مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
خانواده
حوزه های تخصصی:
خانواده یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی است و تغییر و تحولات آن بر اجتماع نیز تأثیرگذار است. لذا باید مورد توجه خاص حکومتها قرار گیرد. یکی از عوامل مؤثر در خانواده، مسأله طلاق است که پیامـدهای آن بر حوزههای مخـتلف حقوقی، اجتماعی، فرهـنگی، اقتـصادی و … نمود پیدا میکند. بدینجهت قوه قضائیه جهت رفع اشکالات حقوقی مربوط به خانوادهها، لایحه حمایت خانواده جدیدی را تقدیم مجلس نمود. این لایحه علاوه بر رفع اشکالات قانون گذشته پیشنهادهای جدیدی در راستای استحکام خانواده بیان مینماید. در این نوشتار برخی مواد لایحه به خصوص مواد مربوط به پیشگیری از طلاق و اجرای طلاق از قبیل صلاحیت دادگاه خانواده، هزینه دادرسی و تقدیم دادخواست مورد نقد و بررسی قرار گرفته، خلاءهای آن تبیین شده و پیشنهاداتی در راستای اصلاح قوانین و اقدامات اجرایی بیان شده است.
زنان و کودکان قربانیان فرقه تروریستی منافقین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سازمان مجاهدین خلق در سال 1344 توسط برخی از جوانان روشنفکر با هدف براندازی حکومت تشکیل شد. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عملاً مقابل انقلاب ایستادند و در سال 1360 از ایران خارج شده و جزو مخالفان انقلاب اسلامی قلمداد شدند. مسعود رجوی رهبر خودخوانده این فرقه اکثر فرماندهان سازمان را از زنان انتخاب کرده است. سازمان منافقین در سال 1368 به طور محرمانه و گسترده، اعضای خود را مجبور به طلاقهای ایدئولوژیک نمود، بدینمعنا که همه اعضا باید برای همیشه حق ازدواج را از خود سلب نموده و در صورت داشتن همسر، با نهایت تنفر از هم جدا شوند. طلاق اجباری مشکلات متعددی برای کودکان، زنان و مردان وفادار به این فرقه ایجاد نمود. در این مقاله با نگاهی جرم شناسانه، افکار و عقاید فرقه گرایانه این سازمان تروریستی در باره نهاد خانواده و نقض آشکار حقوق کودکان و زنان، طلاق ایدئولوژیک و آثار ناشی از این تصمیم ضد بشری و همچنین مسئولیت کیفری رهبران در مقابل دادگاههای داخلی و بینالمللی بررسی شده، در نهایت نیز پیشنهادهایی مبنی بر حمایت از حقوق زنان و کودکان قربانی اهداف تروریستی و اینکه دولت ایران میتواند بر ضد فرقه منافقین نزد دادگاههای بینالمللی طرح دعوی نماید، ارائه شده است.
جامعه پذیری حجاب
حوزه های تخصصی:
چنانچه حجاب یک نوع رفتار قلمداد گردد، این رفتار همانند سایر رفتارهای دیگر تحت تأثیر قواعد خاصی است. بر اساس تئوریهای جامعهشناختی و روانشناختی، انجام یک رفتار، تحت تأثیر عوامل متفاوتی است. یکی از عوامل مهم و اثر گذار بر انجام و نحوة رفتار، اطلاعات و آگاهیهای فرد از رفتار میباشد. به عبارت دیگر، سطح شناختی فرد، اقدام و نوع رفتار وی را مشخص میسازد. اطلاعات و آگاهیهای فرد، نسبت به اشیاء، پدیدهها و مفاهیم، طی فرآیند جامعهپذیری وی ایجاد میشود. در این نوشتار، جامعهپذیری از دیدگاه تئوریهای کارکردگرایی، تقابل و کنش متقابل نمادین بررسی شده است و خانواده، مدرسه، گروه همسالان و نهادهای اجتماعی و ارتباطی به عنوان عوامل مؤثر بر جامعهپذیری حجاب معرفی میشوند که ناهماهنگی و بدکارکردی این عوامل میتواند منجر به آسیبپذیری فرآیند جامعهپذیری حجاب گردد.
نگرشی روان شناختی به بلوغ دختران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بلوغ مرحله¬ای بحرانی است که در گذر از این دوره، زیربنای زندگی بزرگسالی فرد پیریزی میشود. در همة مناطق جهان، با در نظر گرفتن شرایط طبیعی و اجتماعی، دختران زودتر به بلوغ طبیعی میرسند، لذا بین دختران و پسران در آغاز بلوغ تفاوت چشمگیری به چشم میخورد. شناخت تغییرات جنسی، روحی و اجتماعی این برهة حساس از زندگی دختران حائز اهمیت است. بدین لحاظ، این نوشتار با روش مطالعه اسنادی به آسیب¬شناسی بلوغ دختران پرداخته و ناهماهنگی سرعت رشد بلوغ جسمی ـ جنسی با بلوغ فرهنگی ـ اجتماعی و مشکلات اجتماعی این دوره را مورد توجه قرار می¬دهند. مطابق نتایج این پژوهش، مناسب¬ترین شیوه¬های مواجهه با بحران این دوره، رویکرد فرهـنگی ـ تربیتی و ارائه آموزش¬های غیررسمی به خانواده¬ها می¬باشد.
اشتغال زنان و مصلحت خانواده در قانون مدنی
حوزه های تخصصی:
قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران در ماده 1117 با پیروی از نظام حقوقی اسلام برای زوجه حق اشتغال و برای زوج تحت شرایطی حق مخالفت با اشتغال زوجه را قایل شده است. در مورد محدودیتهای حق اشتغال زوجه و حدود اختیارات زوج در ممانعت از شغل همسر، ابهاماتی در قوانین وجود دارد که شایسته امعان نظر است.
زنان و خانواده در چهار برنامه توسعه
حوزه های تخصصی:
با توجه به جایگاه رفیع نهاد خانواده در دین اسلام و زن به عنوان رکن رکین این نهاد مقدس، انتظار بر این بود که در چهار برنامه توسعه پس از انقلاب اسلامی موضوع زنان و خانواده جزء محورهای حائز اهمیت باشد. این نوشتار با بررسی اجمالی انواع برنامهریزی در ایران، میزان رویکرد نظام اسلامی را به رفع مشکلات و مسایل زنان در برنامههای توسعه بررسی نموده است. نتایج مقاله نشان میدهد در برنامههای اول و دوم توسعه در محور زنان، افزایش سطح سواد عمومی زنان، ارتقای سلامت آنان و برنامههای اوقات فراغت و تربیت بدنی زنان مورد توجه بوده است و در برنامه سوم یکی از مواد برنامه، مختص توسعه مشارکتهای فرهنگی اجتماعی زنان در نظر گرفته شده بود. در برنامه چهارم توسعه نیز علیرغم درک ضرورت توجه به مسایل زنان و خانواده و گنجاندن پارهای مباحث در این خصوص، محورهای مهمی نیز مغفول واقع شده است.
پیامدهای فمینیسم در خانواده غربی
حوزه های تخصصی:
نوشتار حاضر، تحولات خانواده و آسیبهای ناشی از آن را در مغرب زمین مطمح نظر قرار داده است. جنبش اصلاح و رنسانس بهعنوان عامل عمدة این شرایط و جریانهای علمی و اجتماعی همچون مدرنیسم، پستمدرن، سکولاریسم، فمینیسم و فردگرایی بهعنوان عوامل برجسته در درون همان عامل عمده (رنسانس) جهت وقوع تحولات مذکور تلقی میشوند. امروزه جهان غرب با انقطاع از معنویت، در ابعاد گوناگون ازجمله خانواده دچار آسیبهای جدی شده است که با بررسی دقیق و یافتن علل و عوامل آنها میتوان خانواده را درجهان شرق از تهدیدهای بلندمدت مشابه مصون داشت.
واگردهای فمینیستی در ازدواج
حوزه های تخصصی:
فمینیسم با طرح محوری موضوع آزادی جنسی زن و طرد نقشهای کلیشهای مادری و همسری در خصوص ازدواج و خانواده دچار تعارضاتی گردید و موضعگیری خاصی را در این راستا اتخاذ نمود که عمدتاً در جهت مخالفت و حذف این بنیانهای اجتماعی بود. از نقطه نظر فمینیسم رادیکال، مردان در جایگاه سلطه هستند و ارتباط با آنان انقیاد زنان را در پیدارد، لذا سیستمهای متعامل زنان و مردان نظیر خانواده باید مورد تجدید نظر قرار گیرد. این تندرویهای فمینیستی علی رغم ظاهر فریبندهاش، ناهنجاریهای فرهنگی، اجتماعی را ایجاد نمود که اکنون با شکست در تعیین جایگاه مطلوب برای زنان به بن بست رسیده است.
رژیم مالی خانواده در قوانین ایران و انگلیس
حوزه های تخصصی:
در پی تحولات اجتماعی و فمینیستی با شعار تساوی حقوق زن و مرد و رفع تبعیض بین آنها در چند دهه اخیر در کشورهای غربی، قوانینی به تصویب رسید که انتظار میرفت این قوانین بتواند حقوق اقتصادی زنان در خانواده را تأمین نماید. اما تغییر و تحول این قوانین به طور مداوم نشان میدهد که این قوانین هنوز نتوانسته جوابگوی نیازهای واقعی زنان باشد. حال آنکه قوانین فقهی اسلام قرنهاست زنان را در مالکیت و تصرف نسبت به اموال مکتسبه خویش مستقل دانسته و زوج را ملزم به تأمین نیازهای زوجه با رعایت اصول اخلاقی مینماید. در این نوشتار به طور اجمال قوانین اقتصادی زنان در خانواده از جمله نفقه، مهریه و ارث در دو کشور ایران و انگلستان مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته و در انتها پیشنهادهایی ارائه گردیده است.
تأثیر ساخت خانواده بر فرار دختران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
آنچه که امروز نگاه خاصی را به این دسته دختران می طلبد، آسیب هایی است که پس از فرار از خانه پدید می آید معمولاً این آسیب ها مستقیماً بر روحیات و خلقیات این دسته از دختران تأثیر گذاشته و استحکام خانواده را دستخوش تزلزل می کند.
بررسی رضایتمندی از زندگی زناشویی در چهار نوع از ساختار خانواده
حوزه های تخصصی:
این پژوهش به مقایسه رضایتمندی از زندگی زناشویی در چهار نوع ساختار خانواده پرداخته است. سوالها و فرضیه های مطرح شده به مقایسه میزان رضایتمندی از زندگی زناشویی در چهار مرحله ساختار خانواده می پردازد.
1ـ خانواده هایی که تازه ازدواج کرده و فرزند ندارند.
2ـ خانواده هایی که فرزند پیش دبستانی یا دبستانی دارند.
3ـ خانواده هایی که فرزند نوجوان دارند.
4ـ خانواده هایی که فرزندان انها ازدواج کرده و خانواده را ترک کرده اند.
نمونه بررسی شده شامل 120 زوج می باشد که هر گروه 30 زوج را در برمی گیرد. ابزار استفاده شده پرسشنامه رضایتمندی از زندگی زناشویی انریچ است. روش تحقیق از نوع علی مقایسه ای است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از واریانس عاملی استفاده شده است. نتایج به دست امده نشان می دهد زوجهایی که فرزندان انها ازدواج کرده و خانواده را ترک کرده اند بالاترین میزان رضایتمندی از زندگی زناشویی را دارند و زوجهایی که فرزند یا فرزندان نوجوان دارند، پایین ترین سطح رضایتمندی از زندگی زناشویی را نشان می دهند.
بررسی رابطه سرمایه اقتصادی زنان با نوع روابط همسران در خانواده
حوزه های تخصصی:
به نظر بوردیو، موقعیت افراد برحسب حجم و نوع سرمایه انها مشخص می شود و جایگاه انان را ابتدا در خانواده و سپس در جامعه مشخص می کند (بوردیو، 1380 ).
در این مقاله به بررسی رابطه سرمایه اقتصادی زنان با نوع روابط همسران در خانواده (میزان روابط دموکراتیک) پرداخته می شود. ضمن استفاده از نظریه منابع و مبادله، به روش نمونه گیری تصادفی از میان 324 زن متاهل شاغل و خانه دار در تهران پرداخته شد؛ سپس با بهره گیری از پرسشنامه اطلاعات جمع آوری و یافته ها نشان داد.
بین سرمایه اقتصادی زنان و میزان روابط دموکراتیک با همسر، رابطه معنادار و مثبت وجود دارد. از میان متغیرهای زمینه ای، بین منزلت شغلی شوهر با متغیر وابسته، رابطه معنادار و مثبت دیده شد.
بررسی تاثیر برخی عوامل اجتماعی و فرهنگی بر نابرابری جنسیتی در خانواده های شهر کرمان و روستاهای پیرامون آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نابرابری جنسیتی یکی از پدیده هایی است که در بیشتر جوامع بشری دیده می شود. جایگاه فرودست زنان در وضعیت های منزلت - قدرت، و سهم بری اندک آن ها از سرمایه های موجود در جامعه، از زمینه های اصلی مطالعات جامعه شناختی با رویکرد فمینیستی است. نابرابری جنسیتی در خانواده به عنوان کانون جامعه پذیر شدن هر انسانی، از جمله محورهای بحث برانگیز این گونه مطالعات است.
بسیاری از نظریه های جامعه شناختی بر آن اند که افزون بر عوامل ساختاری، عوامل روانی، ذهنی و شناختی تأثیر بسیار زیادی بر نابرابری جنسیتی دارد. پذیرش ایده ئولوژی و عقاید قالبی جنسیتی توسط زنان، در بستری از جامعه پذیری جنسیتی و تقسیم جنسیت یافته کار، زمینه را برای بازتولید نابرابری در فضای خانواده فراهم می سازد.
این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر نابرابری جنسیتی، به ویژه عوامل ایده ئولوژیک و عقاید قالبی انجام شده است. نمونه ی پژوهش، 682 نفر از زنان متأهل ساکن شهر کرمان و روستاهای پیرامون آن بوده است.
یافته ها نشان داد که در این منطقه نابرابری جنسیتی به گونه ئی محسوس وجود دارد. مهم ترین عوامل مؤثر بر نابرابری جنسیتی در خانواده چنین بود: سطح تحصیلات زن و مرد، سن زن و مرد، محل سکونت، تعداد اعضای خانواده، جامعه پذیری جنسیتی، ایفای نقش جنسیتی، ایده ئولوژی مردسالاری، و عقاید قالبی جنسیتی
بررسی شیوه های ارتباط شبکه ای زنان کارآفرین ایرانی و تاثیر آن در راه اندازی کسب و کار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کارآفرینی در ایران پدیده یی نو و پژوهش های صورت گرفته در این زمینه، خصوصا کارآفرینی زنان، بسیار محدود است، بنابراین، در سالهای اخیر به رغم تمایل بیشتر زنان ایرانی به داشتن مشارکت اقتصادی و اجتماعی و خصوصا تحصیلات عالی، متاسفانه قادر به بهره مندی از مشارکت آنان در امور اقتصادی جامعه نیستیم.
بر اساس پژوهش های کارآفرینی، ایجاد انگیزه، ارایه الگوی نقش، ارایه مشاوره های تخصصی، و همچنین دسترسی آسانتر به فرصت ها، اطلاعات و منابع، چهار اثر مهم شبکه های کارآفرینی اند. پژوهش های کارآفرینی زنان نیز نشان می دهد که زنان کارآفرین، بیشتر از شبکه های شخصی بهره مند می شوند و حمایت عاطفی مهمترین نقشی است که شبکه های شخصی در مرحله راه اندازی کسب و کار بر عهده دارند.
به منظور دریافت شناخت کلی از کسب و کار زنان کارآفرین ایرانی و عوامل موثر بر راه اندازی کسب و کار کارآفرینانه آنان، پژوهشی وسیع و ملی در جامعه زنان کارآفرین دانشگاهی ایران، با استفاده از پرسش نامه ای که بدین منظور طراحی، و یا نظر خبرگان کارآفرینی و انجام پیش آزمون اصلاح شد، صورت گرفت.
بر اساس این نوشتار، که قسمتی از نتایج این پژوهش را ارایه می کند، خانواده نزدیک زنان کارآفرین (همسر، فرزندان، والدین)، مهمترین پشتیبان آنان اند و حمایت عاطفی بیشترین کمکی است که زنان کارآفرین از شبکه خود دریافت می کنند. کمک مالی نیز در آخرین مرتبه قرار دارد.
بررسی جامعه شناختی - حقوقی تک همسری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تک همسری (در مقابل چند همسرگزینی)، به عنوان طبیعی ترین شکل نهاد اجتماعی - حقوقی ازدواج، که تاریخی هم پای تاریخ آغازین حیات بشری دارد، از دو منظر قابل مطالعه است؛ منظر جامعه شناسی، به این دلیل که چند همسرگزینی، به عنوان یک پدیده اجتماعی ناشی از زمینه ها، آیین ها، و سنت های شکل گرفته در طول زمان، امری است تاریخی و نه دینی؛ و منظر حقوقی، به دلیل آن که در حقوق اسلام و به پیروی از آن در حقوق ایران، اصل، تک همسری است، اما برخی واقعیت های اجتماعی، اسلام را با چند همسری، به عنوان یک ضرورت و استثنا، پیوند می دهد. مطالعه و بررسی انگیزه های تک همسرگریزی و پی آمدهای آن در قلمروی جامعه شناختی از یک سو، و بررسی اصل تک همسری در حقوق اسلام و قوانین موضوعه ایران در قلمروی حقوقی از سوی دیگر، به روشنی، متقن بودن اصل تک همسری و استثنا بودن چند همسرگزینی را ثابت می کند.
خانواده و ارتقای شغلی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زنان و مردان در بازار کار، نه تنها از نظر میزان مشارکت و بی کاری، بلکه از لحاظ نوع شغل، درآمد حاصل از کار، و ارتقای شغلی هم دارای شرایط متفاوت اند.
در این پژوهش، عوامل موثر بر میزان ارتقای شغلی زنان شاغل در اداره های دولتی، با تاکید بر خانواده، مورد بررسی قرار گرفته است و جامعه آماری را زنان 30 تا 40 ساله، شاغل، همسردار، و دارای فرزند تشکیل می دهند، که از کل شاغلان زن در 50 اداره دولتی شهرستان اسکو انتخاب شده اند و جمعا بیش از 120 نفراند. ابزار پژوهش نیز پرسش نامه است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آزمون های معناداری استفاده شده است.
یافته ها نشان می دهد میزان ارتقای شغلی زنان این شهرستان از میزانی متوسط برخوردار بوده و عوامل خانوادگی بیش از سایر عوامل در عدم ارتقای شغلی زنان موثر است. میزان ارتقای شغلی زنان پاسخ گو، از کیفیت نقش، فشار نقش، تقسیم جنسیتی کار در خانه، تقاضاهای ساختاری خانواده، اضطراب، و ویژگی های مدیریتی، به طور مستقیم، و از متغیرهای افسردگی، استرس، خستگی شغلی، تهی سازی انرژی فرد، سرایت شرایط تنش آمیز یک نقش به نقش دیگر، و محرک های تنش زای خانوادگی، به طور غیرمستقیم و از طریق فشار نقش تاثیر می پذیرد. عوامل سازمانی در این میان نقشی ندارد.
بررسی باورها و ارزش های دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این مطالعه، بررسی باورها و ارزش های خانواده و کتاب های درسی در خصوص موضوع جنیست و نقش آن در چه گونگی بازنمایی و حل مساله تساوی جنسیت از سوی دانش آموزان است، به همین منظور، به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته با 18 دانش آموز پایه سوم دبیرستان و پیش دانشگاهی و خانواده آن ها و نیز به وسیله تحلیل محتوای کتاب های درسی رشته علوم انسانی (24 کتاب درسی) دوره دبیرستان و پیش دانشگاهی، داده هایی در خصوص موضوع جنسیت جمع آوری شد.
یافته ها نشان می دهد از مجموع 16 مصاحبه انجام شده با والدین دانش آموزان 2) مورد از والدین در مصاحبه شرکت نداشتند)، در 12 مورد بین باورهای والدین (پدر یا مادر) با دانش آموزان هم سویی وجود دارد. تحلیل محتوای کتاب های درسی نیز نشان داد محتوای کتاب های درسی در جهت تقویت مرزبندی های جنسیتی است، اما به رغم پیام مشترک این کتاب ها، دانش آموزان در حل مساله تساوی جنسیت، روی کردهای ارزشی متفاوتی دارند.
بررسی گزارش و نقد ارسطو از نظریه اشتراکی افلاطون(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله پس از بیان مطالبی مقدماتی درباره «نظام اشتراکی» و رابطه میان ارسطو و افلاطون(دربند)، ابتدا گزارش ارسطو درباب اشتراک خانواده و دارایی در نظرافلاطون (بند2) و نقد او از این نظریه را (در بندهای3و4) به اختصار نقل می کنیم. سپس این نظریه افلاطون را بدانگونه که در محاوره جمهوری او مطرح شده است (در بند5) باز می گوییم. و سرانجام (دربند6) بر پایه آنچه لب پیام افلاطون است به داوری درباره گزارش و نقد ارسطو از او می پردازیم. دراین قسمت درعین حال که صحت سخنان ارسطو را درساحتی خاص می پذیریم، سعی می کنیم افلاطون را نیز از اتهام های ارسطو تبرئه کنیم.
پژوهشی قرآنی در خصوص جایگاه خانواده در اسلام
حوزه های تخصصی:
نگارنده پس از بیان مقدمهای در باب اهمیت خانواده در اسلام، اصولی همچون قداست نهاد خانواده و نقش محوری خاندان پاک و ناپاک و قداست اصل ازدواج یا کانون مقدس آرامش و مهر را با استناد به آیات و روایات بررسی کرده و در ادامه به بررسی ازدواج در ابعاد مختلف پرداخته و دراین راستا مباحثی از قبیل ازدواج عامل آرامش و ایجاد سکینه، ازدواج عامل حفظ کرامت انسانی، ازدواج دریچهای از منظر آیات و روایات بحث شده است.