سارا دخش

سارا دخش

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۳ مورد از کل ۳ مورد.
۱.

مروری بر بایدها و نبایدهای سیاست گذاری اخلاق پژوهش در بروندادهای علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق پژوهش سوء رفتار علمی موازین اخلاقی نظام پژوهشی سیاست گذاران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 415 تعداد دانلود : 476
هدف: پژوهش هدفمند به منظور حل مسائل، مراحلی را تحت عنوان فرآیند پژوهش طی می کند. فرآیند پژوهش، به عنوان چرخه حیات هر پژوهش قابل تعریف است و هر یک از این مراحل نیازمند اجرای اصول اخلاقی مجزایی است. با ورود به عصر پژوهش های اینترنت محور، ضروری است که سطح آگاهی و نگرش و عملکرد پژوهشگران نسبت به موازین اخلاق پژوهش افزایش یابد. لذا آگاهی از انواع سوء رفتارهای علمی و در مقابل آشنایی با وظایف اخلاقی در فرآیند پژوهش، نخستین گام توسعه مسیر اخلاق مداری در جوامع علمی است که تا کنون در اسناد بالادستی و متون متعدد به کرّات معرفی شده اند. در این میان می بایست کنشگران نظام پژوهشی، از نویسندگان، سردبیران، ناشران و داوران نشریات، تا سیاست گذاران یعنی مدیران و تصمیم گیران دانشگاه ها و سازمان ها و مراکز پژوهشی، با پایبندی به اصول اخلاق پژوهش و یا فراهم آوری زیرساخت های مناسب جهت ترویج و پرورش و پیاده سازی موازین اخلاقی، به هموارسازی این مسیر در نظام پژوهشی کمک کنند. به منظور اجرای اقدامات تکمیلی، مطالعه حاضر با ورود به گام دوم، به تبیین بایدها و نبایدهای سیاست گذاری اخلاق پژوهش در بروندادهای علمی پرداخته است.روش: این مطالعه به مرور پژوهش ها و اسناد مرتبط با اخلاق پژوهش در ابعاد سیاست گذاری های داخلی و خارجی، با هدف تبیین بایدها و نبایدهای اخلاق پژوهش در نظام پژوهشی، پرداخته است. به منظور جمع آوری متون، سه پایگاه اطلاعاتی داخلی شامل «بانک اطلاعات نشریات کشور»، «پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» و «مرجع دانش» و سه پایگاه استنادی خارجی یعنی «وب آو ساینس»، «اسکوپوس» و «گوگل اسکالر» بدون درنظر گرفتن بازه زمانی در هر دو دسته بررسی شده است.یافته ها: نتایج واکاوی متون نشان داد که عواملی از قبیل «فرم گرایی علمی»، «فشار نشر»، «تمرکز بر سیاست های تنبیهی» و «سیستم نظارت ضعیف مجلات»، به عنوان نبایدهای پیش روی سیاست گذاران نظام پژوهشی، هریک به نوبه خود موانعی را در مسیر رشد پژوهش های اخلاق مدار ایجاد کرده اند. همچنین در ادامه راهکارها و اقداماتی مانند «تمرکز بر پژوهش های مسئله محور و تقاضا محور»، «گرایش به تفکر سیستمی» و «جهت دهی به سوی جامعه پذیری دانشگاهی» به عنوان بایدهای نظام پژوهشی معرفی شدند.نتیجه گیری: در کنار تدوین کدهای اخلاقی در پژوهش، ضروری است که سازوکارهایی از سوی سیاست گذاران نظام پژوهشی جهت پیشگیری و مدیریت تخلفات پژوهشی با رویکردی مثبت و با هدف پرورش کنشگرانی اخلاق مدار اجرا شود. در این میان فرهنگ و ساختار علمی و نظام آموزشی کارآمد می توانند به نهادینه سازی ارزش ها و نگرش های اخلاقی در پژوهش کمک قابل توجهی کنند. لذا روشن است که سیاست گذاران نظام پژوهشی ضمن تدوین اصول و موازین حقوقی و کیفری، نیاز است که به سیاست های تشویقی با هدف حمایت از نهادهای خودتنظیم علمی و توسعه و ترویج پژوهش های سالم و کاربردی، اهتمامی ویژه داشته باشند. درنهایت پیشنهاد می شود که در مطالعات آتی سطح عملکرد کنشگران و به طور ویژه سیاست گذاران نظام پژوهشی در زمینه تحقق باید های اخلاق پژوهش مورد ارزیابی و مقایسه قرار گیرد. همچنین در سطح ملی نیاز است که مؤلفه های تأثیرگذار بر ساخت آینده مطلوب اخلاق پژوهش و نشر، شناسایی شوند تا نتایج حاصل از آن در سیاست گذاری های نظام پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد.
۲.

شناسایی قابلیت های سیستم های خبره و چت بات ها در کتابخانه ها: مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هوش مصنوعی پردازش زبان طبیعی سیستم های هوشمند سیستم خبره چت بات کتابخانه کتابخانه هوشمند خدمات فنی خدمات عمومی خدمات مدیریتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 859 تعداد دانلود : 326
هدف: همواره در سطح جهان، بر تعداد کتابخانه هایی که برای ارائه خدمات مختلف از رایانه و نرم افزارهای هوشمند استفاده می کنند، افزوده می شود و کتابداران و اطلاع رسانان نیز کوشیده اند که با به کارگیری فناوری های هوش مصنوعی مانند سیستم های خبره، چت بات ها و دیگر سرویس های هوشمند به بهبود و ارتقا کیفیت و کمیت خدمات بپردازند. لذا پژوهش حاضر با هدف معرفی قابلیت های سیستم های خبره و چت بات ها، به تفیکیک خدمات مختلف کتابخانه ها انجام شده است. روش شناسی: این مطالعه به روش مرور نظام مند و با فرآیند هفت مرحله ای رایت و همکاران اجرا شده است. این مراحل در روش نظام مند عبارتند از: تعیین سوال پژوهش، تعیین قرارداد انجام کار، جستجوی متون، استخراج داده ها، ارزیابی کیفیت، تحلیل داده ها و ارائه نتایج و درنهایت تفسیر نتایج. کلیدواژه های این حوزه در هر سه پایگاه استنادی (خارجی) «وب آو ساینس»، «اسکوپوس» و «گوگل اسکالر» و در سه پایگاه اطلاعاتی داخلی «بانک اطلاعات نشریات کشور»، «پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» و «مرجع دانش»، بدون در نظر گرفتن بازه زمانی، بررسی شد. در نهایت ۳۴ مقاله گزینش شد. یافته ها: مرور ۳۴ مطالعه مرتبط نشان داد که سیستم های خبره، در سه نوع خدمات فنی، عمومی و مدیریتی کتابخانه ها کاربرد دارند اما با توجه به ماهیت چت بات ها که در مکالمات و ارتباطات هوشمند از جنس تعاملات انسانی کاربرد دارند؛ مشخص شد که تاکنون پژوهش های گوناگون، کاربردهای این بات های مکالمه را تنها در بخش خدمات عمومی کتابخانه ها و به طور خاص تر در خدمات و مصاحبه مرجع شناسایی و معرفی کرده اند. نتیجه گیری: در پایان انتظار می رود که کتابداران ضمن آشنایی با قابلیت ها و کاربردهای سیستم های خبره و چت بات ها، از همان مراحل طراحی تا به کارگیری این نظام های هوشمند برای کتابخانه ها، مشارکت داشته باشند. همچنین پیشنهاد می شود که در مطالعات آینده نقش و کاربرد چت بات ها در خدمات فنی و مدیریتی کتابخانه ها بررسی شود تا در ادامه زمینه طراحی این سرویس های هوشمند برای تمامی خدمات کتابخانه فراهم شود.
۳.

شناسایی و طبقه بندی کاربردهای هوش مصنوعی در بخش ها و خدمات کتابخانه ها با استفاده از روش فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هوش مصنوعی کتابخانه خدمات عمومی خدمات فنی خدمات مدیریتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 327 تعداد دانلود : 904
هدف : هدف از انجام این پژوهش شناسایی و طبقه بندی کاربردهای هوش مصنوعی در بخش ها و خدمات کتابخانه است. روش/رویکرد پژوهشی : در این پژوهش از روش فراترکیب بر اساس مدل هفت مرحله ای سندلوسکی و باروس جهت به دست آوردن ترکیب جامعی از موضوع پژوهش بر پایه مطالعات کیفی استفاده شده است. این مراحل عبارتند از: طرح روشن مسئله، بررسی نظام مند ادبیات، جستجو و پالایش متون منتخب، استخراج اطلاعات متون، تحلیل و ترکیب یافته ها، کنترل کیفیت و ارائه نتایج. پس از مطابقت معیارهای ورود مقالات، از مجموع 1116 مقاله بازیابی شده، 35 مقاله برای بررسی در فراترکیب انتخاب شدند. یافته ها: بر طبق بررسی های صورت گرفته با رویکرد تحلیل محتوا، 35 مقاله شناسایی شده با بیشترین هم پوشانی در 3 مقوله، 8 مفهوم و 36 کد برای کاربردهای هوش مصنوعی در کتابخانه ها برچسب گذاری شدند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که هوش مصنوعی در خدمات مجموعه سازی، سازمان دهی، جستجو در پایگاه های اطلاعاتی، مرجع، امانت، بازیابی اطلاعات، برنامه ریزی و طراحی و توسعه کتابخانه نقش دارد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشانگر آن است که هوش مصنوعی می تواند در تمام بخش های کتابخانه تحولات گسترده ای ایجاد کند و چهره کتابخانه را به شدت تغییر دهد. شناسایی مؤلفه های کارکرد هوش مصنوعی در کتابخانه ها علاوه بر افزودن دانش در این زمینه، سبب می شود که کتابداران و مدیران مراکز اطلاع رسانی به شناخت بهتری از فناوری هوش مصنوعی و پتانسیل های آن جهت استفاده در بخش های مختلف کتابخانه دست پیدا کنند و توانایی ایجاد، توسعه، تحول و سنجش این امر را امکان پذیر می سازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان