درخت حوزه‌های تخصصی

علوم انسانی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی علوم انسانی بومی سازی علوم انسانی تعامل علوم انسانی با حوزه فرهنگ چشم انداز آینده روش شناسی علوم انسانی و طبیعی علوم انسانی در کشورهای منطقه و جهان غرب علوم انسانی و مفاهیم مرتبط نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۰۱ تا ۶۲۰ مورد از کل ۲٬۸۵۶ مورد.
۶۰۱.

ارزشیابی میزان اثربخشی طرح نماز کلید بهشت در سازمان نهضت سواد آموزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 165 - 197

کلیدواژه‌ها: نهضت سوادآموزی آموزش نماز کلید بهشت ارزیابی اثربخشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۲۱۷
پژوهش حاضر از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از نظر روش از نوع آمیخته اکتشافی است که به شیوه علی- مقایسه ای انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. اطمینان از روایی ابزار (صوری و محتوایی) با استفاده از تکنیک دلفی تأمین شد. جامعه آماری شامل صاحب نظران و کارشناسان سازمان سوادآموزی، کارشناسان ادارات کل آموزش و پرورش، کارشناسان ستاد اقامه نماز، آموزش دهنده ها و سوادآموزان کشور بودند. از روش نمونه گیری هدفمند تا سطح اشباع نظری داده ها و از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شد. حجم نمونه با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه گرجسی و مورگان در گروه آموزش دهندگان 357 نفر و سوادآموزان 381 نفر به دست آمد. تحلیل محتوای مصاحبه ها به شکل تئوریک انجام گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفت. سطح معنی داری آزمون T در هر دو گروه سوادآموز و آموزش دهنده کمتر از 05/0 بود، لذا برابری میانگین نمونه آماری تحقیق با عدد 2 (به معنی متوسط ) یعنی  رد و فرض مقابل  تایید شد. نتیجه اینکه فرضیه  در هر دو گروه مورد مطالعه مورد پذیرش واقع گردید. مشارکت کنندگان در پژوهش دوره آموزش عملی نماز را عالی ارزیابی نمودند. بر این اساس، پیشنهاد می شود دوره های آموزشی مشابه در خصوص موضوعاتی که در زندگی فردی و اجتماعی آنان موثر است، اجرا شود.
۶۰۲.

تأثیر دعا در استخراج گزاره های معرفتی (بررسی موردی: هستی شناسی و خداشناسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۰) 150 - 133

کلیدواژه‌ها: معارف دعا هستی شناسی خداشناسی مُبدئ مُعید خلق و امر نظریه صدور (فیض)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۸۸
هدف : هدف از انجام این پژوهش، استخراج گزاره های هستی شناسی و خداشناسی ادعیه و مقایسه آن با مبانی فلسفی، از جمله نظریه صدور بود. روش: پژوهش اسنادی کتابخانه ای حاضر، محتوای بیش از 20 دعا را تحلیل کیفی کرده است. یافته ها: گزاره های کلیدی مستخرج از ادعیه عبارتند از: 1. خدای مُبدئ و مُعید، 2. خدای مُبدِع، 3.خداوند ازلی، مخلوقات حادث زمان مند و مکان مند و 4. عدم سنخیت خالق و مخلوق. در مقام مقایسه، در دعا خداوند به عنوان مُبدئ (آغازدهنده)، ولی در نظریه صدور به عنوان مبدء (آغاز) و مصدر معرفی شده است. همچنین خداوند مُبدِع در ادعیه، بدون الگو و مایه و بر اساس اراده و فاعلیت امری(خلق لامن شئ) موجودات را ابداع کرده است؛ در حالی که در نظریه صدور، خداوند به عنوان مبدء و مفیض، بر اساس حتمیت و نه بالاراده، تنها افاضه فیض کرده است. در ادعیه، خداوند، ازلی و موجودات، حادث زمان مند و مکان مند معرفی شده اند؛ اما در نظریه فیض، بر اساس عین ربط بودن معلول به علت، ازلیت به عالم سریان داده شده است. همچنین، اساس نظریه صدور که بر سنخیت مبتنی شده، در ادعیه رد شده است. نتیجه گیری: مبانی هستی شناسی و خداشناسی مستخرج از ادعیه، در تقابل با مبانی فلسفی، به ویژه نظریه صدور واقع شده اند.
۶۰۳.

تحلیل انتقادی عوامل شکل گیری نظریه تفسیر ادبی امین خولی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۹۲) 671 - 694

کلیدواژه‌ها: امین خولی عوامل شکل گیری نقد تفسیر ادبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۱۶۵
هدف: هدف این مقاله، واکاوی عوامل شکل گیری نظریه تفسیر ادبی امین خولی، نواندیش مصری بود. وی، قرآن را متنی ادبی و در عین حال وحیانی و مقدس می دانست که باید همانند متون ادبی انسانی فهم شود. او هدفِ نزول قرآن را هدایت و هدفِ تفسیر را فهم ادبی و آن را مقدّم بر تمامی فهم ها معرفی کرد. این شیوه موجب شد وی میان قرآن پژوهان مصری و ایرانی، طرفداران و منتقدانی داشته باشد. نواندیشان، وی را متعصب به سنّت می دانند و سنّتیان، وی را به نواندیشی و سنّت گریزی متهم می کنند. این چالش، ضرورت بررسی عوامل شکل گیری این نظریه را روشن کرد. روش: مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد انتقادی، عوامل پیدایش نظریه امین خولی را بررسی کرد. یافته ها: خولی تحت تأثیر ویژگی های شخصیتی، جنبش ادبی مصر و رومانتیسیسم عربی، با الهام از آرای عبده و طه حسین، از مطالعات زبان شناسی غربی و پژوهشهای عهدینی بهره گرفته و در طراحی نظریه تفسیر ادبی، با در نظر داشتن آثار جاحظ، جرجانی و شاطبی، ریشه این نظریه را در اندیشه متقدمان نشان داده است. نتیجه گیری: شناسایی عوامل شکل گیری این نظریه و بعضاً بیان اشکالات مرتبط با آن، موجب شد زمینه برای نقد علمی و منصفانه میسّر شود.
۶۰۴.

تدبیر و انتظام ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۷ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲۵ 77 - 97

کلیدواژه‌ها: تدبیر تدبر ربوبیت انتظام امنیت پلیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۴
تدبیر در اصطلاح به معنی قرار دادن چیزی پشت سَرِ چیز دیگر با تنظیم خاص برای رسیدن به هدف معین است و در آیات و روایات، درخصوص فعل حکیمانه خداوند در خلق نظام هستی به کار رفته است. خداوند علاوه بر اینکه خالق، هستی بخش و پدیدآورنده تمام موجودات عالم است، مدیر عالم هستی است و تدبیر عالم هستی را نیز انجام می دهد و اینکه خداوند، خود، هستی را عطا فرموده است و خود نیز مدیریت آن را برعهده دارد، جلوه ای از رحمت الهی است. از سوی دیگر، تمام قوانین عقلی حاکم بر جوامع انسانی، از حقایق خارجی گرفته شده است؛ یعنی از نظامی که در عالم برقرار است و این نظام نیز همان تدبیر خداوند است و از آنجا که پلیس در جامعه، به نوعی مدبر امور نظم و امنیت است، ترجمان صفت تدبیر محسوب می شود. بر این اساس، مقاله حاضر با هدف تبیین ارتباط تدبیر با عملکرد پلیس نگاشته شده است و بر این فرضیه استوار است که اعمال قانون با هدف کسب رضایتمندی مردم، مستلزم تدبیر مأموران می باشد که مهم ترین رکن آن، اخلاق محوری است و از آنجا که پلیس مظهر حاکمیت است، به منظور برقراری امنیت و نظم، باید از اقتدار لازم برخوردار باشد، اما این اقتدار به معنای ایجاد اقتدار مطلوب است که منظور از آن، قاطعیت در کنار عدالت، مروت و ترحم است؛ همان گونه که ذات مقدس پروردگار در عین آنکه "رحمان" و "رحیم" است، صاحب "عذاب الیم" نیز می باشد.واژگان کلیدی: تدبیر، تدبّر، ربوبیت، انتظام، امنیت، پلیس
۶۰۵.

دانشگاه در تراز جمهوری اسلامی ایران در سپهر اندیشه امامین انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۷ بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 27 - 52

کلیدواژه‌ها: تولید علم مرجعیت علمی دانشگاه امام خمینی (ره) امام خامنه ای (مدظله العالی)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۶۹
دانشگاه به عنوان طلایه دار فرهنگ و اندیشه و به دلیل نقش برجسته ای که در تربیت نیروی انسانی متخصص برعهده دارد، از ارج و احترام والایی برخوردار می باشد و از آنجا که علم، یکی از اصلی ترین ابزارهای توسعه، پیشرفت و اقتدار ملی کشور محسوب می گردد و یکی از خاستگاه های آن نیز دانشگاه می باشد، از این رو، نهاد دانشگاه همواره موردتوجه مردم و مسئولین بوده است. بر این اساس، مقاله حاضر درصدد پاسخ گویی به این سوال اصلی است که دانشگاه در تراز جمهوری اسلامی ایران در سپهر اندیشه امامین انقلاب اسلامی چگونه باید باشد؟ تحقیق پیش رو، از نظر هدف، کاربردی و از جنبه ماهیت، آمیخته است و با استفاده از روش تحلیل مضمون(تماتیک) کلیه بیانات و مکتوبات امام خمینی(ره) از سال 1357 تا 1368 و امام خامنه ای(مدظله العالی) از سال 1368 تاکنون را به شیوه تمام شمار مورد مطالعه قرار داده است. یافته های تحقیق پس از اِعمال نظر جامعه خبرگان شناسایی شد و شامل 172 مضمون پایه اولیه، 50 مضمون پایه ثانویه، 17 مضمون سازمان دهنده(6 مورد مشترک بین فرمایشات امام و رهبری) و 1 مضمون فراگیر است. بر اساس نتایج تحقیق، مهم ترین انتظارات و مطالبات ولی فقیه از دانشگاه برای اینکه در تراز جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد، عبارت است از: استقلال فکری، استکبارستیزی، اسلامی شدن، آرمان خواهی، وحدت با حوزه، امیدآفرینی، خدمت به کشور و اسلام، شکوفایی استعدادها، تحول آفرینی، کسب مرجعیت علمی و شکل گیری تمدن نوین اسلامی. 
۶۰۶.

بررسی عوامل مؤثر بر تصمیم دانشجویان به تغییر رشته در دوره کارشناسی ارشد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۹ 61 - 83

کلیدواژه‌ها: انتخاب رشته تحصیلات تکمیلی رویکرد ترکیبی علوم انسانی تغییر رشته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۸۶
هدف: شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر تغییر رشته دانشجویان در دوره کارشناسی ارشد به یکی از رشته های گروه علوم انسانی.روش پژوهش: تحقیق از نوع پسا رویدادی و با رویکرد ترکیبی اجرا شده است. در بخش کیفی تحقیق، با 12 تن از استادان، معاونین و دانشجویان تغییر رشته داده در دانشگاه تربیت مدرس، مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام و اشباع نظری داده ها حاصل شده است. جهت استخراج عوامل از روشهای کدگذاری باز و محوری استفاده شده است. در بخش کمی تحقیق، جامعه آماری عبارت بوده است از تمامی دانشجویانی که با داشتن مدرک کارشناسی در یکی از رشته های گروه های تحصیلی غیر علوم انسانی، در دوره کارشناسی ارشد در سال تحصیلی 98-97 اقدام به تغییر رشته نموده اند. در این مرحله 80 نفر از این گونه دانشجویان به عنوان نمونه انتخاب شده و به پرسش نامه طراحی شده حاصل از نتایج بخش کیفی پاسخ دادند.یافته ها: 54 مفهوم اولیه و 7 دسته عامل، با عناوین علمی، فردی، شغلی، اقتصادی، تحصیلی، اجتماعی و سازمانی شناسایی شدند. گروه سنی، گروه تحصیلی، نوع دانشگاه و میانگین نمرات دانشجویان در دوره کارشناسی، فاصله زمانی بین دو دوره تحصیلی و وضعیت اشتغال، از جمله ویژگی های فردی دانشجویان هستند که در تغییر رشته آنها در دوره کارشناسی ارشد مؤثر بوده اند.نتیجه گیری: افرادی که تغییر رشته می دهند، به دنبال نیل به اهداف و آرمان های فردی و جمعی خود هستند؛ آرمان ها و اهدافی که در بستر رشته قبلی محقق نشده اند.
۶۰۷.

امکان تولید علم دینی از منظر علامه مصباح یزدی و دکتر علی پایا

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 75 - 88

کلیدواژه‌ها: علوم انسانی تولید علم علم دینی علامه مصباح یزدی دکتر پایا تکنولوژی دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۳۷
بنیادی ترین پرسشی که پیش از استخراج علوم انسانی (مانند علوم تربیتی و روان شناسی) از منابع اسلامی مطرح می شود، امکان یا عدم امکان تولید علم دینی است. مقاله حاضر با هدف بازخوانی نظریه علم دینی علامه مصباح یزدی به عنوان قائل به امکان و دکتر علی پایا به عنوان قائل به عدم امکان و مقایسه آراء ایشان با رویکرد تربیتی نگاشته شده است. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی و با شیوه کتابخانه ای انجام شده است. منابع استفاده شده فلسفی و تربیتی هستند. این نوشتار در پنج محور مفهوم شناسی واژه علم و دین، تعریف علم دینی، بررسی امکان و عدم امکان علم دینی از نگاه آیت الله مصباح یزدی و دکتر پایا، تکنولوژی دینی، و در محور آخر به بررسی آراء پرداخته است. مطابق یافته ها و پس از مقایسه آراء، تولید علوم انسانی ازجمله علوم تربیتی بر پایه دین امکان پذیر است؛ زیرا ازیک سو گزاره های ارزشی مانند گزاره های واقع نما و مطابق با شأنیت علم، کاشف حقیقت هستند و از سوی دیگر، دین منبعی برای آموزه های ارزشی و تربیتی است.
۶۰۸.

بررسی تطبیقی تعریف انسان در مکتب اسلام از دیدگاه شهید مطهری و مکتب اگزیستانسیالیسم بر مبنای اندیشه ژان پل سارتر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۹۲) 557 - 578

کلیدواژه‌ها: مطهری سارتر تعریف انسان انسان شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۸۴
هدف: هدف این نوشتار، تحلیل و مقایسه تعریف انسان از دیدگاه ژان پل سارتر و استاد مطهری بود. روش: اطلاعات این پژوهشِ بنیادی به روش کتابخانه ای گردآوری و به شیوه توصیفی- تحلیلی پردازش شده است. یافته ها: ژان پل سارتر ضمن مخالفت با تعریف سنّتی از انسان، با نگرشی متمایز به هستیِ انسان نسبت به موجودات دیگر، با بنیان نهادن اصل تقدّم وجود بر ماهیت، طبیعت کلّی و ازلی برای انسان را نفی و آن را موجودی «در حال شدن» معرّفی کرده است. استاد مطهری انسان را موجودی دو بعدی و واجد سرشت و فطرت الهی تعریف کرده که قانون خلقت در پرتو آزادی و اختیار، قلم ترسیم سرنوشت را به دست خودِ او داده است. موجودی بالقوّه که حضیض حیوانیت و تعالی انسانیت، دو سوی ماهیت بالفعل او را تشکیل داده و دسترسی به هر یک، مرهون تصمیماتی است که فرد در زندگی خویش اتخاذ می کند. نتیجه: در اثنای تحلیل دو رویکرد، محرز شد که با وجود اشتراکات بین دو دیدگاه، همچون: تعریف انسان به شدن و تکیه بر عمل و تأکید بر اصل سازندگی، وجوه تمایزی همچون: نفی طبیعت مشترک بشری، نفی واجب الوجود و... نیز مشهود است. تعریف اگزیستانسیالیسمی سارتر شاید نوعی تعالی در بر داشته باشد، اما به اومانیسم می انجامد؛ در حالی که آنچه استاد مطهری با تکیه بر آموزه های وحیانی ارائه کرده، به طریق اعتدال نزدیک تر و از افراط و تفریط در امان است. از این رو، مشخص شد آنچه از عقلِ متّصل به وحی برخاسته است، ارجح و در بر دارنده تمام جنبه های انسانی و به طریق سعادت نزدیک تر است.
۶۰۹.

ارزیابی نتایج آزمون های تستی و تشریحی حضوری و مجازی در شرایط کرونا و قبل از آن(مطالعه موردی دانشگاه جامع علمی کاربردی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۹ 137 - 151

کلیدواژه‌ها: دانشگاه جامع علمی کاربردی آزمون متمرکز داده کاوی کیفیت آموزشی همه گیری ویروس کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۸۷
هدف: همه گیری کووید ۱۹ تاثیر زیادی بر جامعه گذاشت و بسیاری از مشاغل و فعالیت های جامعه بشری را دستخوش تغییراتی کرد. این تغییرات در حوزه آموزش های مدارس و دانشگاه ها نیز اتفاق افتاد. آموزش ها از حضوری به آموزش های  مجازی تغییر پیدا کرد. در بعضی از نیم سال ها، آزمون ها نیز از حضوری به آزمون های مجازی تغییر پیدا کردند. در این پژوهش وضعیت نمرات و کیفیت طراحی سوالات به تفکیک دروس و استان ها در آزمون های تستی و تشریحی در شرایط کرونا و قبل از آن مورد بررسی قرار گرفتند.روش پژوهش: به این منظور از داده کاوی و تحلیل میانگین و واریانس نمرات دانشجویان در دروس در نیمسال های مختلف و از نتایج مصاحبه با مدرسان و مدیران مراکز آموزش علمی کاربردی استفاده شد.یافته ها: نتایج این پژوهش شاخصی برای مقایسه عملکرد استآن ها و مراکز آموزش علمی کاربردی در اختیار مدیران ارشد دانشگاه جامع علمی کاربردی قرار داد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد در نیم سال های ابتدایی آزمون های مجازی به واسطه کرونا با توجه به اینکه مدرسان آشنایی کافی با طراحی سوال به شیوه مجازی نداشته اند، کیفیت آزمون ها پایین تر بوده است ولی این کیفیت به تدریج بهبود یافته است. کیفیت طراحی سوالات در آزمون های تستی در زمان کرونا و آزمون های مجازی با قبل از آن تفاوت معناداری نداشته است.دانشگاه جامع علمی کاربردی، آزمون متمرکز، داده کاوی، کیفیت آموزشی، همه گیری ویروس کرونا.
۶۱۰.

ملاحظاتِ نیل به مسئله تِزپاسخ (تقسیم کاری پژوهشی برای جامعه دانشجویی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶۰ 107 - 130

کلیدواژه‌ها: تولید علم مسئله تز روش دانشجو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۹۳
هدف: این پژوهش با مباحثی در حوزه «روش شناسی علم» آغاز؛ و سپس با طرح موضوعاتی در حیطه «معرفت شناسی علم» پی گرفته می شود و در نهایت نیز سعی دارد با تکیه بر آنها تقسیم کاری پژوهشی برای دانشجویان مقاطع تحصیلی مختلف ارائه دهد. مخاطب این تحقیق اگرچه دانشجویان رشته علوم اجتماعی اند؛ ولی برای سایر رشته های علوم انسانی نیز موضوعیت دارد. ما با اذعان به اینکه قسمی از پژوهش های دانشجویان داخلیْ از نوع بکرِ آن به حساب می آید؛ در عین حالْ بر این نظر نیز هستیم که بخش اعظمی از آنها در چارچوب یک کار علمی –در معنایی که مد نظر این مقاله است– قرار ندارد. دلیل این انحراف از معیارهای علمی بودن را نیز به عدم توانایی آنها در رسیدن به «مسئله مورد انتظار» می دانیم.مبنای نظری: تحقیق حاضر از نوع داده بنیاد بوده و به همین سبب نیز فاقد چارچوب نظریِ مشخصی است؛ با این حالْ ایده اصلیِ آنْ که تقسیم کار پیشنهادی مان بر آن بنا شده، از آرای رندل کالینز در باب «اجتماع علمی» (تعامل نیابتی) نشئت گرفته است.روش: تقسیم کار پیشنهادیِ این مقاله، حاصلی از «مرور نظام مندِ» 51 مقاله علمی پژوهشی بوده که مشخصاً توسط دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری و در بین سال های 1395 تا 1400 نگاشته شده اند. بخش «طرح مسئله حجاب» نیز در چارچوب تقسیم کار پیشنهادیِ مذکور؛ و در خلال مرور نظام مند پژوهش های پیشینی که در خصوص حجاب صورت پذیرفته اند؛ فرموله شده است.  نتایج: با طرح هفت نوع فرایند رسیدن به مسئله؛  نشان داده ایم که هر یک برای دانشجویان کدامیک از مقاطع تحصیلی سه گانه مناسب است.
۶۱۱.

بیانیه گام دوم انقلاب و نقش راهبردی ناجا در عرصه عزت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۷ بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 5 - 25

کلیدواژه‌ها: بیانیه گام دوم تمدن اسلامی عزت ملی روابط خارجی مرزبندی با دشمن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۹۹
بیانیه گام دوم انقلاب که توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه ۱۳۹۷ منتشر و ابلاغ گردید، سندی نوین و عمیق برای تعیین چشم انداز چهل ساله آینده ایران اسلامی است. یکی از محورهای مهم این سند، محور عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن است که ششمین توصیه از هفت توصیه در بیانیه گام دوم را برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی، شامل می گردد. به دلیل اهمیت یکپارچگی در سیاستگذاری های کلان جمهوری اسلامی برای دستیابی به اهداف این سند، ضروری است که تمام دستگاه های اجرایی، سیاست های خود را بر مبنای این سند بازتعریف نمایند؛ بدین منظور، این پژوهش با ترسیم هدف خود مبنی بر بررسی و احصای نقش ناجا در محور مذکور، به دنبال پاسخ به این سوال است که «دستاوردها و الزامات ناجا در محور عزت ملی و روابط خارجی و مرزبندی با دشمن کدامند؟» و جهت تحقق این امر، در مرحله نخست، با رویکرد کیفی به تحلیل محتوای محور عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن با استفاده از مفاهیم نظری مستخرج از بیانات و سخنرانی های رهبر معظم انقلاب پرداخته شد و گزاره های مرتبط از این بیانات استخراج گردید و در مرحله دوم، با رویکرد کمی و روش اکتشافی با طراحی پرسش نامه و ارتباط سنجی بین ابعاد و مولفه های تحقیق با کاربست شیوه جمع آوری اطلاعات از طریق توزیع پرسش نامه بین 91 نفر از نخبگان حوزه نظم و امنیت، به تبیین روابط بین گزاره های مستخرج در نیروی انتظامی در سه دوره زمانی گذشته، حال و آینده حول این محور پرداخته شد و درنهایت، دستاوردها و الزامات حاصل در این محور از طریق ناجا معرفی گردید.
۶۱۲.

مؤلفه های اندیشه امام خامنه ای در تحقق پدافند غیرعامل در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۷ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 81 - 104

کلیدواژه‌ها: پدافند سایبری فضای مجازی دفاع ملی پدیدارشناسی امام خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف پژوهش حاضر، شناسایی مؤلفه ها و ابعاد اندیشه های امام خامنه ای(مدظله العالی) برای تحقق پدافند غیرعامل در فضای مجازی است. نظر به اهمیت فضای مجازی و نقش ویژه آن به عنوان فناوری پیش ران در حوزه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور و نیز لزوم مدیریت فضای مجازی برای جلوگیری از نفوذ و سوءاستفاده دشمنان و مقابله با تهاجمات و کاهش آسیب های احتمالی، ارائه الگویی به منظور مواجهه با آسیب ها و تهدیدهای فضای مجازی امری ضروری به نظر می رسد. در این بین، ضرورت، اصول، مفاهیم و شیوه های پدافند سایبری به کرات توسط مقام معظم رهبری به صورت مبسوط مورد تأکید قرار گرفته است. در تحقیق حاضر، در ابتدا، ابعاد و مؤلفه های پدافند سایبری شناسایی و اولویت بندی گردید و در ادامه، کوشیده شد تا با تحلیل مضمون فرمایشات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به ارائه الگویی برای پدافند سایبری در عرصه های جنگ نرم و فضای مجازی پرداخته شود؛ بنابراین، روش انجام پژوهش شیوه کیفی پدیدار شناختی است. جامعه آماری پژوهش شامل یک گروه 800 نفری از خبرگان(اساتید و اعضای هیئت علمی)، مدرسان، مدیران، کارکنان، متخصصان و دانشجویان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، دفاع سایبری و جنگ در فضای مجازی است. از بین این افراد به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از رابطه کوکران در جامعه محدود، نمونه آماری به تعداد 29 نفر به طور هدفمند برای مصاحبه عمیق انتخاب شدند. روایی یافته های مطالعه با استفاده از روش های تطبیقی تضمین گردید و برای تجزیه وتحلیل داده ها از شیوه های کدگذاری باز و محوری بهره گرفته شد و بدین ترتیب، 52 گزاره مفهومی اولیه با 9 مقوله فرعی و 5 گزاره مقوله ای تأثیرگذار بر پدافند سایبری از منظر امام خامنه ای(مدظله العالی) در قالب عوامل علی، زمینه ای و شرایط محیطی شناسایی و روابط بین آنها در چارچوب الگوی ساختاری ترسیم و ارائه گردید. 
۶۱۳.

بررسی وضعیت موجود ماهیت عناصر ده گانه برنامه درسی دروس معارف اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۹۳) 881 - 898

کلیدواژه‌ها: دروس معارف اسلامی برنامه درسی عناصر وضعیت موجود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۹۰
هدف: هدف پژوهش بررسی وضعیت موجود ماهیت عناصر ده گانه برنامه درسی معارف اسلامی از دیدگاه دانشجویان و استادان دروس معارف اسلامی بود. روش: رویکرد پژوهش کمی بود. پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ روش توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان نیمسال هشتم مقطع کارشناسی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور و استادان دروس معارف اسلامی بودند. حجم نمونه دانشجویان بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای و جدول برآورد حجم نمونه کرجسی و مورگان با اعمال ضریب یک و نیم 535 نفر و حجم نمونه استادان 214 نفر بودند. ابزار اندازه گیری دو پرسشنامه محقق ساخته دانشجویان و اساتید بود. برای محاسبه روایی محتوایی ابزارها از روش CVR یا ضریب لاوشه استفاده شد و میزان روایی ابزارها به ترتیب 89/0 و 78/0 محاسبه شد و برای محاسبه پایایی ابزارها از آزمون الفای کرونباخ استفاده شد و میزان پایایی ابزارها به ترتیب 86/0 و 81/0 محاسبه شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی شامل فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و آزمون نرمال بودن توزیع داده ها (کالموگروف-اسمیرونف) و آزمون t تک گروهی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد از دیدگاه دانشجویان و استادان وضعیت موجود ماهیت عناصر ده گانه برنامه درسی پایین تر از حد متوسط و در حد خیلی ضعیف بود. نتیجه گیری: با شناسایی وضعیت موجود همه عناصر برنامه درسی ضمن به دست آوردن تصویری واقع بینانه از گذشته و حال، می توان وضعیت مطلوب عناصر برنامه درسی را در آینده ترسیم نمود.
۶۱۴.

الگوی تحلیل داده های راهبردی در شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۷ بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 83 - 104

کلیدواژه‌ها: شبکه اجتماعی توییتر متن کاوی پلیس فتا تحلیل راهبردی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۲۸
امروزه، اینترنت با ایجاد و توسعه پلتفرم های ارتباطی جهانی توانسته است نقش اساسی و راهبردی را در حکمرانی فضای مجازی بازی کند و یکی از این فضا ها که مخاطبان زیادی را جذب نموده است، شبکه های اجتماعی است. این شبکه ها، فضایی ایجاد کرده اند که کاربران می توانند محدودیت ها و موانع فضای واقعی زندگی خود را جبران کرده و از فرصتی که برای تعاملات، ارتباطات و انتقال پیام آنها فراهم شده است، به خوبی بهره ببرند؛ از این رو، توانایی تحلیل شبکه های اجتماعی در مقیاس وسیع، یک توانمندی خاص فنی است که هر سازمان به تناسب مأموریت خود باید آن را پیاده سازی کند. در حوزه اقدامات پلیس نیز برای آنکه ساختار مدیریتی پلیس بتواند تأثیر اقدامات خود را بر افکار عمومی بسنجد، باید از نظر عموم جامعه آگاه شود؛ بنابراین، در این پژوهش، به منظور نشان دادن چگونگی تحلیل داده های راهبردی شبکه های اجتماعی، الگوی جمع آوری و پردازش داده ها ترسیم شده است و به منظور تبدیل الگوی انتزاعی ذهنی به الگوی کاربردی ملموس، با استفاده از تحلیل محتوا و متن کاوی به بررسی دیدگاه کاربران ایرانی در توییتر نسبت به پلیس فتا پرداخته شده است. درمجموع، پس از حذف توییت های اضافی، تعداد 39000 نمونه برای متن کاوی استفاده شدند. به منظور تحلیل توییت ها، نمونه ها بر اساس دیدگاه کاربران انجام پذیرفت. مدت زمان تحلیل اطلاعات در یک بازه زمانی 3 ساله(1397 تا 1400) انجام شد و در طی تشریح مطالب، به ساختار داده کاوی و تحلیل متن اشاره شد تا تمایز و تشابه الگوهای تحلیلی درک شود.
۶۱۵.

بررسی تأثیر آموزش محتوای درس انسان در اسلام بر سلامت معنوی دانشجویان دختر دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 1112 - 1095

کلیدواژه‌ها: درس انسان در اسلام سلامت معنوی سلامت وجودی سلامت مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۸۰
هدف: این تحقیق به منظور بررسی تأثیرآموزش محتوای درس انسان در اسلام بر سلامت معنوی دانشجویان دختر دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان انجام شد. روش : روش تحقیق، شبه آزمایشی بود. برای دسترسی به اهداف، از طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه استفاده شد. جامعه آماری شامل دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه ولی عصر رفسنجان در نیمسال دوم 400-1399 بود. نمونه انتخاب شده به پرسشنامه سلامت معنوی(SWBS) پاسخ دادند. سپس با در نظر گرفتن نمره بین 97-67(سلامت معنوی متوسط رو به بالا)درآزمون اولیه و با استفاده از روش انتخاب به شیوه تصادفی ساده، 40 نفر انتخاب و به دو گروه 20 نفره تقسیم شدند. یک گروه مورد آموزش قرار گرفتند. پس از 16 جلسه آموزش درس انسان در اسلام، مجدداً آزمون گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها : بین نتایج پیش آزمون و پس آزمون به لحاظ میانگین نمرات خرده مقیاسهای سلامت معنوی و در نهایت سلامت معنوی، قبل و بعد از آموزش تفاوت معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری : محتوای انتخاب شده از عوامل مؤثر بر تقویت سلامت معنوی نبود و نتوانست تغییر معناداری را در خرده مقیاسهای آن ایجاد کند. لذا توصیه می شود نسبت به بازبینی محتوا، تغییر شیوه آموزش و انجام پژوهش در سایر دانشگاهها اقدام شود.
۶۱۶.

فرمهای پروپوزال و تولید علوم انسانی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۸) 842 - 829

کلیدواژه‌ها: فرمهای پروپوزال تحقیقات بنیادی مبانی فلسفی نظریه پردازی تولید علوم انسانی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۸۲
هدف: از انجام این پژوهش، نقد و بررسی جایگاه و نقش فرمهای پروپوزال مقطع تحصیلی دکتری رشته های علوم انسانی در تولید علوم انسانی اسلامی بود. روش: روش در این پژوهش از جنبه کلی، تعقّلی؛ از ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف، ﺑﻨیﺎدی؛ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺎﻫیﺖ، توصیفی- ﺗﺤﻠیﻠی و از ﻟﺤﺎظ ﺷیﻮه ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت، از ﻧﻮع اسنادی کﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای بود. یافته ها: 1. تفاوت تحقیقات بنیادی و روش داده بنیاد؛ 2. مبانی فلسفی، مهم ترین مدخل ورود ارزشها، هنجارها و فرهنگ بومی به نظریه ها می باشند؛ 3. انتخاب روش تحقیق، به پیش فرضهای محقق درباره روش شناسی برمی گردد؛ 4. روش در تحقیقات بنیادین، مقدّم بر نظریه است؛ 5. عوامل اصلی در گزینش روش عبارتند از: مسئله و موضوع تحقیق، هدف از تحقیق و مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی، ارزش شناسی و روش شناسی. نتیجه گیری: اولاً، فرمهای پروپوزال کنونی، نقشه راهی اند که نه تنها راهنمای دانشجویان به یکی از رویکردهای تأسیسی و اجتهادی معطوف به تولید علم در چارچوب اندیشه های اسلامی نیستند، بلکه اصولاً دانشجویان را در مسیری مخالف تولید علم و نظریه پردازی راهبری می کنند. ثانیاً، در روش تحقیق بنیادین، پیش فرضها درباره مبانی، جایگاه محوری دارند و باید در فرمهای پروپوزال، این مبانی لحاظ شوند.
۶۱۷.

ارائه الگوی قرآنی تغییر درونی مطلوب در انسان به روش نظریه پردازی داده بنیاد متنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 1216 - 1201

کلیدواژه‌ها: تغییر درونی مطلوب الگوی قرآنی روش داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۱۰۳
هدف: این پژوهش با هدف ارائه الگوی قرآنی تغییر درونی مطلوب در انسان انجام شد . روش : روش پژوهش، نظریه پردازی داده بنیاد متنی بود. یافته ها و نتایج : در الگوی قرآنی به دست آمده تغییر درونی مطلوب، عوامل علّی عبارتند از: هدایتگر دانستن قرآن، عقل ورزی، اطاعت از خدا و پیامبران، ایمان و عمل صالح و مسئولیت عاملیت خویش. مسئولیت تغییر درونی مطلوب در شرایط زمینه ای خاصی همچون: انجام فرایض و مستحبات توسط انسان، پناه بردن به خدا، داشتن فضایل اخلاقی، سعه وجودی، بیداری فطرت، وجود رهبران صالح در جامعه، و مسئولیت پذیری خود رخ می دهد. شرایط عام و تعدیل کننده و تشدیدکننده مسئولیت انسان در ایجاد تغییر درونی مطلوب در خود، شامل مسئولیت آگاهی یافتن و غفلت زدایی، تبختر و جانبداری غیر منطقی، همنشینی با نااهل، مادی گرایی، قلب مریض و قساوت قلب، تبعیت از هوای نفس و ظلم به خود، عصیان و سرکشی است. انسان مسئولیتش را برای ایجاد تغییر درونی مطلوب با انجام اعمال و راهبردهایی نظیر پندپذیری برای اصلاح رویّه زندگی و امید به وعده ها، جستجوی الگو، عبرت گیری و درس آموزی، تعمیق آگاهی، مجاهده، مسئولیت رشد و تحول دائمی خود را آشکار می کند که اینها پیامدهای نیکویی شامل بهره مندی از امداد الهی، سیر تکاملی انسان، نیل به فوز و سعادت، سکینه و آرامش یافتن، پیوند انسان با حق و نیل به حیات طیبه را در پی دارند.
۶۱۸.

امنیت روانی در قرآن کریم؛ از تأثیر اجتماعی تا تضمین مدنی جزایی در فقه امامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۶ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 153 - 172

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم امنیت روانی فقه امامیه تضمین مدنی تضمین کیفری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۹۶
امنیت دارایی ارزشمند جوامع انسانی است. گسترش جوامع، پیچیده شدن مناسبات انسانی و محدودیت منابع در کنار پدیدار شدن استعمار، استثمار و قدرت طلبی های خودکامگان در دهه های اخیر، زمینه های انحطاط امنیتی را فراهم آورده و ضرورت توجه به مقوله امنیت را مضاعف ساخته است. دین اسلام کامل ترین دین در میان ادیان بشری است و از آنجا که یکی از مأموریت های اساسی فقه، تنظیم روابط اجتماعی بر مبنای احکام شرعی است، نحوه تضمین حق مشروعیت امنیت در آن به طور جدی موردتوجه قرار گرفته است. در این نوشتار، با استفاده از روش تحلیل اسناد کتابخانه ای و با تکیه بر داده های حاصل از تفاسیر و پژوهش های موجود، از میان اقسام امنیت، امنیت روانی مورد واکاوی قرار گرفته است. به همین منظور، ابتدا امنیت روانی در قرآن از جهت زمینه های اقتضایی شکل گیری و بازتحلیل آن به عنوان عامل مؤثر اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفت و در ادامه، کیفیت تضمین آن با استفاده از روش های مدنی و کیفری در فقه امامیه تبیین گردید و وجوه اخروی تضمین امنیت روانی نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحقیق بیانگر دلالت آیات قرآن بر مشروعیت حق امنیت روانی با معرفی "ایمان" به عنوان مرجع امنیت روانی و تضمین آن در پرتو اصلاح روابط اجتماعی با محوریت مقوله اعتماد اجتماعی است و یافته های تحقیق حکایت از وجود روش های جزایی و مدنی به عنوان سازوکار بازدارنده برای جلوگیری از بروز عناصر تهدیدکننده و مخلّ امنیت روانی در جامعه است. 
۶۱۹.

الگوی مفهومی سیاست جنایی جرایم سایبری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۶ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۰ 129 - 154

کلیدواژه‌ها: سیاست جنایی فضای سایبری فضای مجازی جرایم سایبری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۵
امروزه، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و بستر فضای سایبری در بسیاری از ابعاد زندگی بشر سایه افکنده است؛ به طوری که روابط افراد در این بستر منجر به شکل گیری عنوان "جوامع سایبری" گردیده است. بعد امنیت و نظم عمومی مهم ترین رکن در پایداری هر جامعه است؛ جوامع سایبری نیز از این امر مستثنی نبوده و به دنبال ترسیم سیاست جنایی خود برای تضمین امنیت جانی، مالی و حیثیتی شهروندان و نیز تأمین امنیت نهادهای عمومی در بستر فضای سایبری هستند. در ایران نیز با توجه ضریب بالای نفوذ اینترنت و حجم وسیع کاربران، ترسیم سیاست جنایی برای مدیریت و پایش ناهنجاری های سایبری از اهمیت و اولویت به سزایی برخوردار است؛ بر این اساس، در این مقوله، با بررسی اسناد و مدارک و مطالعه کتابخانه ای، روندها و رویکردهای سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران در فضای سایبری تبیین گردیده و درنتیجه، الگوی مفهومی از سیاست نسبی جنایی مرتبط با فضای سایبری برای اقدامات علمی و عملی توسعه ای ارائه شده است. 
۶۲۰.

شناسایی ادراک و تفسیر دانشجویان دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران درباره اسلامی سازی برنامه های درسی آموزش عالی؛ یک پژوهش پدیدارشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 982 - 967

کلیدواژه‌ها: ادراک اسلامی سازی برنامه های درسی پدیدارشناسی دانشجویان آموزش عالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۶۷
هدف : پژوهش حاضر با هدف پی بردن به اهمیت برنامه های درسی به عنوان یکی از عناصر یا خرده نظامهای اصلی آموزش عالی که می تواند نقش غیر قابل انکاری در راستای تحقق اهداف و رسالتهای دانشگاهها داشته باشد، انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران است. این پژوهش برگرفته از شرایط فعلی حاکم بر نظام آموزشی است و تجربه زیسته دانشجویان از اسلامی سازی برنامه های درسی، از دیگر اهداف آن به شمار می رود. روش : با توجه به ظرفیت شگرف رویکردهای کیفی، به ویژه روش پدیدارشناسی، از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است. جمع آوری داده ها در مصاحبه با 75 نفر که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، به اشباع رسید. داده ها با استفاده از راهبرد هفت مرحله ای کلایزی تفسیر و توصیف شد. یافته ها : یافته ها حاکی از آن است شرکت کنندگان در این پژوهش، نگاهی عمیق به موضوع پژوهش داشتند. از نظر این افراد، مسئله اسلامی سازی برنامه درسی نیازمند بررسی عمیق و تعمّق گسترده است . نتیجه گیری : نتایج پژوهش ضمن بازنمود چنین تحلیلهایی نشان داد برای پیمودن این مسیر پر فراز و نشیب باید همه رویکردها و عوامل مختلف علمی و سیاسی و فرهنگی در نظر گرفته شوند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان