بررسی اثرگذاری وجود کدهای اخلاقی بر ناسازگاری اجتماعی: نقش میانجی مکان کنترل درونی (مورد مطالعه: معلمان شهرستان یزد) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرگذاری وجود کدهای اخلاقی بر ناسازگاری اجتماعی با در نظر گرفتن نقش میانجی مکان کنترلی درونی بود. به این منظور 271 نفر از معلمان دبیرستانهای شهرستان یزد (196 زن و 75 مرد) در سال تحصیلی 99-1398 به روش نمونه گیری دومرحله ای، در مرحله اول به روش طبقه ای متناسب و در مرحله دوم به روش خوشه ای انتخاب شدند. آنها به پرسشنامه خودسنجی سایکوپاتی لوینسون و همکاران (1995)، پرسشنامه وجود کدهای اخلاقی ولنتاین و بارنت (2002) و پرسشنامه کنترل درونی دوبیوس (1997) پاسخ دادند. برای آزمودن الگوی پیشنهادی پژوهش، از تحلیل عاملی تأییدی و مدل معادلات ساختاری موجود در بسته های نرم افزاری LISREL و SPSS استفاده شده است. الگوی پیشنهادی در جامعه پژوهش برازنده بود (RMSEA = 0/079 ،X2/DF= 2/53). یافته های حاصل از تحلیل معادلات ساختاری نشان داد که وجود کدهای اخلاقی با اثر میانجی مکان کنترل درونی اثری منفی و معنادار بر ناسازگاری اجتماعی دارد. همچنین وجود کدهای اخلاقی اثری مثبت و معنادار بر مکان کنترل درونی دارد و مکان کنترل درونی اثری منفی و معنادار بر ناسازگاری اجتماعی دارد. نتایج نشان داد که افراد ناسازگار به دلیل ویژگیهای خاص خود، کدهای اخلاقی سازمان را رعایت نمی کنند. این رعایت نکردن کدها نشانگر عدم مسئولیت پذیری فرد نسبت به اخلاقیات سازمانی است که یکی از ویژگیهای افرادی است که دارای مکان کنترل بیرونی اند. با این اوصاف به نظر بدیهی است که چنین افرادی کدهای اخلاقی سازمان را رعایت نکنند.