فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۹۹ مورد.
منبع:
مطالعات دینی رسانه دوره ۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۴
1 - 26
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش درصدد شناسایی ظرفیت ها و چالش های شبکه اجتماعی بومی در تبلیغ دین است.روش شناسی پژوهش: پژوهش از نوع کیفی و روش مورداستفاده در آن تحلیل مضمون است. جامعه آماری این پژوهش کارشناسان خبره و صاحب نظران دانشگاهی در حوزه شبکه اجتماعی و تبلیغات دینی هستند که از بین آن ها 18 نفر به روش غیراحتمالی گلوله برفی انتخاب شدند. مصاحبه تا اشباع نظری ادامه پیدا کرد. ملاک انتخاب مشارکت کنندگان در بخش دانشگاهی، تدریس و تالیف در حوزه تخصصی شبکه های اجتماعی و حوزه تبلیغ دین، و در بخش کارشناسان فعالیت مرتبط با تبلیغ دین در شبکه های اجتماعی بود. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختارمند بود، به گونه ای که به طور میانگین 90 دقیقه با مشارکت کنندگان مصاحبه شد.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که ظرفیت شبکه اجتماعی بومی برای تبلیغ دین، برخورداری از سامانه ای برای رصد محتوای مذهبی برای جلوگیری از انتشار شبهات و خرافات دینی، تامین محتوای بومی با توجه به فرهنگ ایرانی-اسلامی، ارسال پیام های دینی به شکلی معتبر همراه با ارائه منبع معتبر، آشنایی با گرایش های عقیدتی و دینی کاربران، عدم محدودیت زمانی و مکانی برای مبلغ، تهیه محتوای مرتبط فرهنگ عفاف و حجاب در شبکه محیط پاک و امن شبکه برای حضور کاربران و ایجاد رقابت و الگو بودن برای شبکه های بومی در راه تبلیغ دین و ارزش های دینی است. همچنین چالش ها عبارتند از عدم ارائه خلاقیت و نوآوری برای جذاب سازی مطالب دینی، عدم ارائه سرویس خوب و پایدار برای کاربران، پشتیبانی ضعیف شبکه از کاربران، عدم تبلیغات مناسب برای معرفی شبکه بومی به شهروندان ایرانی.بحث و نتیجه گیری: با توجه به ساختار و ویژگی فنی شبکه های اجتماعی مجازی در مقایسه با رسانه های سنتی، این شبکه ها توانایی و ظرفیت بالایی برای تبلیغ دین دارند و مبلغان باید با شیوه استفاده از این شبکه های اجتماعی در تبلیغ دین آشنا شوند.
استفاده از شیوه های سنتی تبلیغ دینی و رابطه آن با میزان دین داری جوانان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ابتدا رسانههای جمعی و بعد از آن، رسانه های اجتماعی برای ترویج آموزه های دینی مورد استفاده قرار گرفته اند. با توجه به آنکه در گذشته ترویج این آموزه ها با استفاده از شیوه های سنتی تبلیغ دینی انجام می شد، این پرسش مطرح می شود که آیا این شیوه ها کماکان میتواند کارکردهای گذشته خود را ایفا کند. لذا در این پژوهش به منظور بررسی کارآمدی شیوه های مذکور به نقش شیوه های تبلیغ سنتی میزان دین داری جوانان پرداخته شده است. جامعه آماری عبارت از جوانان 15 تا 29 ساله شهر تهران است که 384 نفر از آنان به روش نمونهگیری تصادفی طبقه ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای گردآوری دادهها از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل آن از روش آماری استفاده شده است. روایی پرسشنامه با روش اعتبار صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تعیین گردید. یافته های تحقیق گویای آن است که بیشترین میزان حضور جوانان، مربوط به مجالس مداحی و روضه خوانی هیئتهای مذهبی است و پس از آن به ترتیب حضور در مجالس جشن و عزاداری مساجد، مجالس وعظ و خطابه و مجالس تعزیه قرار دارد. این یافته ها همچنین بیانگر آن است که از نظر میزان دین داری، 1/2 درصد از جوانان در سطح بسیار کم، 3/14درصد در سطح کم، 3/38 درصد در سطح متوسط، 9/34 درصد در سطح زیاد و 4/10درصد در سطح بسیار زیاد، قرار دارند. نتایج آزمون فرضیات نیز گویای آن است که بین میزان استفاده جوانان از روشهای تبلیغ سنتی با میزان دین داری آنان رابطه همبستگی مستقیم وجود دارد.
عینیت یافتن مضامین سیاسی-اجتماعی در بیان درماتیک فیلم آژانس شیشه ای
منبع:
مطالعات دینی رسانه دوره ۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۴
153 - 184
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش درصدد است مضامین سیاسی-اجتماعی فیلم «آژانس شیشه ای» را که به وسیله عنصر روایت، شخصیت پردازی ، کشمکش و گفتار مطرح شده است، بررسی نماید تا مشخص گردد شیوه به کارگیری هر یک از عناصر پیش گفته چه نقشی در نگارش یک فیلمنامه سیاسی-اجتماعی موفق دارد.روش شناسی پژوهش : روش این پژوهش تحلیلی و رویکرد آن کیفی است. این پژوهش با تحلیل و بررسی روایت درماتیک اثر پیش گفته از طریق مطالعه تحلیلی- توصیفی صورت گرفته است.یافته ها: مضامین سیاسی-اجتماعی فراوانی در فیلم آژانس شیشه ای وجود داشتند که حاتمی کیا به وسیله عناصر درام آن ها را انضمامی کرده و به تصویر کشیده است. عینیت بخشی این مضامین در همه عناصر درام وجود دارند. با این همه، مضمون اصلی به کاررفته در روایت، عدم توجه حاکمیت به جانبازان و ایثارگران، در شخصیت پردازی وجود دوصدایی در حاکمیت، در کشمکش ازبین رفتن ارزش های انقلاب به واسطه نزاع های سیاسی، و در گفتار نیز دفاع از انقلاب و آرمان های آن می باشد.بحث و نتیجه گیری: آنچه که در این تحقیق حاصل شد این بود که مضمون اعتراض وجه اشتراک تمامی مضامین مطرح در فیلم آژانس شیشه ای است. همچنین حاتمی کیا این مضمون و مضامین دیگر را از طریق تبدیل مضمون به شخصیت ها و آنگاه شکل دادن تقابل ها و سپس ایجاد کشمکش ها، و نتیجه این تقابل ها و در انتها ساخت روایت و پیرنگ داستانی این مضامین را به عناصر درام تبدیل می کند.
تأمّلی در بابِ هوش مصنوعی و ارتقای قضاوت اخلاقی؛ واکاویِ چالش ها و فرصت ها
منبع:
مطالعات دینی رسانه دوره ۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۴
55 - 78
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش به بررسی عمیق مسائل و چالش های مرتبط با هوش مصنوعی و قضاوت اخلاقی می پردازد و به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که هوش مصنوعی چگونه می تواند در فرایند قضاوت اخلاقی انسان ایفای نقش کند.روش شناسی پژوهش : این پژوهش با رویکردی تحلیلی- توصیفی و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی منابع و ادبیات موجود در زمینه هوش مصنوعی، اخلاق و قضاوت اخلاقی می پردازد.یافته ها: هوش مصنوعی با استفاده از الگوریتم های پیچیده و یادگیری ماشین قادر به پردازش اطلاعات و تصمیم گیری در زمینه های مختلف است. به کارگیری هوش مصنوعی در قضاوت اخلاقی مزایایی مانند افزایش دقت، سرعت و بی طرفی را به همراه دارد؛ با این وجود، چالش های متعددی در این زمینه وجود دارد، ازجمله فقدان درک ظرافت های اخلاقی، تعصب و فقدان خلاقیت و ابتکار.بحث و نتیجه گیری: واگذاری کامل قضاوت اخلاقی به هوش مصنوعی در حال حاضر امری غیرقابل اعتماد است. هوش مصنوعی می تواند به عنوان ابزاری برای کمک به انسان در فرایند قضاوت اخلاقی مورداستفاده قرار گیرد، اما اتخاذ تصمیمات نهایی باید بر عهده انسان باشد.
نقش رسانه های نوین در ارزش آفرینی فرهنگی و قهرمان پروری: تحلیل فرصت ها و چالش ها
منبع:
مطالعات دینی رسانه دوره ۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۴
27 - 54
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این است تا رسانه گری با توجه به ویژگی های رسانه های نوین و در راستای تقویت ارزش ها از طریق قهرمان پروری از جنبه تحلیل فرصت و چالش ها مورد بررسی قرار گیرد.روش شناسی پژوهش: روش تحقیق کیفی و تعداد 14 مصاحبه با مطلعان این حوزه شامل صاحب نظران و اساتید دانشگاهی، رسانه گران برتر در حوزه رسانه های نوین (فضای مجازی، شبکه های مجازی تعاملی) انجام شد.یافته ها: بنابر نظرات کارشناسان، رویکرد کنونی در مدیریت محتوای رسانه های نوین مبتنی بر رسانه گری در خدمت قهرمان پروری است. با برنامه ریزی، هدایت و شکل دهی صحیح به محتوای تولیدات حماسی چندرسانه ای مبتنی بر هوش مصنوعی می توان و باید به معرفی قهرمان های فرهنگی و ارزشی با جذابیت بالا از طریق تولید محتوای شادی آفرین همراه با افتخار در بین جوانان پرداخت و از رویکرد کلیشه ای غم انگیز بودن و فاقد جذابیت در راستای الگوسازی در رسانه های نوین عبور کرد.
دین و تصویر: تحلیل تصویری سه دهه تصاویر اذان در تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)
127 - 170
حوزههای تخصصی:
یکی از پرسشهای حوزه دین و رسانه در عصر حاضر این است که آیا دین اسلام که مبتنی بر «کلام» و «کلمه» شکل گرفته است، می تواند با رسانه ای همچون تلویزیون که ماهیتی تصویری دارد، نسبتی برقرار سازد؟ در این مقاله تلاش شده است ضمن مروری بر ادبیات نظری این حوزه، تجربه تلویزیون ایران مورد ارزیابی قرار دهد. لذا از میان برنامه های دینی، اذان که تکیه آن صرفاً بر «کلام» قرار دارد، انتخاب شده و به دنبال پاسخ به این سؤال است که چه تصاویری همراه اذان نمایش داده شده و این تصاویر حاوی چه معانی است؟ همچنین تصاویر همراه اذان در طول سه دهه ، چه تغییر اتی را طی کرده است؟ روش تحقیق در این پژوهش، «نشانه شناسی» است که با ۵ آیتم «لباس، سن و جنسیت»، «ترکیبهای تصویری»، «حرکت»، «رنگ و نور» و «روایت» تصاویر اذان مورد ارزیابی قرار گرفت. روش انتخاب نمونه به صورت تصادفی و انتخاب ۳ اذان از سه دهه ۶۰، ۷۰ و ۸۰ بوده است. مجموعه یافته ها نشان می دهد که این تصاویر در طول سه دهه ارتقاء یافته و تلاش شده است از طریق حرکت بیشتر تصویر، استفاده از روایت، تنوع ترکیبهای تصویری، بکارگیری بهتر و متنوع تر رنگ و نور و نشانه های تصویری، بازنمایی بهتری از دین در قالب تصویر ارائه شود. لذا در طی سه دهه، تصاویر همراه اذان دچار تحولات متعددی شده و نشان دهنده این است که اذان با چه مجموعه متنوعی از تصاویر و در نتیجه معانی دینی گوناگونی می تواند همراه شود.
فراتحلیل مطالعات رابطه سرمایه فرهنگی و مدارای اجتماعی در ایران (با تأکید بر متغیر تعدیل گر گروه سنی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)
209 - 236
حوزههای تخصصی:
سرمایه فرهنگی دربرگیرنده تمایلات پایدار فرد، گرایشات و عاداتی است که طی فرآیند جامعه پذیری حاصل می شود و مدارای اجتماعی نیز ناظر بر وضعیتی است که در آن افراد و گروه ها، نسبت به وضعیت، رویداد و پدیده ای که آن را به شدت ناپسندیده می شمارند و یا نسبت به آن بی تفاوت هستند، با خویشتن داری و مدارا برخورد می کنند.روش پژوهش این تحقیق فراتحلیل است.در گام نخست ارزیابی پژوهش های منتخب، مفروضات همگنی و خطای انتشار، مورد بررسی قرار گرفتند که یافته ها حکایت از ناهمگنی اندازه اثر و عدم سوگیری انتشار مطالعات مورد بررسی داشت .در مرحله دوم، ضریب اندازه اثر و نقش تعدیل کنندگی متغیر سن با به کارگیری نسخه دوم نرم افزار CMA مورد ارزیابی قرار گرفت. محاسبات آماری بیانگر این مطلب هستند که میانگین اندازه اثر سرمایه فرهنگی (اثرات ترکیبی تصادفی (بر مدارای اجتماعی در مطالعات مورد پژوهش معادل 195/0 و از آنجا که اندازه برآورد شده در محدوده اطمینان است، می توان اذعان داشت که سرمایه فرهنگی بر مدارای اجتماعی اثرگذار است. بنابر نظام تفسیر اندازه اثر ناشی از فراتحلیل معروف به مدل کوهن، اندازه اثر به دست آمده از پژوهش حاضر در سطح کم متمایل به متوسط می باشد. از دیگر یافته های شایان توجه تحقیق حاضر، اندازه اثر جوانان در مدل تصادفی نسبت به سایر گروه های سنی بیشتر است، به عبارتی سرمایه فرهنگی جوانان بر مدارای اجتماعی اثرگذارتر است.
تحلیل حقوقی تبلیغات گمراه کننده در بازار اوراق بهادار با تبیین مقررات حاکم بر تبلیغات شرکت های کارگزاری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)
313 - 346
حوزههای تخصصی:
تبلیغات گمراه کننده در بازار اوراق بهادار همواره دارای تاثیرات گسترده بر قیمت اوراق بهادار و تصمیم گیری مشتریان دارد. به همین دلیل قانون بازار اوراق بهادار و دستور العمل تبلیغات شرکت های کارگزاری و برخی دیگر از قوانین و مقررات به این موضوع پرداخته اند. در این پژوهش برآنیم علاوه بر تبیین مفهوم دقیق تبلیغات گمراه کننده در بازار اوراق بهادار ایران و تعیین مصادیق آن به آثار ناشی از تبلیغات گمراه کننده در بازار اوراق بهادار بپردازیم. کارگزاران بورسی به عنوان نهاد مالی بازار سرمایه همواره از ابزار تبلیغات استفاده می نماید. لذا تبیین مقررات حاکم بر تبلیغات شرکت های کارگزاری در بازار اوراق بهادار علاوه بر تشریح ماهوی مفهوم گمراه کننده بودن تبلیغات به تعیین مصادیق و مرزبندی بین تبلیغات صحیح و گمراه کننده منتج می گردد. بنابراین مطالعه و تحلیل حقوقی تبلیغات گمراه کننده توسط شرکت های کارگزاری با توجه به اصول حقوقی و مبانی فقهی و قوانین موجود منجر به استنتاج و استنباط وضعیت قانونی و آثار این موضوع می شود. مسئولیت مدنی، مسئولیت کیفری و مسئولیت انتظامی حسب مورد از آثار و نتایج این اقدام بشمار می آیند. در صورت حصول ارکان مسئولیت های سه گانه شرکت های کارگزاری هر سه نوع مسئولیت را عهده دار می باشند و در غیر اینصورت یک یا دو مورد از مسئولیت های مذکور را بر عهده دارند. روش این تحقیق نظری و بر پایه مطالعات کتابخانه ای می باشد.
تفاوت تعارض های زناشوئی خانواده های دین دار براساس میزان استفاده از ماهواره در خانه پدری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)
263 - 284
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از این پژوهش حاضر مقایسه تفاوت تعارضات زناشویی همسران بر اساس میزان استفاده از ماهواره در خانه پدری (خانواده اصلی) آنان بوده است. روش: روش پژوهش حاضر پس رویدادی و از نوع علّی مقایسه ای است. بدین منظور برای پژوهش حاضر تعداد ۳۱۳ زوج (۶۲۶ نمونه) از جامعه آماری شامل طلاب متأهل ساکن مجتمع های مسکونی شهر قم، به روش نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و همگی به پرسشنامه تعارضات زناشویی ثنایی و پرسش های محقق ساخته به طور همزمان پاسخ دادند. یافته های پژوهش: نتایج این پژوهش نشان داد، همسرانی که در خانه پدری آنها از ماهواره استفاده نمی شد، در مقایسه با آن همسرانی که در خانه پدری آنها ماهواره استفاده می شد، به طور معناداری از تعارضات زناشویی کمتری برخوردار بودند. نتیجه گیری: بنابراین در تبیین و تحلیل روانی و اجتماعی عوامل تعارضات زناشویی و برنامه ریزی جهت پیشگیری و درمان، بر پژوهشگران، اندیشمندان، متولیان امور تربیتی و فرهنگی و سیاستمداران ضروری است به عوامل و بسترهای فرهنگی جامعه مانند رسانه و ماهواره توجه کافی داشته باشند تا بتوان از بروز آسیب های جدی بر پیکره خانواده اصیل ایرانی جلوگیری کرد. زیرا سلامت یک جامعه در گروه سلامت خانواده خواهد بود.
موانع پیاده سازی کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)
285 - 312
حوزههای تخصصی:
آزادی بیان و آزاد اندیشی همواره از مفاهیم اساسی در زندگی انسان بوده است و تولید علم نیز از شاخصه های پیشرفت در جهان می باشد، کرسی آزاد اندیشی از طرح های راهبردی آیت الله خامنه ای برای ایجاد و حفظ روحیه نقادی،گفتگو و تولید علم و روشنگری است. کرسی ها برنامه ای از بیان نظرات و گفتگو بین جامعه دانشگاهی می باشد که به پیشنهاد ایشان در پاسخ به نامه جمعی از اهالی اهل قلم راه اندازی گردید. ولی تا به امروز بر اساس آمار های موجود و مطالبه مجدد مبدع آن در دیدار های مختلف هنوز به جایگاه موثر خود نرسیده است. در این پژوهش داده بنیاد و با انجام بیست و پنج مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته و تجزیه تحلیل آن از طریق کدگذاری به مدل عدم توسعه کرسی های آزاد اندیشی دست یافته و الزامات راهبردی برای توسعه را در این رابطه مورد بررسی قرار داده ایم. نتایج پژوهش بعد از دسته بندی مقولات به ابعاد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ساختاری ترسیم مدل موانع توسعه کرسی ها نشان از اهمیت مقولات مرتبط با ابعاد سیاسی و فرهنگی دارد و راهبردهایی همچون تدوین سند بالا دستی، ایجاد الگویی صحیح و احساس مصونیت در بیان نظرات در کرسی برای ارتقاء سطح کمی و کیفی کرسی ها ضروری به نظر می رسد. واژگان کلیدی: نظریه پردازی، آزاد اندیشی، کرسی آزاداندیشی، جهاد تبیین
دین و امنیت فرهنگی: بررسی رابطه مشارکت در اجتماعات دینی و امنیت فرهنگی در جوانان شهر ساری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)
99 - 126
حوزههای تخصصی:
امنیت نیازی اساسی و همگانی است، اهمیت و ضرورت امنیت در پیوند ناگسستنی آن با زندگی است. در زمینه امنیت و ضرورت آن برای زندگی، همین بس که دانشمندان آن را به مثابه یکی از نیازهای اساسی انسان در نظر می گیرند. امنیت فرهنگی یکی از از شاخص های مهم امنیت در عصر حاضر برای همه ی کشورها، به خصوص برای کشور ایران با فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی، است. با در نظر گرفتن اهمیت مذهب و برگزاری مراسمات مذهبی در جامعه ایران این سوال مطرح می شود که آیا مشارکت بیشتر در مراکز مذهبی می تواند منجر به ارتقای امنیت فرهنگی جوانان شود. تحقیق حاضر با درک این مسئله و با هدف مطالعه رابطه مشارکت در اجتماعات دینی و امنیت فرهنگی در بین جوانان با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری تحقیق تمامی جوانان بین 15-29 ساله شهر ساری بوده اند که نمونه ای 400 نفره با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و بطور تصادفی انتخاب شده اند. نتایج نشان می دهد که بین شرکت در اجتماعات دینی و ابعاد مختلف امنیت فرهنگی از قبیل هویت ایرانی، هویت مذهبی، پایبندی به ارزش های خانوادگی، مذهبی، اجتماعی و فرهنگی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد که در این میان بیشترین همبستگی با ارزش اجتماعی و کمترین همبستگی با ارزش مذهبی بوده است. این بدین معناست که با افزایش مشارکت جوانان در اجتماعات دینی، امنیت فرهنگی آنان نیز افزایش می یابد.
تغییر بازنمایی نقش های خانوادگی در آگهی های بازرگانی؛ ظهور الگوی وارونگی نقشی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)
347 - 388
حوزههای تخصصی:
آگهی های بازرگانی از یک سو بازتابنده ارزش های موجود در جامعه خویش و از دیگر سو بر سازنده محیط فرهنگی و اجتماعی مخاطبان خود هستند. بازنمایی مداوم روابط خانوادگی در موقعیت های مختلف توسط این آگهی ها تاثیر به سزایی در تثبیت یا تغییر الگوهای فرهنگی درون خانواده دارد. پژوهش پیش رو به منظور شناخت تغییرات الگوی نقشی بازنمایی شده توسط آگهی های بازرگانی در طی دهه نود با روش نشانه شناسی ترکیبی ژیلین رز به مطالعه چهار آگهی «ماکارونی تبرک»، «مایع ظرف شویی پریل»، «کیسه پلاستیک آیری پلاست» و «زعفران گوهر ناز» پرداخته است. برای تحلیل یافته ها نیز از نظریه «نمایش جنسیت» اروینگ گافمن استفاده شده است. به طور کلی الگوهای موجود در حوزه نقش های خانوادگی زن و مرد یا مبتنی بر پذیرش تفاوت های جنسیتی و یا مبتنی بر تساوی جنسیتی هستند. از گذشته تا کنون جریان غالب آگهی های بازرگانی در ایران و جهان از الگوی سنتی تقسیم نقش های زن و مرد که به نوعی مبتنی بر پذیرش تفاوت جنسیتی است تبعیت کرده اند. نتایج نشان می دهد بازنمایی نقش های خانوادگی در این چهار آگهی و آگهی های مشابه در یک روند آرام و تدریجی نه به سمت برابری جنسیتی بلکه به سوی وارونگی نقش های سنتی زن و مرد حرکت کرده است. بی فرزندی یا تک فرزندی و روند تدریجی کمرنگ شدن تعامل با خانواده گسترده، تمایل به حضور در جمع های دوستانه و در نهایت انزوای خانواده هسته ای از دیگر ویژگی های این آگهی هاست.
مطالعه ای بر عوامل تاثیرگذاری اینستاگرام بر مخاطب بر مبنای نظریه کاشت
منبع:
مطالعات دینی رسانه دوره ۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۴
79 - 108
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش بررسی و تحلیل عواملی است که باعث جذب کاربران در اینستاگرام شده و با تکیه بر نظریه کاشت آن را بررسی می کند. این پژوهش به صورت میان رشته ای بوده و به عواملی مثل انگیزه های روان شناختی-اجتماعی و همچنین بستر و فضای موجود و اعتیاد کاربران به دوپامین و عملکرد این هورمون در مغز پرداخته شده است.روش شناسی پژوهش: روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات به صورت کتابخانه ای جمع آوری شده و با یکدیگر تطبیق داده شده است.یافته ها: عوامل موثر تأثیرگذاری در اینستاگرام شامل دوپامین، جامعه دموکراسی مجازی، و همچنین عوامل روان شناختی-اجتماعی که در بستر سیل اطلاعات رسانه های اجتماعی موردبررسی قرارگرفته و با نظریه کاشت تطبیق داده شده است.بحث و نتیجه گیری: باتوجه به تحقیقات انجام شده، کاربران اینستاگرام با حذف بعضی از ویژگی ها و ساخت هویت جدید برای کسب تأیید از دیگران، عدم قضاوت و همچنین دوری از انزوای اجتماعی و تأثیرات اختلالات دوپامین ترشح شده در مغز، و حجم زیاد اطلاعات و عدم کنترل انتشار آن، افراد دچار خودسانسوری می شوند و به مرور هویت اصلی خود را بر مبنای هویت مجازی خود تصور می کنند و هر آن چیزی که در این فضا مشاهده می کنند را باور می کنند.
پیاده روی اربعین به مثابه یک رسانه برای جامعه تشیع(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پیاده روی اربعین به ویژه شکل توسعه یافته آن در دهه گذشته از مناسک دینی غیرواجب شیعیان است که هر ساله در زمان و مکان مشخصی برگزار (تکرار) شده و از پشتوانه سنتی برخوردار است. با نظر به این که اربعین منسکی فرا جنسیتی، فرا سنی و فرا قالبی است می توان آن را از دیدگاه های مختلف از جمله دیدگاه رسانه ای مورد مطالعه قرار داد. هدف پژوهش حاضر مطالعه پیاده روی اربعین به عنوان یک رسانه است، که این هدف در دو مرحله دنبال شده است. در وهله اول برای دستیابی به کارکردهای رسانه ای پیاده روی اربعین از روش تحلیل مضمون استفاده شده و داده های حاصل از مصاحبه عمیق با اساتید و خبرگان حوزه علوم ارتباطات و رسانه و آیین و مناسک در سه مرحله توصیفی، تحلیلی و تفسیری به روش وُلکات کدگذاری شده است، یافته ها نشان می دهد پیاده روی اربعین دارای پنج کارکرد بسیج اجتماعی، سرگرمی، تداوم و استمرار، همبستگی و ارتباط و اطلاع رسانی است که از مجموع 42 کد تحلیلی و با مقایسه آن ها به دست آمده اند. سپس در مرحله دوم این یافته ها با نظریه کارکردهای رسانه ای از دیدگاه دنیس مک کوایل مقایسه و تطبیق داده شده اند. نتیجه پژوهش نشان می دهد که کارکردهای رسانه ای اربعین با نظریه کارکردهای رسانه ای مک کوایل مطابقت داشته و منسک پیاده روی اربعین را می توان به مثابه یک رسانه برای جامعه تشیع دانست.
بررسی و نقد عینیت گرایی در رسانه با تاکید بر مکتب اخلاقی اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
عینیت گرایی مهمترین اصل اخلاقی مرامنامه های روزنامه نگاران آمریکایی و اروپایی به شمار می رود. این اصل بر این نکته تاکید دارد که گزارش های خبری باید بدون اتخاذ رویکرد طرفدارانه و همچنین ناظر به حقایق و واقعیت های بیرونی و قابل حس، موضوع یابی و تولید شود. معروف ترین مدل عینی گرایی متعلق به یورگن وسترسال نظریه پرداز علوم سیاسی است که عینیت گرایی را بر اساس دو رکن بی طرفی و واقع گرایی تعریف می کند. از سوی دیگر در اندیشه اسلامی نگاه واقع گرایانه که ریشه در عقل ذاتی و وحی الهی دارد مکتب اخلاقی ای را پایه گذاری کرده که با مکاتب غیر واقع گرا و مکاتب واقع گرای طبیعی تقابل دارد. این مکتب واقع گرای مابعدالطبیعی، ارزش داور است و ملاک ارزش در هر امری را در ارتباطش با ارزش بالذات و نوع تاثیر آن امر در کمال نفس دانسته و کمال نهایی را قرب الهی معرفی می کند.اخلاق رسانه نیز بایستی بر همین اساس صورت بندی شود. این در حالی است که مدل عینیت گرایی وسترسال هرچند واقعیت عینی را مورد لحاظ قرار می دهد اما در نهایت، به لحاظ ملاک ارزش گذاری رسانه ای، از آن فاصله گرفته و ملاک اخلاقی خود را قرارداد شفافیت و بی طرفی در رسانه قرار می دهد. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل بنیادی، به احصاء مولفه های اخلاقی اسلام که در تقاطع با کارکرد خبری رسانه قرار می گیرد، پرداخته و رویکرد وسترسال را بر اساس مبانی هستی شناختی، معرفت شناختی و انسان شناختی مکتب اخلاقی اسلام به چالش کشانده و نشان می دهد این رویکرد به دلیل خلط بعد هستی شناحتی و معرفت شناختی در تقریر عینیت گرایی دارای لکنت است و با توجه به عدم قبول تکثر منابع شناخت و نفی امکان شناخت عقلی و نیز فقدان سیر اشتدادی کمال و هدایت گری و نیز ارزشمند نبودن بی طرفی رسانه، با واقعیت ارزش خبری از نظر اسلام فاصله دارد.
اصول تصویر سازی قرآنی در رسانه های مکتوب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)
171 - 208
حوزههای تخصصی:
نقش هنر در آموزش یکی از بحث های مهم علوم بشری است که امروزه در کشورهای پیشرفته به آن به صورت یک مساله مهم نگاه می شود و در سیستم آموزش و پرورش مورد استفاده قرار می گیرد. موضوع مهمی که از نگاه متولیان امر دین و تعلیمات دینی و قرآن، خصوصاَ در ایران و دیگر جوامع اسلامی نسبتا دور مانده است. کشف و تبیین اصول هنری تصویرسازی از قرآن ،دغدغه و هدف اصلی این نوشتار می باشدکه در قالب سؤال اصلی جستجوی اصول تصویر سازی قرآنی در رسانه های مکتوب بیان شده است. داده ها از طریق روش های کتابخانه ای (پژوهش ها، مقالات و اسناد) و روش میدانی با تکنیک مصاحبه جمع آوری و برای تجزیه و تحلیل آنها نیز روش تحلیل مضمون به کار گرفته شده است. اهم دستاوردها در 13 اصل بیان گردیده است که تصویرگران کتب دینی کودکان، خاصه قرآن، می توانند با بکارگیری از آن اصول ،آثاری درخور و شایسته ارائه نمایند.برخی از این اصول عبارتند از : توجه به رشد وتحول درک دینی کودکان ،التزام به بایدها و نبایدهای فقهی اسلام، انتخاب داستانها ومفاهیم قرآنی متناسب ، توجه به خصوصیات و کارکردهای رسانه های مکتوب ،همراهی واستفاده مستقیم از مفسران و آگاهان امور قرآنی، بهره گیری از تجربه های عینی و ملموس کودکان برای ساده تر کردن مفاهیم پیچیده قرآنی، به کارگیری تصاویر برانگیزاننده ذهن و محرک خیال در جهت اهداف قرآن.
ظرفیت سنجی نظریه ادراکات اعتباری برای سامان دهی نظریه بومی فلسفه فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)
237 - 262
حوزههای تخصصی:
فلسفه ای که به صورت انضمامی در صدد پاسخ به چیستی فضای مجازی بوده و بتواند تشریح کند، این فضا با ما چه می کند، فلسفه فضای مجازی نامیده می شود. فضای مجازی در لایه های مختلف، رفع نیازهای زندگی ما را پوشش روزافزون داده است و لازم است عمیقاً لایه های مختلف این فضا را بشناسیم، زیرا فلسفه فناوری های نرم، جهت بخش دکترین و خط مشی گذاری آن فناوری هستند. شناخت دقیق این فضا، سبب نسبت یابی دقیق ما در مواجهه با آن می گردد. فناوری فضای مجازی، نوعی فناوری نرم است و فناوری نرم از جنس ادراک اعتباری است، لذا می توان از نظریه اعتباریات، برای توصیف، تبیین و تجویز در عرصه نظریه بومی فضای مجازی بهره مند گردید. از منظر علامه طباطبائی، ادراک اعتباری تابع "توجه" است و توجه تابع "نیازهای طبیعی" و "عادات اجتماعی" است. عادات اجتماعی شکل خاصی از نیازهای طبیعی است که در ظرف فرهنگ جامعه شکل می گیرد و فضای مجازی، بر طبق جهان بینی و ارزش های فرهنگ مبدع، که عادات اجتماعی من جمله ارتباطات را رقم زده اند، ایجاد شده است. توجه افراد به فضای مجازی برای رفع نیازهای ارتباطی، به نظامی از نیازها منجر می گردد، این نظام نیاز بر اساس عادات اجتماعی و فرهنگی در قالب فناوری ارتباطی به اعتبارکردن نظامی ارتباطی، منجر می گردد. این نظام ارتباطی، می تواند بستر تنوعی از سبک زندگیها گردد. در واقع ساختارهای نرم فضای مجازی، بر توجه، محتوا و نظم ارتباطی کاربران آن اثر دارد، برای تغییر و اصلاح این آثار، باید به اصلاح ساختار، محتوا و روش مواجهه با فضای مجازی، اقدام نماییم.
دین و رسانه های نوین، طرح پرسش دینی از بات های هوش مصنوعی
منبع:
مطالعات دینی رسانه دوره ۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۴
109 - 152
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش به بررسی کارکرد رسانه های نوین مجهز به هوش مصنوعی در حوزه دین پرداخته است. هدف اصلی پژوهش، شناخت تأثیرات احتمالی هوش مصنوعی بر باورها و رویه های دینی و نقش آن در شکل دهی و بازتولید مفاهیم دینی است. همچنین به چالش ها و فرصت هایی که ممکن است هوش مصنوعی در ارائه اطلاعات و پاسخ به پرسش های دینی ایجاد کند، ارزیابی شده است.روش شناسی پژوهش: این پژوهش کیفی بوده و با رویکرد تحلیل و توصیف به اجرا درآمد. داده ها از طریق طرح پرسش های مشخص از بات های هوش مصنوعی مرتبط با رسانه های اینترنتی گردآوری شدند. این رویکرد به پژوهشگران کمک کرد تا به طور عمیق تر تأثیر هوش مصنوعی در پاسخ به پرسش های دینی و بررسی احتمال ایجاد تغییرات در این حوزه را مطالعه کنند.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد، استفاده از هوش مصنوعی می تواند در پاسخگویی به پرسش های دینی و تفسیر متون مذهبی تأثیرگذار باشد. با توجه به پیشرفت های شتابنده این فناوری، ارزیابی قابلیت ها و اثرات آن به عنوان ابزاری پرکاربرد برای پاسخگویی به پرسش های دینی و تعالیم مذهبی ضروری به نظر می رسد.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد، بهره مندی از بات های هوش مصنوعی می تواند چالش هایی را در ارتباط با کیفیت و نحوه تعامل کاربران با اطلاعات دینی ایجاد کند. این ارتباطات شامل شیوه های تعامل کاربران با بات های گفتگو و تأثیر این تعاملات بر تفکر انتقادی کاربران و درک آنها از اطلاعات دینی است. ظهور و گسترش هوش مصنوعی در حوزه دین، پرسش های جدیدی را در باره نقش آن در بازتولید و تغییر باورهای دینی ایجاد کرده است. نتایج این پژوهش روشن می کند که هوش مصنوعی می تواند تأثیر مهمی در شکل دهی مفاهیم دینی و رویه های مذهبی داشته باشد. براین اساس، سناریوهای مختلفی که ممکن است با ادامه داده یابی این فناوری در اعمال و باورهای دینی پدید آیند، بررسی شد، به نحوی که زمینه بهبود پاسخگویی و افزایش عمق شناختی از مفاهیم دینی به کمک این فناوری، نیازمند تداوم پایدار و دانش افزایی در این زمینه است.
بررسی رابطه میان گزینه های پروفایل کاربران دختر اینستاگرام با باورهای دینی آن ها (مطالعه موردی؛ دختران مراجعه کننده به برخی مراکز روانشناختی شهر قم)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۶۴)
505 - 536
حوزههای تخصصی:
با گسترش استفاده از اینترنت و شبکه های مجازی اینترنتی، لازم به نظر می رسد درمورد این شبکه ها و نوع رفتارهای کاربران و تأثیرات آن بر آن ها، پژوهش انجام پذیرد؛ تا راهگشای استفاده مفیدتر از این تکنولوژی جدید باشد. بدین منظور، پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه میان گزینه های پروفایل کاربران دختر(20 تا 24ساله) اینستاگرام، با باورهای دینی آن ها در بین کاربران مراجعه کننده به مراکز روانشناختی شهر قم انجام شده است. به این ترتیب که، از میان دختران 20 تا 24 ساله مجردی که اینستاگرام داشتند و به مراکز روانشناختی شهر قم مراجعه کرده بودند، 170 نفر به روش در دسترس انتخاب گردیدند. همچنین به منظور جمع آوری داده ها، از پرسشنامه استاندارد اندازه گیری باورهای دینی معبد استفاده شد؛ و داده ها با استفاده از روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون با روش اینتر تحلیل شدند. نتایج نشان داد که از میان 4مؤلفه باورهای دینی (رفتار مذهبی شخصی، رفتار مذهبی جمعی، رفتار عملی مذهبی، رفتار دینی) و نیز سازه باورهای دینی، هیچ مؤلفه ای با خودافشایی نمونه مورد مطالعه از طریق اسم و بیو در پروفایل اینستاگرام، رابطه معنی داری نداشت. از میان این 4 مؤلفه باورهای دینی و سازه باورهای دینی، همگی با خودافشایی کاربران اینستاگرام از طریق ارائه عکس، رابطه ای منفی و معنی دار داشتند. همچنین از نتایج حاصله چنین استنباط می شود که، افرادی که به هر نحو، باورهای مذهبی و دینی بالاتری داشتند، خودافشایی کم تری از طریق ارائه عکس در اینستاگرام داشتند.
تجدّد و چرخش گفتمانی سیاست گذاری فرهنگی ایران در دوران قاجار و پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۳)
313 - 338
حوزههای تخصصی:
مسئله اصلی پژوهش حاضر تأثیر تجدّد در ساختار سیاست گذاری فرهنگی ایران است. برای پاسخ به این سؤال به آغاز ورود تجدّد به ایران در دوره قاجار پرداخته و آثار آن در سیاست گذاری فرهنگی دوران قاجار و پهلوی بررسی می شود. روشنفکران ایران با تعلق خاطر به جهان نوین، ایران را عقب افتاده از قافله تمدن پنداشته و دولت را مأمور ایجاد بخش فرهنگ برای تربیتِ فرنگی مآب مردم می دانستند. برهمین اساس، اجماع روشنفکران و شاهان ایران موجب تغییرهای تدریجی در ساختار سیاست گذاری فرهنگی ایران می گردد. در این پژوهش دوگونه آرمانی از سیاست گذاری فرهنگی برای دو دوره ایران پیشانوین و ایران نوین معرفی شده که به صورت گفتمانی صورت بندی شده اند. گفتمان سیاست گذاری فرهنگیِ بومی حول دال مرکزی «استمرار سنت» شکل گرفته و با محوریت نهادهای مردمی عمل می کند. درحالی که گفتمان سیاست گذاری فرهنگی دولتی حول دال مرکزی «هم شکلی با غرب» شکل گرفته و با محوریت سازمان های دولتی عمل می کند. در این پژوهش با روش کتابخانه ای اسنادی داده های تاریخی جمع آوری می شود، سپس با استفاده از گونه شناسی نوع آرمانی، دو گونه از سیاست فرهنگی مورد اشاره قرارگرفته و ارتباط و پیوستگی درونی آنها با روش مفصل بندی ترسیم می شود.