مطالب مرتبط با کلیدواژه

سیاست گذاری


۱۶۱.

کارکردهای ممتاز دانشگاه در فرایند شکل گیری تمدن نوین اسلامی بر اساس منظومه فکری آیت الله العظمی خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تمدن نوین اسلامی آیت الله العظمی خامنه ای تحلیل مضمون کارکرد دانشگاه سیاست گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۱۴۹
در این تحقیق، با استفاده از روش اسنادی، به ارائه تعریف مقبول و مختار از دو واژه «تمدن» و «تمدن نوین اسلامی» اقدام شده است. سپس با بهره گیری از ظرفیت روش تحلیل مضمون، آن بخش از بیانات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی که پیرامون وظایف، نقش و کارکردهای دانشگاه اسلامی با رویکرد تمدنی ایراد شده، مورد واکاوی و تدقیق قرار گرفته است. رویکرد تمدنی که مبنای تحلیل مضمون قرار گرفت، بر پایه تعریف مقبول و مختار منتج از گام اول تحقیق بوده است. کارکردهای ممتازی که برای دانشگاه در فرایند شکل گیری تمدن نوین اسلامی بر اساس منظومه فکری آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی به دست آمد عبارتند از؛ «ایجاد و پرورش قوه عاقله کشور، تربیت نیروی انسانی صالح و کارآمد»، «ایجاد و تقویت زمینه سازی بیداری دانشجویی»، «زمینه سازی رشد علمی و شکستن جزمیت های برساخته علوم غربی»، «پاسداری عالمانه از انقلاب اسلامی و مبانی آن» و «بسترسازی برای نو اندیشی علمی و تولید دانش مبتنی بر نوآوری». این تحقیق نشان داد که اگر دانشگاه های تراز انقلاب اسلامی بتوانند کارکردهای اصلی خود را با رویکرد تمدنی تحقق بخشند نتایج حاصله بدین شرح خواهد شد؛ تربیت نیروی مورد نیاز دولت اسلامی، تربیت نیروی متخصص و ماهر مورد نیاز جامعه اسلامی، حفظ و ارتقاء سطح طراوت آرمان های انقلاب اسلامی و آرمان خواهی نسل های بعدی، نقد مبانی تمدن غرب، تربیت نیروی مورد نیاز پاسداری از آرمان های انقلاب اسلامی و تولید علوم مورد نیاز شکل گیری تمدن نوین اسلامی.
۱۶۲.

طراحی فرآیند ارزیابی پیشینی سازگاری نهادی سیاست های علم و فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست های علم و فناوری سیاست گذاری ارزیابی پیشینی سازگاری نهادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۹۶
توجه به ارزیابی سیاست ها در چرخه سیاست گذاری ضروری است، ولی ارزیابی پیشینی، در ادبیات ارزیابی سیاست، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، فرآیندی پنج مرحله ای برای ارزیابی پیشینی سیاست های علم وفناوری در چرخه سیاست با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد ارائه می شود. بدین منظور با بررسی ادبیات موضوع، بیش از ده کلید واژه، جستجو شد و در نهایت پس از انتخاب 50 متن منتخب، کدگذاری های باز و محوری صورت گرفت و با استفاده از مصاحبه های هدفمند با خبرگان، فرآیند ارزیابی پیشینی سازگاری نهادی استخراج و تایید شد. در این فرآیند پیشنهادی، اولین مرحله، دسته بندی گزینه های سیاستی است. در مرحله دوم جنبه های مهم نهادی در بافت چرخه سیاست در سه گام فرموله بندی، اجرا و ارزیابی شناسایی می گردند. مرحله سوم با تعیین شاخص هایی، این جنبه های مهم نهادی اندازه گیری می شوند. مرحله چهارم تحلیل هایی را از اثرات آتی سیاست ارائه می دهد و در مرحله پنجم، از این تحلیل ها برای تصحیح ابزارهای سیاستی، متناسب با نهادهای هدف استفاده می شود. این فرآیند پیشنهادی، ابزاری است برای سیاست گذاران که با پیروی از مراحل پیشنهادی آن، توانایی ارزیابی پیشینی سیاست ها را داشته باشند.
۱۶۳.

تحلیلی از نظام نوآوری فناورانه در تولید زیست فرآورده ها (با تمرکز بر واکسن های انسانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری زیست فناوری مدل برگک دلفی نگاشت تاریخی داده ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۰۶
با توجه به اهمیت راهبردی زیست فناوری در اقتصاد دنیا، ایران نیز از دو دهه پیش برای ورود به این عرصه، سرمایه گذاری نموده و توفیقاتی را حاصل کرده است. این پژوهش در نظر دارد تا بر مبنای ابعاد و کارکردهای کلیدی معرفی شده به تحلیل تلاش های کشور در حوزه زیست فناوری با تمرکز به تولید واکسن های انسانی، هم چنین کیفیت تکامل نظام نوآوری فناورانه در این مورد بپردازد. از این رو اهمیت زیست فناوری و وضعیت بازار آن در دنیا به اختصار، اشاره شده و سابقه ای از تولید واکسن در کشور، مطرح گردیده است. پس از بیان الزامات ورود کشور به این عرصه، کارکردهای نظام نوآوری مربوط، توسط روش نگاشت تاریخی داده ها، بررسی و به نتایج و اثرات مترتب بر هر کارکرد، اشاره شده است. در پایان، وضعیت نظام نوآوری فناورانه کشور در تولید واکسن از نظر سازوکارهای مشوق و مسدودکننده، کارکردها و موضوعات سیاستی مربوط در قالب روش دلفی، شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته و به منظور مهار 8 سازوکار محدودکننده و تحریک 3 سازوکار مشوق شناسایی شده، 6 توصیه سیاستی ارائه شده است.
۱۶۴.

مدل سازی و سیاست گذاری نظام نوآوری فنی-بخشی در صنعت پتروشیمی با رویکرد پویایی شناسی سیستم ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری نظام نوآوری فنی - بخشی پویایی شناسی سیستم ها موتورها و کارکردهای نوآوری صنعت پتروشیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۹۰
سیاست گذاری علم و فناوری، به سیاست هایی اتلاق می گردد که رسیدن فناوری به بازار، رسیدن ایده به ثروت و بهره برداری از فناوری را تسهیل می نمایند. اجرای سیاست های توسعه علم و فناوری در هر کشور از طریق تقویت شرکت های دانش بنیان و مؤسسات پژوهشی، نقش مؤثری در افزایش کارآفرینی و رشد تولید ناخالص داخلی خواهد داشت. پژوهش حاضر، بر رویکردهای نظام نوآوری صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از ارکان مهم سیاست گذاری علم و فناوری، متمرکز است. پویایی شناسی سیستم ها برای مدل سازی نظام نوآوری فنی-بخشی در صنعت پتروشیمی استفاده شده است تا بتوان با نمودارهای علی این رویکرد پویایی شناسی سیستم، حرکت موتورهای پیشران پتروشیمی را براساس موتورهای فناوری های پتروشیمی تحلیل کرد و همچنین مدلی برای سیاست گذاری علم و فناوری ارائه نمود. نتایج بدست آمده از اعتبارسنجی مدل ارائه شده، نشان دهنده عملکرد قابل قبول کلیه کارکردهای نظام نوآوری (بیش از 85%) می باشد. با توجه به نتایج، 4 سناریو برای اعطای پاداش توسط صنعت به هریک از فناوری ها پیشنهاد و تحلیل شده اند. تحلیل سناریوها برای اعطای پاداش توسط صنعت به واحدهای فناورانه، نشان داد که صنعت باید پاداش های خود را به صورت موزون و براساس عملکرد هر فناوری به آنها اختصاص دهد تا در نتیجه آن سود صنعت افزایش یابد.
۱۶۵.

دشواری های سیاست گذاری ایران با کشورهای خاورمیانه (مطالعه موردی با کشورهای عربستان، بحرین و ترکیه از 2012-2021)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۵
هدف مقاله پیش رو بررسی دشواری هایی است که سیاست گذاری ایران را در قبال برخی از همسایگان اش با مشکل مواجه است، می باشد. زیرا درک این دشواری ها می تواند به نحوه تعامل و سیاست گذاری ایران با کشورهای همسایه کمک نماید. در این مقاله با پذیرش مفروضه های کمی به بررسی چالش های سیاست گذاری ایران با سه کشور همسایه اش یعنی عربستان سعودی، ترکیه و بحرین می پردازیم و عوامل موثر بر سیاست گذاری ایران با این سه کشور را بررسی می شود. راهبرد پژوهش قیاسی گونه پژوهش کاربردی موردی و ایستا سنجی است، یافته ها حاکی از آن است که رقابت ها بر سر صادرات انرژی، حضور و اعمال نفوذ عوامل خارجی در منطقه، رقابت های ژئوپلیتیک و تلاش کشورها برای احیای امپراطوری خودشان در منطقه و تضاد ایدئولوژیک ایران و همسایگان اش در منطقه و کاهش روابط اقتصادی از جمله مواردی است که منجر به فراز و فرودهایی در روابط ایران با عربستان، بحرین و ترکیه و در مواردی منجر به تیره شدن روابط ایران با این کشورها شده است. در نهایت می توان گفت که مجموعه ای از عوامل مرتبط با انرژی، ژئوپلیتیک مذهب و ایدئولوژی و رقابت های منطقه ای منجر به فراز و فرود روابط ایران با همسایگان اش شده است و سیاست گذاری ایران با این کشورها را با دشواری هایی مواجه نموده است.
۱۶۶.

سیر تحولات برنامه ریزی و سیاست گذاری آب در دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۶۶
تدوین برنامه های میان دستی برای توسعه و پیشرفت، مبتنی بر سیاست هایی هستند که به شکلی انضمامی در قالب اهداف معین و مواد قانونی و طرح های اجرایی بروز می کنند. چنانچه در بسیاری از موارد ضعف در اجرا را می توان از طریق بررسی سیاست گذاری ها دنبال کرد. یکی از دلایل برهم خوردن تعادل بین مصرف و تقاضا در مدیریت منابع آب کشور را در شکل سیاست گذاری و برنامه ریزی می توان جست وجو کرد. با این وجود این سیاست گذاری و برنامه ریزی آب در ایران شکل ثابتی نداشته و از دوره ای به بعد برحسب تغییر در بستر اجتماعی و سیاسی، تحولات زیادی داشته است. بیشترین تحولات در برنامه ریزی و سیاست گذاری آب بین برنامه های آب در دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران است؛ تحولات در میان مدت و کوتاه مدت نیز مشهود است. برای شناسایی این تحولات از طریق رویکرد کیفی و با روش تحلیل مضمون استقرایی متن برنامه ها و اسناد توسعه بررسی شده است.نتایج تحقیق نشان داد تحولات در سیاست گذاری آب ایران در دوران قبل از انقلاب اسلامی بیشتر متأثر از تحولات و سیاست های بین المللی بوده و در دوران بعد از انقلاب اسلامی ایران، این تحولات اغلب متأثر از گفتمان سیاسی دولت وقت بوده است. همچنین نتایج نشان داد که برنامه های توسعه ای در ایران از انسجام کافی برای پایداری منابع آب برخوردار نیست. در واقع تغییر در سیاست های مربوط به بهره برداری از منابع آب طی این دوران منجر به گسست برنامه های مختلف توسعه کشور از منظر مدیریت آب شده است.
۱۶۷.

تحلیل سیاست گذاری در اقتصادِ فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد فرهنگ سیاست گذاری سیاست گذاری فرهنگی صنایع فرهنگی سیاست های فراملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۱۳۹
امروزه صنایع فرهنگی از مهم ترین مؤلفه های مرکزی اقتصادِ فرهنگ و جزء صنایعِ با ارزش افزوده بالاست که در سیاست گذاری ها، برای دستیابی به توسعه مد نظر قرار می گیرد. توسعه نیافتگی ایران در اقتصادِ فرهنگ با وجود ذخایر غنی فرهنگی و نوپا بودن سیاست گذاری در این حوزه، بررسی سیاست های مرتبط با آن را ضروری می سازد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی جایگاه و مؤلفه های اقتصادِ فرهنگ در سیاست گذاری ها و خلأهای آن با توجه به الگو های نظری است؛ بدین منظور اسناد بالادستی مرتبط، با روش تحلیل محتوای کیفی بررسی و 455 کد اولیه و 33 مقوله استخراج شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که به طور کلی در اسناد بالادستی به مؤلفه های توسعه اقتصادِ فرهنگ در قالب مضامین اصلیِ تولید، توزیع، مصرف، زیرساخت، سطح، نوع و واکنش به جهانی شدن توجه شده است؛ اما کمیت و چگونگی آنها متفاوت و در برخی موارد کاستی هایی دارد. یافته های پژوهش نشان می دهد که از میان مؤلفه های سیاست گذاری در اقتصادِ فرهنگ، به بخش تولید بیش از توزیع و مصرف در سیاست های کلان کشور توجه شده است؛ همچنین به تولید محصولات فرهنگی، متناسب با بازارهای جهانی و منطقه ای و ارائه آن در این بازارها توجهی کمتر و اکثر سیاست ها در سطح ملی تنظیم شده است؛ بنابراین تأکید مقاله بر این موضوع است که پیشرفت اقتصادِ فرهنگ در گرو توجه و رشد متعادل همه بخش های آن اعم از تولید، توزیع و مصرف است و توجه یکسان به بخش ها و سطوح مختلف اقتصادِ فرهنگ در تدوین سیاست ها ضروری است.
۱۶۸.

تحلیل محتوای سیاست های فرهنگی و موانع توسعه ای آن در دوران جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه فرهنگی جمهوری اسلامی ایران توسعه سیاست گذاری فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۱۴۲
مقاله پیش رو به بررسی موانع و چالش های توسعه فرهنگی ایران در دولت های مختلف جمهوری اسلامی می پردازد. موضوع توسعه نه تنها در ح وزه جامع ه شناس ی توس عه، که در بسیاری از حوزه های جامعه شناسی، به طور اخص، و علوم اجتماعی، به طور اعم، مورد بحث قرار گرفته است. مسئله توسعه یکی از مسائل مهم در حوزه های انسانی اجتماعی به شمار می رود. جامع ه ای ران نیز، همانند دیگر جوامع درحال توسعه، در دهه های اخیر به دنبال دستیابی به توسعه بوده است. به لحاظ تبارشناسی تاریخی می توان گفت که روند توسعه در ایران از دوران قاجار، به وی ژه از زمان جنبش مشروطیت، آغاز شده است. بحث اصلی این مقاله آن است که در پرتو استقرار نظم جدید سیاسی پس از انقلاب اسلامی سهم متغیر فرهنگ در شکل گیری انقلاب اسلامی بسیار برجسته بوده، تا حدی که بسیاری از صاحب نظران ریشه های بنیادین رخداد انقلاب را در شبکه ای از مؤلفه ها و متغیر های فرهنگی ممزوج با ارزش های دینی تفسیر کرده اند؛ انقلابی فرهنگی که در مسیر توسعه خود با چالش ها و موانع برجسته ای، به علت تسلط پارادایم های متعارض (ایرانی، اسلامی و غربی)، مواجه بوده است. پژوهش پیش رو در صدد واکاوی و پاسخ گویی به این سؤال اصلی برآمده است که موانع عمده فرهنگی در دولت های جمهوری اسلامی که سبب عدم دستیابی جامعه ایران به توسعه فرهنگی شد چه بوده است و مهم ترین آن ها کدام اند. در این پژوهش رابطه بین توسعه فرهنگی و توسعه اجتماعی در دوران جمهوری اسلامی، ب ا اس تفاده از روش تحلیل گفتمانی، بررسی شده است. روش پژوهش در این مقاله توصیفی، تحلیلی و گردآوری اطلاعات آن منابع کتابخانه ای و همچنین استناد به سیاست های اصولی جمهوری اسلامی ایران در موضوع فرهنگ است. هدف مقاله فهم، کشف، اثرگذاری و پی بردن به ریشه های بنیادین و پنهان عدم توسعه فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران است. یافته های پژوهش نشان می دهد که، علی رغم ایستار ذهنی بنیان گذاران انقلاب برای اعمال سیاست ها و وضع قوانین مترقی در حوزه توسعه فرهنگی، مؤلفه هایی همچون ضعف جامعه مدنی، بنیادگرایی و محافظه کاری، اعمال سیاست های متناقض فرهنگی در دولت های مختلف، وضع قوانین کارشناسی نشده، سیاست زدگی در موضوع فرهنگ و موانع تاریخی از مهم ترین موانع و چالش های توسعه فرهنگی کشور به شمار می روند.
۱۶۹.

آسیب شناسی سیاست گذاری فضای مجازی در ایران؛ بر پایه نظریه پسا توسعه گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری فضای مجازی پساتوسعه گرایی الگوی نهادی و گروهی سیاست گذاری عمومی سیاست گذاری عمومی توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۳۹
بطورکلی، اهداف تعیین شده در اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه فضای مجازی، آنچنان که باید و شاید محقق نگردیده است. نوشتار حاضر با طرح این سوال اصلی که چرا سیاست گذاری فضای مجازی در ایران در دستیابی به اهداف مندرج در اسناد بالادستی، ناکام بوده است؟ در صدد برآمده تا با کاربست روش توصیفی- تبیینی که از جمله روشهای کیفی محسوب می شود، از منظری آسیب شناسانه و مبتنی بر نظریه پساتوسعه گرایی، علل این ناکامی ها را تبیین نماید. یافته های این بررسی حاکی از آن است که تکیه بر «الگوی نهادی» و سپس «الگوی گروهی» در امر سیاستگذاری فضای مجازی در ایران، زمینه ساز ناکامی سیاست گذاری فضای مجازی در دستیابی به اهداف کلان تعیین شده در این حوزه (از جمله، بومی سازی زیرساخت، تولید محتوای مناسب داخلی، افزایش سواد رسانه ای و..) بوده است؛ حال آنکه سیاست گذاری فضای مجازی بر مبنای رویکرد «پساتوسعه گرایانه» می توانست با برجسته سازی نیازهای اساسی و بومی کشور در عرصه فضای مجازی، تمرکز زدایی و تقویت مشارکت مردمی و نهادهای مدنی در تصمیم گیری و اجرای سیاست ها در حوزه فضای مجازی، زمینه تحقق اهداف مندرج در اسناد بالادستی در این حوزه را فراهم نماید.
۱۷۰.

رابطه ی دین بر فرهنگ و سیاستگذاری اجتماعی شهروندان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دین فرهنگ دینداری اجتماعی سیاست گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۰۸
نظام های فرهنگی جهان، به اعتراف جامعه شناسان، با پیدایش دین پایه گذاری شده اند، اما تأثیرگذاری ادیان مختلف بر روند شکل گیری فرهنگ اجتماعی متفاوت بوده است.اما از آن جا که ادیان الهی، به فرد و جامعه، اصالت داده اند و اصولاً نگرش جامعه شناختی این گونه ادیان، بر «اصالت آمیخته فرد و جامعه» مبتنی است و احکام و تعالیم این گونه ادیان نیز به جنبه خاصی از حیات انسانی محدود نمی باشد، بی تردید موجودیت هر فرهنگ اجتماعی و تحولاتی که در طول تاریخ حیاتش تجربه می کند، در این گونه جوامع، تابعی از تعالیم و آموزه های دینی است اما این بدان معنا نیست که هر فرهنگ اجتماعی، الزاماً با دین و آموزه های آن، رابطه و هماهنگی تام دارد . دینداری یکی از عوامل مؤثر بر رفتار و نگرش انسان ها در جوامع گوناگون است و از مهم ترین پدیده هایی است که پژوهشگران علوم اجتماعی به آن توجه کرده اند . هدف سیاستگذاری فرهنگی بایستی معطوف به فراهم آوردن شرایط مناسب برای ش کوفایی استعداد انسان ها و اشاعه خلاقیت و ن وآوری باش د و طبع اً چن ین ام ری ب دون مش ارکت م ردم امکان ناپذیر است و این خود در گرو ارتباط متقابل میان ملت و دولت است دولت زمانی می توان د در امور فرهنگی کارآمد باشد لذا در این پژوهش به رابطه ی دین و فرهنگ بر سیاست گذاری اجتماعی در شهر تهران پرداخته شده است.
۱۷۱.

سیاستگذاری قومی در جمهوری اسلامی ایران و نقش آن در امنیت و انسجام ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری قومیت انسجام ملی امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۴۱
پژوهش حاضر به منظور بررسی سیاست گذاری قومی در نظام جمهوری اسلامی و نقش آن در امنیت و انسجام ملی به روش کتابخانه ای انجام گرفته است. هدف این پژوهش بررسی سیاست قومی برای حفظ امنیت و انسجام ملی می باشد. هر کشوری درصدد است ملتی متحد، منسجم، یکپارچه و وفادار به هویت ملی خود داشته باشد و برای رسیدن به این هدف نیازمند سیاستگذاری قومی مناسب و مدیریت حرفه ای می باشد تا بتوان در جهت تحکیم و ارتقاء امنیت و انسجام ملی گام برداشت . توسعه ناموزون در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، برخورد سلیقه ای و بدون توجه به سیاست گذاری تعیین شده قومی، از عوامل شکست سیاست های قومی محسوب می شوند . تلاش در جهت مشارکت سیاسی اقوام، توجه به زبان، آداب اقوام، بهره گیری از نخبگان قومی در مناصب و پست های اداری، از نقاط موفقیت آمیز سیاست های قومی در ایران بوده که در امنیت و انسجام ملی تاثیرگذار است. تنوعات دینی، مذهبی و قومی در برخی ادوار تاریخی و عمدتاً به دلیل مداخله های کشورهای استکباری زمینه ساز پیدایش بحران در ایران بوده است. در صورتی که تنوع قومی و مذهبی در ایران به درستی مدیریت نشود و سیاستگذاری متناسب با آن صورت نگیرد، امنیت و انسجام ملی با تهدید مواجه می شود.
۱۷۲.

تاثیر برنامه رﯾﺰی ﻓﺮضﺑﻨﯿﺎد بر ﺣﻮزه ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت، ﻓﻨﺎوری هﻮاﻓﻀﺎ و ﺣﻮزه زﯾﺴﺖﻓﻨﺎوری درجمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه رﯾﺰی ﻓﺮضﺑﻨﯿﺎد سیاست گذاری ﺣﻮزه ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻨﺎوری ﻫﻮاﻓﻀﺎ ﺣﻮزه زﯾﺴﺖﻓﻨﺎوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۸۷
هدف از پژوهش حاضر تاثیر برنامه رﯾﺰی ﻓﺮضﺑﻨﯿﺎد بر ﺣﻮزه ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت، ﻓﻨﺎوری ﻫﻮاﻓﻀﺎ و ﺣﻮزه زﯾﺴﺖﻓﻨﺎوری در جمهوری اسلامی ایران می باشد. روﯾﮑﺮد پژوهش ﺷﺒﻪﮐﻤﯽ بوده و ﮐﺎﻣﻼ ذﯾﻞ روﯾﮑﺮد ﺧﺒﺮه محور ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد. ﺟﺎﻣﻌه آﻣﺎری ﺧﺒﺮﮔﺎن ﮐﺸﻮر در ﺧﺼﻮص ﺗﻮﺳﻌه ﻓﻨﺎوریﻫﺎی ﻋﺎم ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ . از ﺟﺎﯾﯽآن ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻃﺮح ﭘﺎﻣﻔﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ، ﻟﺬا ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﺗﮑﺎء روش ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه در آن ﻃﺮح روش ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس روش ﻣﻌﺎرﻓه ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ را ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ، ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﻤﺮﮐﺰ اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ روشﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺖ و ورودی ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت در روش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه، هدف از پژوهش حاضر تاثیر برنامه رﯾﺰی ﻓﺮضﺑﻨﯿﺎد بر ﺣﻮزه ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت، ﻓﻨﺎوری ﻫﻮاﻓﻀﺎ و ﺣﻮزه زﯾﺴﺖﻓﻨﺎوری در جمهوری اسلامی ایران می باشد.ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺟﺪی اﯾﺠﺎد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮐﺮد. از ﻣﻨﻈﺮ اﻓﻖ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، آینده های ﺑﺎورﭘﺬﯾﺮ ﺗﺎ ﺳﺎل 1404 را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ آﯾﻨﺪه ای ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت را در بر میگیرد .ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﻓﺮضﺑﻨﯿﺎد ﻧﻮعی از ﺗﺤﻠﯿﻞ را ﺑﺮای ﺳﯿﺎﺳﺖ و وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ(ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖﻫﺎ) ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ، ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪاز: وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺎیﻏﯿﺮﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار: وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺎی دوﮔﺎﻧه « ﻓﻀﺎی ﺑﺎز ﯾﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت » ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﯾﺎ ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﯿﺖﻫﯿﭻ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد؛ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ ﻓﺎرغ از ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎ ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖآن ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ.
۱۷۳.

چالش های تدوین سیاست های توسعه در ایران (برنامه های پنج ساله توسعه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری توسعه تدوین سیاست برنامه های توسعه چالش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۷۴
مرحله تدوین سیاست یکی از مراحل مهم فرآیند سیاستگذاری است که تآثیرات قابل توجهی بر سایر مراحل دارد. در مطالعات توسعه، دولت به عنوان یکی از کنشگران تأثیرگذار بر فرآیند سیاست گذاری توسعه شناخته می شود. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و دسته بندی چالش های مرحله تدوین سیاست های توسعه در ایران در قالب برنامه های پنج ساله توسعه است. داده های پژوهش به روش اسنادی و با استفاده از نمونه گیری هدفمند، جمع آوری و به روش تحلیل مضمون، تحلیل شده است. چالش های تدوین سیاست های توسعه در ایران در پنج مضمون 1) ماهیت سیاست های توسعه 2) عوامل مؤثر بر تدوین سیاست های توسعه 3) بازیگران تدوین سیاست ها 4) راه حل های ارائه شده در سیاست های توسعه 5) تعیین اهداف سیاست های توسعه، سازماندهی شده اند. تبیین چالش های تدوین سیاست های توسعه در ایران، می تواند به سیاست گذاران و تحلیلگران سیاست های توسعه کمک کند تا در سیاست گذاری های آتی از آن اجتناب شود.
۱۷۴.

بررسی پیامدهای عملکرد دولت نهم و دهم در زمینه سیاست گذاری توسعه اقتصادی در ایران؛ مطالعه موردی استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دولت رانتیر سیاست گذاری سیاست های توزیعی تحریم ها توسعه اقتصادی استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۵۶
شرایط نسبتاً خوب و مناسب ژئواکونومیک، منابع فراوان نفت و گاز و مزیت های نسبی بالفعل و بالقوه فراوان استان خوزستان، ایجاب می کند این استان به یکی از توسعه یافته ترین مناطق کشور تبدیل شود، اما این مهم تاکنون محقق نشده است. تحقیق پیش رو سعی دارد موضوع را واکاوی نماید. اگرچه مؤلفه ها و عوامل مختلفی می توانند در توسعه نیافتگی این منطقه، دخیل و تأثیرگذار باشند، اما فرضیه مقاله، سیاست گذاری و تصمیم گیری های نادرست نخبگان و استمرار ساخت دولت رانتیر از علل مهم توسعه نیافتگی استان برشمرده و بر آن تأکید می کند. هدف این پژوهش، تحلیل، تبیین و واکاوی پیامدهای سیاست گذاری توسعه اقتصادی دولت نهم و دهم در استان خوزستان است. سیاست های اقتصادی دولت مشارالیه به دلایلی چون عدم توجه به الزامات عقلانیت عملی و اقتصادی و توجه بیش ازاندازه به الزامات عقلانیت سیاسی، متفاوت ازآنچه وعده داده شد و انتظار می رفت، عملیاتی شده است. یافته های تحقیق، نشان می دهد براثر سیاست گذاری دولت یادشده، بیش از پنجاه درصد از مراکز و واحدهای مهم صنعتی و تولیدی استان خوزستان دچار چالش های جدی و اساسی مانند؛ رکود، تعطیلی و یا توقف اجباری درروند تولید گردیدند. چالش های مذکور، موجب تنزل شاخص های توسعه و به دنبال آن، باعث بروز ناهنجاری های اجتماعی و تضییع سرمایه ها و حقوق بین نسلی شدند. روش تحقیق، ترکیبی از نوع توصیفی- تحلیلی با استفاده از تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده به روش کتابخانه ای و پیمایشی از نوع ارائه پرسشنامه و مصاحبه حضوری است.
۱۷۵.

توسعه توانمندسازهای حکمرانی با هدف توزیع گاز پایدار: موردکاوی از شرکت گاز استان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکمرانی سیاست گذاری نظارت ساختار و سیستم ها توزیع گاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۲۰
امنیت عرضه گاز برای تامین سلامت اجتماعی- اقتصادی و توسعه پایدار حیاتی است. وقوع اختلالات عملیاتی، فیزیکی و سازمانی در سطح شرکت های گاز استانی موجب شده است تا تقویت حکمرانی برای غلبه بر آن ها و پشتیبانی از امنیت عرضه و ارائه خدمات عمومی ضرورت بیابد. در این مطالعه که برای شرکت گاز استان تهران پیاده سازی شده است، حکمرانی به عنوان یک سازه چند بعدی و سلسله مراتبی تحلیل شده تا ارکان اصلی آن همراه سنجه های اندازه گیری پایای هر بعد توسعه داده شوند. نتایج حاصل از مطالعه که با روش تحلیل عاملی تاییدی انجام گرفته است نشان می دهد که حکمرانی درسطح شرکت توزیع گاز شامل سه بعد اصلی: سیاست گذاری و تنظیم مقررات و برنامه ریزی، نظارت و نهایتا ساختار و سیستم هاست.. ضمنا سطوح اختیارات شفاف، تسهیم اطلاعات و دستورالعمل های مدیریت ریسک، برای تقویت کنترل های داخلی و کاهش اختلالات مورد تاکید قرار گرفته و لذا برنامه تداوم برای ایجاد توزیع تاب آور موثر خواهد بود. نتیجه ی این مطالعه بینشی علمی و عملی در خصوص توانمندسازهای سخت (فیزیکی) و نرم (غیرفیزیکی) توسعه حکمرانی را فراهم نموده و به بهبود اثربخشی، مسئولیت پذیری، تصمیم گیری آگاهانه و سیستم ها و ساختار مدیریت ریسک برای کاهش در نوسانات دسترسی به گاز و پشتیبانی از امنیت عرضه کمک می نماید.
۱۷۶.

تأثیر نظام حقوق مالکیت فکری بر آلودگی کلان شهرها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آلودگی کلان شهرها حقوق مالکیت فکری اختراع اثر تقلیلی اثر تشدیدی سیاست گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۹۸
صنعتی شدن جوامع بشری در کنار مزایای فراوان خود، چالشها و معضلات بسیاری را به همراه داشته که آلودگی کلان شهرها نمونه بارز آن است. برای تقلیل این مشکل، سیاست گذاران کشورهای مختلف در سطح داخلی و بین المللی، مدتهاست به شناسایی عوامل مرتبط با این بحث و اتخاذ سیاستها و تصمیمات متعدد مبادرت ورزیده اند. در میان این عوامل، حقوق مالکیت فکری با توجه به نظام و آثار خاص خود، دارای اثری دوسویه بر آلودگی کلان شهرهاست یعنی از یکسو می تواند باعث کاهش و از سوی دیگر موجب افزایش آلودگی گردد. از این روست که دبیرکل جدید وایپو در سال 2009، پرداختن به این موضوع را مورد تأکید قرار داده است. به رغم این اهمیت، تاکنون در ادبیات حقوقی ما به این بحث پرداخته نشده است، لذا این مقاله برای رفع نسبی این خلأ تحقیقاتی و پاسخ به این پرسش که حقوق مالکیت فکری چگونه می تواند باعث کاهش یا افزایش آلودگی کلان شهرها شود، در دو بخش اصلی تقسیم ارائه می شود: در بخش نخست، دلایل پیوند مقوله مالکیت فکری با آلودگی کلان شهرها و در بخش دوم، مصادیق تأثیر مالکیت فکری بر آلودگی مزبور، مورد بررسی تحلیلی و تطبیقی قرار می گیرد. در پایان مقاله نیز توصیه های سیاستی کاربردی به قانونگذار، سیاست گذاران و دستگاهای اجرایی کشور در زمینه مالکیت فکری پیشنهاد می گردد.
۱۷۷.

الگوی ناحیه نوآوری دانشگاهی به منظور تحقق سیاست های دانشگاه کارآفرین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نوآوری ناحیه نوآوری دانشگاه کارآفرین سیاست گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۲۹
اقتصاد مبتنی بر نوآوری تغییرات اساسی و فرصت های متنوعی را برای شهرها وکسب و کارها به همراه داشته است، به گونه ای که امروزه شهرها برای جذب نسل جدید فناوری مورد نیاز شرکت ها و صنایع شان به مدل نوآوری مبتنی بر نزدیکی و مجاورت روی آورده اند، جایی که استعدادهای موردنیاز آن نیز سبک زندگی و فعالیت در محیط های شهری را ترجیح می دهند و دانشگاه های کارآفرین، نوآور و دارای مسئولیت اجتماعی یکی از ابزارهای کلیدی جهت تحقق این اهداف خواهندبود. هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی ناحیه نوآوری دانشگاه تهران به منظور تحقق سیاست های دانشگاه کارآفرین است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش تحلیل محتوا انجام شده و ابزار گردآوری داده ها بررسی متون و مصاحبه با خبرگان بوده است. به همین منظور پس از بررسی مطالعات پیشین، 10 نمونه مطرح جهانی در زمینه ایجاد ناحیه نوآوری بررسی شده سپس مصاحبه هایی با خبرگان حوزه نوآوری در کشور صورت گرفت. با کدگذاری داده های حاصل از بررسی متون و مصاحبه ها، الگوی ناحیه نوآوری برای دانشگاه تهران شامل 10 عنصر حاکمیتی، سیاست گذاری، مدیریتی و نظارتی در ناحیه نوآوری، کارکردهای ناحیه نوآوری، ویژگی های ناحیه نوآوری، موانع راه اندازی و توسعه ناحیه نوآوری، خوشه های ناحیه نوآوری، بازیگران ناحیه نوآوری، ارتباطات ناحیه نوآوری، تامین مالی ناحیه نوآوری  تجاری سازی ایده ها و تمایزهای ناحیه نوآوری دانشگاه تهران ارائه و در نهایت بر مبنای یافته ها، پیشنهادهایی به منظور ایجاد و توسعه ناحیه نوآوری دانشگاه تهران بیان شد.
۱۷۸.

مطالعات سیاست دفاعی از منظر قرآن کریم

کلیدواژه‌ها: سیاست سیاست گذاری دفاع سیاست دفاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۱۱۶
سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران در تحقق اهداف، منافع ملی و اقتدار کشور از راهبردها و رهنمودهای خداوند در قرآن پیروی می کند و حقیقتاً تبلور عینی و عملیاتی آموزه های اسلام، ذخیره ی ارزشمندی از حقیقت اسلام است. پر واضح است، عرضه صحیح آرمان انقلابی، اندیشه و سیاست دفاعی برگرفته از قرآن کریم، نیاز امروز ما را افزون نموده و در ترسیم نقشه ی راه سیاست دفاعی راهگشا خواهد بود. این پژوهش سعی دارد بر اساس آیات مرتبط در خصوص دفاع و تفسیر نمونه آیت الله مکارم شیرازی، ملاحظات سیاست دفاعی اسلام را استخراج کند. بدین منظور هدف اصلی تحقیق، تعیین ملاحظات سیاست دفاعی از منظر قرآن طرح گردید؛ که متناسب آن سؤال تحقیق شکل گرفت. روش مورد استفاده این تحقیق، توصیفی– تحلیلی با رویکرد کیفی از نوع کاربردی است. برای انتخاب آیات مرتبط از اشباع نظری استفاده شد به این صورت که انتخاب مفاهیم، تا رسیدن به اشباع نظری انجام شد و برای اعتبار و پایایی آن، از روش کشف و بازرسی استفاده گردید. نتایج تحقیق مستند به 41 آیه از آیات و تفسیر آن، حاکی از آن است که از منظر قرآن، از مهم ترین ملاحظات سیاست دفاعی عبارتنداز: بازدارندگی؛ حساسیت در برابر دشمن؛ نفوذ ناپذیری؛ پایبندی به اصول، مبانی و ارزش ها؛ هدف گیری آرمان های انقلاب؛ کسب حداکثری منافع؛ تعیین اهداف امت اسلامی؛ روحیه شجاعت و نهراسیدن از دشمن؛ استقامت؛ توجه به دکترین دفاعی اسلام؛ گسترش و تقویت جامعه توحیدی.
۱۷۹.

سیاست گذاری رسانه های نوین در ایران :(مطالعه موردی: سازمان صدا و سیما و مرکز ملی فضای مجازی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری سیاست گذاری رسانه ای رسانه های نوین صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران مرکز ملی فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۲۶۶
امروزه هرگونه سیاست گذاری رسانه ای مستلزم لحاظ کردن دیگر زمینه های ارتباطات از جمله فناوری های نوین ارتباطی است. این مقاله به موضوع سیاست گذاری رسانه های نوین در ایران می پردازد. هدف تحقیق، شناسایی نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدهای سیاست گذاری رسانه های نوین در ایران با محوریت سازمان صدا و سیما و مرکز ملی فضای مجازی است. در این تحقیق با استفاده از روش ماتریس تحلیلی سوات، سیاست گذاری های سازمان صدا و سیما و مرکز ملی فضای مجازی در مواجهه با رسانه های نوین (از طریق مصاحبه هدفمند با 26 نفر از کارشناسان و صاحبنظران حوزه رسانه و سیاست گذاری) بررسی شده است. نتایج نشان می دهد نقاط ضعف سازمان صدا و سیما در سیاست گذاری رسانه های نوین، بیشتر از نقاط قوت آن بوده و تهدید های پیش روی این سازمان نیز بر فرصت های آن غلبه دارد، از این رو، لازم است سازمان صدا و سیما با در دستور کار قراردادن سیاست های علمی، پرهیز از موازی کاری، مقاومت در برابر فشارهای غیررسمی و به کارگیری سیاست های مخاطب پسندانه درراستای کاهش آسیب پذیری اقدام کند. در مقابل، نقاط قوت مرکز ملی فضای مجازی در سیاست گذاری این رسانه ها بیشتر از نقاط ضعف آن بوده و فرصت های پیش روی این مرکز نیز بر تهدید های آن غلبه دارد؛ در نتیجه، این مرکز نیز باید با نظارت هر چه بیشتر بر فضای مجازی کشور از طریق تقویت زیرساخت ها و ایجاد شبکه ملی اطلاعات، سیاست گذاری درخصوص تولید محتوا با مضامین سبک زندگی ایرانی- اسلامی، استفاده از توان شرکت های دانش بنیان و بخش خصوصی در این حوزه و سیاست گذاری درراستای ارتقای سواد رسانه ای مردم از طریق این فناوری ها، از فرصت های بیرونی درراستای تقویت نقاط قوت خود بهره ببرد. این نتایج، عناصر سیاسی و ایدئولوژیک و پیچیدگی فرایند های آن را در سیاست گذاری رسانه ای نشان می دهند.
۱۸۰.

طراحی مدل سیاست گذاری در سینمای ایران با هدف ارتقای جایگاه بین المللی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بین المللی شدن سیاست گذاری سیاست گذاری فرهنگی سینمای ایران نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۲۲۲
هدف: با توجه به اهمیت راهبردی سینما در جوامع معاصر و همچنین، توجه دولت ها و افکار عمومی به سینما به عنوان هنر، صنعت و رسانه، پژوهش حاضر درصدد طراحی مدل سیاست گذاری در سینمای ایران با هدف ارتقای جایگاه بین المللی آن است. روش: از لحاظ راهبرد، پژوهش حاضر کیفی، از نوع گرندد تئوری (نظریه داده بنیاد) است. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساخت یافته با 12نفر خبره سیاست گذاری فرهنگی و سینما و به کمک روش نمونه گیری هدفمند، گردآوری شد. برای احصای مفاهیم و مقوله های فرعی و اصلی، مطابق با مدل پارادایمی استراوس و کوربین، کدگذاری نظری انجام گرفت و داده ها تحلیل شدند. اعتبارسنجی به شیوه تشکیل گروه کانونی و پایایی سنجی از طریق قابلیت تکرارپذیری (ضریب پایایی) انجام شد. یافته ها: مدل سیاست گذاری در سینمای ایران، از 18 مقوله اصلی، 50 مقوله فرعی و 507 مفهوم به اشباع نظری رسید. بر اساس نتایج، شرایط علّی عبارت اند از: وجود مشکلات قانونی و حقوقی، وابستگی سینما به ساختار سیاسی و دولت، مشکلات مالی و سرمایه گذاری در سینما و عدم برخورداری از ساختار یکپارچه. شرایط زمینه ای عبارت اند از: مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری و حاکم بودن فضای بی اعتمادی بین ساختار سیاسی و فعالان سینما. شرایط مداخله ای: بی توجهی ساختار سیاسی به جهانی شدن، شرایط تحریمی کشور، عدم اعمال مدیریت دانش، بی توجهی به ظرفیت رسانه ها در بخش بین المللی و بی توجهی به بازاریابی و برندسازی. راهبردها بدین ترتیب مشخص شد: بازنگری، اصلاح و تدوین مسائل حقوقی و قانونی، حمایت بخش دولتی و عمومی، تلاش برای صنعتی کردن سینما و تعامل و هم افزایی داخلی و خارجی در حوزه سینما. پیامدها نیز عبارت اند از: تقویت دیپلماسی عمومی در جهان و ارتقای جایگاه سینمای ایران. نتیجه گیری: سینما می تواند به عنوان ابزار اثرگذار، دریچه جدیدی از ایران به روی جامعه بین المللی باز کند و علاوه بر حضور در بازار جهانی، به گسترش شناخت مخاطبان از فرهنگ ایران و در نتیجه خنثی شدن تبلیغ های منفی ایران در رسانه های خارجی کمک کند.