«اشتیاق تحصیلی» عامل مهم پیش بینی کننده پیامدهای تحصیلی محسوب می شود. بنابراین، توجه به عوامل اثرگذار بر آن ضروری می نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی طولی برخی عوامل مؤثر بر اشتیاق تحصیلی انجام شد. بدین منظور ۳۹۱ دانش آموز (۴/ ۴۹درصد دختر و ۶/ ۵۰ درصد پسر) دوره متوسطه دوم شهر تهران به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. دانش آموزان در دو مقطع زمانی به فاصله چهار هفته به ابزارهای «خودشفقت ورزی» نف (۲۰۰۳)، «نیازهای بنیادی روان شناختی مربوط به تحصیل» تیان و همکارانش (۲۰۱۳)، «اشتیاق تحصیلی» ویگا (۲۰۱۶) و «امنیت و لذت اجتماعی» گیلبرت و همکارانش (۲۰۰۹)، پاسخ دادند. داده ها با شیوه معادله ساختاری از «نوع پنل ناهم زمان» تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند: خودشفقت ورزی، علاوه بر اثر مستقیم ناهم زمان بر اشتیاق تحصیلی، از طریق ارضای نیازهای روان شناختی بنیادی مرتبط با مدرسه و احساس امنیت اجتماعی، در طول زمان بر اشتیاق تحصیلی اثر مثبت واسطه ای دارد. این نتایج، شواهدی تجربی برای درک بهتر سازوکارهای میانجی ارتباط خودشفقت ورزی و اشتیاق تحصیلی فراهم آورد. کاربردهای آموزشی و یادگیری این موضوع در دوره متوسطه و جهت گیری های تحقیقی آتی مورد بحث قرار گرفته اند.