خود راهبری

بقا در عصر اطلاعات نیازمند فراگیری توانمندیهایی است که افراد به کمک آن ها بتوانند نیاز خود را به اطلاعات تشخیص دهند و پس از جایابی و ارزیابی اطلاعات، از آن به شکل مؤثر استفاده کنند. در واقع افراد باید بتوانند با فراگیری نحوة یادگیری، به «فراگیرانی تمام عمر» تبدیل شوند و از این طریق با عصر پرشتاب اطلاعات همگام گردند. توانمندیهایی از این دست، سواد اطلاعاتی خوانده میشوند. با توجه به اهمیت و ضرورت فراگیری این توانمندیها برخی از سازمان ها و مراکز آموزشی در سراسر جهان برای اجرای آموزش این توانمندیها به ایجاد و توسعة استانداردها و مدل هایی مبادرت ورزیده اند. این مقاله پس از ارائة مقدمه ای دربارة ضرورت و اهمیت آموزش توانمندیهای سواد اطلاعاتی، به ارائة پاره ای از مدل ها و استانداردهای متداول، و توصیههای ارائهشده در این زمینه پرداخته است

هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی آموزش محتوای مبتنی بر فراشناخت با کمک نرم افزار بر خودراهبری و پیشرفت درسی دانش آموزان دوره ابتدایی بود. روش پژوهش، شبه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر کرمانشاه در سال تحصیلی90-89، به تعداد 12192 نفر بود. 105 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. به این صورت که از سه ناحیه آموزش و پرورش شهر کرمانشاه ناحیه 3 و از این ناحیه تعداد 4 کلاس انتخاب شد. قرار دادن گروه ها بعنوان گواه و آزمایش نیز بصورت تصادفی انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه خود- راهبری فیشر با 41 گویه و پایایی 82/0و آزمون پیشرفت تحصیلی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، میانگین و انحراف معیار و از آمار استنباطی تحلیل واریانس یکطرفه و تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین نمرات خود- راهبری دانش آموزان گروه های گوناگون تفاوت معنی داری وجود داشت (p<0/05). هم چنین بین مقدار یادگیری دانش آموزان گروه های گوناگون تفاوت معنی داری وجود داشت (p<0/05)، ولی بین مقدار یادداری دانش آموزان گروه های گوناگون، تفاوت معنی دار نبود.

این اقدام پژوهی یک استراتژی کلاس درس و مداخله برای تقویت استقلال در یادگیری دانش آموزان بزرگسال بازمانده ازتحصیل را بررسی می کند . همچنین مشکلات استقلال در یادگیری از طریق استفاده از ابزارهای آموزشی و پیگیری مداوم توسط معلمانی که به دنبال انتقال بیش از حد معلومات هستند را مورد بررسی قرار می دهد . این اقدام پژوهی شامل سه مرحله است :مرحله اول شامل شناخت نیازهای دانش آموزان ، شناسایی اهداف و طراحی منابع و ابزارهای ضروری است . مرحله دوم شامل استفاده از منابع و به کارگیری راهبردها و مرحله سوم شامل ارزیابی و تجزیه تحلیل نتایج برای تعیین اقدامات آینده است . نتایج حاکی از آن است که معلمان می توانند یک محیط کلاسی تسهیل کننده ایجاد کنند و با قرار دادن ساختارهایی برای راهنمایی دانش آموزان در درسهایشان از دانش آموزان مستقل ، خودراهبر و مستقل حمایت کنند .

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی خود راهبری به شیوه آنلاین بر بهبود کارآفرینی اجتماعی دانش-آموزان پایه سوم ابتدایی شهر ساری بود. این پژوهش کاربردی، روش گردآوری داده ها میدانی و از نظر روش اجرا غیر توصیفی از نوع نیمه آزمایشی با طرح (پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل) بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه سوم ابتدایی در سال تحصیلی 1402-1401 به تعداد 4500 نفر بودند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 57 نفر (دو گروه 28 و 29 نفره آزمایش و گواه) به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. گروه آزمایش 16 جلسه 90 دقیقه ای آموزش خود راهبردی به شیوه آنلاین دریافت کرد، اما گروه گواه هیچ گونه برنامه آموزشی دریافت نکرد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه استاندارد کارآفرینی اجتماعی عباس عرب (1390) بود. روایی این پرسش نامه ها توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت، پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ (89/0 صدم) محاسبه گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از بخش توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (کولموگروف اسمیرنوف، کوواریانس چندمتغیره و تک متغیره) با استفاده از نرم افزار SPSS25 انجام شد. نتایج نشان داد که آموزش خود راهبردی به شیوه آنلاین بر بهبود کارآفرینی اجتماعی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی شهر ساری تأثیر دارد.