مطالب مرتبط با کلیدواژه

شهروند

۱.

مروری بر تفاوت تابعیت، شهروندی و دیگر واژگان مشابه در حقوق ایران، بریتانیا، آمریکا و فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مصطفی سروی مقدم

منبع: مدرس علوم انسانی-پژوهش های حقوق تطبیقی ۱۳۸۳ شماره ۳ (پیاپی ۳۴)

کلیدواژه‌ها: معاهدات و کنوانسیونهای دو و چند جانبه تبعه شهروند رعیت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۹۱۸ تعداد دانلود : ۳۲۱۰

"در تنظیم معاهدات و کنوانسیونهای دو یا چند جانبه که به نحوی با اصطلاحات تبعه، شهروند، رعیت، سکنه و غیره ارتباط پیدا می‌کنند، شناخت کامل مصادیق این اصطلاحات حائز کمال اهمیت است، زیرا در حقوق بعضی از کشورها، اصطلاحات گوناگونی با مفهوم شبیه «تابعیت» کاربرد دارد که فرق آنها از نظر شمول و کمیت مصادیق بسیار زیاد است. هدف اصلی این مقاله مطالعه واژگان مشابه «تبعه و تابعیت» در سیستمهای حقوقی ایران، بریتانیا، آمریکا و فرانسه و در حد امکان، نشان‌دادن مشابهتها و تفاوتهای موجود بین آنها است. خلاصه نتایج حاصل از این بررسی این است که در حقوق ایران، اصطلاحاتی مشابه «تبعه و تابعیت» کاربرد دارند که صرفاً با همان مفهوم تابعیت، کلیه اتباع ایران را به طور مساوی شامل می‌شوند، در حالی که در حقوق بریتانیا طبق قانون تابعیت 1981، اتباع و شهروندان در داخل و خارج آن کشور به سه طبقه تقسیم‌بندی شده‌اند. در حقوق ایالات متحده اتباع و شهروندان به دو طبقه «شهروندان ایالات متحده» و «اتباع ایالات متحده» طبقه‌بندی شده‌اند که مشمولین طبقه اخیر نسبت به طبقه اول از حیث کمیت و نیز حقوق اجتماعی به هیچ وجه قابل مقایسه نیستند و بالاخره، در حقوق فرانسه چهار اصطلاح مشابه ولی با مصادیق و حقوق اجتماعی متفاوت وجود دارد."

۲.

تحلیلی بر فرهنگ شهروندی در شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید علی هاشمیان فر محمد گنجی

منبع: جامعه شناسی کاربردی دانشگاه اصفهان بهار ۱۳۸۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: شهروند شهروندی مشارکت پذیری مسوولیت پذیری رعایت قوانین

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری

تعداد بازدید : ۲۶۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۸۸

"رفتار شهروندان و کیفیت مشارکت آنان در امور جامعه به عنوان یکی از الزامات اساسی سرمایه اجتماعی در هر جامعه و از شاخص های. توسعه یافتگی جوامع محسوب می شود. فرهنگ شهروندی و عناصر کلیدی آن همواره در طول تاریخ پرفراز و نشیب این مفهوم از طرف متفکران و صاحب نظران علاقمند به مسایل اجتماعی که تمدن و پیشرفت جوامع بشری را در استقرار آن فرهنگ می دانند، از ادوار باستان تاکنون مورد بحث و چالش قرارگرفته است. امروزه تعیین میزان نهادینه شدن فرهنگ شهروندی به منظور تعیین جایگاه خوددر جریان توسعه یافتگی دربستر جهانی شدن ازضروریات دستیابی به شاخصهای توسعه می باشد. در مقاله حاضر با توجه به داده های پژوهشی به دست آمده از مطالعه پیمایشی شهر اصفهان پس از مطالعه تاریخی مفهوم شهروندی و با استفاده از نظریه های گوناگون، به بررسی وضعیت شهروندی و ابعاد مختلف آن در شهر اصفهان و میزان آن در بین شهروندان اصفهانی پرداخته شده است."

۳.

مدیریت قبیلگی و مدیریت مدنی در نهج‌البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمدمهدی جعفری

منبع: مدرس علوم انسانی - پژوهش های مدیریت در ایران ۱۳۸۵ شماره ۴۴

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهروند قبیلگی مدنیت کشورداری گروههای اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی

تعداد بازدید : ۱۴۵۹ تعداد دانلود : ۸۸۴

"اسلام در روزگاری پدیدار شد که سراسر سرزمین جزیر‌ه‌العرب در زیر حکومت قبایل، دوران سختی را پشت سر می‌گذاشت. فرهنگ قبیله، آداب و رسومی را بر مردم تحمیل کرده بود که مردم در زیر بار آن توان راه رفتن، به رشد و تعالی دست یافتن و به مقصد انسانی رسیدن را از دست داده بودند. اسلام از همان آغاز به از هم پاشیدن نظام قبیلگی و ویران کردن ساختار قبیله همت گماشت و چون این ساختار کهنسال (و منظم در سراسر زندگی مردم) در مکه آسیب‌ناپذیر و غیرقابل فروپاشی به نظر می‌رسید، پیامبر گرامی اسلام به یثرب هجرت کرد. یثرب جایگاه دو تمدن کهن یمنی و بنی‌اسرائیلی بود که آن دو تمدن نیز با گذشت سده‌ها، تحت تأثیر فرهنگ قبیلگی به صورت دو فرهنگ بسته و از ریشه گسسته درآمده بودند. یثرب، «مدینه‌النبی» نامیده شد که گویای پاگذاشتن عرب بدوی به مدنیتی نوین و مدیریتی مدنی بود. پیامبر (ص) با این شیوه توانستند تا در آنجا نظام قبیله را از هم جدا کنند. بنابراین تا سال هشتم هجرت، پس از تعلیم آیات وحی و جنگهایی چند، ساختار قبیله و مدیریت آن نیز از هم فرو ریخت. در نتیجه این فرهنگ که در ژرفای وجود سران قریش باقی مانده بود، پس از پیامبر تجدید سازمان کرد و زنده شد. امام علی (ع) با رسیدن به خلافت و به دست گرفتن زمام امور مسلمانان، به تجدید حیات برنامه پیامبر اکرم (ص) کمر بست و به همه کارگزاران و فرمانداران خویش، شیوه اجرایی مدیریت (انسانی – اسلامی) مدنی را آموخت. حضرت علی (ع) با نوشتن «عهدنامه کشورداری» نوین به مالک اشتر، این مدیریت را با همه جزئیات ترسیم کرد که راهنمای عملی است برای مدیران همه عصرها، نسلها و در همه شرایط و جایها."

۴.

"آنومنی سیاسی در ایران با تکیه بر نظر شهروندان تهرانی "(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد رجب زاده مسعود کوثری

منبع: نامه علوم اجتماعی ۱۳۸۲ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: عدالت دولت اخلاق قانون اساسی دموکراسی جامعه سیاسی شهروند آنومی سیاسی بی هنجاری انتظام اجتماعی انجام اجتماعی فردگرایی خودخواهانه فردگرایی جمعی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی سیاسی

تعداد بازدید : ۱۷۳۲ تعداد دانلود : ۹۶۲

جامعه ایران در دهه دوم انقلاب اسلامی (1380-1370)دو جریان نوسازی اقتصادی (سازندگی) و سیاسی (اصلاحات) را پشت سرگذاشته است . این تغییرات شتابان اقتصادی و سیاسی آثار مختلفی بر جامعه ایران بر جای گذاشته اند. به نظر می رسد یکی از این آثار، تشدید نابسامانیها در صحنه سیاسی ایران باشد. این مقاله با طرح مفهوم آنومی سیاسی و با تکیه بر نظریه آنومی سیاسی دورکیم، علل موثر بر این وضع را توضیح می دهد

۵.

جایگاه فرهنگهای قومی در تربیت شهروند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مصطفی عسکریان

منبع: فصلنامه نوآوریهای آموزشی سال۱۳۸۵ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: فرهنگ شهروند برنامه درسی شهروندی فرهنگ قومی قومیت های ایرانی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی

تعداد بازدید : ۱۹۵۲ تعداد دانلود : ۹۴۳

" مقاله حاضر با توجه به مفهوم کلی فرهنگ، فرهنگ های قومی و مردمی، جایگاه فرهنگ ها در برنامه های آموزش و پرورش رسمی در جهت سازگاری اجتماعی و تجلی فرد آموزش دیده به عنوان یک شهروند، تنظیم شده است. این مقاله با توجه به اهمیت موضوع، به ویژه نقش فرهنگ در «شدن» کودک و نوجوان، فرهنگ و اقسام آن را تحلیل کرده و رابطه فرهنگ با اجتماع پذیری فرد و نقش فرهنگ های قومی را به منظور تربیت شهروند از طریق برنامه درسی بررسی کرده است. هم چنین در فرایند بررسی، شاخص هایی را برای فرهنگ ، هویت ملی و شهروندی به دلیل تحول در برنامه ریزی درسی ارائه داده است. از طرفی، با توجه به وجود اقوام در کشور که همه از تبار ایرانی هستند و تحت لوای یک قانون در یک حکومت به نام ملت زندگی می کنند و با علم به این که برابری حقوق آحاد ملت در قانون اساسی مندرج است؛ لذا در مقاله سعی شده است که مبتنی بر مبانی نظری، برای برنامه ریزی و تنظیم برنامه های درسی در آموزش وپرورش رسمی، به جهت همراه ساختن راه فهمیدن و چگونه تمیزدادن یادگیرنده و آمادگی او برای شهروندی، که ریشه در تفهیم فرهنگ قومی او و سایر اقوام دارد، پیشنهاد هایی ارائه شود. "

۶.

بحران شهرنشینی در ایران ، درآمدی جامعه شناختی بر آسیب شناسی مسائل جامعه شهری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جواد افشارکهن رسول ربانی

منبع: مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۶ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: فرهنگ هویت اجتماعی شهر شهروند شهرنشینی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری

تعداد بازدید : ۳۸۴۱ تعداد دانلود : ۲۱۹۱

شهر به مثابه مکان زیست جمعی انسان مدرن،بستر فیزیکی زندگی او را شکل می بخشد.حیات شهری متضمن مجموعه روابط رسمی،چندگانه،شبکه وار و چند بعدی است و ساکنان شهر در زندگی روزمره شان با مؤلفه های متعدد این مجموعه در تماس قرار می گیرند.روند شکل گیری شهرها و فرایند دگرگونی شان می تواند رابطه ای متقابل با مراحل تکوین هویت اجتماعی شهرنشینان داشته باشد.هرگاه انسان‌ها در باور جمعی شان به یگانگی و وحدتی در کلیت فرهنگ و هویت شان دست نیابند،نشانه ها و آثار آن را می توان از جمله در بخش‌های مختلف زندگی شهری بازشناخت؛نشانه ها و آثاری که خود تقویت کننده تشتت در ساختار فرهنگی زندگی شهری تواند بود.بر این اساس به نظر می رسد آشفتگی و نابسامانی های شهرنشینی در ایران منعکس کننده بن بست معنایی در زندگی ایرانیان است.سرگردانی و ابهام در تعیین جهت گیری های اساسی زندگی (فردی و جمعی)اینک به وضوح در جامعه ایران قابل مشاهده است و صرف‌نظر از علل کثیره مُوَجد آن،می توان انتظار داشت واجد تاثیراتی در فرآورده های حاصل این زندگی نیز باشد.لذا شگفت آور نخواهد بود که ناهماهنگی،عدم توازن،تنزل مدیریت شهری گاه تا سر حدی نازل تر از معرفت عامیانه( common sense ) و تداخل و پیچیدگی مضاعف و فزاینده مسائل شهری و... همگی به بحرانی در سامانه شهر،حیات شهرنشینان و زندگی شهری منجر شوند.بدین ترتیب، آسیب شناسی مسائل شهری در ایران باید در چارچوب شرایط کلی زندگی ایرانیان مورد بررسی قرار گیرد و لذا پرداختن به سویه های معنایی ـ فلسفی شهرنشینی در ایران، در بستر ابهام و سرگشتگی میان وضعیت سنت‌خواهی و تجدد باوری می تواند در این راستا مفید واقع شود.

۷.

بررسی ویژگی های شهروند خوب برای جامعه ایران و میزان انطباق برنامه های درسی مدارس با این ویژگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کوروش فتحی واجارگاه

منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۱ شماره ۳۵

کلیدواژه‌ها: ایران جامعه شهروند آموزش و پرورش شهروند خوب دانش مدنی توانش مدنی نگرش مدنی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش

تعداد بازدید : ۶۵۷۵ تعداد دانلود : ۲۶۹۱

برنامه های مدارس از لحاظ فلسفی باید آیینه تمام نمای ارزش ها، خواست ها و انتظارات اجتماعی باشند و به همین دلیل، شناسایی مسائل و نیازهای اساسی اجتماعی محوری ترین عنصر در تصمیم گیری محسوب می شود. به عبارت دیگر هدف اصلی برنامه های مدارس این است که دانش آموزان را جامعه پذیر کرده و آنها را با دانش، ارزشها، گرایش ها و مهارت های ضروری جهت زیست در جامعه آماده سازند.علیرغم آنکه فلسفه نظام آموزش و پرورش، حصول به هدف های تربیت شهروندی است، دامنه اقدامات و مطالعات انجام شده در این راستا، در داخل کشور بسیار ناکافی و نارسا است. مقاله حاضر از طریق بررسی ها و مطالعات میدانی بر آن است تا نشان دهد شهروند خوب باید دارای چه ویژگی ها و خصوصیاتی باشد. در این راستا از طیف وسیعی از مطالعات انجام شده در زمینه مطالعات شهروندی بهره گرفته شده و سپس با استفاده از نظرات متخصصان تعلیم و تربیت و علوم اجتماعی، این مطالعات برای جامعه ایرانی بومی سازی شده است و سرانجام ویژگی های ذیربط در سه قلمرو دانش مدنی، توانش مدنی و نگرش مدنی طبقه بندی شده است. همچنین پژوهش حاظر به دنبال شناسایی میزان توجه به تربیت شهروندی در مراحل تدوین، اجرا ارزشیابی برنامه های مدارس بوده است.نتایج نشان میدهد که ویژگی های مورد نظر در سه حیطه کلی دانش مدنی، توانش مدنی و نگرش مدنی، برای جامعه ایران مهم و اساسی ارزیابی شده است. همچنین داده ها نشان می دهند که در مراحل طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه ها توجه کمی به پرورش ارزش ها ی شهروندی می شود و اصلاحات اساسی در این راستا الزامی است.

۸.

سیر تحول پدیده شهرنشینی و ویژگی های اجتماعی شهرنشینان در اندیشه ابن خلدون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود علیمردانی

منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۵ شماره ۵۹

کلیدواژه‌ها: شهر ابن خلدون شهروند عمران مقدمه عصبیت

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام

تعداد بازدید : ۱۸۸۴

یکی از معروف ترین افرادی که در اعصار گذشته در دنیای اسلام به بررسی جوامع گوناگون بشری پرداخته عبدالرحمن بن خلدون (808-732 هجری قمری) می باشد. نامبرده را می توان به نوعی پایه گذار جامعه شناسی شهری دانست، زیرا در معروف ترین اثر به جای مانده از او به نام «المقدمه» وی به صورت کاملا دقیق و موشکافانه جوامع هم عصر خود را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده و از این رهگذر به نتایج قابل توجهی دست یافته است. لیکن علت اصلی شهرت ابن خلدون را در این امر می توان ذکر کرد که برخورد نامبرده با مسایل اطراف خود به صورت تحلیلی و نه توصیفی بوده است و همواره در پس ظاهر رویدادها و آنچه که مشاهده می نمود در پی یافتن علت اصلی و چگونگی سیر تحول وقایع بود. از طرف دیگر می باید به این نکته اذعان داشت که ابن خلدون به علت شرایط اقتصادی و اجتماعی دوران خویش همواره با حالت بدبینانه ای به حوادث اطراف خود می نگریسته و این امر در نحوه قضاوت وی تاثیر غیر قابل اغماضی بر جای نهاده است

۹.

تقویت روحیه شهروندی در مدیریت کلان شهرها مورد مطالعه: همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فتانه دانشمند اصغر نظریان

منبع: آمایش محیط دانشگاه آزاد ملایر بهار ۱۳۸۹ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: شهر همدان شهروند مدیریت شهری مشارکت مردم

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مدیریت شهری جامعه شناسی شهری و آسیب شناسی شهری

تعداد بازدید : ۲۰۶۵ تعداد دانلود : ۱۰۲۲

تزریق درآمدهای نفتی در کشور سبب پیدایش شهرنشینی شتابان شده است، به گونه ای که «رشد» جمعیت شهری بر «توسعه» پیشی گرفته و مسایل گسترده ای را در شهر پدید آورده است. از این روی باید اصلاحاتی در روش برنامه ریزی شهری کشور صورت گیرد. این اصلاحات نه از گونه کالبدی، که از نوع فرهنگی و اجتماعی است به این معنی که حقوق شهروندی در بخش های گوناگون کشور لحاظ و برنامه ریزی کالبدی هم آهنگ با مفهوم و حقوق شهروندی در بخش های مختلف پیاده شود. در تحقیق حاضر ضمن تاکید بر تقویت روحیه و حقوق شهروند مداری در شهر همدان جای گاه مردم در برنامه ریزی و حرکت به سمت شهروند مداری پی گیری شده است. در این راستا با فرض این که تقویت احساس شهروندی و مشارکت مردم می تواند به عنوان یکی از راه کارهای اساسی در حل مشکلات شهرهای بزرگ بخصوص شهر همدان به عنوان متروپل منطقه غرب کشور مطرح باشد، به جای گاه و نقش آن در جوامع سیاسی و در «قانون اساسی» و «قانون شهرداری ها» پرداخته شده است. لذا نوع تحقیق در این مطالعه کاربردی - تحلیلی است و روش تحقیق مبتنی برگردآوری اطلاعات، مطالعات اسنادی، مشاهده و تهیه پرسش نامه است. جامعه مورد مطالعه شهر همدان و حجم نمونه با توجه به محاسبات انجام شده 116 خان وار بوده است که برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از برنامه های SPSS و روش های مرسوم آماری بهره برداری شده است. حاصل تحقیق این است که نبود و ضعف تاریخی جامعه مدنی، بی توجهی به لزوم مشارکت مردمی در اداره امور شهرها و کم بود دل بستگی به مکان و بیگانگی، کم بود قوانین مشخص و مدون – نگرش قیم مآبانه و بیش از همه آشنا نبودن «مردم» با مفهوم « حقوق شهروندی» و «شهروند مداری» و وظایف و مسوولیتها، موجب کاهش تعلق و علاقه مندی شهروندان نسبت به محیط خود و شهر همدان شده است.

۱۰.

تحلیلی بر فضای شهری مردم گرا و رابطه ی آن با رفتار شهروندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: آمنه بختیار نصرآبادی حسنعلی بختیار نصرآبادی احمد بختیار نصرآبادی

منبع: جامعه شناسی کاربردی دانشگاه اصفهان دوره ۲۲ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: شهروند مسئولیت پذیری آداب اجتماعی نوع دوستی فضاهای مردم گرا

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۱۹۵۹ تعداد دانلود : ۹۵۹

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه فضاهای شهری مردم گرا بر رفتارهای شهروندی می باشد،گروه نمونه مشتمل بر 184 نفر از دانشجویان رشته های معماری دانشگاه های هنر اصفهان بودند، که بطور تصادفی از بین دانشگاه های مختلف اصفهان برگزیده شدند اطلاعات مربوط به متغییرهای تحقیق از طریق پرسشنامه رفتار شهروندی همراه با متغییرهای فضاهای شهری مردم گرا و مولفه های فرهنگی انجام گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون به منظور مشخص کردن رابطه متغییرهای رفتاری با فضاهای شهری مردم گرا و رفتار شهروندی از مدل رگرسیون برای بررسی سهم هر یک از متغیرها در رفتار شهروندی استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که فضاهای مردم گرا با پنج متغیر شهروندی رابطه ی معنی دار دارد که بیشترین میزان همبستگی مربوط به مشارکت جویی (38/0 ) و احترام به دیگران (39/0) و کمترین آنها مربوط عدالت جویی (19/0) و مسئولیت پذیری(19/0) بود. از تحلیل رگرسیون می توان به این رسید که به جای هر واحد تغییر در مولفه های فضای شهری به میزان 16 درصد می توان رفتار شهروندی را پیش بینی نمود.

۱۱.

تحلیلی بر فرهنگ شهروندی در شهر یزد

نویسنده: مهری اذانی مجتبی حاتمی حسین حاتمی

منبع: برنامه ریزی فضایی سال اول تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: مسؤولیت پذیری شهروند مشارکت پذیری فرهنگ شهروندی رعایت ضوابط و قوانین

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی جغرافیا

تعداد بازدید : ۱۹۱۰ تعداد دانلود : ۱۱۷۴

تحقق مفهوم و شکل گیری ایده شهروندی، نیازمند وجود بستری مناسب و زمینه ساز می باشد که از آن به عنوان جامعه مدنی یاد می شود. کیفیت مشارکت شهروندان در امور جامعه، از شاخص های اساسی توسعه یافتگی و از الزامات اساسی سرمایه اجتماعی در هر جامعه مدنی محسوب می شود. عناصر کلیدی فرهنگ شهروندی، همواره از طرف محققان و صاحب نظران، از ادوار باستان تا کنون مورد بحث و چالش قرار گرفته است. از ضروریات دستیابی به شاخص های توسعه، تعیین میزان نهادینه شدن فرهنگ شهروندی می باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل فرهنگ شهروندی در شهر یزد است.رویکرد حاکم بر پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی و تحلیلی با ماهیت کاربردی است و با استفاده از توزیع و تکمیل پرسشنامه (200 مورد)، مطالعات پیمایشی شهر یزد، مطالعه تاریخی مفهوم شهروندی و با استفاده از نظریه های گوناگون، به بررسی وضعیت شهروندی و ابعاد مختلف آن در شهر یزد و میزان آن در بین شهروندان یزدی پرداخته شده است. نتایج تجربی این تحقیق نشان می دهد که: شهروندان یزدی در ابعاد سه گانه شهروندی یعنی مشارکت جویی، مسئولیت پذیری و رعایت قوانین و در نهایت پایبندی به اصول شهروندی در حد متوسط می باشند. یافته های پژوهشی به مواردی دیگر اشاره دارد که در مقاله به صورت مشروح به آنها پرداخته شده است.

۱۲.

توسعة ساختار سازمانی شهری و گسترش فرهنگ شهروندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سروش فتحی مریم ثابتی

منبع: مطالعات شهری سال دوم بهار ۱۳۹۱ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: شهروند مسئولیت پذیری مشارکت پذیری رعایت قوانین فرهنگ شهروندی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۲۶۰۱ تعداد دانلود : ۱۳۰۰

شهروندی در نحوة ارتباط فرد با فرد و با جامعه معنا و مفهوم حقیقی خود را پیدا می کند به اعتقاد تی،اچ،مارشال اولاً شهروندی وضعیتی است که ناشی از عضویت کامل فرد در اجتماع است، ثانیاً کسانی که دارای این وضعیت هستند حقوق و تکالیف یکسان و برابری دارند. باید دانست که شهروندی با احساس مسؤولیت همراه است. فرهنگ شهروندی و عناصر کلیدی آن همواره در طول تاریخ از طرف متفکران و صاحب نظران علاقه مند به مسائل اجتماعی که تمدن و پیشرفت جوامع بشری را در استقرار فرهنگ شهروندی می دانند، از ادوار باستان تا کنون مورد بحث و چالش قرارگرفته است. هدف از این تحقیق بررسی فرهنگ شهروندی شهروندان تهرانی است. در این مقاله فرهنگ شهروندی با ابعادی چون مشارکت جوی، مسؤولیت پذیری و رعایت قوانین، سنجیده شده است. روش تحقیق اسنادی و پیمایشی است و نمونة مورد مطالعه 150 نفر از شهروندان منطقة 6 شهر تهران هستند که منطقة آماری به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید ومنطقة موردی ما منطقه 6 تهران است. پرسشنامه ها به صورت نمونه گیری سهمیه ای بین شهروندان تقسیم شد و افراد از نظربرخی متغیرهای جمعیت شناختی با یکدیگرهمتا شدند. گردآوری داده ها بر اساس پرسشنامه های اطلاعات زمینه ای،آزمون های محقق ساخته انجام شده است و داده های پژوهش با بهره گیری از شاخص آمار توصیفی و شاخص های مرکزی ،تحلیل شدند.

۱۳.

رویکرد ادراکی و عملکردی به آب در پارک های شهری

نویسنده: آرزو منشی زاده

منبع: منظر شهریور ۱۳۸۹ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: ادراک شهروند عملکرد آب پارک شهری باغ

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی

تعداد بازدید : ۱۱۱۳ تعداد دانلود : ۷۰۲

آب به عنوان یکی از عناصر اصلی باغ در طول تاریخ، رابطه تعاملی و بنیادینی با فرم و سبک باغسازی برقرار کرده است؛ هم چنان که در محور اصلی باغ ایرانی و بعدها باغ اسلامی، در بازی های آبی باغ رنسانس ایتالیایی، در نمایش های پرطمطراق باغ باروک فرانسه، در سطوح گسترده و آزاد باغ انگلیسی و چینی، نقش مهمی داشته است. در پارک های معاصر نیز، که خود ترجمانی از ساختار باغ با مفاهیم و جایگاه جدید در مقیاس شهری است، کمتر می توان ردپایی از این عنصر نمایشی، مفهومی، کارکردی و ادراکی نیافت، با این تفاوت که مخاطبین خاص و بورژوای باغ های تاریخی جایشان را به مخاطبین عمومی فضاهای شهری داده اند و همین موضوع، تعریف و جایگاه آب را در کنار سایر اجزای پارک، متفاوت کرده است.

۱۴.

مرور برنامه مشارکت مردم در دفتر نوسازی محله نعمت آباد

نویسنده: بهمن ادیب زاده

منبع: منظر اردیبهشت و خرداد ۱۳۹۰ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: تهران مشارکت شهروند نوسازی بافت فرسوده دفتر نوسازی محله نعمت آباد

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی

تعداد بازدید : ۱۲۰۲ تعداد دانلود : ۵۶۲

نقش مشارکت مردمی و رابطه متقابل دولت و مردم در توسعه، از عوامل بسیار مهمی است که باید در هر برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد توجه قرار گیرد. با مشارکت مردم و کاستن از تمرکزگرایی دستگاه ها و سازمان های دولتی، می توان قدرت تصمیم گیری را به سطوح عمومی تر و محلی تر منتقل کرد. هرگاه مردم در اجرای فعالیت ها، پروژه ها و برنامه های توسعه، مشارکت داشته باشند، دسترسی به اهداف این پروژه ها آسان تر و همچنین اقدامات و برنامه های توسعه نیز بر نیازها منطبق بوده و پایدار خواهد ماند. عدم مشارکت مردم در پروژه ها و طرح های شهری از مسایل عمده ای است که کشور ما از آن رنج می برد؛ به این معنی که در فرایند برنامه ریزی، تصمیم گیری و اجرای یک طرح، مردم یا اصلاً نقشی ندارند یا نقش آنها بسیار کمرنگ است. این در حالی است که در نظر گرفتن راه حل های متعدد برآمده از خواسته های مردم، امکان برقراری ارتباط مستقیم بین اهداف طراحی و راه حل پیشنهادی را فراهم می سازد و می توان از تناسب راه حل انتخابی با اهداف طرح اطمینان داشت. این نوشتار تجربیات نوسازی بافت فرسوده محله «نعمت آباد» واقع در منطقه 19 شهرداری تهران را در قالب دفتر محلی نوسازی طی سال های 88 تا 89 و میزان مشارکت مردم در طرح های نوسازی و بهسازی بافت فرسوده را معرفی می نماید.

۱۵.

بررسی میزان آگاهی دانشجویان از حقوق شهروندی (مطالعه موردی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اصغر شریفی فاطمه اسلامیه

منبع: مطالعات برنامه درسی آموزش عالی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: حقوق اجتماعی شهروند سیاسی مدنی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی اجتماعی تعامل اجتماعی فرد در گروه

تعداد بازدید : ۲۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۳۸۱

چکیده: پژوهش حاضر به¬منظور بررسی میزان آگاهی دانشجویان از حقوق شهروندی انجام شده است. روش تحقیق از نظر شیوه گردآوری اطلاعات توصیفی (پیمایشی) و از نظر هدف کاربردی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان به تعداد (N=8725) نفر بوده است. حجم نمونه مطابق با جدول «گرجسی و مورگان» (n=368) نفر برآورد گردید. که این تعداد به شیوه تصادفی ساده از جامعه آماری انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده¬ها، پرسشنامه¬ای محقق ساخته با عنایت به ابعاد حقوق شهروندی «مارشال» (1992) مشتمل بر 21 سئوال در مقیاس 5 درجه¬ای بوده است. روایی پرسشنامه با اخذ نظرات چند تن از اساتید باتجربه و صاحب¬نظر بدست آمد. برای محاسبه پایایی آن نیز تعداد 30 پرسشنامه بین جامعه آماری توزیع و با استفاده از آلفای کرونباخ، ضریب 89/0 برآورد گردیده است. داده¬های گردآوری شده در دو سطح توصیفی و استنباطی همچون آزمون تی تک نمونه¬ای، آزمون تی برای دوگروه مستقل و آزمون لون و از طریق نرم¬افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان داد که میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه سمنان از حقوق شهروندی در سطح ضعیفی قرار دارد. در بررسی مقایسه¬ای بین میزان آگاهی دانشجویان دختر و پسر از حقوق شهروندی نیز تفاوت معناداری مشاهده نشده است.

۱۶.

تأثیر پاسخگویی عمومی بر بهبود اعتماد عمومی شهروندان

نویسنده: مهدی شهبازی حسن درویش فرهاد زارعی

منبع: مدیریت سازمان های دولتی زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: شهروند مدیریت دولتی اعتماد عمومی پاسخگویی عمومی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مدیریت شهری جامعه شناسی شهری و آسیب شناسی شهری

تعداد بازدید : ۱۶۶۲ تعداد دانلود : ۸۵۷

پاسخگویی و اعتماد عمومی، از کلیدی ترین مفاهیم در حوزه مطالعات مدیریت دولتی است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی و شناسایی تأثیر پاسخگویی عمومی بر اعتماد عمومی شهروندان است. در این تحقیق، پاسخگویی عمومی به چهار بُعد تعهد، تکریم، شفافیت و کنترل پذیری؛ و اعتماد عمومی به سه بُعد اطمینان، درستکاری و خطرپذیری تقسیم شده است. روش تحقیق مطالعة حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر جمع آوری داده ها، توصیفی است. جامعة آماری تحقیق را ارباب رجوع مناطق شهرداری کلانشهر قم تشکیل می دهند. برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. نتایج این مطالعه، حاکی از تأثیر مستقیم و مثبت پاسخگویی عمومی بر اعتماد عمومی شهروندان کلانشهر قم است. همچنین، تأثیر پاسخگویی عمومی بر بهبود درستکاری، خطرپذیری و اطمینان شهروندان را تأیید می کند.

۱۷.

حقوق شهروندی، پیشینه و جایگاه آن در مناسبات پلیس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد روشن رضا بیراوند حسین یاراحمدی

منبع: بصیرت و تربیت اسلامی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳۰

کلیدواژه‌ها: فلسفه اسلام حقوق شهروندی حقوق سیاسی شهروند پلیس حقوق مدنی حقوق اجتماعی ضابطان عام

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی حقوق گرایش های جدید حقوقی حقوق امنیتی

تعداد بازدید : ۲۹۱۳ تعداد دانلود : ۱۰۶۹۶

گرچه اخیراً حقوق شهروندی در ادبیات حقوقی کشورمان مطرح شده است؛ لیکن دارای پیشینه ای بسیار طولانی است. بررسی فلسفه حقوق شهروندی به ما کمک می کند که با مبانی و چگونگی این شاخه از حقوق آشنا شده تا هم شهروندان جامعه بیش از پیش از این موضوع آگاهی یابند و هم مسئولان و کارگزاران حکومتی به ویژه مدیران نیروی انتظامی به لحاظ حساسیت شغلی مرتبط با حقوق شهروندان از قبیل: دستگیری متهم، تفهیم اتهام، توجه به اصل برائت و ... با جایگاه این مقوله آشنا شده و در جهت نهادینه شدن و حفظ آن اهتمام ورزند. هدف از این پژوهش تبیین فلسفه حقوق شهروندی در مدیریت پلیسی با تأکید بر منابع اسلامی است که در این مسیر تلاش شده، مبانی نظری و دیدگاه های تاریخی در این زمینه تشریح شود. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است که داده های آن به صورت مطالعات اسنادی و کتابخانه ای یادداشت و تحلیل شده است. بررسی منابع اسلامی، نشان دهنده آن است که فلسفه حقوق شهروندی در مدیریت پلیسی، احقاق حقوق شهروندان ، رعایت عدالت ، انتظام بخشی به جامعه، برقراری تعادل بین مردم و حکومت و تعالی جامعه اسلامی می باشد.

۱۸.

چالش های تدوین منشور حقوق شهروندی در ایران (با تأکید بر ماده 100 قانون برنامه چهارم توسعه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پروین داداندیش علی امینی احمد آباد شهرزاد کنعانیان

منبع: راهبرد سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۶۸

کلیدواژه‌ها: حقوق شهروندی شهروند سیاست گذاری عمومی الگوهای تبیین حقوق شهروندی تحلیل اجرا

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۲۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۰۶۶

این مقاله به آسیب شناسی علل عدم تدوین منشور حقوق شهروندی می پردازد و به این سؤال که «موانع و مشکلات پیش روی دولت برای تدوین منشور حقوق شهروندی و به تصویب رساندن آن توسط نهادهای ذی ربط چیست؟» پاسخ می دهد. برای پاسخ به این سؤال از رهیافت های «تحلیل اجرا» در حوزه مباحث سیاست گذاری عمومی استفاده شده است. در این مقاله ضمن طرح مفاهیم شهروندی و حقوق شهروندی در قوانین ایران و قانون برنامه چهارم توسعه، عوامل عدم اجرای ماده 100 قانون برنامه شناسایی گردیده است. این عوامل شامل: فقدان نظارت مؤثر بر اجرای قانون برنامه چهارم توسعه کشور (مواد 100 و 130)، فقدان اجماع نظر و توافق در محورهای منشور و معتبر نبودن مبانی و اهداف حقوق شهروندی می باشد.(1)

۱۹.

بررسی میزان مسؤولیت پذیری اجتماعی شهروندان بندرعباس و عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر برآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هدایت نیکخواه پریسا جهانشاهی فرد

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال پنجم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: شهروند عام گرایی اعتماد اجتماعی مسؤولیت پذیری اجتماعی مسؤولیت پذیری فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۳۹ تعداد دانلود : ۴۸۵

این تحقیق، با هدف «بررسی مسؤولیت پذیری اجتماعی جوانان و عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر آن» انجام شده است. چارچوب نظری مقاله با استفاده از نظریه های دورکیم، پارسونز، بوردیو ،پاتنام و زتومکا تدوین شده است. روش تحقیق ، پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ی محقق ساخته بوده است. جامعه ی آماری پژوهش شهروندان (۱۸سال به بالای) شهر بندرعباس بوده اند. نمونه ی آماری با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، گردآوری شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که مسؤولیت پذیری اجتماعی مردم شهر بندرعباس ۶/۶۱ و در مجموع بالاتر ازحد متوسط می باشد. میزان مسؤولیت پذیری شهروندان در ابعاد اقتص ادی، سیاسی، اجتماع ی، فرهنگ ی و زیست محیطی متفاوت است. کمترین مسؤولی ت پذیری مردم بندرعب اس در بُعد سیاسی است. تجزیه و تحلیل اطلاعات، مؤید فرضیه های تحقیق بوده و روابط معنادار متغیرهای مستقل اصلی پژوهش – عام گرایی به میزان۲۳۵/۰، اعتماد اجتماعی به میزان ۲۶۱/۰، دین داری به میزان ۲۴۶/۰- را با مس ؤولیت پذیری اجتم اعی نشان می دهد. از میان مؤلفه های متغیر پایگاه اقتصادی و اجتماعی، درآمد تأثیری روی مسؤولیت پذیری اجتماعی نداشت، اما نوع شغل و تحصیلات با مسؤولیت پذیری اجتماعی ارتباط داشتند.در این بین، متغیر اعتماد اجتماعی، بیشترین قدرت تبیین و اثرگذاری را بر مسؤولیت پذیری اجتماعی به میزان ۲۹۱/۰ داشته است.

۲۰.

آرمان شهر ملاصدرا؛ چیستی، ارکان و ویژگی ها(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سید عبدالرئوف افضلی نجف لک زایی

منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۶۳

کلیدواژه‌ها: قانون ملاصدرا شهروند آرمان شهر حاکم

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۳۲ تعداد دانلود : ۹۷۵

بحث آرمان شهر که از بحث های بسیار ارزنده و مهم در اندیشه سیاسی است، دارای کارویژه های مختلف است. ملاصدرا از سازوکار آرمان شهر برای انتقاد از وضع سیاسی موجود و ارائه الگوی جایگزین بهره می برد. در آرمان شهر صدرا، شهروند و قانون از اهمیت فراوانی برخوردارند و جامعه بدون وجود هر یک از آنها تحقق نمی یابد؛ اما مهم تر از آنها دستگاه اجرایی است. از نظر صدرا شهر آرمانی شهری است که در آن نبی، امام یا فقیه حاکم باشد. در این شهر، افزون بر امتیازات و ویژگی های دیگری که وجود دارد، ظاهر و باطن عالم به هماهنگی می رسند و انسان با زیستن در چنین جامعه ای در مسیری که آفرینش برای او تعیین کرده است، قرار می گیرد و سعادت او رقم می خورد.