مطالب مرتبط با کلیدواژه

غرب آسیا


۱.

دفاع غیرتحریک آمیز: راهبرد جمهوری اسلامی ایران برای کاهش معمای امنیتی غرب آسیا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی معمای امنیتی دفاع غیر تحریک آمیز غرب آسیا پدافند غیرتهاجمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵۶ تعداد دانلود : ۷۳۷
جمهوری اسلامی ایران مانند هر کشور دیگری به دنبال رسیدن به موقعیتی است که از توان دفاعی خود در قبال تهدیدات نظامی تا حد قابل قبولی اطمینان حاصل کند. این اطمینان خاطر، ممکن است موجب شود دیگر کشورها، به ویژه کشورهای پیرامونی احساس خطر کرده و متقابلاً سعی در جبران وضعیت دفاعی خود کنند. این وضعیت به معمای امنیتی در مطالعات راهبردی معروف است. حال چه باید کرد تا ضمن اینکه کشور توان دفاعی را به حد قابل قبولی می رساند، از گسترش تهدید نظامی، مسابقه تسلیحاتی، افزایش ناامنی و حضور قدرت های بزرگ جلوگیری کند. پاسخی که این مقاله درصدد طرح آن است، راهبرد دفاع غیرتحریک آمیز می باشد.
۲.

تحلیل ژئوپلیتیکی فرصت ها و چالش های همگرایی در منطقه غرب آسیا

کلیدواژه‌ها: همگرایی ژئوپلیتیک واگرایی سازمان منطقه ای غرب آسیا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱۵ تعداد دانلود : ۱۶۱۴
همگرایی فرایندی است که طی آن کشورهای مختلف به صورت داوطلبانه متقاعد م یشوند تا فعالیت های خود را به سمت مرکزیت جدیدی جهت دستیابی به اهداف مشترک در سایه قدرتی فراملی سوق دهند. با وجود علایق مشترک در زمین ههای دینی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در بین کشورهای منطقه غرب آسیا 4، این منطقه فاقد سازمان منطق های فراگیر است. مقاله حاضر به روش توصیفی - تحلیلی و با تأکید بر عوامل ژئوپلیتیکی مؤثر در شکل گیری و یا عدم شک لگیری سازمان های منطقه ای، سعی در تحلیل عوامل مؤثر بر همگرایی و واگرایی کشورهای غرب آسیا دارد. نتایج حاصله حاکی از آن است که به دلیل چالش ها و تعارضات ژئوپلیتیکی متعدد در زمینه هایی همچون: وجود قدرتهای هم وزن در این منطقه، تعارضات مذهبی و ایدئولوژیک، بحرانهای هیدروپلیتک، اختلافات سرزمینی، اختلاف در سطح توسعه کشورها و بحران موادمخدر، شکل گیری سازمان منطقه ای در غرب آسیا در افق زمانی کوتاه مدت با مشکل مواجه است.
۳.

علل و ابعاد تصاعد بحران در غرب آسیا پس از تحولات بهار عربی (با تأکید بر نظریه برخورد تمدنی ساموئل هانتینگتون)

تعداد بازدید : ۱۲۳۵ تعداد دانلود : ۵۷۵
روند بحران زایی در دهه های گذشته در غرب آسیا به شکل های مختلفی ظهور و بسط یافته و با فراز و نشیب های فراوانی همراه بوده است که از جمله آنها می توان به قدرت گیری حکومت های حاصل از کودتاهای نظامی در برخی از کشورها و همچنین نظام های پادشاهی سلطنتی در برخی دیگر، جنگ میان اعراب و اسرائیل، جنگ ایران و عراق به عنوان طولانی ترین جنگ متعارف کلاسیک در قرن بیستم، ادامه روند رقابتی دو ابرقدرت و ظهور ورشو و ناتو به عنوان بازوهای نظامی، حمله شوروی به افغانستان و در پایان فروپاشی شوروی به عنوان یکی از قطب های دوگانه و پایان یافتن دوران جنگ سرد را می توان از عمده ترین عواملی دانست که بر تحولات منطقه غرب آسیا تا دهه 90 میلادی اثرگذار بودند. تنها اندک زمانی پس از فروپاشی شوروی، ساموئل هانتینگتون با ارائه نظریه «برخورد تمدنی» خود اعلام کرد که برخورد آینده نه به شکل جنگ میان دولت ها، بلکه به شکل برخورد میان تمدن ها رخ خواهد داد. به دنبال آن تحولاتی از قبیل ظهور جریان های تندرو و تروریستی، حمله آمریکا به افغانستان و عراق و در نهایت وقوع تحولات موسوم به بهار عربی را می توان به عنوان مصادیق اثرگذار بر منطقه غرب آسیا نام برد. سوالی که در این پژوهش در پی پاسخ دادن به آن برآمده ایم، این است که: علل تصاعد بحران در غرب آسیا به ویژه پس از تحولات موسوم به »بهار عربی« در سال 2011 چه عواملی بوده اند؟ در پاسخ باید گفت که علل اصلی این افزایش بحران، ناشی از پررنگ شدن هویت های فرهنگی و برخورد درون تمدنی بوده که برآیند آن به شکل جبهه بندی های مختلف از قبیل سنی-شیعی، عرب-غیرعرب و نظایر آن ظهور یافته و منجر به گسست میان دولت های منطقه و همچنین دخالت قدرت های فرامنطقه ای و در نهایت موجب بحرانی شدن شرایط کشورهایی نظیر عراق، سوریه و یمن و کل منطقه گردیده است.
۴.

نسبت سنجی نظام بین المللی سلطه و جنبش های بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی بیداری اسلامی غرب آسیا داعش نظام بین المللی سلطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۴ تعداد دانلود : ۴۱۴
در این مقاله، موج سوم بیداری اسلامی به مجموعه تحولاتی اطلاق شده که از اواخر سال 2010 از شمال آفریقا آغاز و به دیگر کشورهای عربی تسری یافت. وقوع انقلاب اسلامی دومین موج بیداری اسلامی محسوب می شود. موج اول بیداری اسلامی نیز به مجموعه واکنش هایی اطلاق می شود که نیمه دوم قرن هجدهم و قرن نوزدهم به ویژه پس از انقلاب صنعتی در گستره جهان اسلام علیه هجوم سیاسی فرهنگی غرب انجام شد. وقوع امواج مذکور، به مثابه یک «مسئله علمی»، منتهی به این سؤال شده که «چه نسبتی میان امواج سه گانه بیداری اسلامی که یک طی دوره دو سده ای رخ داده اند و نظام بین المللی سلطه وجود دارد؟» اگرچه امواج بیداری در شرایط فکری، سیاسی و اجتماعی متفاوتی رخ داده اند، اما فرضیه نویسنده این است که «امواج سه گانه بیداری اسلامی، واکنشی در مقابل «نظام بین المللی سلطه» و عوامل داخلی آنها در قلمرو جهان اسلام بوده است.
۵.

پرونده هسته ای ایران و اقتصاد سیاسی دیپلماسی رسانه ای هژمون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: صدای آمریکا‏ اسلام هراسی دیپلماسی رسانه ای غرب آسیا شیعه هراسی ایران هراسی بحران هسته ای ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۷ تعداد دانلود : ۵۱۶
مناقشه هسته ای ایران با غرب و ابعاد گوناگون آن، به اصلی ترین موضوع سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال های اخیر تبدیل شده و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران را در وجوه گوناگون تحت تأثیر قرار داده است. در این میان نوع مواجهه دولت ایالات متحده به عنوان هژمون سیستم بین المللی فعلی با این موضوع، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر این اساس، هم زمان با آغاز طرح موضوع هسته ای ایران در مجامع بین المللی، دولت آمریکا بحران آفرینی در این موضوع را در دستور کار قرار داده است. بررسی چرایی و چگونگی بحران آفرینی، پرسش اصلی این مقاله است. در پاسخ به این پرسش ضمن بررسی راهبردی ترین منافع اقتصادی و سیاسی آمریکا از بحران هسته ای ایران در سطح منطقه غرب آسیا، نقش اساسی رسانه های آمریکایی در ساخت و سپس تداوم مناقشه هسته ای ایران را مورد توجه و تحقیق قرار داده ایم.
۶.

بازتاب و الگوهای صدور انقلاب اسلامی در کشورهای منطقه غرب آسیا؛ مطالعه موردی کشور عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی ایران عراق بازتاب شیعیان نظریه پخش غرب آسیا الگوی صدور انقلاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱۴ تعداد دانلود : ۸۰۹
پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، زمینه ساز تحولات گسترده ای در میان مسلمانان جهان بوده و بسیاری از نظام های سیاسی ازجمله کشور عراق، از آن تأثیر پذیرفته اند. در این مقاله تلاش شده است با کاربست نظریه پخش، به این سؤال پاسخ داده شود که انقلاب اسلامی ایرآنچه تأثیر و بازتابی بر کشور عراق داشته و روند پخش انقلاب اسلامی در این کشور به چه میزان و شکلی بوده است؟ نتیجه پژوهش حاکی از آن است که انقلاب اسلامی ایران بر عراق و به ویژه شیعیان این کشور، تأثیر قابل توجهی داشته و مؤلفه هایی نظیر خودآگاهی شیعیان، احیای هویت دینی و تلاش جهت احقاق حقوق سیاسی شیعیان، بهبود وضعیت سیاسی و غیره از تأثیرات انقلاب اسلامی ایران بر کشور عراق هستند.
۷.

پیامدهای امنیتی کشف گاز در مدیترانه شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گاز غرب آسیا مدیترانه شرقی معادلات قدرت منظومه امنیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۲ تعداد دانلود : ۶۵۰
این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که کشف گاز چه تاثیری بر تغییر معادلات قدرت در منظومه امنیتی مدیترانی شرقی و غرب آسیا داشته است؟ با عنایت به اهمیت انرژی در امنیت اسرائیل و شکل دهی به منظومه امنیتی مناطق یادشده، کشف گاز در مدیترانه شرقی باعث ارتقای جایگاه رژیم صهیونیستی در منظومه امینیت منطقه شده و این رژیم سعی دارد تا از گاز به عنوان ابزاری برای دستیابی به اهداف منطقه ای خود استفاده نماید. به طور کلی کشف گاز سومین منبع تنش را در کنار دو منبع دیگر یعنی زمین و آب، به منابع تنش منطقه ای اضافه نموده است. کشف گاز در سرزمین های اشغالی باعث شده تا رژیم صهیونیستی به منظور حفظ وابستگی فلسطینی ها نه تنها مانع از دستیابی به منابع گازی آنها شود، بلکه با عقد قرارداد فروش گاز، وابستگی فلسطینی ها را به خود شدت بخشد. از طرف دیگر، این امر تشدید تنش بین اسرائیل و لبنان را در پی داشته است و هم زمان باعث تشکیل ائتلاف های جدید منطقه ای شده است. با عنایت به ظرفیت بالای ایران در تامین انرژی مورد نیاز کشورهای پیرامون این رژیم، اسرائیل سعی دارد تا با استفاده از ابزار جدید خود یعنی گاز، جلو وابستگی احتمالی کشورهای پیرامون خود و همچنین شرکای غربی اش به منابع گازی ایران را بگیرد، اما با توجه به ذخایر عظیم گازی ایران، در صورت توجه جدی جمهوری اسلامی ایران به این موضوع، به ویژه در شرایط پساتحریم، اسرائیل قادر نخواهد شد تا از گاز به عنوان ابزاری برای اهداف منطقه ای خود به ویژه در برابر ایران استفاده نماید.
۸.

حوزه های تقابل جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در غرب آسیا و تأثیر آن بر نظم نوین بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قدرت آمریکا جمهوری اسلامی ایران غرب آسیا نظم نوین بین المللی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۰ تعداد دانلود : ۷۶۵
مقاله حاضر در راستای بررسی تقابل دو قدرت جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در منطقه به دلایل این رویارویی می پردازد و در پی پاسخ به این سؤال است که حوزه های این تقابل کدم اند و فرجام آن، چه تأثیری بر شکل گیری نظم نوین بین المللی خواهد داشت. با تحلیل اهداف آمریکا از چگونگی شکل گیری پروژه خاورمیانه بزرگ و راه اندازی جنگ های 15 ساله برای عملیاتی کردن آن و همچنین مقابله انقلاب اسلامی با اهداف آمریکا در منطقه، به این نتیجه رسیده ایم که این تقابل در سه حوزه راهبردی، اقتصادی و فرهنگی جریان دارد و بی تردید پیروزی آمریکا در آن منجر به هژمونی جهانی این کشور و شکست در آن منجر به ظهور قطب بزرگ قدرت اسلامی و شکل گیری نظام چند قطبی در جهان خواهد شد که به ویژه به جهت ارزیابی نقش بی بدیلی انقلاب اسلامی در شکست آمریکا و همچنین به دو دلیل وجود دو سوم انرژی جهان در منطقه و تأثیرگذاری فوق العاده آموزه های انقلاب اسلامی بر ادبیات سیاسی و قدرت در جهان، قطب قدرت اسلامی در چگونگی شکل یابی نظم آتی جهانی، تأثیری شگرف خواهد داشت.
۹.

عربستان سعودی و تلاش برای موازنه سازی مجدد در برابر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران عربستان سعودی غرب آسیا نظم منطقه ای موازنه سازی مجدد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۶ تعداد دانلود : ۶۱۱
در نتیجه رویدادها و تحولات ژئوپلیتیک منطقه ای و ژئواستراتژیک قدرت های فرامنطقه ای از اوایل قرن بیست ویکم به این سو، موازنه منطقه ای در راستای منافع ایران و به ضرر عربستان سعودی تغییر پیدا کرده است. این وضعیت، در کنار تحولات داخلی عربستان به ویژه به قدرت رسیدن رهبران جدید در این کشور، سعودی ها را به سوی این درک و نگرش از تحولات منطقه سوق داده است که اگر نقش و نفوذ رو به افزایش ایران در چارچوب راهبرد موازنه سازی مجدد، کنترل و مهار نشود، نظم آینده غرب آسیا، ایران محور خواهد بود. به همین دلیل، ریاض در قالب سیاستی تهاجمی، رویکرد موازنه سازی مجدد در برابر ایران را در چارچوب سه راهبرد موازنه سازی سخت، موازنه سازی برون گرا و موازنه سازی درون گرا دنبال می کند.
۱۰.

کاربست نظریات همگرایی در طراحی مدل همگرایی منطقه ای در حوزه همسایگی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران سیاست خارجی نظریات همگرایی منطقه ای غرب آسیا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۴ تعداد دانلود : ۶۱۱
همگرایی منطقه ای به عنوان راهی برای همکاری کشورهای یک منطقه، کاهش منازعات و دستیابی به صلح پس از پایان جنگ جهانی و با جامعه زغال و فولاد اروپا به عرصه سیاست وارد و در ادامه نیز به عنوان الگویی موفق برای همکاری در سایر مناطق جهان مورد استفاده قرار گرفته است. به دنبال آن با توسعه روابط و اهمیت روز افزون همکاری، نظریات مختلفی در تبیین مؤلفه ها و اصول همگرایی منطقه ای مطرح گردید. هرچند این نظریات در برخی مناطق کاربرد موفقی داشته اند اما در منطقه غرب آسیا همچنان چالش های مهمی در مسیر همکاری و همگرایی منطقه ای وجود دارد؛ تا جایی که برخی این منطقه را استثنا در همگرایی می دانند. پژوهش حاضر در پاسخ به این سؤال که چگونه می توان از نظریات همگرایی در منطقه جغرافیایی ایران و همسایگانش بهره برد و چه مدلی برای تبیین این همگرایی مناسب است اقدام به طراحی مدلی سه وجهی در دسته بندی روابط ایران با کشورهای همسایه در حوزه های مفاهمه، معامله و مقابله نموده است. این پژوهش تلاش دارد تا با به کار گیری نظریات موجود ضمن ارائه این مدل، ویژگی های هر حوزه را تبیین و مدلی بومی برای همگرایی ایران با همسایگانش ارائه نماید.
۱۱.

راهبرد امنیتی آلمان در غرب آسیا و پیامدهای آن برای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آلمان امنیت راهبرد غرب آسیا ایران تهدید فرصت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۳ تعداد دانلود : ۳۶۱
در این مقاله این سوال مطرح شده است که چه عواملی موجب شده آلمان نقش آفرینی امنیتی جدید و جدی تری در غرب آسیا داشته باشد و این چه تهدیدها و فرصت هایی برای جمهوری اسلامی ایران در پی دارد؟ برای پاسخ به این پرسش ، نویسندگان این مقاله نخست نگاهی به سیاست خارجی آلمان و پیشران های مهم آن انداخته اند. سپس سیاست خارجی آلمان در قبال غرب آسیا و متغیرهای تأثیرگذار بر آن را بررسی کرده اند. در این راستا، بر اساس اسناد بالادستی آلمان نظیر راهبرد امنیت ملی آن در سال 2016 به اهداف و ابزارهای عمدتاً امنیتی این کشور در منطقه پرداخته شده است. در پایان نیز پیامدهای نقش آفرینی آلمان در غرب آسیا برای جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گرفته است.<br />  
۱۲.

برداشتی سازه انگارانه از ریشه های تروریسم در غرب آسیا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تروریسم غرب آسیا سازه انگاری اجتماعی ساختار کارگزار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۳۶۲
این نوشتار درصدد ارائه فهمی هستی شناسانه از تروریسم در غرب آسیا با تکیه بر نظریه سازه انگاری اجتماعی است. از نظر نویسنده، تروریسم بیش از آنکه پدیده ای جنایی یا سیاسی باشد، پدیده ای تاریخی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است و بیش از آنکه پدیده ای ماقبل مدرن باشد، در بطن مدرنیته و متأثر از ساخت ها و کارگزاران آن ایجاد شده است. در واقع، تروریسم معنایی از معانی مدرنیسم است که از درون ساخت های الزام بخش آن ایجاد شده است. اما در این مسیر تنها معنای منفعلی در برابر ساختار نیست، بلکه بر بار معانی ساختاری اضافه می شود که سبب بازتولید بیشتر تروریسم می شوند. رابطه تکوینی ساختار و کارگزار در خلق پدیده تروریسم امری مستمر و مداوم است که بدون آن معنای تروریسم هم موضوعیت نخواهد داشت.
۱۳.

استراتژی بازیگران و مسئله تروریسم در غرب آسیا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استراتژی بازیگران تروریسم غرب آسیا روش مکتور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۹ تعداد دانلود : ۴۲۵
در این پژوهش با استفاده از روش مکتور تلاش شده تأثیر استراتژی های بازیگران مختلف بر مسئله تروریسم در غرب آسیا تبیین و تعامل بین بازیگران بررسی شود. نتایج نشان می دهد با کاهش حمایت های مالی و لجستیکی از تروریسم تکفیری و افزایش اراده بازیگران برای مقابله با آن ، گروه های تکفیری امکان قدرت گیری در شرایط خلأ قدرت یا رقابت و عدم همکاری بین بازیگران را ندارند. با این حال، بدیهی است همچنان کانون های بحرانی در منطقه وجود خواهد داشت که برخی از کشورها سعی خواهند کرد با سوءاستفاده از آن ها، اهداف راهبردی خود را پیگیری کنند و گروه های تروریستی را در مقابل رقبای خویش قرار دهند.
۱۴.

هزینه های اقتصادی تروریسم در غرب آسیا؛ بررسی تحلیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تروریسم غرب آسیا تخریب هزینه اقتصادی توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۳۶۴
این مقاله بر آن است که تروریسم به دو روش بر وضعیت اقتصادی کشورهای غرب آسیا تأثیر گذاشته است: یکی، تخریب مستقیم با حمله به زیرساخت ها و منابع مادی و انسانی و دیگری، آسیب رسانی غیرمستقیم از طریق تشدید عدم قطعیت و فضای امنیتی. پیامدهای اقدامات تروریستی در منطقه را نیز می توان به کوتاه مدت و بلندمدت تقسیم کرد. در مجموع، تروریسم تا کنون هزینه های اقتصادی قابل توجهی بر کشورهای غرب آسیا تحمیل نموده و  به تداوم توسعه نیافتگی در این منطقه کمک کرده است. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که تروریسم تنها یکی از ریسک های ژئوپلیتیکی در غرب آسیاست و تأثیرگذاری آن بر وضعیت اقتصادی کشورهای منطقه، مستقل از دیگر ریسک های ژئوپلیتیکی در این منطقه قابل بررسی و ارزیابی کامل و دقیق نیست.
۱۵.

تحلیل ژئوپلیتیکی فرصتها و چالشهای همگرایی در منطقة غرب آسیا

کلیدواژه‌ها: همگرایی واگرایی غرب آسیا ژئوپلیتیک سازمان منطقه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۲ تعداد دانلود : ۶۰۴
همگرایی فرایندی است که طی آن کشورهای مختلف به صورت داوطلبانه متقاعد می شوند تا فعالیتهای خود را به سمت مرکزیت جدیدی جهت دستیابی به به اهداف مشترک در سایه قدرتی فرا ملی سوق دهند. با وجود علایق مشترک در زمینه های دینی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در بین کشورهای منطقه غرب آسیا، این منطقه هنوز فاقد سازمان منطقه ای می باشد. این مقاله این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با تاکید بر عوامل ژئوپلیتیکی موثر در شکل گیری و یا عدم شکل گیری سازمانهای منطقه ای، سعی در تحلیل عوامل موثر بر همگرایی و واگرایی کشورهای غرب آسیا را دارد. نتایج حاصله نشان داد که به دلیل چالشها و تعارضات ژئوپلیتیکی متعدد در زمینه هایی همچون: وجود قدرتهای هم وزن در این منطقه، تعارضات مذهبی و ایدئولوژیک، بحرانهای هیدروپلیتک، اختلافات سرزمینی، اختلاف در سطح توسعه کشورها و بحران مواد مخدر، شکل گیری سازمان منطقه ای در غرب آسیا در افق زمانی کوتاه مدت و میان مدت با مشکل مواجه می باشد.
۱۶.

بازنمایی رسانه ای ترکیه از سیاست منطقه ای حزب عدالت و توسعه در پرتو تحولات غرب آسیا

کلیدواژه‌ها: اردوغانیسم انقلاب های عربی بازنمایی رسانه ای غرب آسیا سیاست منطقه ای ترکیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲ تعداد دانلود : ۵۱۷
مقاله حاضر با هدف بررسی بازنمایی رسانه های ترکیه از سیاست منطقه ای و ناکامی های راهبردی نخبگان حزب عدالت و توسعه برای تبدیل کردن ترکیه به هژمون منطقه ای در دوره پس از انقلاب های عربی (2011م) به نگارش در آمده است. با وقوع تحولات انقلابی در منطقه، رهبران ترکیه با نگاهی نوین به دارایی های راهبردی و ژئوپلیتیکی خود، در رویکردهای خود که مبتنی بر استراتژی «مشکل صفر با همسایگان» بود، تجدید نظر کردند و در راستای راهبری تحولات و بیشینه سازی نفوذ نظم اخوانی در منطقه، گام برداشتند. به گونه ای که راهبردهای منطقه ای این کشور با ورود به بازی بزرگ غرب آسیا به تدریج امنیتی، مداخله گرایانه و ایدئولوژیک شده است. این مقاله با بهره گیری از مفروضه های نظری «تحلیل تغییر در سیاست خارجی»، به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که چه مؤلفه هایی موجب تغییر سیاست های منطقه ای تعامل گرایانه آنکارا در دوره پس از انقلاب های عربی شده است و رسانه های ترکیه برای مشروع سازی سیاست های تهاجمی اردوغان چگونه به بازنمایی راهبردهای مداخله گرایانه آک پارتی در غرب آسیا می پردازند؟ همچنین با مطالعه متغیرهای تأثیرگذار در تغییر رویکردهای سیاست خارجی ترکیه و با در نظر گرفتن چشم انداز سیاست خارجی ترکیه در دوره پس از همه پرسی 2017م، پیشنهادهایی به منظور برنامه سازی در شبکه های برون مرزی صداوسیما ارائه شده است.
۱۷.

نقش دیپلماسی رسانه ای برون مرزی در تحکیم جایگاه منطقه ای ایران

کلیدواژه‌ها: شبکه های برون مرزی صداوسیما غرب آسیا دیپلماسی رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۹ تعداد دانلود : ۴۸۵
پیشرفت های علمی و فنآورانه علاوه بر تأثیر مستقیم بر عرصه ارتباطات و رسانه، به طور غیرمستقیم بر روابط بین الملل و دیپلماسی اثر گذاشته اند. آن گونه که امروزه شاهد نقش شگرف دیپلماسی رسانه ای و قدرت نرم در تغییر جایگاه و نسبت دولت های ملی در مناطق مختلف جهان هستیم. جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و جایگاه منطقه ای ایران بر اساس نوع و میزان بهره گیری از مؤلفه های مختلفی از جمله دیپلماسی رسانه ای قابل ارزیابی است. در این مقاله تلاش شده است تا بر اساس مباحث دیپلماسی رسانه ای به بررسی تأثیر شبکه های برون مرزی صداوسیما بر جایگاه منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در چهارمین دهه از انقلاب شکوهمند اسلامی پرداخته شود. یافته های مقاله نشان می دهند که شبکه های برون مرزی صداوسیما بر اساس الگوی بازتاب واقعی درباره مهم ترین وقایع منطقه جنوب غربی آسیا از جمله فعالیت های صلح آمیز هسته ای، جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین، تحولات سوریه، عراق و بحرین و تجاوز نظامی عربستان سعودی به یمن توانسته اند ضمن تبیین گفتمان انقلاب اسلامی، افکار عمومی جهان را متوجه موانع ریاکارانه رسانه های غربی نمایند. به طوری که افزایش تاثیرگذاری و ضریب نفوذ رسانه های برون مرزی در جوامع هدف و نقش آنها در تحکیم جایگاه منطقه ای جمهوری اسلامی ایران، از سوی اندیشکده ها و مراکز تحقیقاتی معتبر غربی مانند رند نیز اذعان گردیده است.
۱۸.

تدوین راهبردهای مدیریت دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی فرهنگی راهبرد فرهنگ غرب آسیا مدیریت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۸ تعداد دانلود : ۶۵۶
این پژوهش به دنبال تدوین راهبردهای مدیریت دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران در منطقه غرب آسیا است. در این راستا ضمن احصاء نقاط قوت، ضعف، تهدید، فرصت فضای فرهنگی کشور با اخذ نظر خبرگان روابط بین الملل و متخصصان فرهنگی، راهبردهای مدیریت دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران شناسایی شد. هدف پژوهش اکتشافی، نوع پژوهش کاربردی، روش پژوهش پیمایشی، تحلیل داده ها تلفیقی (کمی-کیفی) است. شناسایی شاخص های SWOT از روش دلفی )کیفی) و تدوین راهبردهای مدیریت دیپلماسی فرهنگی از روش برنامه ریزی راهبردی فرد.آر.دیوید (کمی) انجام گرفت. جامعه آماری در این پژوهش با حجم نمونه منطبق بوده و روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند از نوع نمونه گیری قضاوتی است و شامل دو گروه: خبرگان روابط بین الملل و متخصصان فرهنگی به تعداد 20 نفر است. جهت جمع آوری داده ها از فهرست کنترل خبرگی و تحلیل داده ها بر اساس تحلیل نتایج دلفی انجام گرفت و با به کارگیری ابزارهای برنامه ریزی راهبردی (SWOT و QSPM) درنهایت 10 راهبرد بهینه ارائه شد. این راهبردها به کارگیری ظرفیت فضای مجازی و نسل جوان در راستای خنثی سازی اقدامات دشمن با تولید محتوای سازنده فرهنگی، هدایت فضای فرهنگی کشور جهت ارتقاء سطح فرهنگ عمومی منطبق با فرهنگ ایرانی اسلامی و تقویت صادرات فرهنگی در منطقه غرب آسیا، تأثیرگذاری در تخصیص هدفمند اعتبارات فرهنگی به نخبگان جهت ارتقاء جاذبه های فرهنگی بومی، اعمال سیاست های منطبق با رهنمودهای رهبری در حوزه های فرهنگی جهت گسترش نفوذ منطقه ای، مقابله با نفوذ فرهنگی دشمن و به کارگیری ظرفیت منتقدان در راستای خنثی سازی اقدامات دشمن، عملیات رسانه ای و مجازی با به کارگیری شیوه های مناسب جهت انتقال فرهنگ ایرانی اسلامی، مدیریت تولیدات فرهنگی در فضای مجازی و حقیقی جهت اثرگذاری در منطقه غرب آسیا، ظرفیت سازی در کارگروه های تخصصی فرهنگی جهت تقویت و تولید محتوای فرهنگی در فضای حقیقی و مجازی منطبق با سیاست های کشور در منطقه، به کارگیری راهبردهای تهاجمی به جای راهبردهای تدافعی و استفاده از ظرفیت نخبگان فرهنگی در مقابل اقدامات دشمن جهت تغییر ارزش ها و هنجارهای جامعه، برنامه ریزی مناسب جهت هدایت کیفی فضای فرهنگی با رویکرد افزایش نفوذ فرهنگی و تأثیرگذاری در منطقه می باشند.
۱۹.

سیاست گردشگری خارجی در ایران: جستجوی الگوی مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایران توسعه پایدار سیاست گردشگری غرب آسیا گردشگری فرهنگی همکاری منطقه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۳۰۳
صنعت گردشگری در جهان امروز جایگاهی ویژه دارد و طی نیم قرن به یکی از بازیگران اصلی تجارت بین الملل تبدیل شده و از منابع درآمدی مهم بسیاری از کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه به شمار می آید. هر کشوری سیاست مناسب برای جذب گردشگر خارجی را تعریف می کند. در سیاستگذاری گردشگری کشورمان باید الگوی مطلوب گردشگری از دیدگاه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تعریف شود و بر آن پایه به برنامه ریزی و سرمایه گذاری و اقدام پرداخت. با توجه به اینکه فرهنگ در شکل گیری، رشد و توسعه گردشگری نقش اساسی داشته و سنگ بنای توسعه گردشگری است و با عنایت به آثار و پیامدهای مثبت و منفی گردشگری، در این مقاله گردشگری فرهنگی به عنوان الگوی مطلوب گردشگری برای جامعه ایران بررسی می شود و با توجه به بین بخشی بودن صنعت گردشگری تاکید میکند
۲۰.

بررسی رویکردهای سیاسی و رقابت جویانه ایران و عربستان و سازوکارهای مهار دشمنی ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: روابط سیاسی دو جانبه جمهوری اسلامی ایران خلیج فارس پادشاهی سعودی غرب آسیا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۴۶۷
هدف از این پژوهش بررسی مسائل سیاسی و اختلافات مهم در روابط بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی سعودی و ارزیابی منافع مشترک و همچنین ارائه راهکارهایی برای مصالحه سیاسی و بهبود مناسبات بین دو کشور است. فرضیه تحقیق عبارت از این است که شکل گیری اختلافات دو کشور ریشه در "مسائل سیاسی" فیمابین و "سیاست های آمریکا" در منطقه دارد و حل و فصل آنها و نیل به بهبود مناسبات، تابعی از رفع مسائل سیاسی و چگونگی رابطه دو کشور با آمریکا است. روش انجام این تحقیق، توصیفی- تبینی و تحلیلی است و گردآوری اطلاعات با روش جستجوی کتابخانه ای و اینترنتی و مطالعه اسناد و متون صورت گرفته است. در نتیجه گیری با ترسیم چشم اندازی از روابط آتی ایران و عربستان ، زمینه ها و راهکارهای عبور از موانع سیاسی و چگونگی نیل به برقراری روابط دوجانبه مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های این پژوهش مشخص می سازد که راهکار بهبود مناسبات بین دو کشور، تکیه بر "اشتراکات و منافع مشترک" بجای اصرار بر اختلافات و پیگیری "نظام امنیت توافقی" یا دسته جمعی در خلیج فارس و "برقراری روابط سیاسی" بین دو کشور از طریق "مذاکره جامع و فراگیر" می باشد.