ارزیابی خدمات پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) بر پایه مدل ای کوال و ارائه راهکارهایی برای بهبود آن (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پایگاه اطلاعات علمی ایران (یا «گنج»)، تنها پایگاه جامع اطلاعات پایان نامه ها/ رساله های دانش آموختگان کشور و از معتبرترین و پربازدیدترین پایگاه اطلاعات علمی در کشور به شمار می رود. امروزه، ابزارهایی همانند پایگاه «گنج» از نیازهای کلیدی برای پشتیبانی از فعالیت ها و خدمات پژوهشی و دانشگاهی در مؤسسه های آموزش عالی هستند. از این رو، گسترش و کارآمدتر کردن این ابزارها می تواند کارآمدی نظام های پژوهشی و آموزشی را در پی داشته باشد. اما گسترش و کارآمدتر کردن این ابزارها بدون سنجش و ارزیابی فعالیت ها و خدماتشان شدنی نیست. بنابراین، این پژوهش با هدف ارزیابی پایگاه «گنج» و آگاهی از دیدگاه های کاربران این پایگاه به منظور بهبود خدمات انجام شده است. به منظور انجام این ارزیابی، دیدگاه های 577 کاربر این سامانه درباره سه بُعد کلیدی مدل «ای کوال»، یعنی کاربردپذیری، کیفیت اطلاعات، و تعامل خدمت در یک پیمایش برخط گردآوری و تجزیه وتحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان دادند که بیشترین میزان رضایت کاربران از ویژگی های پایگاه «گنج» مربوط به بُعد «کاربردپذیری» پرسشنامه «ای کوال» است (با میانگین 32/5). در برابر این، کمترین میزان رضایت کاربران از ویژگی های پایگاه «گنج» مربوط به بُعد «کیفیت اطلاعات» پرسشنامه «ای کوال» است (با میانگین 10/5). افزون بر این، یافته های آمار استنباطی نشان دادند که تفاوت دیدگاه کاربران با اشتغال آموزشی گوناگون در بُعدهای گوناگون «ای کوال»، یعنی کاربردپذیری (اندازه «اف» = 376/0 و معیار تصمیم = 865/0)، کیفیت اطلاعات (خی دو = 771/6 و معیار تصمیم = 238/0)، تعامل خدمت (خی دو = 751/2 و معیار تصمیم = 738/0) از دیدگاه آماری معنادار نیست. ولی ارتباط میان سابقه آشنایی کاربران با پایگاه «گنج» و دیدگاه آنان درباره میزان کاربردپذیری این پایگاه از دیدگاه آماری معنادار است (ضریب همبستگی = 106/0 و معیار تصمیم = 011/0). از این رو، می توان گفت که هرچه سابقه آشنایی کاربران با پایگاه «گنج» بیشتر باشد، میزان رضایت آنان از کاربردپذیری این پایگاه بیشتر است. همچنین، بر پایه یافته های پژوهش، هرچه میزان بهره برداری کاربران از پایگاه «گنج» بیشتر باشد، میزان رضایت آنان از کاربردپذیری، کیفیت اطلاعات، و تعامل خدمت این پایگاه بیشتر است. بر پایه یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که رضایت کاربران از پایگاه «گنج» در هر سه بُعد ابزار «ای کوال» در سطح بالایی است؛ با این حال، نباید از بهبود مستمر این پایگاه چشم پوشی کرد. از راهکارهایی که می توانند به بهبود پایگاه «گنج» یاری رسانند می توان به افزودن جزئیات بیشتر به رکوردها (مانند افزودن چکیده انگلیسی)، کارآمدتر کردن کاوش در پایگاه، و کوتاه کردن زمان «امبارگو» (تأخیر در دسترسی به فایل های تمام متن) اشاره کرد.Service Evaluation of the Iran Scientific Information Database (Ganj) based on EQUAL Model and Proposing Solutions for the Service Improvement
Iran Scientific Information Database (or "Ganj") is the only comprehensive database of theses/ dissertations of the Iranian scholars and is considered one of the most reliable and most visited academic databases in Iran. Nowadays, tools like "Ganj" database are essential to support research and academic services and activities in higher education institutions. Therefore, expanding and making these tools more efficient can result in the efficiency of research and educational systems. But expanding and making these tools more efficient is not possible without measuring and evaluating their activities and services. Therefore, this research was conducted with the aim of evaluating "Ganj" database and knowing the views of the users of this database in order to improve the services. In order to carry out this evaluation, the viewpoints of 577 users of this database were collected and analyzed in an online survey about the three key dimensions of the E-qual model, i.e. usability, information quality, and service interaction. The findings of the research showed that the highest level of user satisfaction with the features of "Ganj" database is related to the "usability" dimension of the E-qual questionnaire (with an average of 5.32). Against this, the lowest level of user satisfaction with the features of "Ganj" database is related to the "Information Quality" dimension of the E-qual questionnaire (with an average of 5.10). In addition, the findings of inferential statistics showed that the difference in the views of users with different educational employment in different dimensions of E-qual, i.e. applicability ("F" = 0.376 and sig. = 0.865), information quality (Chi-square = 6.771 and sig. = 0.238), service interaction (chi-square = 2.751 and sig. = 0.738) is not statistically significant. However, the relationship between users' familiarity with "Ganj" database and their opinion about the usability of this database is significant from a statistical point of view (correlation coefficient = 0.106 and sig. = 0.011). Therefore, it can be said that the more familiar users are with "Ganj" database, the more satisfied they are with the usability of this database. Also, based on the findings of the research, the more users use "Ganj" database, the more satisfied they are with the usability, quality of information, and service interaction of this database. Based on the findings of this research, it can be concluded that users' satisfaction with "Ganj" database is at a high level in all three dimensions of the E-qual tool; however, the continuous improvement of this database should not be overlooked. Practical suggestions have been provided to improve the services of "Ganj" database. Some helpful solutions for improving "Ganj" database include adding more details to the records (such as adding an English abstract), making the database search more efficient, and shortening the "embargo" (delay in accessing full-text files).