با این هدف سازمان یافته است که رابطه شبکه های اجتماعی را باهویت انقلابی بررسی نماید.الگوی نظری این تحقیق تلفیقی از نظریات، گیبینز، گیدنز و جیمسون می باشد. فرضیات تحقیق عبارتند از:هر چه افراد بیشتر در معرض شبکه های اجتماعی قرار بگیرند، بیشتر گرایش به ارزش های مدرن پیدا می کنند و از آن طریق هویت انقلابی آنها تضعیف می شود.این تحقیق با روش پیمایش انجام شده است. جمعیت آماری تحقیق،شهروندان بالای 15 سال شهر تهران می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که در معرض شبکه های اجتماعی قرار گرفتن رابطه ای مثبت با گرایش به ارزش های مدرن و رابطه منفی با هویت انقلابی دارد.
"Classical Conservatism" in the Political Thought of Seyyed Hossein Nasr(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
In this article, while briefly reviewing the traditional intellectual and philosophical foundations of Seyyed Hossein Nasr, we have expressed his political thought. Nasr's political thought is a kind of traditional conservatism, and his thought can be considered reminiscent of the thought of Edmund Burke after the French Revolution. In defense of the monarchy, Nasr described his favorite political model as "Islamic monarchy." He was opposed to any revolution and considered the basis of leftist and revolutionary ideas to be incorrect. In this paper, we have used a historical-analytical method based on documentary and library research.
نهادسازی نوین آمریکا برای مهار ایران و چین در آسیا؛ مطالعه موردی: کواد 2(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست خارجی سال ۳۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۴۵)
93 - 122
حوزههای تخصصی:
طراحی راهبرد های مبتنی بر «مهار» همواره یکی از ارکان ثابت سیاست خارجی آمریکا از زمان آغاز جنگ سرد بوده است که از سوی دو جناح جمهوری خواه و دموکرات آمریکا مورد پیگیری ویژه قرار گرفته است. هم زمان با آغاز قرن 21 میلادی و در شرایطی که جمهوری خواهان نومحافظه کار در دوران بوش پسر پیوند محکمی بین جنگ و سیاست خارجی به ویژه در آسیا برقرار کردند، دموکرات ها به رهبری باراک اوباما تداوم این مسیر را متناسب با منافع ملی آمریکا ارزیابی نکرده و تغییراتی را در راهبرد ایالات متحده در قاره آسیا به وجود آوردند که سنتز این راهبرد در دوره ترامپ نیز پیگیری شد و در دوران بایدن نیز در حال پیگیری است. این مقاله در چارچوب مفروضات نظریات واقع گرا «ثبات هژمونیک» و «موازنه فراساحلی»، با اتخاذ روش تحلیل پسارویدادی و تحلیل تأثیر روند، درصدد است راهبرد آسیایی سیاست خارجی آمریکا را با تمرکز بر «کواد 2» برای مهار دو کشور ایران و چین ارزیابی کند. این پژوهش با مفروض گرفتن دو کشور ایران و چین به عنوان نماد دو مجموعه هژمونیک در غرب و شرق آسیا می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که ایالات متحده چگونه از نهادسازی های نوین امنیتی در آسیا برای مهار ایران و چین بهره برداری می کند؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد که ایالات متحده باوجود آن که در حال کاهش تعهدات ژئوپلیتیکی و بهره گیری از ظرفیت قدرت های منطقه ای برای تداوم نفوذ خود در آسیا است، اما هم چنان بر سیاست مهار رقبای آسیایی از طریق نهادسازی های نوین اقتصادی، سیاسی و امنیتی تأکید دارد و به نظر می رسد مهار چین و ایران مهم ترین اهداف ایالات متحده از ایجاد نهاد کواد باشد.
جایگاه اقیانوس هند در رقابت های راهبردی هند-چین (2022 -2013)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست جهانی دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۳)
7 - 41
حوزههای تخصصی:
در حالیکه دول نوظهور آسیاییْ در حال تغییر توزیع بین المللی قدرت با کسب منابع مادی میباشند، پویش های درون آسیایی تحت تاثیر خیزش سریع هند و چین در دوران چرخش قدرت بین المللی به سمت آسیا قرار گرفته است. این دو قدرت در ترسیم افق های آتی، کنشگری در پهنه های آبی بین المللی را مؤلفه ضروری برای قدرت یابی جهانی تلقی میکنند. طی دهه اخیر اقیانوس هند، عرصه نوظهور در آبهای آزاد، به کانون رقابت این دو دولت برای کسب قدرت بزرگی تبدیل شده است. اما آثار موجود در این حوزه تصویر جامعی از رقابت های هند و چین در اقیانوس هند ارائه نکرده است. مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیل داده به بررسی مناسبات دریایی دو دولت تحت تاثیر حضور فزاینده چین در اقیانوس هند پرداخته است. فرضیه مقاله در پاسخ به این سوال که حضور چین در اقیانوس هند چه آثاری بر مناسبات دریایی هند و چین ایجاد کرده؟ بر این مبنا قرار دارد که نقش آفرینی گسترده چین در اقیانوس هند، دور جدیدی از رقابت های راهبردی را میان دو کشور پدید آورده است. در این خصوص استدلال می شود، هند در برابر اجرایی ساختن استراتژی های پیشرو دریایی، شبکه تجارت و سرمایه گذاری، مدرنیزاسیون نیروی دریایی و توسعه بنادر و پایگاه های دریایی چین در اقیانوس هند، از طریق افزایش توانمندی دریایی، تعمیق مناسبات با کشورهای حاشیه ای و جزیره ای اقیانوس هند و مشارکت راهبردی با رقبای چین در چارچوب چشم انداز دریایی ایندو-پاسفیک در راستای برقراری موازنه علیه چین گام برداشته است.
بررسی روند عادی سازی روابط اعراب و اسرائیل ( ۲۰۱۱ -۲۰۲۰)
منبع:
مطالعات سیاسی بین النهرین دوره ۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱
79 - 103
حوزههای تخصصی:
به دنبال فروپاشی امپراتوری عثمانی و تأسیس اسرائیل، بحران منطقه ای خاورمیانه به اوج خود رسید و مناقشه عربی-اسرائیل به یکی از مسائل اصلی خاورمیانه تبدیل شد. با این حال، برخی کشورهای عربی تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون ناسیونالیسم عربی، بحران های داخلی و منطقه ای، توازن قوا در منطقه، مسائل هویتی، وقوع انقلاب اسلامی ایران، شکل گیری ناآرامی های عربی از سال ۲۰۱۱ و در نهایت توافق هسته ای ایران با کشورهای ۱+۵ موسوم به برجام، همواره مواضع مختلفی مقابل اسرائیل داشته اند که نشئت گرفته از منافع ملی آن هاست. با توجه به مناقشه بنیادینی که از زمان تشکیل اسرائیل در سال ۱۹۴۸ میان اعراب و اسرائیل وجود داشته است، عادی سازی روابط آن ها، از همان پیمان صلح مصر و اسرائیل در سال ۱۹۷۸، اهمیت یافته است. این مسئله زمانی مورد توجه بیشتر قرار گرفت که تنها طی چند ماه عربستان سعودی، امارات، بحرین، سودان و مراکش اقدام به عادی سازی روابط با اسرائیل کردند. سؤال اصلی این است که «چرا اسرائیل و کشورهای عربی، به رغم اختلافات، به عادی سازی روابط پرداخته اند؟» در این پژوهش از روش تحلیلی-تبیینی برای پاسخ گویی به این سؤال و از منابع کتابخانه ای نیز برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد این دولت ها با توجه به وجود تهدید مشترک و منافع مشترک به عادی سازی روابط روی آورده اند؛ در واقع این اقدام آن ها ذیل نظریه نوواقع گرایی تبیین می شود. این دولت ها تحت تأثیر مجموعه ای از عوامل داخلی، منطقه ای، بین المللی با محوریت منافع ملی و همچنین تلاش دونالد ترامپ در راستای طرح به اصطلاح «صلح خاورمیانه» اقدام به عادی سازی روابط با یکدیگر کرده اند و به منظور تأمین بهتر منافع ملی خود به سمت همکاری پیش رفته اند.
آینده پژوهی ریسک اجتماعی در ایران با تکیه بر رویکرد تحلیل لایه ای علّی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ریسک های اجتماعی همواره و در تمامی ادوار تاریخ در زندگی انسان نقشی اساسی داشته اند، اما در دوران معاصر نگرش افراد جامعه به ریسک های اجتماعی دچار تحول عظیمی شده است و نقش این ریسک ها در حوزه های زیسته اعضای جامعه غیرقابل انکار است، بر همین اساس ایجاد نگرشی صحیح درباره آینده ریسک های اجتماعی ضروری به نظر می رسد. هدف پژوهش حاضر آینده پژوهی ریسک اجتماعی با اتخاذ نگاهی به افق 20 ساله جامعه ایران است، جامعه آماری این پژوهش متشکل از 12 نفر از خبرگان فرهنگی و اساتید دانشگاهی بوده است، برای گردآوری یافته ها از ابزار مصاحبه باز استفاده شده است. بعد از انجام مصاحبه با خبرگان، از طریق تحلیل تماتیک، مقوله های اصلی و فرعی از مصاحبه ها استخراج شده و با استفاده از روش تحلیل لایه ای علی، ابعاد و مؤلفه های یافته ها در چهار سطح لیتانی، علل اجتماعی، گفتمان و جهان بینی و اسطوره و استعاره شناسایی شدند. نتایج حاصل از این پژوش نشان داد که در افقی 20 ساله ریسک های اجتماعی در حوزه های مختلف تشدید خواهد شد و استعاره و اسطوره هایی چون «پی همه چیز را به تن مالیدن»، «هنر کردن»، «قمارباز» و «دل به دریا زدن» به عنوان مؤلفه های اساسی ریسک اجتماعی شناخته شدند.
شیوۀ مواجهۀ ارکان حقوق بشری سازمان ملل متحد با ایران (2020- 2015)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
دعاوی نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران یکی از محوری ترین چالش های ایران با نظام بین المللی بوده و طیف وسیعی از موضوعات و دعاوی حقوق بشری در قالب انتشار گزارش های گزارشگران ویژه، گزارش های دبیرکل سازمان ملل متحد و نیز قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل متحد در خصوص وضعیت حقوق بشر در ایران مطرح شده است. این پژوهش با هدف پاسخ به این سؤال که اسناد حقوق بشری سازمان ملل چه رویکردی را نسبت به ایران برگزیده است و این که برای کاستن از سطح تعارض و چالش چه راهکارهایی را می توان اندیشید، تلاش دارد تا با کاربست روش مطالعه اسنادی، به بررسی دعاوی حقوق بشری ارکان حقوق بشری سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی ایران و نیز راه کارهای عملیاتی برای برون رفت از وضعیت چالش، در سه سطح کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت بپردازد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که هرچند برخی از وجوه و زمینه های بروز چالش، ریشه در عناصر گفتمانی و نیز زبان استعاره ای متفاوت گفتمان حقوق بشری ایران و نظام بین الملل دارد، با این حال، راهکارهای متعددی برای حداقل سازی تنش در زمینه حقوق بشر میان ایران و نظام بین المللی وجود دارد
تاثیر استخراج ارزهای دیجیتالی بر محیط زیست از منظر حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۸)
201 - 225
حوزههای تخصصی:
حقوق بین الملل یکی از عرصه هایی است که همواره دغدغه و نگرانی حقوقی نسبت به یک پدیده، با تاخیر، مورد توجه واقع می گردد.در دنیای کنونی، سرعت فناوری و پیشرفت علمی چنان شتابی دارد که حتی حوزه های فناورانه در برخی مواقع شگفت زده می شوند،حال در چنین دنیای دائماً در حال تغییر و پیشرفت،می طلبد که نظام حقوقی بین الملل به ویژه حقوق بین الملل محیط زیست از چابکی بیشتری برخوردار باشد.یکی از این حوزه ها که نیازمند توجه فوری است،فناوری بلاکچین و رمزارزهایی است که استخراج هر واحد از آن(به عنوان نمونه بیت کوین)باعث انتشار میزان قابل توجهی گازهای گلخانه ای می شود و مصرف انرژی بسیار زیادی را به همراه دارد. حقوق بین الملل، اسناد مختلفی در زمینه کنترل انتشار گازهای گلخانه ای دارد، اما مسئله اصلی این است که آیا رژیم حقوقی فعلی، می تواند نسبت به استخراج رمزارزها نیز اعمال گردد؟مقاله حاضر سعی در یافتن پاسخ مناسب به این پرسش است که ابتدا سعی دارد با برجسته کردن میزان اثرات مخرب استخراج رمزارزها از منظر بین الملل، توجه همگان را به این موضوع معطوف نماید؛سپس اصول و قواعد زیست محیطی موجود را در گستره مقاله حاضر بررسی نماید. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام گرفته و یافته های تحقیق نشان می دهد که استخراج ارزهای دیجیتالی در کنار منافع مالی که برای استخراج کننده ها به همراه دارد، از نظر زیست محیطی دارای آثار مخربی به جهت انتشار مقدار زیادی از گازهای گلخانه ای می باشد. لذا کمیسیون حقوق بین الملل سازمان ملل می بایست،با مطالعه ابعاد مخرب چنین فناوری هایی، اقدامات لازم جهت تنظیم آنها در چارچوب قواعد حقوق بین الملل محیط زیست صورت دهد.
ظرفیت های اقتصادی سازمان همکاری شانگهای برای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۸)
341 - 367
حوزههای تخصصی:
عضویت دائمی ایران در سازمان شانگهای نقطه عطفی در سیاست خارجی است که می تواند زمینه های همکاری های گسترده به ویژه در حوزه اقتصادی و خنثی سازی تحریم ها را به دنبال داشته باشد. در این راستا، در مقاله پیش رو با هدف؛ بررسی فرصت های اقتصادی سازمان همکاری شانگهای در پی عضویت دائم ایران، به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که؛ عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای چه مزایا و فرصت های برای جمهوری اسلامی ایران در عرصه اقتصاد بین الملل ایجاد خواهد کرد؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که سازمان همکاری شانگهای از نظر بازار، تعداد جمعیت، اندازه های اقتصادی مطرح در جهان، میزان درآمد و نقش کشورهای عضو در تجارت بین المللی، فرصت های بی شماری برای اعضاء فراهم می آورد، که ایران با عضویت رسمی در این سازمان می تواند از فرصت های مذکور در راستای افزایش نقش اش در اقتصاد جهانی بهره مند شود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی و تحلیلی و روش گردآوری داده ها منابع کتابخانه ای و اینترنتی است.
مذاکرات هسته ای آمریکا و کره شمالی از منظر رویکرد امنیت هستی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
آغاز دوستی رهبران آمریکا و کره شمالی در 2018 که منجر به سه دیدار مستقیم میان دونالد ترامپ و کیم جونگ اون شد احتمال خاتمه بحران هسته ای کره شمالی را تقویت کرد اما این دیدارها کره شمالی را از ادامه برنامه های هسته ای و موشکی بازنداشت و مذاکرات با آمریکا بدون نتیجه پایان یافت. هدف این پژوهش تبیین علل استمرار برنامه های هسته ای کره شمالی علیرغم ملاقاتهای سران و ارائه مشوق های سیاسی و مالی به این کشور برای پایان دادن به فعالیت های هسته ای از منظر رویکرد امنیت هستی شناختی است و با روش تحلیلی- تبیینی به این سئوال پاسخ داده می شود که چگونه می توان براساس مدلولات رویکرد امنیت هستی شناختی به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته ای کره شمالی و آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ ( 2018-2020) را تبیین کرد؟ در پاسخ فرض بر این است که تلاش رهبران کره شمالی برای حفظ روایت بیوگرافیک مبتنی بر آموزه های ایدئولوژیک ( جوچه ) و دلبستگی متصلب به روالهای رقابتی و خصمانه با آمریکا تبیین کننده استمرار برنامه های تسلیحات هسته ای کره شمالی و به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته ای این کشور و آمریکا محسوب می گردد. زیرا هر گونه اختلال در این روال، از منظر رهبران کره شمالی گسست از روایت بیوگرافیک را درپی داشته و در نتیجه متضمن اضطراب و عدم قطعیت و نا امنی هستی شناختی بوده است.
هویت زن در سرمایه کلامی آیت الله خامنه ای پس از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انقلاب پژوهی سال ۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱
227 - 247
حوزههای تخصصی:
این مقاله بر آن است تا نشان دهد که جنسیت به عنوان یک برساخته گفتمانی چگونه در کلام رهبر ایران، به عنوان مهم ترین الیت سیاسی و برجسته ترین شخصیت مذهبی، ساخته می شود. این سوژگی جدید زنانه در بستری از تحولات و رخدادهای اجتماعی مربوط به زنان و در جامعه ایران از سال های قبل از انقلاب و به ویژه در دهه هفتاد ساخته شده است. روش کار ما نیز رویکرد تاریخی-گفتمانی روث وداک است که بر بسترهای تاریخی سازنده گفتمان تأکید دارد. نتایج تحلیل نشان می دهد که در کلام ایشان زن با مفاهیمی چون ارزش های اسلامی، انسانیت، عالم بودن، مؤمن بودن و فعال و تأثیرگذار بودن در جامعه و مختار بودن در تعیین سرنوشت خود شناخته می شود. ایشان درعین حال که برای نقش همسری و مادری اهمیتی ویژه قائل است، بر یکسانی وظایف زن و مرد (فارغ از مرزهای جنسیتی) در خدمت به جامعه اسلامی ایران تأکید می کند.