شهید صدر بنیان گذار اقتصاد اسلامی؛ بررسی جایگاه شهید سیدمحمدباقر صدر در تاریخ اندیشه اقتصاد اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در دهه های اخیر، مباحثی پیرامون پایه گذار اقتصاد اسلامی مطرح شده است. برخی اندیشمندانی همچون ابوالاعلی مودودی (1903 1979) را به عنوان پدر علم اقتصاد اسلامی معرفی کرده اند. مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی تاریخی به بررسی چنین ادعاهایی می پردازد. بنابه فرضیه مقاله، شهید سیدمحمدباقر صدر (1935-1980) به واسطه طرح نظام مند اندیشه اقتصاد اسلامی شایسته دریافت عنوان بنیان گذار اقتصاد اسلامی است. یافته های مقاله نشان می دهد که شهید صدر ازجمله اولین متفکرانی بود که به معرفی نظام اقتصادی اسلام در برابر نظام های اقتصادی سرمایه داری، سوسیالیستی و مختلط پرداخت. ایشان ضمن نقد مبانی فلسفی نظام اقتصادی سوسیالیستی و سرمایه داری، اندیشه های محوری آنها را نقد کرده و دیدگاه بدیل نظام اقتصادی اسلام را معرفی می کند. او از اولین محققانی بود که الگوی عملیاتی بانک داری بدون ربا را تدوین کرد. همچنین وی با معرفی روش کشفی، حوزه مطالعاتی فلسفه و روش شناسی اقتصاد اسلامی را بهبود بخشید.