معرفت

معرفت

معرفت سال بیست و ششم مهر 1396 شماره 238 «ویژه جامعه شناسی» (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بایسته ها و نبایسته های عیب جویی و ستایش دیگران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ستایش از دیگران عیب جویی حسد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۶ تعداد دانلود : ۳۴۴
این مقاله به شرح کلام امیرمؤمنان علی علیه السلام در خصوص صفات شیعیان می پردازد. ازجملة این صفات، ستایش دیگران است. این فقره، به بایسته ها و نبایسته های ستایش و تمجید از دیگران می پردازد. اینکه آیا در اسلام، ستایش و تمجید دیگران، امری پسندیده و نیکوست یا ناپسند؟ پاسخ آن، بسته به شرایط و موارد دارد؛ یعنی چنان نیست که ستایش از هرکس، در هر جا، به هر شکل پسندیده باشد و یا کتمان صفات نیک دیگران و نستودن آنان ناپسند؛ بلکه گاهی ستایش و تمجید واجب، گاهی مستحب، و گاهی درمانگر برخی بیماری های اخلاقی مانند حسد و گاهی نیز حرام و نکوهیده است؛ گاهی در ازدواج و یا احراز پست و مقام سیاسی، در مقام مشورت غیبت و عیب جویی از دیگران واجب است. هرچند ستایش از دیگران و بیان فضایل آنان در نبودنشان فضیلت است، اما دربارة همة افراد این حکم یکسان نیست. اما همواره ستایش از مؤمن نیکو خصال، با هدف برانگیختن محبت مردم ارزشمند است. در داستان هابیل و قابیل و داستان حضرت یوسف در قرآن، نقش حسد بر برادران نمود و جلوه گر است؛ زیرا ستایش یکی، موجب حسد دیگران شده است. یکی از بهترین راه کارهای از بین بردن حسد، تمجید و ستایش کسی است که به او حسد می ورزد.
۲.

اسلام هراسی در رسانه های مکتوب غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام هراسی اسلام غرب رسانه های مکتوب مطبوعات غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۳۶۹
«اسلام هراسی» عبارت است از: «ترس یا تنفر از اسلام، و در نتیجه، ترس و تنفر از همة مسلمانان» که به شکل ساختمند و از طریق ایجاد محرومیت در زندگی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مسلمانان، هر روز جلوة بارزتری می یابد. یکی از مهم ترین ابزارهای پیشبرد این هدف در غرب، بهره گیری از رسانه های جمعی و قدرت اثرگذاری شگرف آنهاست. رابطة سیاست رسانه ای غرب با جریان اسلام هراسی به حدی است که برخی تحلیل گران رسانه های غربی را منشأ اصلی اسلام هراسی می دانند. از میان انواع گوناگون رسانه ها، حوزة رسانه های مکتوب و چاپی، به ویژه مطبوعات، زمینة آغازین پژوهشگران برای بررسی «اسلام هراسی رسانه ای» بوده است. به همین روی، پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و بررسی منابع متعدد، ادعای وجود «اسلام هراسی در رسانه های مکتوب غربی» را واکاوی کند. طی چند دهة اخیر، تحقیقات بسیاری در رابطه با این موضوع انجام شده که بر اساس یافته های بیشتر آنها، وجود نوعی تبعیض آشکار و پنهان علیه اسلام و مسلمانان، در نحوة بازنمایی رسانه های مکتوب غربی، مسلم و مشهود به نظر می رسد.
۳.

«نفوذ» در مهندسی محاسبات نخبگان سیاسی و نقش آن بر تغییر «هویت» با تأکید بر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نخبگان سیاسی نفوذ مهندسی محاسبات هویت ملی ثبات سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۲۹۲
روند تصمیم گیری و سیاست ورزی دولت ها برای مقابله با تهدیدات ملی و فراملی متأثر از محاسبات نخبگان سیاسی جامعه است. محاسبات نخبگان سیاسی عاملی مهم در پیشرفت و ثبات سیاسی است که در شاخصه های توسعة سیاسی نقش بارز آن قابل مشاهده است. ازاین رو، فشار قدرت های بزرگ بر کشورهای در حال توسعه از طریق «نفوذ» در بین نخبگان داخلی و در پی آن تغییر محاسبات آنها و تبدیل آن به محاسبات «غیرخودی» با هدف تغییر هویت مستقل قدرت های نوظهور یکی از تاکتیک های تأثیرگذار قدرت های سیاسی است. بنابراین، ارزیابی هویت های مؤثر بر ساختار فکری نخبگان سیاسی و تأثیر آن بر اتخاذ تاکتیک های راهبردی، هدف پژوهش حاضر است. براین اساس، می توان نبرد محاسبات را سناریوی مهم و راهبردی نظام سلطه در مقابله با جمهوری اسلامی ایران دانست که در چند سال اخیر، در دستور کار قرار گرفته است. بدین روی، مهندسی محاسبات می تواند نقش مهمی در ثبات سیاسی از یک سو، و حفظ هویت اسلامی- ایرانی از سوی دیگر ایفا کند. مقاله حاضر به روش تحلیلی توصیفی این موضوع را پیگیری می کند.
۴.

تأملی قرآنی روایی در ویژگی ها و روش های نفوذ دشمن در دستگاه محاسباتی مردم و مسئولان نظام اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نفوذ شیطان دشمن دستگاه محاسباتی نظام اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۱ تعداد دانلود : ۴۴۷
ایجاد اختلال در دستگاه ادراکی انسان اصلی ترین کار ابلیس و شیاطین جنی است. شیاطین انسی و دستگاه های حاکم شیطانی نیز برای انحراف نظام اسلامی از ارزش های اسلامی و انقلابی در دستگاه محاسباتی مردم، مسئولان و نخبگان جامعة اسلامی نفوذ و در آن اختلال ایجاد می کنند. اصولاً در ادبیات مفهومی قرآن کریم، کلمة «شیطان» علاوه بر «ابلیس» بر انسان های شرور و یا بر دستگاه حاکم شرور نیز قابل انطباق است. اگر از این منظر به آیات و روایات مربوط به شیطان بنگریم و آنها را بر دشمنان شرور نظام اسلامی تطبیق دهیم، آن گاه ویژگی ها و روش های نفوذ دشمن در دستگاه محاسباتی مردم و مسئولان قابل احصا و تحلیل خواهد بود. این همان روشی است که مکرر توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی در تبیین رفتارهای دشمنان نظام اسلامی به کار گرفته شده است. این مقاله کوشیده با روش تحلیلی توصیفی ویژگی ها و راه های نفوذ دشمنان شیطانی نظام اسلامی در دستگاه محاسباتی مردم و مسئولان را تحلیل کند.
۵.

تحکیم ارزش های اسلامی در بین دانشجویان عوامل و اولویت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش های اسلامی دانشجویان استادان دروس معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۶۸۰
شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر تحکیم ارزش های اسلامی در بین دانشجویان هدف پژوهش حاضر است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی و جامعة آماری40 نفر از استادان دروس معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم هستند که به سبب محدودیت تعداد، همگی به عنوان نمونه انتخاب شد ه اند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامة محقق ساخته است که پایایی آن مطابق آلفای کرونباخ، معادل 83/0تعیین گردیده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، علاوه بر روش های آمار توصیفی، از آزمون استنباطی Z تک گروهی و تحلیل واریانس یک راهه(F) استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد: طراحی و ترسیم محتوای متون برنامه درسی بر مبنای آموزه های فرهنگ اسلامی؛ تأمین، تربیت و به کارگیری مدیران حساس به ارزش های اسلامی؛ به کارگیری نمادهای ارزشی متناسب با دانشگاه اسلامی در طراحی محیط و فضاهای آموزشی؛ ایجاد جوّ فرهنگی مناسب بین کارمندان و استادان از طریق التزام عملی به رعایت ارزش های اسلامی - به ترتیب - از مهم ترین عوامل مؤثر در توسعه و تحکیم ارزش های اسلامی در بین دانشجویان هستند.
۶.

الگوی ارتباطی قرآنی با توجه به گزاره های الگوی ارتباطی «اِن. اِل. پی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: «اِن. اِل. پی» برنامه ریزی عصبی ارتباطات قرآنی الگوی ارتباطی NLP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۹ تعداد دانلود : ۳۹۰
«اِن. اِل. پی» الگوی جدیدی در علم ارتباطات است. پژوهشگران «اِن. اِل. پی» بر این باورند که اگر کسی در این جهان فضیلتی را کسب کرده که مطلوب دیگری است، او نیز می تواند همان فضیلت را به دست آورد، درصورتی که راضی به پرداخت هزینه، زمان و تلاش لازم برای آن باشد. هدف اصلی این پژوهش به دست آوردن الگوی ارتباطی قرآنی با توجه به شاخص های الگوی ارتباطی «اِن. اِل. پی» است. روش پژوهش در این تحقیق، تحلیل محتوا است، به این صورت که با توجه به مقوله های الگوهای ارتباطی «اِن. اِل. پی» از طریق قرآن کریم، الگوی ارتباطی قرآنی به دست می آید. نتیجة حاصل از این پژوهش به دست آمدن الگوی ارتباطی قرآنی شامل نحوة برقراری ارتباط کلامی و غیر کلامی(سیستم واکوگ و زبان بدن) و همچنین نحوة برخورد با دستگاه عصبی (نورون های آینه ای) با توجه به آموزه های قرآنی است.
۷.

همدلی و همزبانی دولت و ملت؛ بازکاوی وظایف متقابل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: همدلی و همزبانی دولت ملت ویژگی همدلی رویکرد تاکتیکی استراتژیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۲۸۹
«همدلی و همزبانی دولت و ملت»، نقشه راه و راهبردی استراتژیک از سوی رهبر فرزانه انقلاب برای سال 1394 ترسیم شده است. کالبدشکافی این مقوله، و بازکاوی تجلی عینی آن، بیان استراتژیک و یا تاکتیکی بودن این شعار، وظایف متقابل دولت و ملت در تحقق آن دو، و تبیین راه کارهای عملی تحقق آنها هدف این مقاله است. این مقاله با رویکرد تحلیلی و اسنادی تدوین یافته و یافته های پژوهش نشان می دهد که به هر میزان قرابت، همدلی و همزبانی و برخورد همدلانه و همگرایانه دولت و ملت بیشتر باشد، وحدت، انسجام و همبستگی ملی افزایش یافته، تحقق اهداف، آرمان های متعالی و چشم اندازهای بلند نظام اسلامی سریع تر خواهد بود. در شرایط کنونی جهانی، با رصد حوادث، وقایع و رخدادهای پیرامون، به ویژه در جهان اسلام، تنها رمز و راز موفقیت در عرصة جهانی، «وحدت»، «اتحاد» و «انسجام» داخلی و «همدلی» و «همزبانی» دولت و ملت است. ازاین رو، همدلی و همزبانی دولت و ملت، رویکردی استراتژیک و راهبردی است.
۸.

بررسی رابطه عقل و دین در نظر شهید استاد مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عقل دین وحی عقل نظری عقل عملی عقل فطری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۰ تعداد دانلود : ۳۶۷
ماهیت مفاهیم «عقل» و «دین»، و از همه مهم تر، رابطه بین آنها همواره از مهم ترین مباحث قابل توجه و مناقشه در بین متکلمان و نظریه پردازان حوزه های مطالعاتی، به ویژه معرفت شناسی و علم کلام بوده است. آراء متفاوت و گاه متناقض در این زمینه شبهات و ابهامات بسیاری را موجب شده است. اندیشه های شهید مطهری به عنوان یکی از قابل استنادترین الگوها در زمینه ارتباط عقل و دین، همواره مطمح نظر بوده است. ازاین رو، با نظر به اهمیت این موضوع، پژوهش پیش رو با هدف شناخت نسبت عقل و دین با یکدیگر از نظر ایشان صورت گرفته است. برای گردآوری داده ها، از روش اسنادی و ابزار فیش برداری استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در نظر شهید مطهری، عقل و دین علاوه بر سازگاری، مکمّل یکدیگر نیز هستند. در واقع، انسان با هیچ کدام از دو مقوله مذکور، به تنهایی قادر به وصول تکامل و سعادت واقعی نیست و این مهم تنها در صورت همراهی عقل با دین قابل تحقق است. با وجود این، دین نسبت به عقل از تقدم برخوردار است؛ زیرا دین پروراننده عقل است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۰۲