معرفت

معرفت

معرفت سال بیست و ششم بهمن 1396 شماره 242 «ویژه روانشناسی» (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تیزبینی، میانه روی، آبرومندی و شکیبایی شیعیان واقعی در کلام امیرمؤمنان علی علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدارا میانه روی اعتدال صبر در برابر مشکلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۳۲۰
این مقاله، شرحی بر کلام امیرمؤمنان علی علیه السلام پیرامون صفات شیعیان است. ازجمله صفات شیعیان، این است که در مدارای با مردم هوشیارند و هنگام بی نیازی، میانه رو و به هنگام تنگدستی، آبرومند و در سختی ها صبور و بردبارند. شیعة واقعی با فراست و تیزبینی به خوبی مسائل را درک و اشخاص را می شناسد، اما شتاب زده رفتار نمی کند. حفظ آبروداری از مهم ترین توصیه های اسلام است؛ چراکه حفظ آبرو و شأن و شخصیت، ارزش والایی است. حفظ ایمان و پایبندی به آن، صراط مستقیم و عدم انحراف از آن در هر حال توصیه اسلام است. پرهیز از ناشکیبایی، شکوه و زاری در برابر مشکلات و بیماری ها و خسارت های مالی، ضرر و زیان در تجارت و کسب و کار، از دیگر توصیه های اسلام به مؤمنان است.
۲.

نقش حضرت مسیح علیه السلام در دولت مهدوی علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهدی دولت مهدوی مسیح دجال یأجوج و مأجوج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۱ تعداد دانلود : ۶۵۴
این مقاله نقش تاریخی حضرت مسیح عیسی بن مریم علیه السلام را در عصر ظهور حضرت مهدی موعود علیه السلام و در دولت او بررسی می کند. روش گردآوری اطلاعات و داده ها استنادی، و روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. در احادیث مهدویت، از حضرت عیسی علیه السلام به عنوان یکی از یاران حضرت مهدی یاد شده است. او در عصر ظهور، از آسمان می آید و با آن حضرت نماز می گزارد. این نماز ثابت می کند که حتی پیامبر خدا، خادم و وزیر دولت مهدوی است و ماهیت قیام او، ماهیت دینی و به منظور اقامة دین خداست. در روایات اسلامی، حضرت مهدی علیه السلام، رهبرِ دادگستر انقلاب دینی و جهانی است. عیسی بن مریم علیه السلام نیز در کنار ایشان در راه جهانی سازی فرهنگ دادگریِ اسلام خواهد کوشید و موانع را از میان خواهد بُرد. براین اساس، یکی از عوامل تأثیرگذار در پیشرفت این انقلاب جهانی، ظهور حضور مسیح در کنار حضرت مهدی علیه السلام است. او با اینکه سردار دغل ستیز دولت مهدوی است و نماد صلیب و دجال و یأجوج و مأجوج را برخواهد انداخت، قاضی القضاة و وزیر خزانه داری او نیز خواهد بود. این همه نشان می دهد که جنگ سخت مهدی موعود با امثال یأجوج و مأجوج و ستیز نرم او با دغل کارها و فریب های دجال، چقدر سخت و پرماجراست.
۳.

بررسی تطبیقی تأثیر دعا بر گرایش های متعالی انسان از نظر شیعه و مذهب کاتولیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دعا کمال گرایش شیعه کاتولیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۵۲۱
دعا در مذهب شیعه و کاتولیک جایگاه ویژه ای دارد. اهمیت دعا در این دو مذهب و آثار سازندة آن و نقش مهم گرایش ها در نیل به کمال از یک سو، و اهمیت بحث تطبیقی بین این دو مذهب از سوی دیگر، نویسنده را بر آن داشت که به بررسی تأثیر دعا بر گرایش ها، که یکی از ساحت های وجودی بشر است، از نظر شیعه و کاتولیک بپردازد و وجوه تشابه و تمایز بین آنها را بیان نماید. روش بحث توصیفی تحلیلی است. دعای شیعه خواندن خدا و میل و رغبت به اوست. کمال نهایی شیعی قرب الهی است. دعای کاتولیک صعود ذهن به سوی خدا و طلب امور خیر است و کمال کاتولیکی تشبه به مسیح. دعا با تأثیر بر گرایش های متعالی انسان زمینه ساز نیل به کمال است. به فعلیت رساندن کمال طلبی، حقیقت جویی، و خداجویی از جمله وجوه اشتراک این دو مذهب، و محوریت معرفت بخشی روح القدس، اعطایی بودن محبت و امید، تأکید بر فرزندی خدا و امید در دعای کاتولیک؛ و نیز تمرکز بر معرفت بخشی از طریق محتوا به عنوان زمینه گرایش ها، اکتسابی بودن محبت و امید، تأکید بر عبودیت انسان، و توازن بین خوف و رجا در دعای شیعی، از جمله وجوه افتراق تأثیر دعا بر گرایش ها از نظر شیعه و کاتولیک است.
۴.

بررسی تطبیقی مبانی «جهانی بودن دین» در مسیحیت کاتولیک و تشیع(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بررسی تطبیقی مبانی جهانی بودن مسیحیت کاتولیک تشیع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۲ تعداد دانلود : ۳۸۷
«جهانی بودن دین» یعنی: ظرفیت هایی که یک دین برای حکومت جهانی دارد. این موضوع از مباحث پرچالش در میان اندیشمندان مسلمان و کاتولیک است، اما تاکنون به صورت تطبیقی میان مسیحیت و اسلام بررسی نشده است. این تحقیق شباهت ها و تفاوت های مبانی جهانی بودن دین در تشیع با کاتولیک را به صورت توصیفی و تحلیلی پیش روی می نهد. مبانی جهانی بودن مسیحیت کاتولیک با مبانی جهانی بودن تشیع در ادلة نقلی جهانی بودن و جاودانگی شباهت دارند. در هر دو، عبارات دال بر جهانی بودن کتابی مقدس است، اگرچه در مسیحیت، عباراتی که از حضرت عیسی علیه السلام بر جهانی بودن دلالت دارد، دچار تناقض است. این در حالی است که همة مبانی جهانی بودن در تشیع، به طور کامل هماهنگ است. در تشیع، مبانی جهانی بودن، هم عقلی است و هم مبتنی بر آیات قرآن و روایات. اما در مسیحیت، مبانی جهانی بودن دین کاملاً هماهنگ نیست و گاهی تعارض دارد. ناگفته نماند که برخی از مبانی مختص تشیع است، درحالی که مسیحیت از این مبانی محروم است.
۵.

«تابوت عهد» از منظر قرآن و تورات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تابوت عهد بنی اسرائیل موسی علیه السلام هارون علیه السلام نماد قرآن تورات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳۹ تعداد دانلود : ۱۸۸۸
فرهنگ یهودیان با نماد هایی شکل گرفته است. این نمادها در حقیقت، تاریخ یهودیت را ساخته اند که در این میان، «تابوت عهد» از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ زیرا نسخه اصلی تورات، یعنی ده فرمان الهی، در این تابوت قرار داشته و موجب امنیت و آرامش خاطر بنی اسرائیل در جنگ ها بوده است. این تابوت نشانه ای برای پادشاهی طالوت از جانب خداوند و موجب رفع اختلاف این قوم در درگیری ها و نزاع ها بوده است. تابوت عهد تا پیش از خرابی معبد در سال 586 ق.م توسط بخت النصر در اختیار بنی اسرائیل بوده، اما پس از آن مفقود گردیده و تاکنون اثری از آن بر جای نمانده است. این نوشتار با رویکردی توصیفی تحلیلی و روشی تطبیقی به بررسی چگونگی شکل گیری این نماد دینی و اهمیت و جایگاه آن نزد بنی اسرائیل می پردازد و در این زمینه، از متون اصلی اسلام و یهودیت، یعنی قرآن و تورات، سود جسته است.
۶.

تبیین نظام انسان شناسی مسیحی (با تأکید بر رسالة رومیان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پولس انسان شناسی گناه ذاتی رسالة رومیان عدالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵
پولس تأثیرگذارترین شخص پس از حضرت عیسی مسیح در تنسیق و تکمیل مسیحیت است، به گونه ای که می توان الهیات مسیحی را «الهیات پولسی» دانست. نامه های پولس، که تنها میراث مکتوب او به شمار می رود، دربردارندة انسان شناسی خاصی است که بر اساس آن، به چیستی سرشت انسان پاسخ داده شده است. در این مقاله، با مراجعة مستقیم به نامه های پولس و به ویژه رسالة «رومیان»، مؤلفه های اصلی انسان شناسی او استخراج شده است. بر اساس یافته های این پژوهش، حیات انسان به سه مرحلة ابتدایی، قبل از صلیب، و بعد از صلیب تقسیم می شود. انسان ابتدایی به واسطة اتفاقات باغ عدن و گناه آدم و حوا، دچار مرگ و تمایل به گناه شد؛ اما با مرگ فدیه وار عیسی و به صلیب کشیده شدن او، انسان ها عدالت و تقدس خود را بازیافته، این مکان را پیدا کردند که با ایمان به مسیح، به پاکی اولیة خود بازگردند.
۷.

شلایرماخر و قرائت اومانیستی از الهیات مسیحی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اومانیسم شلایرماخر تأثیر اندیشه های الهیاتی الهیات مسیحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۰ تعداد دانلود : ۶۵۱
تحلیل و تبیین نقش اومانیسم (انسان محوری) در افکار و اندیشه های فردریک شلایرماخر، موضوعی است که این مقاله عهده دار آن است. هدف پژوهش نشان دادن محوریت اومانیسم در اندیشة شخصیتی است که آغازگر الهیات مدرن محسوب می گردد و نقش مهمی در اندیشه های الهیاتی آن دارد. مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با واکاوای شرایط خانوادگی، محیط علمی و فرهنگی جامعة شلایرماخر و افکار و اندیشه های او، به این نتیجه رسیده است که وی به شدت تحت تأثیر اومانیسم بوده است و اندیشه های الهیاتی اش، که در جهت برون رفت از مشکلات و مسائلی بود که دستاوردهای جدید علمی برای الهیات مسیحی ایجاد کرده بود، کاملاً بر اساس اصول اومانیسم پی ریزی شده است.
۸.

سیر تطور تمدنی و معماری مسجد «ایاصوفیه»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام مسیحیت ایاصوفیه آثار تمدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۳ تعداد دانلود : ۵۲۲
نمادها و نشانه ها در معماری، تجلی حس تعلق و احساس وابستگی به فرهنگ و جامعه ای خاص است و بیانگر هویت هر ملتی است. همچنین سبک معماری در هر جامعه، بیانگر و تجلی عقاید و ارزش های دینی مردم آن جامعه محسوب می شود. معماری بنای «ایاصوفیه» در میدان سلطان احمد استانبول، یکی از عالی ترین دستاوردهای تاریخی بیزانس به شمار می رود. این بنا زمانی بر پا شد که مسیحیت در سراسرامپراتوری روم از سوی کنستانتینوس اول به عنوان دین رسمی پذیرفته شد. در این عصر، کلیساهای مسیحی از لحاظ سازمان و فلسفه، به شدت وامدار ساختار زندگی یونانی رومی بودند. این بنا زمانی که کلیسا بود، نمادهای زیبایی از مسیحیت، شامل تصاویری از حضرت عیسی و حضرت مریم و تعدادی از قدیسان دور آن حضرت، بر روی دیوارهای آن نقش بسته بود؛ اما بعد از ورود عثمانی ها به این کشور، به مدت ۴۸۱ سال ، به دست مسلمانان، نمادهای اسلامی جایگزین نمادهای مسیحیت شد. این مقاله با توجه به قدمت زیاد و اهمیت این اثر تاریخی از نظر فرهنگی و اقتصادی در جهان اسلام و مسیحیت، با روش تحلیلی و توصیفی، به بررسی سیر تحول تمدنی معماری این بنا در سه مرحلة پیش از فتح استانبول، پس از فتح آن، و پس از تشکیل دولت جمهوری ترکیه می پردازد. این بنای تاریخی در هر عصر، متناسب با نوع حکومت و دین حاکم، از نمادهای دینی عصر خود برخوردار بوده است. این امر حکایت از تأثیرپذیری نمادهای مذهبی از دین حاکم و تأثیرگذار دین بر فرهنگ جامعه دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۰۲