عباسعلی فضائلی نیا

هدف: سناریو همواره مبتنی بر عدم قطعیت است، به همین دلیل هدف اصلی این تحقیق تدوین سناریوهای چهارگانه مشارکت و همکاری عراق در شورای همکاری خلیج فارس مبتنی بر عدم قطعیت های کلیدی است. روش: نوع تحقیق توسعه ای- کاربردی و به روش آینده پژوهی و کیفی انجام شده است. گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و میدانی بوده و حجم نمونه 36 نفر است. یافته ها: دو عامل یعنی همگرایی اقتصادی عراق با شورای همکاری خلیج فارس (با مقدار عدم قطعیت 18.5 و اهمیت: 17.5) و گسترش همکاری های سیاسی عراق با کشورهای عربی و ایجاد درک مشترک از امینت جمعی بدون دخالت دولت های فرامنطقه ای (با مقدار عدم قطعیت 17.5 و اهمیت: 18.2)؛ به عنوان عدم قطعیت های کلیدی شناسایی گردیده اند. نتیجه گیری: سناریوهای مشارکت و همکاری عراق در شورای همکاری خلیج فارس عبارتند از: الف- سناریوی الف: بر فراز آسمان (سناریوی تحول یا معجزه)، ب- سناریوی ب: تکیه بر باد (سناریو بدون شگفتی)، پ- سناریوی پ: در آغوش درخت (سناریوی خوش بینانه)، ت-سناریو ت: پاک باخته (سناریوی فاجعه).

سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران در تحقق اهداف، منافع ملی و اقتدار کشور از راهبردها و رهنمودهای خداوند در قرآن پیروی می کند و حقیقتاً تبلور عینی و عملیاتی آموزه های اسلام، ذخیره ی ارزشمندی از حقیقت اسلام است. پر واضح است، عرضه صحیح آرمان انقلابی، اندیشه و سیاست دفاعی برگرفته از قرآن کریم، نیاز امروز ما را افزون نموده و در ترسیم نقشه ی راه سیاست دفاعی راهگشا خواهد بود. این پژوهش سعی دارد بر اساس آیات مرتبط در خصوص دفاع و تفسیر نمونه آیت الله مکارم شیرازی، ملاحظات سیاست دفاعی اسلام را استخراج کند. بدین منظور هدف اصلی تحقیق، تعیین ملاحظات سیاست دفاعی از منظر قرآن طرح گردید؛ که متناسب آن سؤال تحقیق شکل گرفت. روش مورد استفاده این تحقیق، توصیفی– تحلیلی با رویکرد کیفی از نوع کاربردی است. برای انتخاب آیات مرتبط از اشباع نظری استفاده شد به این صورت که انتخاب مفاهیم، تا رسیدن به اشباع نظری انجام شد و برای اعتبار و پایایی آن، از روش کشف و بازرسی استفاده گردید. نتایج تحقیق مستند به 41 آیه از آیات و تفسیر آن، حاکی از آن است که از منظر قرآن، از مهم ترین ملاحظات سیاست دفاعی عبارتنداز: بازدارندگی؛ حساسیت در برابر دشمن؛ نفوذ ناپذیری؛ پایبندی به اصول، مبانی و ارزش ها؛ هدف گیری آرمان های انقلاب؛ کسب حداکثری منافع؛ تعیین اهداف امت اسلامی؛ روحیه شجاعت و نهراسیدن از دشمن؛ استقامت؛ توجه به دکترین دفاعی اسلام؛ گسترش و تقویت جامعه توحیدی.