راهبردهای آموزش در علوم پزشکی

اهداف: امروزه، هدف آموزش علم تربیت افرادی است که بتوانند خود را با شرایط مختلف سازگار نمایند، به شیوه ای انعطاف پذیر به تفکر بپردازند، دارای تفکر خلاق باشند، به صورت چندبُعدی مساله گشایی کنند، از مهارت های فرآیند دانش در حل مساله استفاده نمایند، به جهان از زاویه دید یک دانشمند بنگرند و دیگران را محترمانه بپذیرند و عقاید متفاوت با خود را تحمل کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تفکر انتقادی و ابعاد آن با شادکامی و عزت نفس اجتماعی در دانشجویان انجام شد. روش ها: این پژوهش بنیادی و توصیفی در سال 1390 به صورت مقطعی در 200 دانشجوی دوره کارشناسی دانشگاه پیام نور کنگاور اجرا شد. ابزار مورد استفاده پرسش نامه شادکامی آکسفورد، پرسش نامه تفکر انتقادی ریکتس 2003 و پرسش نامه عزت نفس اجتماعی لاوسون، مارشال، مک گراث 1979 بودند. داده ها به کمک نرم افزار آماری SPSS 18 و با استفاده از آزمون T مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بالاترین میانگین در متغیرهای مورد بررسی مربوط به عزت نفس اجتماعی (27/62±162) و پایین ترین میانگین مربوط به بالندگی (5/04±30) بود. بین متغیرهای پژوهش، همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت و تنها بین بالندگی و شادکامی رابطه معنی دار مشاهده نشد. تفکر انتقادی و ابعاد آن (به جز بالندگی) قادر به پیش بینی شادکامی و همچنین قادر به پیش بینی عزت نفس اجتماعی بودند. نتیجه گیری: تفکر انتقادی می تواند نقش اساسی در شادکامی و عزت نفس اجتماعی دانشجویان ایفا کند.

اهداف: امروزه به کارگیری گسترده تکنولوژی های نو و در نتیجه نیاز به آموزش بیشتر و به تبع آن هزینه بیشتر، مراکز آموزشی و شرکت ها را بر آن داشته است تا به استفاده از راهکارهای نوین آموزشی روی آورند. یکی از این راهکارها، آموزش الکترونیک است. هدف از این مطالعه شناسایی و دسته بندی ویژگی های یک سیستم آموزشی مطلوب از دیدگاه دانشجویان دانشگاه های مجازی کشور بر اساس مدل کانو بود. روش ها: این مطالعه توسعه ای در بازه زمانی دی ماه تا اسفندماه 1390 در کلیه فارغ التحصیلان و دانشجویان سال آخر 17 مرکز فعال آموزش الکترونیکی دانشگاهی ایران انجام شد. در مجموع 459 نفر از 17 مرکز آموزشی مجازی سراسر ایران به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. از نرم افزار Excel و روش میانگین موزون جدول فراوانی برای تحلیل مدل کانو استفاده شد. یافته ها: عوامل طراحی مفید، کیفیت مطلوب اینترنت و استفاده آسان، به ترتیب مهم ترین عوامل اساسی موثر بر ایجاد رضایت در دانشجویان، عوامل عدم تشویش، تعامل با محتوای درسی، خودبهره گیری، تعامل با دیگر دانشجویان، تعامل با اساتید و تنوع در ارزیابی، به ترتیب مهم ترین عوامل عملکردی موثر بر رضایت دانشجویان و عوامل نگرش دانشجو، انعطاف در ارایه محتوای آموزشی، کیفیت محتوای آموزشی، نگرش اساتید و پاسخ های به موقع اساتید، به ترتیب مهم ترین عوامل انگیزشی موثر بر رضایت دانشجویان بودند. نتیجه گیری: با توجه به اینکه عوامل نگرش دانشجو، انعطاف در ارایه محتوای آموزشی، کیفیت محتوای آموزشی، نگرش اساتید و پاسخ های به موقع اساتید به عنوان عوامل اصلی در انگیزش دانشجویان هستند، موسسات آموزش الکترونیکی باید بر این عوامل تاکید بیشتری داشته باشند.

اهداف: هدف از مطالعه حاضر، بررسی کیفیت تدریس اعضای هیات علمی براساس مولفه های مقیاس مای کورس (مدیریت کلاس، رفتار مناسب کلاسی، تمرکز و حفظ توجه به درس، آماده کردن مرور و تمرین، مهارت های پرسشگری، استفاده از روش های مختلف آموزش، برقراری جو مثبت و میزان بیان راه بردهای حل مساله در کلاس) از دیدگاه دانشجویان بود. روش ها: این پژوهش، مطالعه ای توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانشجویان دختر ترم هفتم و هشتم کارشناسی پیوسته دانشگاه شاهد در نیم سال دوم سال تحصیلی 90-1389 بود. 90 نفر از این دانشجویان به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات، از پرسش نامه مقیاس مای کورس استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی توسط نرم افزار آماری SPSS 20 انجام شد. با توجه به دامنه نمره گذاری گویه ها (صفر تا 5) و محاسبه نمره کلی مولفه ها برحسب این دامنه ها، میانگین فرضی جامعه 5/2 در نظر گرفته شد. یافته ها: از دیدگاه دانشجویان، مولفه های میزان تحقق تکنیک های مدیریت کلاس، میزان حفظ رفتار مناسب، میزان آماده کردن مرور و تمرین، میزان نمایش مهارت های پرسشگری و مولفه میزان برقراری جو مثبت در کلاس از سوی اعضای هیات علمی در حد متوسط، مولفه های میزان تمرکز و حفظ توجه و میزان بیان راهبردهای حل مساله در حد بالا و مولفه میزان استفاده از روش های مختلف آموزش در حد پایین بود. نتیجه گیری: کیفیت تدریس اعضای هیات علمی دانشگاه شاهد در بیشتر مولفه های مقیاس مای کورس (5 مولفه) از دیدگاه دانشجویان در حد متوسط ارزیابی می شود.

اهداف: با توجه به تاثیر اساسی آموزش و پرورش در جامعه پذیر کردن دانش آموزان، آماده سازی نسل جدید برای ایفای نقش شهروندی در جامعه محلی، ملی و جهانی نیز امری است که از این نهاد آموزشی انتظار می رود. هدف این پژوهش، بررسی میزان تاثیرگذاری محتوای کتاب های درسی علوم اجتماعی در راستای اهداف تعیین شده و میزان ارایه مهارت های تربیت شهروندی در کتاب ها بود. روش ها: این مطالعه تحلیل محتوی در کلیه کتاب های درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه در سال تحصیلی 89-1388 انجام شد. براساس عملیات برش، محتوای کتاب های علوم اجتماعی دوره متوسطه طبقه بندی و به 4 بخش متن، تصویر، پرسش و فعالیت تقسیم شدند. برای پردازش داده ها از روش آنتروپی شانون استفاده شد. پس از بهنجارسازی داده ها، بار اطلاعاتی هر مقوله محاسبه و در نهایت، با استفاده از بار اطلاعاتی مقوله ها، ضریب اهمیت هر یک از مقوله ها محاسبه شد. یافته ها: از مجموع 3194 واحد محاسبه شده در محتوای کتاب های درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه، تنها 99 واحد به مهارت ویژه شهروندی اختصاص داشت. بیشترین میزان توجه با 31 واحد متعلق به شاخص ""خودآگاهی"" بود. به شاخص ""استفاده درست از امکانات شهری"" هیچ اشاره ای نشده بود. نتیجه گیری: با وجود آنکه برنامه های درسی رسمی و به ویژه علوم اجتماعی در تحقق تربیت شهروندی نقش اساسی ایفا می کنند، بیشتر شاخص های مربوط به مهارت شهروندی از توجه بسیار کمی در محتوای برنامه درسی علوم اجتماعی برخوردار است.

اهداف: ارزشیابی بالینی دانشجویان ارتباط تنگاتنگی با کسب مهارت آنان دارد. ارزشیابی بالینی دانشجویان پرستاری، مسئولیت مهم و اغلب پیچیده مربیان پرستاری است. این پژوهش با هدف مقایسه شیوه های ارزشیابی عملکرد دانشجویان پرستاری انجام شد. روش ها: این پژوهش توصیفی- مقایسه ای در سال 1385 انجام شد. جامعه مورد مطالعه، دانشجویان ترم آخر رشته پرستاری در مقطع کارشناسی پیوسته در دو دانشکده پرستاری دانشگاه های علوم پزشکی ""الف"" و ""ب"" در شهر تهران بودند. 105 نفر (20 نفر از دانشگاه ""الف"" و 85 نفر از دانشگاه ""ب"") به روش مبتنی بر هدف انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه خودساخته بود. تجزیه و تحلیل داده ها با برنامه نرم افزاری SPSS 13 و به کمک آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. از آزمون مجذور کای، آزمون دقیق فیشر و آزمون T مستقل استفاده شد. یافته ها: بین دو دانشگاه درخصوص ارزشیابی عملکرد دانشجو با حضور خود دانشجو، توضیح دادن معیارهای ارزشیابی عملکرد بالینی در ابتدای دوره، تنظیم معیارهای دسترسی به اهداف آموزشی همراه با دانشجو، اطلاع رسانی نمرات حاصل از ارزشیابی عملکرد بالینی دانشجو، استفاده از خودارزشیابی، سنجش میزان توانایی دانشجو قبل از شروع ترم، مشاهده رفتار دانشجو حین اجرای پروسیجر و تهیه و تنظیم معیارهای ارزشیابی توسط مربیان بالینی تفاوت معنی دار مشاهده شد. نتیجه گیری: 95% دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ""الف""، فرآیند ارزشیابی بالینی را سنتی و 5% نوین می دانند، در حالی که در دانشگاه علوم پزشکی ""ب"" 18/41%، شیوه ارزشیابی را سنتی و 82/58% آن را نوین قلمداد می کنند. همچنین بین شیوه های ارزشیابی بالینی دو دانشگاه، تفاوت آماری معنی داری وجود دارد.

اهداف: در جهان امروز که دانش دایماً در حال تغییر و ارتقاست و سروکار داشتن با مفاهیم نوظهور و تازه، جنبه ای مهم در رویارویی با بیماران است، مهارت های یادگیری خودراهبر برای موفقیت فراگیران در حرفه پزشکی ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی میزان آمادگی یادگیری خودراهبر دانشجویان پزشکی (مقاطع علوم پایه، فیزیوپاتولوژی و کارآموزی) انجام شد. روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، 182 نفر از دانشجویان پزشکی (مقاطع علوم پایه، فیزیوپاتولوژی، کارآموزی) به روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای از میان دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران در بهمن تا اسفندماه 1390 انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه ""آمادگی یادگیری خودراهبر فیشر"" با شاخص های سن، جنسیت، معدل دیپلم، نمره علوم پایه، مقطع تحصیلی و معدل تا زمان مطالعه بود. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS 19 و آزمون T مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و آماره کوهن انجام شد. یافته ها: دانشجویان پسر نسبت به دانشجویان دختر از مهارت خودمدیریتی بهتری برخوردار بودند و نمره کل یادگیری خودراهبر بهتری داشتند. ارتباط معنی داری بین ویژگی های فردی و حرفه ای دانشجویان و مهارت های یادگیری خودراهبر مشاهده نشد. نتیجه گیری: مهارت خودمدیریتی و همچنین نمره کل یادگیری خودراهبر در دانشجویان دختر و پسر متفاوت است و در پسران وضعیت بهتری دارد. ویژگی های فردی و حرفه ای دانشجویان تاثیری در مهارت های یادگیری خودراهبر ایشان ندارد. دانشجویان هنوز ترجیح می دهند مواد درسی را از طریق فعالیت هایی با راهنمایی استاد یاد بگیرند.

اهداف: خاستگاه جهانی شدن عرصه ای به جز تعلیم و تربیت است ولی تعلیم و تربیت به علت ارتباط متقابل و عمیقی که با حوزه های مختلف معرفت و ارکان زندگی بشر دارد ناگزیر از دریافت تاثیرات جهانی شدن است. هدف این مطالعه بررسی نقش راهبردهای ارتباطی، سیاسی، خدماتی و دانشگاهی در بین المللی شدن دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی از دیدگاه اعضای هیات علمی بر حسب جنسیت و مرتبه دانشگاهی بود. روش ها: این پژوهش توصیفی- پیمایشی در کلیه 570 عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی 91-1390 انجام شد. 205 نفر به عنوان نمونه پژوهش از طریق روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته مبتنی بر طیف پنج ارزشی لیکرت و شامل 32 گویه در 4 راهبرد ارتباطی (8 گویه)، سیاسی (7 گویه)، خدماتی (6 گویه) و دانشگاهی (11 گویه) بود. از آزمون های آماری پارامتریک T تک نمونه ای، T مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و تعقیبی شفه برای تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار SPSS 16 استفاده شد. یافته ها: تفاوت معنی داری بین نظرات اعضای هیات علمی مرد و زن در مورد راهبردهای موثر در بین المللی شدن دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مشاهده نشد. تفاوت اعضای هیات علمی با مرتبه های دانشگاهی مختلف در مورد تاثیر راهبرد سیاسی بر بین المللی شدن دانشگاه ها معنی دار نبود در حالی که این تفاوت برای راهبردهای ارتباطی، خدماتی و دانشگاهی معنی دار بود. نتیجه گیری: از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی استفاده از راهبردهای ارتباطی، سیاسی، خدماتی و دانشگاهی نقش موثری در بین المللی شدن دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور دارد.

مقدمه: پژوهش در آموزش و پرورش، وسیع ترین و حساس ترین حوزه پژوهشی در قلمرو علوم انسانی را دربرمی گیرد. آموزش و پرورش به عنوان زیرساخت و الگوی توسعه جامعه در همه ابعاد از نقشی حیاتی و ظریف برخوردار است. علاوه بر این، ماهیت پیچیده فعالیت های یاددهی- یادگیری، سطح دشواری فعالیت های آموزش و پرورش را به مراتب افزایش می دهد. چنین موقعیتی است که نقش سازوکارهای حمایتی از جمله پژوهش را برای توسعه کارکردهای آموزش و پرورش و تضمین فعالیت ها در این نهاد گسترده آشکار می سازد. هدف این مقاله، معرفی پژوهش معلم محور به عنوان پارادیمی نو در عرصه پژوهش های آموزشی معرفی بوده است. این نوع پژوهش با ظرفیت خود می تواند روند تربیت معلم را متحول ساخته و در نهادینه سازی تحول و نوآوری در عرصه یاددهی- یادگیری نقشی اساسی ایفا نماید. نتیجه گیری: موضوع پژوهش در آموزش و پرورش پارادیم های گوناگونی را دربرمی گیرد. پژوهش معلم محور، از جمله پارادیم های نوین در عرصه پژوهش های آموزشی است که ناظر بر نیازمندی های حرفه ای معلم برای مدیریت تدریس و همچنین راهکاری اساسی برای ازمیان برداشتن فاصله بین پژوهش و عمل تربیتی است.

مقدمه: ارایه تعریفی جامع از انفورماتیک پرستاری و حوزه هایی که این حرفه را شامل می شوند برای پرستاران بسیار مهم است، زیرا براساس این تعریف، پرستاران به وظایف و اصول کاری خود پی می برند و همچنین با تعریف دقیق از انفورماتیک پرستاری، جایگاه این رشته برای دیگر کارکنان گروه بهداشتی- درمانی مشخص می شود. هدف این مطالعه معرفی انفورماتیک پرستاری و نقش آن در زمینه های مراقبتی، آموزشی و پژوهشی بود. به منظور یافتن مطالعات و منابع مرتبط با انفورماتیک پرستاری، علاوه بر مطالعه کتابخانه ای، از پایگاه های اطلاعاتی Ovid، Proquest، Science Direct و Pubmed و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) استفاده شد. جست وجوی مقالات انگلیسی از سال 1976 تا 2007 و مقالات فارسی از سال 1365 تا 1388 با استفاده از کلیدواژه های انفورماتیک، انفورماتیک پرستاری و سیستم اطلاعاتی انجام شد. در نهایت، 42 مقاله و کتاب برای مرور متون در زمینه انفورماتیک پرستاری مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه گیری: انفورماتیک پرستاری علمی شامل ترکیبی از فرآیند پرستاری و اطلاعات وابسته به آن، مدیریت اطلاعات پرستاری و سایر پردازش های اطلاعاتی است. انفورماتیک پرستاری در حوزه های مراقبتی، آموزشی و پژوهشی پرستاری کاربرد دارد.

مقدمه: مشارکت که از آن به عنوان دخالت در فرآیند های تصمیم گیری و تصمیم سازی یاد می شود، موجب افزایش بهره وری در کار و توسعه همه جانبه می شود. مراکز آموزشی نمی توانند تنها به توانایی، قابلیت و هوش مدیران متکی باشند. همه مدرسان و کارکنان مراکز آموزشی به طور موثری در برنامه های یادگیری و رضایت فراگیران و فعالیت های بهبود و ارتقای مستمر کیفیت نقش دارند. در رابطه با گسترش و بهبود یادگیری فراگیر، مرکز آموزشی باید منعکس کننده محیطی باشد که کلیه مدرسان و فراگیران بسیج شوند و هر کس در حوزه فعالیت خود نسبت به بهبود شرح وظایف در جهت تعمیق یادگیری تلاش کند. بنابراین، مدیران باید نگرش خود را نسبت به سازماندهی امور تغییر دهند. این مقاله با هدف توصیف مفاهیم اصلی در رهبری آموزشی، سبک شناسی موقعیت های مختلف رهبری و شرح ایده های اصلی در مفهوم رهبری غیرمتمرکز که دارای نقشی موثر در بهبود کیفیت یادگیری فراگیر هستند، انجام شد. نتیجه گیری: رهبران باید مهارت های متفاوت رهبری را ترکیب نموده و مرکز آموزشی را در موقعیت های متفاوت به نحو موثری هدایت نمایند و با تغییر سیستم آموزشی از مسئولیت انفرادی به جمعی، در مسیر صحیح خویش قرار دهند. تلاش گروهی و رهبری غیرمتمرکز کارآیی بیشتری نسبت به رهبری فردی ایجاد می کند.