فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹۶۱ تا ۹۸۰ مورد از کل ۹٬۷۵۳ مورد.
منبع:
مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)
271-322
حوزههای تخصصی:
شرایط اقتصادی کشور برای مطبوعات بیش از سایر بنگاه های اقتصادی دارای آسیب های مالی بوده است. روزنامه در شرایط تورم جز اولین کالایی است که از سبد خانوار حذف می گردد لذا به دلیل عدم همخوانی هزینه ودرآمد، عدم تعادل در عرضه و تقاضا دچار آسیب و شکنندگی اقتصادی شده اند. هدف این مقاله شناسایی چالش های اقتصادی روزنامه های ایرانی و یافتن راهکاری جهت خروج از این مشکلات بوده است. به منظور شناسایی و ارزیابی دیدگاه مطلعین و متخصصان جامعه ی مطبوعاتی این تحقیق در سال 1399 آغاز گردید. در بخشی از پژوهش محقق از روش کیفی گراندد تئوری مبتنی بر مصاحبه ی متمرکز و عمیق بصورت هدفمند به مصاحبه با 21 نفر از مدیران مسئول روزنامه های دولتی و خصوصی پرداخته و پس از تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار MAXQDA 10، به نتایج زیر دست یافته است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که چالش های برون سازمانی در قالب 4 طبقه. توزیع سنتی، تفکیک روزنامه ها به دوگروه دولتی و خصوصی ، فضای مجازی ، سیاست گذاری های دولت قابل تقسیم است. و نهایتا 10آیتم راهبردی جهت خروج از مشکلات استخراج و ارائه گردیده است.
سالمندی، جنسیت و رویکرد تلاقی؛ سالمندی در مطالعات فرهنگی و جنسیت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رسانه سال ۳۳ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۷)
99 - 123
حوزههای تخصصی:
سالمندی را می توان از چشم اندازهای نظری مختلف مورد مطالعه قرار داد. در این مقاله، نگارنده با اتخاذ رویکرد سالمندشناسی فرهنگی، توضیحی از سالمندی در نظریه های فمینیستی، تلاقی و پست مدرن با هدف ارتقاء دانش مفهومی و نظری در مطالعات سالمندی ارائه می دهد. سالمندشناسی فرهنگی، فمینیستی و پست مدرن، تنوع، تکثر و پیچیدگی های تجربه سالمندی را نشان می دهند و با اتخاذ چنین رویکردی در مطالعات سالمندی می توان به فهم صداها، روایت ها و تجربه زیسته گروه های متنوع، آسیب پذیر و در حاشیه سالمندان دست یافت. این رویکردها روایت گر سالمندی سیال، متکثر و چندگانه است. تجربه سالمندی در جامعه ایرانی نیز حکایت گر تجربه ای ناهمگون، نابرابر و متکثر است و نمی توان از سالمندی یکدست و یک شکل در جامعه ایرانی صحبت کرد بلکه سالمندی در ایران پدیده ای اجتماعی و نابرابر است. سالمندی نه تنها مبتنی بر تفاوت های جنسیتی، تجربه ای متکثر است، بلکه سالمندی در تلاقی جنسیت با سایر مولفه های اجتماعی چون موقعیت طبقاتی، وضعیت سلامتی و تفاوت های قومیتی و فرهنگی نیز به شکل متفاوت و نابرابری تجربه می شود؛ به گونه ای که می تواند محرومیت، نابرابری و فرودستی مضاعفی را تولید کند. ملاحظه این تفاوت ها و نابرابری های اجتماعی در تحلیل موضوع سالمندی بسیار بااهمیت و ضروری است و از بینش مفهومی و نظری تولید شده در این حوزه می توان در سیاست گذاری های اجتماعی سالمندی بهره برد.
الگوی تعیین مسائل در فرآیندِ خط مشی گذاریِ سازمان هایِ فرهنگیِ بخشِ عمومی مطالعه موردی: سازمان فرهنگی، اجتماعی، ورزشی شهرداری اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مسئله عبارت است از تفاوتی که میان وضع موجود و وضع مطلوب امور وجود دارد. امّا اساساً چه اتفاقی رخ می دهد که ما در مواجهه با یک پدیده می گوییم این «مسئله » ی ماست؟ چه می شود که وقتی ما به چیزی نگاه می کنیم جرقه ای در ذهنمان ایجاد می کند که این جرقه برای فرد دیگری که به همان چیز نگاه می کند ایجاد نمی شود. آن چه بارقه های مسئله شناسانه را در ذهن ها ایجاد می کند «نظریه» است. هر نظریه ی فرهنگی یک معیار و هدف کلیدی به نام وضعیت مطلوب دارد و این وضعیت مطلوب را می تواند حدود و ثغور منافع، ایدئولوژی ها، نیازها وخواسته های فردی و اجتماعی تعریف و ترسیم نماید و آن چه که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم مانع تحقق این وضعیت مطلوب می شود را «مسئله ی فرهنگی» می گویند. بنابراین این وضعیت مطلوب است که مشخص می کند چه چیزی مشکل و مسئله هست و چه چیزی مشکل و مسئله نیست. سوال اصلی این تحقیق این است که در جمهوری اسلامی ایران چه الگو یا مدل هایی برای شناخت مسائل در حوزه ی فرهنگ وجود دارد، چرا که بررسی الگوی مسئله شناسی در هر جامعه، مبیّن نوع نگاه به مسائل در یک نظام مبتنی بر نظریه فرهنگی خاص می باشد. مطالعه ادبیات علمی کشور، فقدان بررسی های نظری و در عین حال ناظر به عمل و واقعیت در زمینه ی مسئله شناسی فرهنگی را نشان می دهد و یک موضوع و یا رخداد فرهنگی بیش از آن که از دریچه ی یک الگوی دقیق رد شود و به مسأله ی فرهنگی تبدیل شود، از دالان برداشت ها و علایق شخصی فرد خط مشی گذار می گذرد و شکل مسأله ی فرهنگی به خود می گیرد. بدین منظور، این تحقیق با مطالعه موردی یکی از سازمان های فرهنگی بخش عمومی کشور و با استفاده از روش تحلیل مضمون، نمونه ای از الگوی مفهومی مسئله شناسی را پیشنهاد داده است. این الگوی سه وجهی نشان می دهد در این سازمان فرهنگی نوع نگاه به مسائل فرهنگی چگونه شکل می گیرد.
تحلیل وضعیت صنعت بازی های ایرانی تلفن همراه برای رقابت در بازارهای جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هر کشوری ترجیح می دهد در صنایع مختلف عمدتاً تولیدکننده و صادرکننده باشد تا واردکننده محض؛ اما، در صنایع فرهنگی سخن از ترجیح نیست؛ سخن از ضرورتی اجتماعی و اقتصادی است. صنعت بازی های تلفن همراه، به عنوان یکی از صنایع فرهنگی و سرگرمی، در یک دهه اخیر توانسته رشد چشمگیری از لحاظ اقتصادی و محبوبیت در میان مردم دنیا داشته باشد. هدف پژوهش پیش رو تحلیل وضعیت موجود صنعت بازی های دیجیتال کشور برای ورود به بازارهای جهانی است. در این پژوهش، که با استفاده از روش تحلیل مضمون کیفی صورت گرفت، با ۱۴ نفر از سیاست گذاران، پژوهشگران و فعالان صنعت بازی های تلفن همراه، مدیریت و رسانه مصاحبه شده است. پس از سه مرحله کدگذاری، توانستیم از حدوداً ۴۵۰ کد به 21 مقوله در زمینه تحلیل صنعت بر مبنای تکنیک سوات دست یابیم. بر اساس یافته ها، قوّت های صنعت شامل ظرفیت گسترده بازار داخلی، هزینه کم تولید و آموزش و...؛ ضعف های صنعت شامل مدیریت نیروی انسانی، مدیریت دانش، سرمایه گذاری و...؛ فرصت های محیطی شامل توان بیشتر از رقبای منطقه ای، روابط فرهنگی قوی با کشورهای منطقه و...؛ و تهدیدات محیطی شامل رقابت زیاد در بازارهای بین المللی، تحریم اقتصادی ایران و... است. پژوهش پیش رو نشان داد که دولت باید نقش سیاست گذاری در عرصه صنعت بازی را بر عهده بگیرد و در جهت رهایی از اقتصاد تک محصولی، با همکاری بخش خصوصی، این صنعت را به سمت بازارهای بین المللی هدایت کند.
ارائه مدل شهرت رسانه ای کانال های پیام رسان خبری با رویکرد داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات رسانه های نوین سال هشتم تابستان ۱۴۰۱شماره ۳۰
36 - 1
حوزههای تخصصی:
در عصر حاضر که رقابت و چالش برای بقا به امری مهم و جدی برای همه سازمان ها تبدیل شده است، کانال های خبری پیام رسان های اجتماعی نیز از آن مستثنی نیستند و با آن درگیرند؛ چنانچه می بینیم کانال های ناکام خبری به سرعت با ریزش اعضاء مواجه و حذف می شوند. در چنین شرایطی، داشتن شهرت و حفظ آن و بهینه سازی اعتبار کانال، از ضروری ترین ابزار برای پیشبرد فعالیت رسانه های خبری در شبکه های پیام رسان به شمار می رود. پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد تفسیری و روش کیفی، الگویی از شهرت رسانه ای کانال های پیام رسان خبری را ارائه می دهد. استراتژی این پژوهش نظریه داده بنیاد مبتنی بر رویکرد گلیزری و روش تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز بر اساس گام های کدگذاری گلیزر است. جامعه موردمطالعه، مدیران و کارشناسان فعال در حوزه ی فضای مجازی و رسانه های خبری هستند که در این راستا با 11 نفر از مدیران و خبرگان که نسبت به رسانه های اجتماعی خصوصاً حوزه ی خبر در فضای مجازی و پیام رسان ها آگاهی کافی داشته و آن را درک کرده اند، مصاحبه های عمیق صورت گرفت. به منظور ارائه الگو با توجه به نتایج مصاحبه ها و تحلیل های صورت گرفته، از خانواده شش سی گلیزر استفاده شد. حاصل پژوهش، درنهایت، 7 مقوله شامل مقوله ی محوری "مدیریت حرفه ای و متعهدانه"، مقوله های " الزامات اخلاقی"، "ویژگی های حرفه ای خبر"، " محیط تعاملی"، "محیط رقابتی"، "زیرساخت و قابلیت دسترسی پیام رسان" و درنهایت، " شهرت رسانه ای کانال پیام رسان خبری" نیز به عنوان پیامد، بوده است.
تحلیل نشانه-معناشناختی مکان و فضا در سریال های تلویزیونی (مطالعه موردی: سریال «خانه سبز»)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۲
163-188
حوزههای تخصصی:
امروزه بسیاری از سریال های تلویزیونی مکان محور، تنها دارای یک لوکیشن اصلی هستند. در برخی از آثار موفق این گونه نمایشی، به نظر می رسد عدم تنوع و تغییر مکان (لوکیشن)، نه تنها مانعی برای روایت پردازی و زایش امکانات معنایی مرتبط با مکان نشده، بلکه فرصت های تازه ای را نیز فراهم آورده است. هدف مقاله حاضر، واکاوی جلوه های استحاله مکان و فضا در سریال های تلویزیونی با رویکرد نشانه معناشناختی است. بر اساس یک انتخاب هدفمند، سریال «خانه سبز» از میان سریال های مکان محور به عنوان نمونه مطالعاتی مورد خوانش قرار می گیرد تا به این پرسش پاسخ داده شود که یک مکان ثابت در سریال های تلویزیونی چگونه دستخوش تغییرات معنایی گوناگون می شود. روش تحقیق این پژوهش از نوع کیفی و تحلیل نشانه معنا شناختی بوده و ابزار گردآوری داده ها شامل فیش برداری از منابع مکتوب و متنی کردن نمونه مطالعاتی است. نتیجه ای که از تحلیل یافته های مقاله حاصل گردیده، نشان می دهد که یک مکان واحد علی رغم ثابت بودگی می تواند وجوه استعاری متعدد بیابد و تغییرات معنایی گوناگونی را تجربه کند. همچنین مکان در این قبیل سریال ها می تواند تا رسیدن به وضعیت استعلایی پیشروی کند و در فرآیند تبدیل مکان به فضا، جلوه های معنایی گسترده ای از جمله کیفیت «روح مکان» را به اثر ببخشد.
اخبار جعلی در رسانه های دیجیتال
منبع:
جامعه شناسی ارتباطات سال سوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۹
77-92
حوزههای تخصصی:
انتشار گسترده اخبار جعلی در رسانه های دیجیتال بر جامعه تأثیر منفی می گذارد. از این رو تلاش برای جلوگیری از انتشار اخبار جعلی و آگاهی جامعه در این زمینه بسیار مهم است. پژوهش حاضر سعی نموده با مرور مقالات و مطالعات انجام شده در این زمینه ضمن بیان تعاریف و مفاهیم مربوط به اخبار جعلی، به نقش رسانه-های دیجیتال در انتشار این نوع اخبار پرداخته و ضمن بررسی و تحلیل این نقش راهکارهای لازم برای مقابله با انتشار این نوع اخبار را ارائه دهد. نتایج حاصله از این تحقیق نشان داد که رسانه های دیجیتال در زمینه انتشار اخبار جعلی نقش دو گانه ای دارند علیرغم محاسن فراوان در زمینه سرعت انتقال و سطح ودامنه اطلاع رسانی، رسانه های دیجیتال میتوانند باعث انتشار سریع اخبار جعلی نیزشوند این در حالی است که برخی از سیستم های هوشمند مانند « ارزیابی واقعیت» گوگل و یا فکت چگر سعی در کمک به شناسایی اخبار جعلی منتشر شده در زمینه رسانه های دیجیتال دارند.
مؤلفه های هویت برند صدا و سیما(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه های هویت برند صدا و سیما و ارائه پیشنهادهایی برای مدیریت هویت برند این سازمان است. «هویت برند»، مجموعه صفات و وی ژگی هایی است که سازمان، مایل است بر مبنای آن شناخته شود و به مشتریان (مخاطبان) وعده می دهد که آنها را خلق و حفظ کند. برای شناسایی این مؤلفه ها، ضمن مطالعه اهداف، مأموریت ها، چشم انداز و خط مشی سازمان و همچنین، رهنمودهای بنیانگذار انقلاب اسلامی(ره) و رهبر معظم انقلاب که مبنا و نقطه اتکای هویت برند صدا و سیماست، از مطالعات اسنادی و مصاحبه با خبرگان بهره گرفته شده است. در این پژوهش، از مدل نظام راهبردی هویت برند آکر، به عنوان الگوی شناسایی وعده ها یا مؤلفه های برند صدا و سیما و عوامل مؤثر بر آن استفاده شده است. براساس نتایج، جوهره هویت برند صدا و سیما و وعده محوری ای که بر همه شئون و فعالیت های سازمان، تأثیرگذار است، «رسانه ملی» بودن است. مؤلفه های هسته ای و کارکردی هویت برند صدا و سیما عبارت اند از: رسانه نظام و مروج گفتمان انقلاب اسلامی، متولی انحصاری پخش صوت و تصویر فراگیر در کشور، دانشگاه عمومی، ارائه دهنده سرگرمی پاک و خانوادگی، و مرجع اخبار و اطلاعات موثق. همچنین عواملی مانند: توسعه سرمایه انسانی، نوآوری در تولید محصولات، نحوه مدیریت روابط سازمان با مخاطبان، حامیان مالی و شخصیت های برند و ستاره ها، بر هویت برند سازمان تأثیرگذارند. پس از شناسایی چالش های پیش روی برند سازمان در حوزه های پیش گفته، پیشنهادهایی برای تحقق وعده های برند سازمان و مدیریت برند رسانه ای، ارائه شده که از آن میان، می توان به این موارد اشاره کرد: «تبدیل داده های مخاطب پژوهی به دانش، تحلیل جامع سپهر رسانه ای کشور»، «خلق و طراحی قالب های نو و محتوای خلاق»، «بومی سازی قالب و محتوای برنامه های اقتباس شده از فرمت های جهانی»، «صیانت از محصولات برند» و «حضور نظام مند صدا و سیما در رسانه های اجتماعی».
تأثیر جاذبه نوستالژیک تبلیغات بر نگرش و رفتار خرید مصرف کننده (مورد مطالعه: تبلیغات شرکت مینو)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر تبلیغات حاوی جاذبه نوستالژیک شخصی و تاریخی در دو قالب تیزر و پوستر، بر نگرش و رفتار خرید مصرف کنندگان انجام شده است. فرضیات پژوهش از طریق توزیع و گردآوری پرسشنامه در یک کارآزمایی تجربی، با حضور 300 آزمودنی از متولدین دهه 60 که براساس یک طرح عاملی 3(جاذبه تبلیغاتی: تبلیغات با جاذبه نوستالژیک شخصی، تبلیغات با جاذبه نوستالژیک تاریخی و تبلیغات بدون جاذبه نوستالژیک) × 2 (نوع تبلیغات: تیزر، پوستر)، به شکل تصادفی در 6 گروه جایگزین شده اند، بررسی شده است. در این ارتباط، نتایج اثرات تعاملی تحلیل واریانس دوسویه، در سطح اطمینان 95% نشان می دهد زمانی که تبلیغ از نوع پوستر و جاذبه از نوع نوستالژی تاریخی باشد، نگرش نسبت به تبلیغات در بالاترین سطح خود بوده است. زمانی که تبلیغ از نوع تیزر و جاذبه از نوع نوستالژی تاریخی باشد، نوستالژی برانگیخته شده در بالاترین سطح خود بوده است، زمانی که تبلیغ از نوع پوستر و جاذبه از نوع نوستالژی تاریخی باشد، قصد خرید در بالاترین سطح خود بوده است. لذا براساس نتایج، به نظر می رسد تبلیغات تیزری با جاذبه نوستالژیک تاریخی نوستالژی برانگیخته شده بیشتر و تبلیغات پوستری با جاذبه نوستالژیک تاریخی نگرش مطلوب تری نسبت به تبلیغ و قصد خرید بیشتری را ایجاد می کند. اما نگرش افراد نسبت به برند در مواجهه با جاذبه های مختلف تفاوت معنادار ندارد.
تبلیغات محصولات فرهنگی و ارائه مدل مناسب تبلیغاتی در فضای رسانه ای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۱شماره ۵۹
219 - 247
حوزههای تخصصی:
پژوهش پیش رو در صدد ارائه مدل مناسب برای تبلیغات محصولات فرهنگی است. در این پژوهش تلاش شده فرایند تبلیغات محصولات فرهنگی در فضای رسانه ای کشور (تلویزیون، روزنامه ها و مجلات) و تغییر و تحولات آن از زوایای مختلف بررسی و موشکافی شود و متناسب با ابعاد، مؤلفه ها، شاخص ها، عوامل مؤثر و ویژگی های آن، مدل بومی مناسب و جامع و یکپارچه ای برای تبلیغات محصولات فرهنگی ارائه شود. رویکرد مورداستفاده در پژوهش پیش رو روش کمّی و کیفی (آمیخته) است. جامعه آماری پژوهش خبرگان دانشگاهی و متخصصان علمی و اجرایی فعال در حوزه تبلیغات محصولات فرهنگی و فضای رسانه ای را شامل می شود که بر اساس دیدگاه های 18 نفر از خبرگان و 385 فعال تبلیغاتی با رویکرد سیستمی استراوس و کوربین، طی سه مرحله کدگذاری باز و محوری و انتخابی، 50 مفهوم و12 مقوله استخراج شد. از این میان، تبلیغات محصولات فرهنگی به عنوان مقوله مرکزی و 11 مورد دیگر اجزای نظریه داده بنیاد پژوهش را تشکیل دادند. یافته ها نشان داد از چهار مقوله اصلی شرایط علّی، محوری، راهبردی و پیامدها به ترتیب سیاست های دولتی مبتنی بر حمایت از تولیدات فرهنگی و تغییر نگرش به محصول یا کالابودن آن ها، داشتن برنامه تبلیغاتی و اطلاع رسانی، آموزش های نهادی در دو سطح تولیدکنندگان و نهاد خانواده و تأکید بر حفظ هویت و ارزش های اصیل جامعه بالاترین سطح تأکیدات را دارند. لذا، در چارچوب ادبیات نظری پژوهش، دیدگاه خبرگان و بهره گیری از نظریه داده بنیاد، مدل پیشنهادی برای تبلیغات محصولات فرهنگی در فضای رسانه ای ایران طراحی و تدوین شد.
تاریخ بیداری زنان؛ بازنمایی مسائل زنان و خانواده در روزنامه نگاری دوران مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اولین نسل جنبش زنان در ایران، از اواخر قاجار و انقلاب مشروطه ظهور یافتند. آن ها با وقوع مشروطه، صاحب نشریه و روزنامه شدند. این نشریات، تنها رسانه های فراگیر در ایران عصر قاجار قلمداد می شدند. نشریات زنان، مهم ترین ابزار آن ها برای رساندن صدای خود به جامعه و پیگیری جنبش مطالبه گری در راستای برابری جنسیتی بود. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی مسائل و مطالبات خانوادگی زنان در مطبوعات عصر مشروطه است. در این راستا، تمام شماره های باقی مانده از هفت نشریه زنان در دوران مشروطه (شامل نشریات «دانش»، «شکوفه»، «زبان زنان»، «نامه بانوان»، «جهان زنان»، «عالم نسوان» و «مجله جمعیت نسوان وطن خواه») با روش تحلیل مضمون، مورد واکاوی و تحلیل قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان داد که در نشریات زنان در عصر مشروطه، خانواده ایرانی کانون دغدغه ها و مطالبات گوناگون بوده است. در این نشریات، سلطه پدرسالاری، ریشه تمام مسائل و مشکلات زنان قلمداد می شد که پیامد های گوناگونی چون ازدواج اجباری دختران، کودک همسری آن ها، چندهمسری مردان، طلاق های آسان زنان توسط مردان، خشونت های خانگی علیه زنان، ممانعت از اشتغال زنان، زنانه شدن فقر و گسترش روسپی گری و امثال آن را برای زنان ایرانی به همراه آورده بود. زنان در نشریات خود در یک نبرد گفتمانی با ایدئولوژی پدرسالاری و مصادیق متعدد آن قرار گرفتند. آن ها با تضعیف گفتمان جنسیتی حاکم در عرصه های مختلف، می کوشیدند که زمینه تغییر قوانین خانواده در کشور را مهیا سازند تا از این طریق، پیامدهای پدرسالاری در زنان و خانواده را مهار کنند.
نقش «پروژه های هنرمحور» در ترمیم عاطفی آسیب دیدگان بحران های طبیعی (تحلیل روان شناختی پروژه های هنر محور پس از حوادث آتش سوزی در استرالیا)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم تابستان ۱۴۰۱شماره ۵۸
229 - 268
حوزههای تخصصی:
وقوع بلایای طبیعی با تبعات منفی روانی برای بازماندگان همراه است؛ ازاین رو، مداخلات اصولی به منظور تسریع روند ترمیم روانیِ آنان ضروری است. بهره گیری از قابلیت های هنر نقشی مؤثر در کاستن آسیب های روانی واردشده به جامعه دارد. هرچند کاربرد روان شناسانه هنر به شکل امروزینِ آن که نخستین بار «فروید» آن را ارائه کرد، به سرعت طى سی سال گذشته رشد کرده است؛ اما «پروژه های هنرمحور» مفهوم جدیدی است که در دو دهه گذشته در تعریف پروژه هایی بر اساس «رهبری هنری» و با در نظر گرفتن فرهنگ محلی، در راستای خلق تعامل مثبت و خلاقانه در جوامع آسیب دیده در مواجهه با بحران، به کار گرفته شده و برخلاف رویکرد سنتی که به استفاده از هنر در کاهش عوارض پس از سانحه محدود می شد، بر استفاده از ظرفیت های چندگانه هنر در مراحل مختلفِ پیش، هنگام و پس از وقوع بحران تأکید دارد. کشور استرالیا در سال های اخیر، هدفمند و مستمر، در اجرای پروژه های هنرمحور در مواجهه با بحران های طبیعی موفق عمل کرده و نتایج مطلوبی را به دست آورده است. این پژوهشِ کیفی، با مطالعه این پروژه ها به روش توصیفی تحلیلی، به دنبال کسب بینشی جدید در زمینه بهره مندی از هنر در کاهش آسیب های روانی ناشی از بحران های طبیعی است. بر اساس یافته های این پژوهش، توجه نظام مند به نقش هنر در تمامی مراحل و در سطوح مختلف مدیریت بحران کشور و استفاده از مدیوم های مختلف هنری متناسب با بحران، ضمن در نظر گرفتن تفاوت های سنی و جنسی، نقشی چشمگیر در کاستن آسیب های روانی ناشی از بحران های طبیعی و ترمیم عاطفی بازماندگان حوادث دارد.
تأثیر رسانه ها در شکل گیری اصول حروف نگاری دیجیتال(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رسانه سال ۳۳ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۲۶)
179 - 212
حوزههای تخصصی:
حروف نگاری دیجیتال، صورت تکامل یافته ارتباطات کلامی در جوامع هوشمند است؛ ارتباطات کلامی ای که برخاسته از نیازهای ارتباطی نوین در رسانه های قرن بیستم میلادی است. از این رو، در این مقاله، با هدف درک اصول حروف نگاری دیجیتال، نخست، این پرسش به میان می آید که در گذار از عصر چاپ به عصر دیجیتال، چگونه انواع حروف نگاری شکل گرفته است. بدین منظور، در آغاز، بُعد اندیشه شناختی دگرگونی حروف نگاری چاپی به حروف نگاری پویا ارزیابی می شود. سپس، با تحلیل چگونگی سیر شکل گیری و دگرگونی حروف نگاری دیجیتال در رسانه های دیجیتال، چنین آشکار می شود که در پی نگره های جام بلورین، شعر تجسمی و دریافت عین مشاهده، به ترتیب حروف نگاری شفاف، بیان گرا و تعامل گرا شکل گرفت که نقش مخاطب را، به ترتیب از خواننده به بیننده و سپس به کاربر پیش می برد. پرسش دوم، درباره خاستگاه انواع ارتباطات کلامی در این سه نوع حروف نگاری و نقش آن خاستگاه، در گسترش اصول تخصصی حروف نگاری دیجیتال است. پس به روش اسنادی، شیوه های ارتباطات کلامی در رسانه های چاپی، پویا و دیجیتال از منظر مک لوهان و مانویچ تحلیل می شود؛ چنانکه در پایان، چهار اصل کاربردپذیری، فرامتنی، کرانمندی و تعامل گرایی، با تکیه بر مطالعات جویس یی و همچنین با توجه به خاستگاه رسانه ها و نقش تعیین کننده آن ها در شکل گیری اصول حروف نگاری دیجیتال تشریح و در یک نمودار گرافیکی ارائه می شود. کوتاه باید گفت، حروف نگاری دیجیتال، برآمده از اندیشه دریافت عین مشاهده است که بر اساس نظریه مک لوهان، عضو مصنوعی جدیدی از بدن انسان را امتداد می دهد. این نوع از حروف نگاری، با نیمکره راست مغز درک می شود و با توجه به اینکه نقش مخاطب، در ارتباط با این حروف نگاری از بیننده و شنونده، به کاربر تغییر می کند، یک هنر تعاملی است که با کمک این چهار ویژگی، نوعی ارتباط کلامی چندوجهی و همزمان ایجاد می کند؛ ارتباط کلامی که در گذشته به واسطه گفتار و نوشتار محدود به ارتباط دیداری و شنیداری بود.
وضعیت قوانین تبلیغات تلویزیونی برای کودکان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در بسیاری از کشورها، ازجمله ایران، آیین نامه ها و قوانینی معرفی می شوند که تا حد امکان از کودکان در برابر آثار نامطلوب محتواهای رسانه ای محافظت می کنند. از این رو، پژوهش حاضر بر قوانینی متمرکز شده است که در خصوص محتوا و پخش تبلیغات تلویزیونی برای کودکان در ایران تصویب شده اند. هدف از انجام این پژوهش، شناخت قوانین تبلیغات در برنامه های تلویزیونی کودکان 6 تا 12 سال و تحلیل وضعیت حقوق مخاطب کودک در تلویزیون ایران است. برای نیل به این هدف، از روش اسنادی و کتابخانه ای به منظور شناخت قوانین تبلیغات در برنامه های تلویزیونی کودکان استفاده شده و برای تحلیل وضعیت قوانین محدودکننده تبلیغات در برنامه های تلویزیون، با 15 نفر از متخصصان حوزه کودک و رسانه، مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام گرفته است و برای تحلیل داده ها نیز از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که متولیان امر به مسائلی مانند حقوق مخاطب کودک، استانداردسازیِ تبلیغات برای کودکان و قوانین محدودکننده ناظر بر پخش تبلیغات و تولید محتوا برای کودکان و نوجوانان پرداخته اند. نکته اینجاست که این دسته اصول و قواعد یا قوانین و مقررات، به دو دسته تقسیم می شوند: متونی که مانند قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ضامن اجرایی دارند و به طور مختصر و کل نگرانه به مسئله حقوق کودک پرداخته اند و متونی که در مقایسه با سایر کشورها، در حد قابل قبولی به بحث قوانین محدودکننده تبلیغات در برنامه های مختصِّ کودکان و حقوق مخاطبان کودک و خردسال پرداخته اند اما از ضمانت اجرایی برخوردار نیستند.
نقش کمپین های روابط عمومی اجتماعی در ترویج آموزش پایدار در مدیریت شهری(با مطالعه کمپین روابط عمومی اجتماعی مسکو)
منبع:
جامعه شناسی ارتباطات سال دوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۷
67-76
حوزههای تخصصی:
این مقاله ویژگی های کمپین های روابط عمومی اجتماعی را با هدف افزایش آگاهی شهروندان در محیط شهری نشان می دهد. برای اولین بار کمپین های روابط عمومی مربوط به تزیین محیط شهری اختصاص داده شده به رویدادهای یاد بود، اقدامات حفاظت از محیط زیست و مسائل اجتماعی از موضع آموزش برای توسعه پایدار مورد بررسی قرار گرفته است. منطقه شهری دلالت بر تشویق محیط های تجدید شده، نوسازی شده، تغییر یافته، تجدید ساختار شده و تجدید ساختار شده ضروری برای اختلاط شهروندان دارد. این بدان معنی است که تجزیه و تحلیل منطقه شهری بر مطالعه موضوعات مربوط به تاریخ، هنر، مسائل فوری اجتماعی داخلی و مشکلات محیط طبیعی تمرکز می کند. آموزش برای توسعه پایدار یک فرصت عالی برای ارائه دانش به روش « نرم » به شهروندان، علاوه بر آموزش سنتی « سخت» در محیط شهری است. روش های مورد استفاده در طول کار بر روی این مقاله جامع و شامل مشاهده، تجزیه و تحلیل، ترکیب، توصیف و مصاحبه هستند. در نتیجه مطالعه مسائل ذکر شده، نتیجه زیر حاصل شده است. منطقه شهری یک بستر ایده آل برای جلب توجه شهروندان خود از طریق تزیین موضوعی شهر است که دانش آن ها را گسترش می دهد، آن ها را متقاعد کننده تر می کند و در نتیجه بهبود رفتار آن ها را پرورش می دهد. اطلاعاتی که به صورت جانبی درک می شوند، بهتر به خاطر سپرده می شوند و بیشتر در حافظه ذخیره می شوند. در نتیجه شهروندان نسبت به هر گونه اطلاعاتی که مقامات شهر به آن ها ارائه می دهند، حساس تر می شوند.
روابط قدرت دخیل در صورت بندی گفتمانی مسئلۀ آب ایران در روزنامه های شرق و ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقاله پیش رو به دنبال شناخت روابط قدرت دخیل در صورت بندی گفتمانی مسئله آب ایران در روزنامه های شرق و ایران است. به این منظور، با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی و با کاربرد الگوی فرکلاف و ون دایک، 14 نمونه معرف از این روزنامه ها در بازه زمانی 12/5/1392 تا 29/12/1398 بررسی شده اند. طبق یافته ها، برخی از متون روزنامه شرق با هدف زمینه سازی برای اجرای برنامه ها و سیاست گذاری های دولت های یازدهم و دوازدهم منتشر شده است. در روزنامه ایران نیز نقش مسئولان و سیاست گذاران در ایجاد بحران و مسئولیت آنان در حل آن کم اهمیت قلمداد می شود. برخی از متون این روزنامه غیرمستقیم در خدمت توجیه علت ناموفق بودن دولت های یازدهم و دوازدهم در حل بحران آب و کاهش مطالبات مردم از دولت است. در روزنامه ایران، مردم به علت مشارکت نکردن در حل بحران سرزنش می شوند. به این ترتیب، ساختارهایی که مانع از مشارکت مردم در مسائل می شوند رؤیت ناپذیر می شوند و مشارکت مردم به صرفه جویی تقلیل می یابد. این روزنامه جامعه را ناجی آب جلوه می دهد و آنان را از تغییر سیاست گذاری های دولتی دلسرد می کند. بر اساس نتایج، اثر قدرت های سیاسی و اقتصادی بر صورت بندی گفتمان مسئله آب در این روزنامه ها مشهود است. رسانه های موردبررسی، به جای اینکه نماینده مردم باشند، به سخنگوی دولت تبدیل شده اند. پرداختن به مسئله آب به بهانه ای برای ناکارآمد جلوه دادن جناح مخالف، کاهش انتظارات از دولت های یازدهم و دوازدهم و رفع مسئولیت از قوه مجریه و نمایندگان مجلس تبدیل شده است.
بررسی دلالت های ارتباطی غیرکلامی حالات مختلف بدن در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
قرآن کریم به عنوان کامل ترین پیام و برنامه الهی در حوزه ارتباطات انسانی از ظرفیت دلالت های غیرکلامی به شکل کلی و حالات و حرکات بدن به طور خاص غافل نبوده است و با پرداختن به ترسیم ابعاد غیرکلامی انواع ارتباطات انسانی، سبب تعمیق و تکمیل پیام مورد نظر شده است. سیر مطالعاتی طی این پژوهش ما را به درک و فهم جدیدی از آیات قرآن کریم و تنظیم آیات مرتبط جهت ترسیم چهارچوب نظری مطلوب ارتباطات غیرکلامی از منظر قرآن کریم رسانده است. این پژوهش با شیوه استقرایی آیات در قرآن کریم و مطالعه و تحلیل کتابخانه ای صورت پذیرفته است. رویکرد این مقاله، مطالعه میان رشته ای و تطبیقی ارتباطات غیرکلامی در دو گستره علوم ارتباطات و قرآن کریم است. همچنین این مقاله سعی دارد چهارچوب مطلوب ارتباطی برای ساحت غیرکلامی انسان را با استفاده از قرآن کریم که مبتنی بر وحی است، ترسیم کند. بررسی دلالت های ارتباطی حالات بدن در قرآن که بدون قید زمان و مکان و برای همه انسان ها بیان شده است، نشانگر این نکته است که دلالت ها و نمودهای یادشده عموماً فطری هستند؛ چراکه علم ارتباطات به این دلالت های حرکتی و غیرکلامی اشاره کرده است و معنایی را برشمرده است که غالباً همان معنا را آیات قرآن بیان کرده است. بدن دارای حرکات و نمودهای مختلف حرکتی است که هرکدام از آن ها معنایی را بیان می کنند؛ پس نمی توان آن ها را محدود به چند حرکت دانست و همچنین هرکدام با توجه به فضای زمانی و مکانی، معانی مختلفی به خود می گیرند.
تببین سیاست های رسانه ای ایران در قبال مسایل زیست محیطی از منظر صاحب نظران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف مقاله پیشِ رو تحلیل و واکاوی سیاست های رسانه ای در قبال مسائل و معضلات زیست محیطی است و اینکه مدل مناسب رسانه ای پرداخت به مسائل زیست محیطی کدام است و چه ویژگی ها و اقتضائاتی دارد؟ چارچوب مفهومی این پژوهش نظریه ارتباطات محیطِ زیست با تأکید بر فرآیند کارکردگرایی، برجسته سازی، سیاست گذاری رسانه ای است. برای دست یافتن به الگوی رسانه ای، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 22 تن از استادان ارتباطات و جامعه شناسی و افراد دارای تجربه کاری در حوزه رسانه و محیطِ زیست مورد مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. سپس، با کدگذاری، داده ها مورد تعبیر و تفسیر قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد رسانه و کارگزار، سه کارکردِ خدمتی اصلی برای ترویج توسعه پایدار دارند. اولین کارکرد رسانه که در این پژوهش شناسایی شد، عبارت از فراهم سازی عواملِ میانجیِ شکوفاییِ توسعه پایدار اس ت. عوامل میانجی که مقولاتی همچون درگیرکردن مردم، بهادادن به سازمان های مردم نهاد و پای کارآوردن دانشگاهیان را دربرمی گیرد. دومین کارکرد رسانه، به کارگیری راهبرد پنج گانه انتشار رسانه تخصصی حوزه محیطِ زیست، استخدام و به کارگیری خبرنگار تخصصی حوزه محیطِ زیست، انتشار و برجسته سازی مسائل زیست محیطی، اطلاع رسانی مسائل زیست محیطی و پاسخگوکردن مسئولان برای ترویج اخبار توسعه پایدار اس ت. سرانجام سومین کارکرد خدمتی، تدوین سیاست گذاری کلان زیست محیطی، نگاه غیراقتصادی و آینده نگرانه به محیطِ زیست، پرهیز از سیاست زدگی در حوزه محیطِ زیست و به کارگیری مسئولان متعهد و متخصص حوزه محیطِ زیست است. به عبارت دیگر، از دریچه این کارکردهای خدمتی است که در ساختار رسانه و کارگزار حاکمیتی، توسعه پایدار محقق خواهد شد.
شناسایی و ارزیابی راهکارهای حمایت از حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۱شماره ۵۹
151 - 171
حوزههای تخصصی:
پژوهش پیش رو باهدف طراحی و ارزیابی مدل مفهومی راهکارهای حمایت از حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی به دو روش کیفی و کمی انجام شد. پس از بررسی پیشینه و مفاهیم نظری پژوهش، با استفاده از روش کیفی مصاحبه عمیق با 18 نفر از متخصصان حوزه ارتباطات، حقوق و روانشناسی با روش نمونه گیری نااحتمالی هدفمند، داده های پژوهش به اشباع نظری رسیده، با استفاده از تحلیل مضمون تفسیر شده و مدل مفهومی ساخته شد. یافته های پژوهش، شش مضمون فراگیر و 17 مضمون سازمان یافته را به عنوان شاخص های اصلی راهکارهای حمایت از حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی نشان دادند که عبارت اند از راهکارهای: اجتماعی (محیط اجتماعی)، فرهنگی (فرهنگ سازی)، حقوقی (قانون گذاری، الزامات تهیه رضایت نامه، الزامات دسترسی)، آموزشی (سواد رسانه ای، تولید محتوا، تفکر انتقادی، آموزش رسمی، مدیریت دانش، گسترش حوزه سواد و اندیشه)، اقتصادی (سرمایه گذاری) مدیریتی (الزامات فنی، سیاست گذاری، آموزشی، امنیت سازمانی، حمایت نهادی). در بخش کمی به منظور برازش مدل، پرسشنامه محقق ساخته بین 160 نفر از متخصصان و فعالان کودک که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی و فرمول مورگان کرجسی انتخاب شدند، توزیع شد. یافته های توصیفی بخش کمی، نشان داد که میزان شاخص کل راهکارها در سطح مطلوبی قرار دارد و یافته های استنباطی بخش کمی پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی نشان داد که مدل بازتولید شده از برازش لازم برخوردار است. مدل مفهومی احصا شده در تدوین راهبردها و قوانین لازم برای سیاست گذاری و برنامه ریزی حمایت از حق حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی کاربرد دارد.
حقوق رسانه، آزادی بیان و حقوق بشر
منبع:
جامعه شناسی ارتباطات سال دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸
85-114
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر به منظور تبیین رابطه حقوق رسانه و حقوق بشر و شناسایی الزامات، موانع و ضرورت های آن انجام شد. بر این اساس با مطالعه اسناد و منابع موجود، مفاد قانون اساسی جمهوری اسلامی و میثاق نامه های بین المللی حقوق بشر، اصول مرتبط با حقوق رسانه و آزادی بیان در قانون اساسی ایران بررسی شد. در این زمینه از جمله ضروریات و الزامات حقوق رسانه شامل: جامعیت میان حقوق و حدود؛ عمومیت و رسانه محوری؛ تأکید بر نظارت های صنفی و مدنی، و رعایت اصول قانون نویسی عنوان و مهمترین موانع آزادی بیان در رسانه ها در چهار دسته بندی شامل: ساختار سازمانی؛ محدودیت منابع مالی؛ مشکلات سخت افزاری؛ و دخالت دولت در اخبار رسانه ها بیان شد. بر اساس یافته ها، هم در قانون اساسی جمهوری اسلامی و هم در سیره پیامبر اسلام(ص) و حضرت علی(ع) همواره حق آزادی بیان برای مردم به رسمیت شناخته شده و باالتبع این حق برای رسانه ها به عنوان نمایندگان افکار عمومی و رکن چهارم دموکراسی که ناظر بر سایر ارکان جامعه مدنی هستند، وجود دارد.