مطالب مرتبط با کلیدواژه

تفکر انتقادی


۱.

نگاهی به آموزش فلسفه برای کودکان در ایران و چالش های فراروی آن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معارف عقلی ۱۳۸۷ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: فلسفه تفکر انتقادی فلسفه برای کودکان خلاقیت فلسفه با کودکان داستان‌های فلسفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰۱ تعداد دانلود : ۱۷۵۸
نزدیک به پنج سال از سخنان مقام معظم رهبری مدظله‌العالی در جمع نخبگان و فضلای حوزه علمیة قم می‌گذرد. معظم‌له در آن جلسة مهم، ضمن تبیین چالش‌های فلسفه در حوزه‌های علیمه، یکی از وظایف بسیار مهم عالمان حوزوی را نوشتن کتاب‌های فلسفی برای کودکان و جوانان با مبانی استوار و ادبیات جذاب دانستند. در این نوشتار، برآنیم تا افزون بر ارائه گزارشی از روند ترویج فلسفه برای کودکان در ایران، اشاره‌ای نیز به چالش‌های فراروی آن داشته باشیم تا بدین وسیله، گامی در تحقق خواسته‌های معظم‌له برداشته باشیم.
۲.

بررسی مقایسه ای تفکر انتقادی و خودکارآمدی دانشجویان رشته های هنری و غیرهنری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی ۱۳۸۷ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی خودکارآمدی تربیت هنری یادگیری مساله محور برنامه درسی مغفول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵۲
هدف پژوهش حاضر، بررسی مقایسه ای تفکر انتقادی و خودکارآمدی دانشجویان رشته های هنری و غیرهنری بوده است. جامعه پژوهش، شامل کلیه دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 87-88 است که از میان آنها نمونه ای مشتمل بر 320 دانشجو 160) دانشجوی رشته هنری و 160 دانشجوی رشته غیرهنری) با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند که در سن، جنس و پایه تحصیلی همتا شده اند. روش تحقیق از  نوع علی- مقایسه ای است. ابزارهای سنجش در این تحقیق، شامل پرسشنامه مشخصات عمومی، آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا- فرم ب و مقیاس خودکارآمدی شرر بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون (t استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که دانشجویان رشته های هنری در مقایسه با دانشجویان رشته های غیرهنری از تفکر انتقادی و خودکارآمدی بالاتری برخوردارند، همچنین دانشجویان رشته های هنری نسبت به دانشجویان رشته های غیرهنری نمره های بالاتری در خرده مقیاس های تفکر انتقادی کسب کردند. نتایج این پژوهش، موید آن است که آموزش هنر، بر رشد تفکر انتقادی و خودکارآمدی تاثیر به سزایی دارد و به تثبیت جایگاه والای هنر در نظام آموزشی کمک می کند.
۳.

تفکر انتقادی چالشی رد برابر استقلال به عنوان هدف آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی ۱۳۸۷ شماره ۱ و ۲

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی حل مساله تجربه استقلال بازیهای زبانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴۵ تعداد دانلود : ۱۰۳۳
"هدف این نوشتار بررسی چالش های مقابل «استقلال» به عنوان هدف آموزشی است. پیگیری این مفهوم در دوران مدرن، ما را از بیکن به دکارت و کانت رهنمون می کند. کانت با جستجوی بسیار دقیق در تحلیل خطاهای تفکر البته، در ماهیت طبیعی اندیشه، فصلی ممتاز از معرفت شناسی را گشود. پیرس، مبدع دیدگاه پراگماتیستی ادعا کرد که اندیشه به لحاظ ماهیت دیالوگ گونه خود بسیار به زمینه، زبان و قرار دادهای اجتماعی وابسته است و این امر را در طرح نشانه شناسی خود طرح کرد. دیویی، با بسط معرفت شناسی پیرس، شکل گیری اهداف را در چارچوب حل مسئله و در تعاملات زیستی توضیح داد و تجربه را هسته بنیادین جریان آموزشی دانست. ویتگنشتاین، تاثیر زبان در چارچوب بازیهای زبانی، زمینه ساز شیوه های اندیشیدن و نگرش دانست. برهمین اساس به نظر می رسد که نظامهای آموزشی به لحاظ ارائه چارچوبهای ذهنی خاص، لزوماً رشد عقلانی را میسر نمی سازند. دیدگاههای پساساختارگرایانه بر اساس رویکرد تاریخی، تفکر انتقادی را با تکیه بر زبان، به عنوان هدف آموزشی تلقی کرد و در حوزه های روان شناختی نیز تفکر انتقادی در رویه ای غیر تاریخی هدف تلقی شد. آنچه از تلفیق دو رویکرد عمده تاریخی و غیر تاریخی منتج می شود، طرح تفکر انتقادی به عنوان هدف آموزش در مواجه شدن با تغییرات پیاپی این دوران ضروری است که در این مقاله درباره آن بحث و بررسی می شود "
۴.

یادگیری مشارکتی و تفکر انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی ۱۳۸۸ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی یادگیری مشارکتی تحلیل انتقادی اعتبار شواهد ارزشیابی انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱۱ تعداد دانلود : ۲۷۶۸
"هـدف این پژوهش، بررسی تاثیر یادگیری مشارکتی بر افـزایش تفکـر انتقـادی بود. برای ایـن منظور 60 دانشجوی دختر رشته ریاضی (30 نفر گـروه آزمـایشی و 30 نفر گـروه گواه) با استفاده از پرسشنامه تفکـر انتقادی او ـ سی ـ آر (OCR، 2000) آزمون شدند. پس یک واحد درسی در گـروه آزمایشی به شیوه مشارکتی و در گروه گواه به شیوه سخنرانی آموزش داده شـد. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغبری نشان دادند که هر سه مهارت تفکر انتقادی (تحلیل انتقادی، اعتبار شواهد و ارزشیـابی انتقـادی) در گـروه آزمـایشی بیش از گـروه گواه بود. چگونگی تاثیـر یادگیری مشارکتی بر مهارتهای تفکر انتقادی مورد بحث قرار گرفت. "
۵.

نظریه های زندگی روزمره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه علوم اجتماعی ۱۳۸۴ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: سوژه تفکر انتقادی مطالعات فرهنگی زندگی روزمره زیست – جهان صنعت فرهنگ سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲۶ تعداد دانلود : ۳۱۰۳
گسترش وسیع مطالعات فرهنگی در سه دهه اخیر در متن مباحثاتی که میان مدرنیسم و پست مدرنیسم در گرفته، باعث شده است که زندگی روزمره به عنوان مقوله ‌ای در خور اهمیت قلمداد شود. با توسعه مصرف ‌گرایی و تبلیغات که هر دو زندگی روزمره را هدف قرار داده ‌اند، مطالعات نقادانه فلسفی و جامعه شناختی زندگی روزمره، به وظیفه مهم متفکران انتقادی بدل شده است و آنان به طرق مختلف این وظیفه را انجام داده‌اند.«رولان باروت» گرفته تا «تئودور آدورنو» و «هانری لفور» و «یورگن هابرماس» هر یک از منظری، زندگی روزمره را موشکافانه بررسی کرده ‌اند اگر وظیفه تفکر انتقادی را دستیابی به امر انضمامی متصور شویم، حرکت از سوژه ‌گرایی دکارتی به زیست - جهان را باید حرکتی در جهت رسیدن به این امر انضمامی بدانیم. این مقاله نشان می ‌دهد که چگونه زندگی روزمره به معضله ‌ای بدل شد که هم از حیث نظری و هم از حیث کنش اجتماعی، باید در بررسی و حل آن کوشید. آرای متفکرانی که برای حل این معضل کوشیده ‌اند مورد بررسی قرار گرفته است و راه ‌های برون رفت از مخمصه ‌های زندگی روزمره در عصر مدرن نیز خاطر نشان شده است
۶.

بررسی مهارت تفکر انتقادی دانشجو معلمان مراکز تربیت معلم تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی دانشگاه تبریز پاییز ۱۳۸۶ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷۳ تعداد دانلود : ۱۵۹۴
پژوهش حاضر با هدف تعیین مهارت تفکر انتقادی دانشجو معلمان مراکز تربیت معلم تبریز با روش پیمایشی انجام گرفت. 160 دانشجو معلم (77 پسر، 83 دختر) از مراکز چهارگانه تربیت معلم تبریز با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و از آزمون مهارت تفکر انتقادی کالیفرنیا (فرم ب) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که میانگین مهارت تفکر انتقادی کلی دانشجو معلمان 8.1، خرده آزمون تحلیل 3.41، ارزیابی استدلال 3.87، استنباط 3.81، استقرا 4.49 و قیاس 3.96 به دست آمد. دانشجو معلمان به لحاظ خرده مولفه های تفکر انتقادی به چهار گروه یا خوشه (""گروه رشد نایافته در تحلیل- ارزیابی- قیاس""، ""گروه استقرا- استنباط ضعیف""، ""گروه تفکر انتقادی نسبتا رشد یافته"" و ""گروه تفکر انتقادی رشد نایافته جامع"") طبقه بندی شدند. برای گروه بندی دانشجو معلمان، روش آماری تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی و تحلیل تابع تشخیص به کار رفت.
۷.

حوزه و ظرفیت روشنفکری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی سال یازدهم زمستان ۱۳۸۷ شماره ۴ (پیاپی ۴۴)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی روشنفکری دینی تفکر حوزوی روشنفکری حوزوی عصری بودن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۶ تعداد دانلود : ۸۶۱
مقاله حاضر بر آن است که تفکر حوزوی به عنوان یک رویکرد معرفتی با اصول و مبانی و مؤلفه های خاص خود واجد ظرفیت روشنفکری است به شرط آنکه روشنفکری را در قالب خاستگاه تاریخی و حصار هویتی عصر روشنگری خلاصه و محصور نکنیم. در مقاله ضمن بر شمردن مؤلفه های پنج گانه تفکر حوزوی از یک سو و ارائه تحلیلی از مقوله روشنفکری به سه مؤلفه عصری بودن، تفکر انتقادی داشتن و تلاش برای ارائه راه حل نسبت به مسائل مهم عصری به عنوان مؤلفه های اساسی روشنفکری تاکید می شود و آنگاه نشان داده می شود که مؤلفه های پنج گانه تفکر حوزوی با روشنفکر بودن در چارچوب مؤلفه های سه گانه مزبور ناسازگاری ندارند. تاکید مقاله بر آن است که گرچه توجه دین و تلاش برای فائق آمدن تفکر دینی بر چالش های دنیای معاصر وجه همت تمامی پروژه های گوناگون روشنفکری دینی بوده است آنچه مایز اصلی روشنفکری حوزوی از دیگر پروژه های روشنفکری دینی است چارچوب معرفتی خاص حاکم بر روشنفکری حوزوی و راهبرد مواجه آن با چالش های معرفتی دنیای معاصر است.
۸.

آموزش فلسفی کودکان در نظام تعلیم و تربیت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی-کلامی سال دهم پاییز ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۷)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی لیپمن تعلیم و تربیت اکتشافی و خلاق سوال مداری حذف و ابهام داستان های قرآن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه فلسفه برای کودکان
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه تعلیم و تربیت
تعداد بازدید : ۴۳۷۱ تعداد دانلود : ۳۴۹۳
دردو دهه اخیر، بعد از ورود مباحث اموزش فلسفی کودکان به عرصه مطالعات وپزوهشهای اهل نظر در ایران، بویژه با استقبالی که از رویکرد P4C (philosophy for children) به عمل آمد، تلاشهایی در تحلیل وبررسی ومعرفی وحتی اجرای آن به اشکال گوناگون، مانند ارائه مقالات در نشریات، تشکیل همایش ها و کارگاه های آموزشی، تالیف وترجمه کتب صورت گرفت. درسنوات اخیر این همت ها به سطحی رسیده است که برنامه ریزی درحد پذیرش دانشجودرسطحPHD برای آن صورت می گیرد . جای خالی بررسی نظرات لیپمن (بانی این نوع از آموزش درنیم قرن اخیر)، درمقایسه با نظام تعلیم وتربیت اسلامی، مارا برانگیخت تا با تاملی در آموزه های وحیانی، جایگاه آموزش تفکر خلاق وانتقادی درتعلیم وتعلم اسلامی را بازشناسی کنیم. دراین بررسی ومقایسه، نزدیکی شیوه های تربیت دینی برای فراهم کردن بسترهای آموزش تفکر خلاق واکتشافی، با روش ها ودیدگاه های لیپمن (lipman ) آشکار گردیده است.
۹.

چگونه میتوان با سواد اطلاعاتی شد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هشتم تابستان ۱۳۸۴ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی خود راهبری استانداردهای سواد اطلاعاتی یادگیری تمام عمر فراگیری نحوه یادگیری توانایی حل مسئله مدلهای سواد اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) سواد اطلاعاتی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری تفکر انتقادی
تعداد بازدید : ۳۷۷۱ تعداد دانلود : ۱۸۰۲
بقا در عصر اطلاعات نیازمند فراگیری توانمندیهایی است که افراد به کمک آن ها بتوانند نیاز خود را به اطلاعات تشخیص دهند و پس از جایابی و ارزیابی اطلاعات، از آن به شکل مؤثر استفاده کنند. در واقع افراد باید بتوانند با فراگیری نحوة یادگیری، به «فراگیرانی تمام عمر» تبدیل شوند و از این طریق با عصر پرشتاب اطلاعات همگام گردند. توانمندیهایی از این دست، سواد اطلاعاتی خوانده میشوند. با توجه به اهمیت و ضرورت فراگیری این توانمندیها برخی از سازمان ها و مراکز آموزشی در سراسر جهان برای اجرای آموزش این توانمندیها به ایجاد و توسعة استانداردها و مدل هایی مبادرت ورزیده اند. این مقاله پس از ارائة مقدمه ای دربارة ضرورت و اهمیت آموزش توانمندیهای سواد اطلاعاتی، به ارائة پاره ای از مدل ها و استانداردهای متداول، و توصیههای ارائهشده در این زمینه پرداخته است
۱۰.

طراحی، آزمون، اجرا و ارزیابی سواد اطلاعاتی برای دوره های تحصیلات تکمیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره نهم تابستان ۱۳۸۵ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی سواد اطلاعاتی طراحی خودراهبری طرح درس فراگیری تمام عمر دوره های تحصیلات تکمیلی اجرا و ارزیابی درس

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) سواد اطلاعاتی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری تفکر انتقادی
تعداد بازدید : ۲۷۸۷ تعداد دانلود : ۱۳۵۳
تأثیرهای شگرف عصر اطلاعات بر ابعاد مختلف زندگی و روند پر سرعتی که بیش از پیش ادامه دارد؛ انسانها را نیازمند توشه ای از مهارتها و توانمندیهای نوین نموده است چنانکه با استفاده از این توانمندیها، امکان موفقیت در این عصر متغیر و متحول فراهم میشود. این توانمندیها که با عنوان سواد اطلاعاتی شناخته میشوند، افراد را قادر میسازند تا نیاز به اطلاعات را تشخیص دهند، و به جایابی، ارزیابی منتقدانه، و استفاده مؤثر و مسئولانه اطلاعات بپردازند و در واقع با فراگیری نحوة یادگیری به «فراگیرانی تمام عمر» تبدیل شوند. هدف از انتشار این مقاله، ارائه نخستین طرح درس پیشنهادی سواد اطلاعاتی برای دوره های تحصیلات تکمیلی کشور است که مبتنی بر پژوهشی کیفی طراحی شده و بر روی گروهی از دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی کشور آزمون، اجرا و ارزیابی شده است؛ با این قصد که امکان به چالش گذاشتن این طرح درس و امکان دریافت نظرها و پیشنهادها توسط صاحب نظران مهیا و گامی در راستای اجرای درس سواد اطلاعاتی در سطوح مختلف آموزشی برداشته شود. برای تهیه طرح درس سواد اطلاعاتی، مبانی نظری سواد اطلاعاتی مورد مطالعه قرار گرفت و روشها و مدلهای آموزش سواد اطلاعاتی بررسی و طرح درس اولیه سواد اطلاعاتی طراحی شد. برای سنجش سطح توانمندیهای سواد اطلاعاتی جامعه پژوهش با استفاده از روش تجربی «پیش آزمون ـ پس آزمون» تک گروهی ـ که به روش غیراحتمالی انتخاب شده بودند ـ اجرا شد. مقایسة میانگین پاسخهای دو آزمون، میزان تأثیر و سودمندی درس سواد اطلاعاتی را نمایان ساخت و براساس آن نخستین ویرایش طرح درس سواد اطلاعاتی برای دوره های تحصیلات تکمیلی برای اجرای این درس در سطوح آموزش عالی کشور طراحی گردید
۱۱.

موانع تفکر انتقادی در برنامه درسی آموزش متوسطه (با تاکید بر مهارتهای تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی و قضاوت)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی پاییز ۱۳۸۸ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی پژوهش کیفی پژوهش کمّی پژوهش ترکیبی برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷۱ تعداد دانلود : ۲۶۳۱
هدف مقاله حاضر بررسی کیفی و کمی (روش ترکیبی) موانع تفکر انتقادی در برنامه درسی آموزش متوسطه از دید متخصصان برنامه درسی با تاکید بر مهارتهای تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی و قضاوت می باشد. گرایش مورد نظر در پژوهش کیفی نظریه زمینه ای (Ground theory) و روش پژوهش کمی روش تحقیق پیمایشی است. جامعه مورد بررسی در بخش کیفی متخصصان برنامه درسی شاغل در آموزش و پرورش که بر دوره متوسطه اشراف دارند می باشند که از این جامعه با نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع 18 متخصص برنامه درسی به عنوان موردهای مطالعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه های عمیق بودند. در بخش پژوهش کمی جامعه مورد بررسی کلیه متخصصان برنامه درسی (شامل متخصصان برنامه درسی و دبیران مقطع متوسطه شهر تهران) هستند، حجم نمونه با عنایت به جدول مورگان به ترتیب برای کارشناسان 97 نفر و برای دبیران 375 نفر بر آورد گردید. روش نمونه گیری شیوه تصادفی ساده برای انتخاب کارشناسان و خوشه ای چند مرحله ای برای انتخاب دبیران استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته 24 سوالی بر مبنای طیف پنج گزینه ای لیکرت می باشد. جهت تحلیل داده ها از تکنیک های جداول توزیع فراوانی، شاخص های میانگین، انحراف استاندارد و از ازمون های تی، تک نمونه و فریدمن در آزمون فرضیات استفاده شد.نتایج پژوهش کمی بیانگر آنند که پرورش تفکر انتقادی در دوره متوسطه با موانعی روبروست که عبارتند از: کم توجهی به مهارت تجزیه و تحلیل، مهارت ترکیب، ارزشیابی، قضاوت و جمع بندی که این کم توجهی در عناصر برنامه درسی (هدف، محتوا، روش تدریس و ارزشیابی) دوره متوسطه قابل مشاهده است.نتایج پژوهش کیفی: در مرحله کدگذاری باز که در دو سطح صورت گرفت (تولید مفاهیم اولیه) 26 مفهوم اولیه کشف و استخراج شدند، در مرحله کدگذاری محوری 7 مقوله (تولید مقوله های اصلی) و در مرحله کدگذاری گزینشی مقوله هسته ای استخراج گردید. با توجه به این که نظریه زمینه ای حول محور مقولات شرایطی، فرآیندی و پیامدی شکل می گیرد مقولات شرایطی شامل سیاست ها و رسالت های نظام آموزشی و شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه و، مقولات فرآیندی شامل معلم، محتوا، اهداف و روش تدریس و مقولات پیامدی شامل تربیت شهروند خوب و تربیت متخصص خوب تعیین و درنهایت تئوری زمینه ای ارایه شد.
۱۲.

بررسی میزان تفکر انتقادی معلمان آموزش و پرورش شهر فریمان و عوامل موثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی فردوسی مشهد بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی روشنگری حوزه عمومی آزاد اندیشی گفت و گو و محاوره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷۸ تعداد دانلود : ۹۱۵
این تحقیق به صورت پیمایشی با حجم نمونه 245 نفر با کمک فرمول کوکران از جامعه آماری 630 نفری معلمان شهر فریمان انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه بوده است. در این تحقیق تجزیه و تحلیل داده ها به شکل آماری توصیفی، تحلیل یک متغیره، دو متغیره، چند متغیره و در نهایت با کمک از تحلیل مسیر صورت گرفته است. در تحلیل دو متغیره تعداد زیادی از متغیرها بر میزان تفکر انتقادی معنی دار بودند. ولی در ارتباط با تحلیل چند متغیره از اهمیت آن ها کاسته شده است. در این تحقیق دو متغیر حضور معلمان در حوزه علمی و حضور معلمان در حوزه سیاسی بر متغیر وابسته یعنی تفکر انتقادی با احتمال 95% معنی دار بودند، هر چقدر معلمان بیشتر اهل مطالعه و درگیر مسایل علمی باشند و هم چنین بیشتر به مسایل و حوزه سیاسی به صورت آزادانه بپردازند، از میزان تفکر انتقادی بیشتر برخوردارند
۱۳.

تحلیلی بر تبیین نقد منابع اطلاعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۰)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی نقد منابع اطلاعاتی تحلیل متون تاریخچه نقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۶ تعداد دانلود : ۶۸۷
هدف: هدف از نگارش این مقاله، تبیین وضعیت درک، شناخت و تفسیر برداشت های ناقد از متن و نقش آن در نگارش نقد منابع است. روش/رویکرد پژوهش: مطالعه منابع اطلاعاتی مرتبط، تحلیل و تطبیق کیفی نقش شناخت ناقد در نگارش نقد یافته ها: نقد متون و منابع اطلاعاتی فرآیند پالایش اطلاعات است. در انجام این فعالیت تخصصی ناقدان بر اساس دانش خود و مبانی پذیرفته شده علمی تحلیل متون به نقد می پردازند. برای انجام نقد مطلوب منابع اطلاعاتی، مطالعه در باره مبانی شناختی و معرفت شناختی نقد می تواند به پیشرفت بهتر این فعالیت علمی منجر شود. با تکیه بر شناخت عقلانی از محتوا و نیز درک بهینه متن و یا اندیشه می توان به سطح بالاتری در تفسیر و تأویل متن دست یافت. یکی از مقوّمات مهم معرفت شناسی نقد منابع اطلاعاتی، پذیرفتن محدود بودن درک آدمی از منابع اطلاعاتی است. برای انجام نقدی مؤثر، ضروری است تا ناقد بکوشد به کُنه مفهوم دست یابد. در هر متنی امکان تفسیرهای مختلف وجود دارد و تلاش ناقد همواره بر آن است تا بتواند تفسیر مناسب تری که امکان تطبیق پذیری بالاتری با متن دارد را ارائه دهد. نتیجه گیری: در بسیاری از موارد، دستیابی به معنای نهایی امکان پذیر نیست و فرآیند تحلیل متن و ارائه برداشت های مختلف می تواند به معنای نزدیک تری نسبت به متن منجر شود. با این فرض امکان نقد متون در هر سطحی قابل پذیرش است و فرآیند نقد می تواند شامل مراحل و سطوح مختلفی شده که نسبت به میزان درک ناقد تغییر می کند.
۱۴.

شبیه سازی در آموزش پرستاری

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش دوره سوم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی شبیه سازی آموزش پرستاری مهارت بالینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۵ تعداد دانلود : ۶۵۷
مقدمه: شبیه سازی، نسخه­ای از بعضی وسایل حقیقی یا موقعیت­های کاری است که تلاش دارد، بعضی جنبه­های رفتاری سیستمی فیزیکی یا انتزاعی را به وسیله رفتار سیستم دیگری نمایش دهد . هدف اصلی از کاربرد شبیه­سازی در مراقبت­های بهداشتی، آماده­سازی دانشجویان برای مواجهه با موقعیت های بالینی است که امنیت بیمار را افزایش، خطاها را کاهش و قضاوت­های بالینی پرستاران را بهبود می­دهد. این روش از پیچیدگی زیاد یادگیری که در دنیای واقعی وجود دارد می­کاهد. در این روش دانشجویان فرصت تسلط بر مهارت­هایی را به­دست می­آورند که در دنیای واقعی امکان کسب آن کمتر است. شبیه­سازها به گونه­ای برنامه­ریزی می­شوند که بتوانند در مقابل اقدامات ناصحیح دانشجویان واکنش نشان داده و با بازخورد مناسب، نسبت به تصحیح اقدامات کمک نمایند. نتیجه­گیری: شبیه­سازی منجر به تغییر نگرش در یادگیرنده، آمادگی یادگیرنده برای یادگیری نقش­های جدید، کمک به یادگیرندگان برای درک نقش حرفه­ای، نمایش نقش­های تاثیرگذار بر یادگیرندگان، افزایش انگیزه و علاقه در یادگیرنده و ایجاد فرآیند­های تفکر انتقادی در یادگیرندگان می شود .
۱۵.

رابطه تفکر انتقادی و ابعاد آن با شادکامی و عزت نفس اجتماعی دانشجویان

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش دوره پنجم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی شادکامی عزت نفس اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۵۱۰
اهداف: امروزه، هدف آموزش علم تربیت افرادی است که بتوانند خود را با شرایط مختلف سازگار نمایند، به شیوه ای انعطاف پذیر به تفکر بپردازند، دارای تفکر خلاق باشند، به صورت چندبُعدی مساله گشایی کنند، از مهارت های فرآیند دانش در حل مساله استفاده نمایند، به جهان از زاویه دید یک دانشمند بنگرند و دیگران را محترمانه بپذیرند و عقاید متفاوت با خود را تحمل کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تفکر انتقادی و ابعاد آن با شادکامی و عزت نفس اجتماعی در دانشجویان انجام شد. روش ها: این پژوهش بنیادی و توصیفی در سال 1390 به صورت مقطعی در 200 دانشجوی دوره کارشناسی دانشگاه پیام نور کنگاور اجرا شد. ابزار مورد استفاده پرسش نامه شادکامی آکسفورد، پرسش نامه تفکر انتقادی ریکتس 2003 و پرسش نامه عزت نفس اجتماعی لاوسون، مارشال، مک گراث 1979 بودند. داده ها به کمک نرم افزار آماری SPSS 18 و با استفاده از آزمون T مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بالاترین میانگین در متغیرهای مورد بررسی مربوط به عزت نفس اجتماعی (27/62±162) و پایین ترین میانگین مربوط به بالندگی (5/04±30) بود. بین متغیرهای پژوهش، همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت و تنها بین بالندگی و شادکامی رابطه معنی دار مشاهده نشد. تفکر انتقادی و ابعاد آن (به جز بالندگی) قادر به پیش بینی شادکامی و همچنین قادر به پیش بینی عزت نفس اجتماعی بودند. نتیجه گیری: تفکر انتقادی می تواند نقش اساسی در شادکامی و عزت نفس اجتماعی دانشجویان ایفا کند.
۱۶.

بررسی رابطه میان تفکر انتقادی و خودکارامدی دانشجویان زبان انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش مهارت های زبان (JTLS) بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۲)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی جنسیت سن خودکارامدی دانشجویان زبان انگلیسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸۷ تعداد دانلود : ۱۴۷۲
این تحقیق در ابتدا به بررسی نقش تفکر انتقادی در باورهای خودکارامدی دانشجویان زبان انگلیسی می پردازد. سپس تاثیر جنسیت به عنوان عاملی تعدیل کننده در رابطه میان تفکر انتقادی و خودکارامدی دانشجویان مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان، تفاوت میان زنان و مردان به لحاظ سطح تفکر انتقادی و خودکارامدی آنان مورد مطالعه قرار می گیرد. به منظور نیل به این اهداف، از 86 دانشجوی زبان انگلیسی خواسته شد که به سوالات پرسشنامه تفکر انتقادی واتسون-گلیزر و پرسشنامه خودکارآمدی یادگیرنده زبان انگلیسی پاسخ دهند. یافته ها نشان داد که رابطه معناداری میان تفکر انتقادی و خودکارامدی دانشجویان وجود دارد و از میان پنج سازه تفکر انتقادی، تعبیر و تفسیر دارای بالاترین همبستگی با تفکر انتقادی است. نتایج همچنین نشان داد که جنسیت به عنوان عامل تعدیل کننده تاثیری در رابطه میان تفکر انتقادی و خودکارامدی ندارد. افزون بر آن، تفاوت معناداری میان زنان و مردان به لحاظ سطح تفکر انتقادی و خودکارامدی آنان مشاهده نگردید.
۱۷.

تحلیل رابطه انگیزش و تفکر انتقادی با کاوش اینترنتی ارادی مطالعه موردی : دانشجویان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق) دوره ۲۷ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۷۰)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی انگیزش دانشجویان انگیزش یادگیری دانشکده بهداشت کاوش اینترنتی ارادی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۸ تعداد دانلود : ۸۰۹
پژوهش حاضر با هدف تحلیل رابطه تفکر انتقادی و انگیزش یادگیری با کاوش اینترنتی ارادی انجام شده است. روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و نمونه پژوهش شامل 224 دانشجوی کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مازندران بوده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم ب و خرده مقیاس انگیزش یادگیری پینتریچ و گارسیا و رفتار کاوش اینترنتی ارادی وو است. نتایج حاکی از عدم وجود رابطه معنی دار بین تفکر انتقادی و کاوش اینترنتی ارادی در جامعه پژوهش بود، اما فرضیه وجود رابطه معنی دار بین انگیزش و کاوش اینترنتی ارادی تأیید شد. سطح تفکر انتقادی با میانگین 19/10 ضعیف، میانگین نمره انگیزش (10/82) بالاتر از حد میانی، و میانگین امتیاز کاوش اینترنتی ارادی (51/58) در حد متوسط است. بررسی رابطه متغیرهای پژوهش با متغیرهای جمعیت شناختی نشان داد بین سه متغیر تفکر انتقادی، انگیزش یادگیری، و کاوش اینترنتی ارادی و مقطع تحصیلی و رشته رابطه معنی دار وجود دارد و میانگین دانشجویان کارشناسی ارشد بیش از کارشناسی است .
۱۸.

بررسی تأثیر برنامة فلسفه برای کودکان در پرسش گری و تفکر انتقادی دانش آموزان پایه های سوم تا پنجم ابتدایی (9 - 11ساله) دبستان علوی شهر ورامین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی فلسفه برای کودکان پرسشگری حلقة کندوکاو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۴۸
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر اجرای برنامة فلسفه برای کودکان بر پرورش توانایی پرسش گری و تفکر انتقادی دانش آموزان دختر پایه های سوم تا پنجم دبستان علوی شهر ورامین در سال تحصیلی 1387 - 1388 بود، که از این میان تعداد 34 نفر دانش آموز دختر، 17 نفر گروه گواه و 17 نفر گروه آزمایش، به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در جمع آوری داده ها، از شیوة سنجش توانایی پرسش گری و آزمون سنجش تفکر انتقادی استفاده و ضرایب اعتبار و پایایی آن محاسبه شد. داده ها با استفاده از تحلیل مقایسة میانگین (T-test) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پژوهش حاضر مبتنی بر فرض تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر پرورش توانایی پرسش گری و تفکر انتقادی دانش آموزان دختر مقطع دبستان است و برای بررسی فرضیة پژوهش از روش آزمایشی، پیش آزمون، و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. یک کارگاه ده جلسه ای (هفته ای یک جلسه) تشکیل شد و از روش کلاس داری به شیوة حلقة کندوکاو (community of inquiry) شارپ ـ لیپمن و از داستان های فکری فلیپ کم و رابرت فیشر بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که اجرای برنامة آموزش فلسفه برای کودکان، با روش حلقة کندوکاو، می تواند بر پرورش توانایی پرسش گری و تفکر انتقادی در دانش آموزان دختر مقطع دبستان مؤثر واقع شود و تأثیر مثبتی بگذارد. نتایج این پژوهش با یافته های تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور هماهنگی دارد.
۱۹.

تبیین متغیرهای ادراکی تفکر انتقادی و بعد شناختی پیشرفت تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره ششم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی پیشرفت تحصیلی بعد شناختی عناصر ادراکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۹ تعداد دانلود : ۸۵۴
هدف این مقاله، تبیین متغیرهای ادراکی تفکر انتقادی و بعد شناختی پیشرفت تحصیلی است. جامعه پژوهش حاضر را دانش آموزان دختر و پسر پایه های دوم و سوم راهنمایی مدارس استان فارس در سال تحصیلی 86- 85 تشکیل داده که ازمیان آنها نمونه ای متشکل از 430 مشارکت کننده (210 پسر و 220 دختر) به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و براساس گروه بندی معدل محور به پرسشنامه محقق ساخته ابعاد ادراکی تفکر انتفادی پاسخ دادند.تبیین متغیرهای ادراکی تفکر انتقادی با پیشرفت تحصیلی، با توجه به دو متغیر سن و جنس، بررسی شد وداده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t و رگرسیون چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین عناصرترقی طلبی، دید وسیع و کنجکاوی با پیشرفت تحصیلی ارتباط معنادار وجود دارد و لیکن بین عناصرتردید منطقی و استقلال طلبی با پیشرفت تحصیلی ارتباط معنادار وجود ندارد و بین ابعاد ادراکی تفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی از لحاظ سن و جنس تفاوت وجود دارد.
۲۰.

تبیین جایگاه خلّاقیّت در اندیشه های تربیتی پست مدرنیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره ششم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی پست مدرنیسم خلاقیت آموزش و پرورش خودآفرینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷۳ تعداد دانلود : ۷۶۹
در این پژوهش سعی شد ارتباط خلّاقیّت با جریان فلسفی پست مدرنیسم بررسی شود. اهمیت توجه به این موضوع به علت پیشرفت علم و فن آوری و افزایش پیچیدگی ساختار اجتماعی است که همراه با تفاوت های فرهنگی، مذهبی، اقتصادی، سیاسی نیازمند تربیت افرادی خلّاق است تا در چنین فضایی به ارائه نقش های خود قادر باشند. بسیاری از پیش فرض های موجود در بحث خلّاقیّت در میان آراء فلاسفه پست مدرنیسم به چشم می خورد. در واقع می توان چنین ادعا کرد که پست مدرنیسم و آموزش و پرورش مورد نظر آن نمادی از خلّاقیّت است. بر این اساس چنین نتیجه گیری می شود که اهداف آموزشی مورد نظر پست مدرنیسم که توسعه تفکر انتقادی، خودآفرینی و خلق دانش است، در زمره اهداف غائی مد نظر در حیطه آموزش خلّاق هستند. بهره جستن از روش های مشارکتی و دیالکتیک، در فرآیند آموزش از ابزارهای مورد نظر برای شکوفایی استعدادها و بروز خلّاقیّت به شمار می روند. نقش معلم پست مدرن به عنوان راهنما است که به دانش آموزان آزادی عمل می دهد تا اندیشه های نو و راه حل های متفاوت را بیان، ارزیابی و آزمایش کنند. کلاس درس پست مدرن چارچوب ها را می شکند و برنامه های درسی از پیش تعیین شده نیستند. بنابراین،، فضای آموزش و پرورش پست مدرنیسم شرایط را برای بروز خلّاقیّت و تربیت فرد خلّاق فراهم می آورد.