عوامل اثرگذار بر پایبندی به موازین اخلاق نشر در نظام پژوهشی وزارت عتف (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل اثرگذار بر پایبندی به موازین اخلاق نشر در نظام پژوهشی وزارت عتف با روش تحلیل لایه ای علی تنظیم شده است. این مطالعه، یک پژوهش کیفی، با رویکرد و هدف اکتشافی و از نظر بعد نتایج پژوهش کاربردی است. در اجرای پژوهش، به منظور شناسایی عوامل اثرگذار بر پایبندی به موازین اخلاق نشر از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. همچنین جامعه پژوهش عاملان و کنشگران نظام پژوهشی وزارت عتف بودند. در مجموع تعداد 22 نفر از کنشگران طبق قاعده اشباع نظری به پژوهش وارد شدند. به منظور اجرای مصاحبه با کنشگران نظام پژوهشی «بسته مصاحبه»، به عنوان ابزار پژوهش، آماده سازی شد. این بسته مصاحبه حاوی؛ 1) فرم رضایت آگاهانه، 2) فرم راهنمای مصاحبه و 3) تعاریف مفهومی و عملیاتی از متغیرهای پژوهش بود. همچنین در جریان تنظیم سوالات مصاحبه، روش «تحلیل لایه ای علی» مدنظر قرار گرفت. این روش و لایه های آن یعنی لایه لیتانی/ عینی، لایه بافتار/ علل اجتماعی، لایه گفتمان/ جهان بینی ولایه اسطوره/ استعاره به عنوان یکی از روش های آینده نگاری معرفی شده است. در پایان جهت تحلیل داده ها، فایل متنی هر مصاحبه به نرم افزار مکس کیو. دی. ای. نسخه 20 انتقال داده شد. سپس از رویکرد سه مرحله ای «تحلیل مضمونی»، جهت کدگذاری باز و محوری عوامل اثرگذار استفاده شد. براساس نتایج پژوهش، در مجموع 1055 کد باز از مصاحبه ها استخراج شدند که از میان آن ها، 345 کد به لایه لیتانی، 315 کد به لایه علل اجتماعی، 301 کد به لایه گفتمان یا جهان بینی و 94 کد به لایه اسطوره یا استعاره اختصاص داشت. همچنین در هر لایه به تفکیک، مقوله «رصد نظام پژوهشی» (با 82 کد) از لایه لینانی، مقوله «شفاف سازی قوانین و مقررات به لحاظ اجرایی» (با 35 کد) از لایه علل اجتماعی، مقوله «جهت دهی به گفتمان های اجتماعی حاکم با فرهنگ سازی» (با 43کد) از لایه جهان بینی و مقوله «همبستگی آموزش و پژوهش» (با 15کد) از لایه اسطوره و استعاره بیشترین فراوانی را داشتند. بنابراین، هرچند در مسیر آینده ناشناخته های بسیاری وجود دارد اما می بایست با اتخاذ تصمیم ها و راهبردهای به موقع و اجرای اقدامات لازم به ویژه از سوی سیاست گذاران سطح کلان، مسیر دستیابی به نظام پژوهشی اخلاق مدار را هموار نمود. از اقدامات ضروری اعطای استقلال کافی به دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی است. در این میان حلقه های میانی پژوهش نیز مانند مراکز اطلاع رسانی، اجتماعات و انجمن های علمی و کتابخانه ها در گسترش استقلال دانشگاه ها و رشد الگوهای درون زا و تفکرات خودتنظیمی میان پژوهشگران نقش کلیدی دارند.Factors Influencing the Adherence to Publication Ethics Standards in Research System of MSRT
This study was aimed at identifying the factors influencing the adherence to publication ethics standards in the research system of the Ministry of Science, Research and Technology (MSRT) using the Causal Layered Analysis (CLA) method. This is a qualitative study adopting an exploratory approach and an applied one considering the research results. The researchers used the semi-structured interview method to achieve the goal of the study. The study population consisted of the actors of the research system of the MSRT. A total of 22 activists were included in the study based on the theoretical saturation rule. In order to conduct interviews with the actors of the research system, the researchers prepared an "Interview Package" as the research tool. This package contained: 1) an informed consent form, 2) an interview guide form and 3) and conceptual and operational definitions of the research variables. We also used the CLA method to design the interview questions. This method and its layers, i.e. litany, social causes, discourse/worldview and myth/metaphor, were developed as a method of foresight. Finally, the text file of each interview transferred to the MAXQDA version 20 to analyze the data. Then, the three-step approach of "thematic analysis" was used for the open and axial coding of the factors influencing. Based on the results of the research, a total of 1055 open codes were extracted from the interviews, of which 345 codes were assigned to the "litany" layer, 315 codes to the "social causes" layer, 301 codes to the "discourse/worldview" layer, and 94 codes to the "myth/metaphor" layer. In addition, the category "monitoring of the research system" (with 82 codes) from the "litany" layer, the category "clarification of laws and regulations in terms of implementation" (with 35 codes) from the "social causes" layer, the category "directing the existing social discourses through culture building" (with 43 codes) from the "worldview" layer, and the category "correlation between education and research" (with 15 codes) from the "myth/metaphor" layer were the most frequent categories. Therefore, although there are many unknowns in the future path, it is necessary to pave the way towards an ethical research system by adopting timely decisions and strategies and implementing necessary measures, especially by macro-level policy makers. One necessary measure to be taken is giving sufficient independence to universities and higher education centers. In addition, the middle circles of research, such as information centers, scientific communities and associations, and libraries play a key role in expansion of the independence of universities and in the development of endogenous patterns and self-regulating thoughts among researchers.
تبلیغات
