فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۱۶۱ تا ۲٬۱۸۰ مورد از کل ۳۱٬۹۵۳ مورد.
منبع:
International Journal of Political Science, Vol ۱۴, No ۳ , ۲۰۲۴
101 - 123
حوزههای تخصصی:
The contemporary history of Iran is deeply intertwined with the problem of the Iranian identi-ty crisis, making it a significant area of study. The main question of this research is: What impact have intellectuals had on the national identity crisis in Iran? This research, using Skinner's hermeneutic method, is conducted on the works and ideas of Hedayat and Shamlou, who are both intellectuals of contemporary history and from two different generations. The presupposition is that intellectual writers have exacerbated the national identity crisis and have had a destructive impact on Iran's national identity in the contemporary era. The results show that Hedayat had a fragmented identity and considered Iran's issues and problems to be a result of superstition born from religion. He believed in a form of extreme archaizing and chal-lenged religious identity in his works. Shamlou, with secular thoughts, opposed what he called "Iranianism" and criticized Iran's cultural roots and symbols. This research not only sheds light on the past but also paves the way for future studies in this area, offering a hopeful outlook on the potential for positive change in Iran's national identity crisis.
بررسی میزان آگاهی سیاسی درباره دفاع مقدس: نمونه موردی دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر یاسوج(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
نظام آموزشی ایران تلاش دارد آگاهی سیاسی دانش آموزان را درخصوص انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و ... را افزایش دهد. سؤالی که مطرح می گردد این است که میزان آگاهی سیاسی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر یاسوج درخصوص دفاع مقدس چقدر است؟ و چه ارتباطی بین آگاهی سیاسی و متغیرهای جنس، طبقه اجتماعی و میزان تحصیلات وجود دارد؟ روش پژوهش، روش کمّی با استفاده از شیوه گردآوری اطلاعات به صورت پرسشنامه است. نمونه پژوهش شامل 445 دانش آموز مقطع متوسطه دوم شهر یاسوج در بازه زمانی مهر 1400 تا مهر 1401 می باشد که به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر اساس فرمول کوکران انتخاب گردیدند. تأیید روایی صوری پرسشنامه توسط اساتید علوم سیاسی و علوم اجتماعی صورت گرفت و برای سنجش پایایی آن یک مطالعه پیش آهنگ انجام شد. یافته های پژوهش نشان دادند به طورکلی نمره آگاهی سیاسی همه دانش آموزان از میانگین کمتر است. همچنین آگاهی سیاسی دانش آموزان نسبت به چهره ها و شخصیت های سیاسی بیشترین میانگین را در بین ابعاد چهارگانه متغیر آگاهی سیاسی داشت.
مفاهیم و نهادهای حقوق عمومی در سفرنامه های قاجار؛ تحفه العالم، مسیر طالبی، سفرنامه میرزا صالح(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سیاست پژوهی اسلامی ایرانی سال ۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۷)
166 - 192
حوزههای تخصصی:
چکیده: سفرنامه ها مجرایی مهم برای شناسایی و معرفی مناسبات حاکم بر دورانی است که سفرنامه نویس روایت می کند. بخش مهمی از این مناسبات، مفاهیم و نهادهایی است که سفرنامه نویس به عنوان نمادی از تفاوت ظاهری غرب با شرق تشریح نموده است. با توجه به شکاف معرفتی قابل توجه موجود بین ظرف مکانیِ ذهنِ نویسندگان این سفرنامه ها با فضای تاریخی موضوع روایت سفرنامه نویسان و با توجه به جدید بودن بخش عمده مفاهیم و نهادهای حقوقی مستقر و متعارف در حوزه زمان و مکان موضوعِ این سفرنامه ها، شناخت روایت سفرنامه ها از این مفاهیم و نهادها، امکان آشنایی ما با پیشینه تاریخیِ آنها را فراهم می کند. شرح نویسندگان این سفرنامه ها، توصیفی و محدود به ظواهر نهادها و مفاهیم حقوقی است و تمام سفرنامه نویسان موضوع این تحقیق، معرفتی به مبانی نظری و پیشینه این مفاهیم و نهادها نداشته اند و فقط عبداللطیف شوشتری اشاراتی پراکنده به گسست قدیم و جدید در اندیشه ها و مبانی نظری این مفاهیم و نهادها نموده است. در مجموع، غلبه شأن روایت گونه و تاریخی و فقدان تامّل نظری و تحلیلی، وجه مشترک تمام این سفرنامه هاست.
کلید واژگان: مفاهیم، نهادها، سفرنامه، حقوق عمومی، تحول تاریخی
China's Economic Influence in International Organizations and Consequences for Iran(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
Iranian Review of Foreign Affairs, Volume ۱۴, Issue ۳۷- Serial Number ۱, Winter and Spring ۲۰۲۳
125 - 152
حوزههای تخصصی:
The concept of power has consistently been a focal point in international relations and political theories, particularly within the realist school of thought. Traditionally, power discussions centered primarily on military capabilities; however, the dimensions of power have evolved, with economic power emerging as a critical factor in international politics. In recent years, China has experienced unprecedented economic growth, demonstrating resilience in the face of global financial crises and the COVID-19 pandemic. This research investigates the impact of China's economic power on its standing within international organizations. It first outlines key indicators of economic power-such as GDP based on purchasing power parity, current account balance, foreign currency reserves, patents, and oil trade balance-and examines their influence on policy. Subsequently, the study analyzes China's increasing presence and influence in major international institutions, including the United Nations and its specialized agencies (e.g., the International Monetary Fund, World Bank, and World Trade Organization). The findings indicate that China's economic power has significantly enhanced its position within these institutions, thereby strengthening its role in the international system.
دانشمند، سیاستمدار و سیاستگذار؛ گذر از دو گانه کلاسیک افلاطونی- وبری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
افلاطون، سیاستمدارِ جمهوری آرمانی خود را از طبقه دانشمندان (فیلسوفان) انتخاب کرد. برای وی، این دو حیثیت، وحدتی بنیادین دارند؛ وحدتی که اجازه می دهد دانشمندان بنا به احساس مسئولیت و به اختیار خود سکان هدایت سیاسی جامعه را برعهده گیرند و یا حتی مجبور شوند به چنین امر سترگ و سختی تن دهند. این موضوع درست در مقابل دیدگاه ماکس وبر، جامعه شناس و متفکر آلمانی قرن بیستم قرار گرفته است چرا که به زعم وی، این دو شخصیت، مأموریت ها، مسئولیت ها و منطق های رفتاری متفاوتی دارند و به هیچ وجه نباید به میدان یکدیگر وارد شوند؛ به این معنا، نه دانشگاه میدان سیاست است و نه سیاست، میدانی برای دانشگاهیان حقیقی. این تیپ ایده آل از دانشمندی و سیاستمداری، که در نسبتی متفاوت نزد افلاطون و وبر تعریف شده اند، دوگانه ای را پدید آورده است که ذیل دوگانه سنت- مدرنیته نیز قابل فهم است. این نوشتار بی آنکه به دوگانه اخیر بپردازد درصدد است ضمن تعریف دانشمند و سیاستمدار در اندیشه افلاطون و وبر، به اقتضای امر واقع و لزوم رابطه دانشمند و سیاستمدار در دنیای جدید، بر اساس کارویژه متفاوت «شهریار» افلاطونی در رساله مرد سیاسی، از دوگانه کلاسیک فوق گذر کرده و در میانه دانشمند و سیاستمدار، شخصیت سومی را به نام سیاستگذار بنشاند؛ شخصیتی که می تواند ارتباط بین آن دو پیشه را سامان دهی کند.
طراحی مدل تقویت سرمایه سیاسی مدیران دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جستارهای سیاسی معاصر سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۹)
133 - 153
حوزههای تخصصی:
هدف تحقیق طراحی مدل تقویت سرمایه سیاسی مدیران دولتی است که از لحاظ هدف کاربردی، و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، توصیفی–اکتشافی و از نوع تحقیقات آمیخته است. جامعه آماری تحقیق کارشناسان حوزه علوم سیاسی در دستگاه های دولتی استان اصفهان که با توجه به اصل کفایت نظری، 11 نفر با روش نمونه گیری غیراحتمالی قضاوتی، برای مصاحبه انتخاب شد. در بخش کمی، پرسشنامه در میان 25 نفر خبرگان توزیع گردید. نتایج نشان داد، ویژگی های مدیران، از جمله: رعایت حقوق مردم، دینداری و اندیشه دینی ، عدالت ، سلامت کاری، نگرش سیاسی، مدیریت اقتصادی و شفافیت و اطلاع رسانی و دقیق به مردم دارای نقش مستقل در مدل، و عوامل حمایت سیاسی احزاب و ... از دولت، مقبولیت و شخصیت، اقتدار و قدرت اجرایی، مشروعیت سیاسی، سرمایه اجتماعی، توجه به عمران و آبادانی کشور، اعتماد مردم، سرمایه فرهنگی و مشارکت عمومی مردم در انتخابات، و ........ دارای نقش وابسته در مدل بودند.
تبیین روند تحولات مدیریت زنجیره تأمین در مسیر هوشمندی: مطالعه مبتنی بر رویکرد علم سنجی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آینده پژوهی دفاعی سال ۸ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۱
119 - 155
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: گسترش روزافزون فناوری های نوین دیجیتالی موجب تغییر در مدیریت زنجیره تأمین شده است. بنابراین تحقیق حاضر به دنبال تبیین روند تحولات مدیریت زنجیره تأمین در مسیر هوشمندی، مطالعه مبتنی بر رویکرد علم سنجی بوده است.
روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر تجزیه و تحلیل کتاب سنجی است. تجزیه و تحلیل با انتخاب 744 مقاله در بین سالهای 2002 تا 2023 آغاز و سپس با استفاده از نرم افزار VOSviewerتحلیل شد.
یافته ها: در این پژوهش 15 مجله پیشرو که به طور گسترده در مورد فناوری های نوظهور دیجیتالی و هوشمند در زنجیره تأمین منتشر شده اند و همچنین ده مقاله و کلمات کلیدی پراستناد شناسایی شده اند.
نتایج: نتایج تحقیق بر اساس کلمه کلیدی، ادبیات فناوری های نوظهور دیجیتالی و هوشمند در زنجیره تأمین و لجستیک بر روی «بلاک چین»، «کلان داده»، «پایداری»، «هوش مصنوعی»، «قابلیت ردیابی»، «اینترنت اشیا» و «صنعت4.0» متمرکز شده است
زمینه ها و پیامدهای مشارکت نسل Z در تنش های سیاسی-اجتماعی ایران (1401 – 1396)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه علوم سیاسی سال ۱۹ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷۳)
63 - 102
حوزههای تخصصی:
دگردیسی عمیق بینشی و کنشی در متولدان سه دهه اخیر و بازتاب آن در تنش های سیاسی و اجتماعی دهه اخیر ضرورت بازخوانی هویت، رفتار و مطالبات نسل جوان را اجتناب ناپذیر ساخته است. در راستای بررسی نسبت نسل z با این تحولات، پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که چه زمینه هایی منجر به ترغیب نوجوانان و جوانان به کنش سیاسی گردیده و چه نتایجی بر آن مترتب است؟ در پاسخ، فرضیه پژوهش این است که تغییر نسل به دلایل متعدد اجتماعی، فرهنگی و روان شناختی باعث گشایش پنجره ای متفاوت در برابر نسل جدید و زمینه ساز کنش گری سیاسی متفاوتی شده است که پیامدهای آن تابعی از نحوه مواجهه نظام سیاسی خواهد بود. در اثبات فرضیه، چارچوب نظری ترکیبی متشکل از نظریه «گسست نسل ها»ی کارل مانهایم و مفهوم «سیاست زندگی» آنتونی گیدنز به کار گرفته می شود و در پایان راهکارهایی جهت تعامل و اشتراک مسائل مبتلابه جامعه ایران با این نسل پیشنهاد می شود. داده های برآمده از رویکرد اسنادی و کتابخانه ای، به شیوه توصیفی / تحلیلی سامان می یابد.
تبیین راهبرد دیپلماسی اقتصادی ایران در افغانستان پسا طالبان(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۰۳
268 - 300
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تبیین راهبرد دیپلماسی اقتصادی ایران در افغانستان دوران پس از طالبان است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی و کاربردی (عملی) است و جامعه آماری تحقیق نیز مشتمل بر کارشناسان و استادان دانشگاه در حوزه های مرتبط با روابط بین الملل، ژئوپلیتیک و علوم سیاسی می باشد. حجم نمونه بر اساس مدل کوکران، تعداد 35 نفر تعیین گردیده و تجزیه و تحلیل یافته ها نیز با استفاده از نرم افزار spss انجام شده است. نتایج بیانگر آن است که نقش آفرینی ایران در منطقه ژئوپلیتیک شرق پیرامونی در افغانستان، تابع عوامل و متغیرهای مربوطه در سه سطح داخلی، منطقه ای و فرامنطقه ای است. عوامل متعدد داخلی و ژئوپلیتیک جدید افغانستان در دوره پساطالبان و توانایی های ایران در نقش آفرینی آن، تنوع قومیتی در افغانستان، حاکمیت پشتون ها در قدرت و نقش آفرینی های جمهوری اسلامی ایران با توجه به ویژگی های تمدّنی خویش در افغانستان، از اصلی ترین و مهم ترین عوامل نقش آفرینی ایران در منطقه ژئوپلیتیک شرق پیرامونی با تأکید بر افغانستان به شمار می آید. دیپلماسی اقتصادی ایران در افغانستان پس از به قدرت رسیدن طالبان ، در حوزه تجارت کالا با اشکالاتی مواجه شده است ، اما روندهایی برای احیای دس تاوردهای دوران حضور نیروهای خارجی در جریان اس ت . در حوزه صادرات انرژی ، چالش های کمتری وجود دارد. در حوزه ترانزیت با بیشترین پیچیدگی ها و نوعی عدم قطعیت مواجه ایم؛ هرچند چشم اندازهایی برای تداوم سیاست های گذشته وجود دارد . چالش های حقوقی در اختلافات آبی، مهاجرت های غیرقانونی قاچاقچیان مواد مخدر از افغانستان به ایران، دخالت کشورهای بیگانه در امور داخلی افغانستان و مهاجرت های غیرقانونی اتباع افغان به ایران، مهم ترین این چالش ها هستند. در زمینه فرصت های دیپلماسی اقتصادی ایران و افغانستان پس از قدرت یابی طالبان، نتایج نشان داد که عواملی مانند زبان مشترک میان مردمان دو کشور، تبادلات فرهنگی میان دو کشور، اهمیت ایدئولوژی اسلام در هر دو کشور و ظرفیت های فراوان بازار مصرف افغانستان در اختیار ایران، از مهم ترین فرصت های دیپلماسی اقتصادی ایران و افغانستان به شمار می آیند.
نقش دیپلماسی پارلمانی در تقویت امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روابط خارجی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲
132 - 157
حوزههای تخصصی:
کشورها با رویکرد مزیت سازی حداکثری از فرصت ها و تقلیل آسیب ها به سمت ترسیم نقشه راه دیپلماسی پارلمانی، متناسب با ظرفیت های داخلی و الزامات منطقه ای و جهانی گام برمی دارند. دیپلماسی پارلمانی از طریق هم افزایی ظرفیت های فکری و فیزیکی نقش قابل توجهی در تحقق اولویت های سیاست خارجی ایفا می کند. هدف این مقاله، ارزیابی نقش دیپلماسی پارلمانی در تقویت امنیت ملی کشور است. یافته ها نشان می دهد دیپلماسی پارلمانی در دو سطح ملی و فراملی از ظرفیت های فراوانی برای تقویت امنیت ملی جموری اسلامی ایران برخوردار است. در سطح ملی با بهره گیری از ابزارهایی چون قانون گذاری و نظارت بر عملکرد دولت از قابلیت های فراوانی برای اثرگذاری بر حوزه امنیت برخوردار است. همچنین در سطح فراملی با بکارگیری ابزارهایی چون گروه های دوستی و مشارکت فعال در پارلمان های منطقه ای و بین المللی می تواند زمینه ساز تقویت همگرایی در سطوح منطقه ای و بین المللی و تقویت امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران شود. زیرا، بهره گیری از ابزارهای قانونگذاری و نظارتی پارلمان ها در سطح ملی و فراملی، می تواند منجر به توسعه و رفاه متوازن منطقه ای در قلمروها ملی شده و در نتیجه با کاهش ناامنی های ملی، زمینه تقویت امنیت منطقه ای و بین المللی را فراهم آورند. در واقع گسترش همکاری های نظام مند منطقه ای و جهانی پارلمان های دنیا بر پایه ارتقاء صلح، ثبات و امنیت، نه تنها می تواند نقش مؤثری را در کاهش منازعات منطقه ای و جهانی ایفاء نماید بلکه حفظ و ارتقا امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را نیز به دنبال خواهد داشت.
راهبرد میانجیگری چین در سیاست خارجی؛ مطالعه موردی میانجی گری چین در روابط ایران و عربستان (2023)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روابط خارجی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴
125 - 148
حوزههای تخصصی:
نقش چین به عنوان میانجیگر بین عربستان و ایران برای بسیاری از ناظران غافلگیرکننده بود؛ زیرا تا همین اواخر، پکن از دخالت در رویدادهای برجسته درصحنه جهانی اجتناب می کرد. چین ترجیح می داد تا مسئولیت کنترل تهدیدات علیه ثبات را بر عهده نگیرد و به سازمان ملل نقش ناظر در حوادث جهانی بدهد. میانجیگری چین شاهد جدید و واضحی بود که نشان می دهد، پکن از اصل دیپلماسی دنگ شیائوپینگ مبنی بر «در پس زمینه ماندن» به دیپلماسی فعال تر یک قدرت بزرگ روی آورده است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش چین در میانجیگری بین ایران و عربستان بر اساس نظریه تصمیم گیری مرتبط با مدیریت ریسک سایمون است. بر این اساس سؤال پژوهش حاضر این است که چرا ایران و عربستان چین را به عنوان میانجی مورد اعتماد و مؤثر انتخاب کردند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می شود که مزیت چین برای ایران و عربستان در پارادایم دیپلماتیک آن که شامل اجتناب از جانب داری؛ تلاش برای نزدیک کردن هر دو طرف به یکدیگر؛ توانایی استفاده از نفوذ فزاینده ژئواکونومیکی چین و خودداری این کشور در استفاده از زور در امور منطقه، نهفته است. هدف این رویکرد ارائه روش جدید برای مشارکت چین در امور صلح منطقه است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که موفقیت میانجیگری چین را می توان به رویکرد دیپلماتیک پکن در عدم تعهد و عدم مداخله نسبت داد که بر تصویر بی طرف چین در میان ایران و عربستان و انباشت طولانی مدت پیوندهای اقتصادی آن بنا شده است. این رویکرد چین به عنوان «توانایی عدم استفاده از قدرت» در نظر گرفته شده است. روش پژوهش، کیفی و روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای و اسنادی است.
تدوین الگوی مدیریت جهادی مبتنی بر ویژگی های فرمانده شهید حسن تهرانی مقدم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۰۱
5 - 46
حوزههای تخصصی:
فرمانده شهید حسن تهرانی مقدم، یکی از مدیران جهادی عرصه های علمی نظامی انقلاب اسلامی با دارا بودن ویژگی های شخصیتی و مدیریت کلیدی مبتنی بر مؤلفه های مدیریت جهادی، بسترساز بسیاری از پیشرفت های شگرف در صنعت دفاعی کشور می باشد. از این رو تحقیق حاضر، به بررسی مؤلفه های اساسی مدیریت جهادی و تطبیق آن با ویژگی های شخصیتی و مدیریتی شهید حسن تهرانی مقدم به عنوان یکی از نخبگان و بنیان گذار صنعت موشکی و هوافضا پرداخته است. در این پژوهش ضمن تبیین و تشریح مدل مدیریت جهادی به مؤلفه های مورد نیاز این سبک مدیریتی پرداخته شده است. این تحقیق کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون، داده های دریافتی از منابع مطالعاتی و مصاحبه با فرماندهان و همراهان شهید را استخراج نموده و با استفاده از نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA، الگوی شخصیتی و مدیریتی شهید را با مؤلفه های اساسی مدل مدیریت جهادی برگرفته از آیات قرآن کریم و بیانات امامین انقلاب تطبیق داده است. مؤلفه های استخراج شده ذیل مضمون فراگیر و محوری مدیریت جهادی در سه دسته مضامین ساختاردهنده شامل: مؤلفه های ارزشی_نگرشی با 8 مضمون پایه ؛ مؤلفه های رفتاری_عملکردی با 14 مضمون پایه ؛ و ویژگی های مدیریتی با 21 مضمون پایه مطرح شده به عنوان الگوی مفهومی مدیریت جهادی تبیین شده است.
بررسی مقایسه ای شاخص های دموکراتیزاسیون در دولت های احمدی نژاد و روحانی
منبع:
راهبرد سیاسی سال ۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۷
29 - 55
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای شاخص های تحکیم و تثبیت دموکراسی در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد و روحانی بر پایه نظریه نوسازی مارتین لیپست و لری دایموند است. آنچه در پژوهش حاضر مورد پرسش قرارگرفته است این است که دولت های جمهوری اسلامی ایران در فاصله سال های 1384 تا 1400 چه نقشی در تحکیم و تثبیت عناصر و شاخص های دموکراسی داشته اند؟ و تا چه حد توانسته اند شاخص-های دموکراتیزاسیون را عملیاتی و محقق سازند؟ برای دستیابی به نتیجه مطلوب و شایسته شاخص های کلیدی و مهمی مثل شهرنشینی، صنعتی شدن، آموزش عمومی، تورم، سرمایه گذاری خارجی، مسکن، اشتغال، احزاب و سازمان های غیردولتی در دوره مذکور گزینش و مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان می دهد که در برخی شاخص ها مانند، مقوله مسکن و ایجاد شغل دولت احمدی نژاد موفق تر بوده است؛ و در برخی دیگر مانند؛ جذب سرمایه گذاری خارجی، تشکیل احزاب و تأسیس سازمان های غیردولتی دولت روحانی بهتر عمل کرده است و درزمینهٔ شاخص هایی همچون کنترل تورم، روند شهرنشینی، صنعتی شدن و آموزش عمومی اقدامات هر دو دولت به یکدیگر نزدیک بوده است. روش پژوهش، کیفی از نوع تبیین علی و اطلاعات و داده ها موردنیاز از طریق منابع استنادی و مجازی گردآوری شده است.
ماکس وبر و بنیادهای سازمانی – اقتصادی پیدایش سیاستمدار رسالت مدار(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۵۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴
760 - 737
حوزههای تخصصی:
سلطه مشروع مهم ترین مشارکت وبر در جامعه شناسی سیاسی قلمداد می شود. تفسیر غالب از پیدایش و تحول انواع سلطه مشروع تأکیدی یکسویه بر مسائل اعتقادی دارد. پشتیبانان این تفسیر استدلال می کنند که مطمئن ترین راهنما برای فهم تنوع و تفاوت نظم های سلطه مشروع، شناخت نظام باورها و ارزش های حاکم بر آنهاست. پرسش پژوهش این است که در دریافت وبر از سلطه مشروع نوع ادعای مشروعیتی که برای کسب یا حفظ سلطه ارائه می شود، چه نسبتی با شرایط و ملاحظات بیرونی دارد. در فرضیه پژوهش استدلال می شود که اگرچه نوع مشروعیت ادعایی با عوامل بیرونی تحمیل نمی شود، ولی شانس موفقیت دعاوی مشروعیت با عوامل بیرونی مشروط می شود؛ نحوه سازمان یافتن سازوبرگ های خارجی سلطه به ویژه دستگاه اداری، شانس موفقیت ادعای مشروعیت را مشروط می کند و خود به وسیله عوامل اقتصادی به ویژه شیوه تأمین هزینه های مالی دستگاه سلطه مشروط می شود. برای آزمون فرضیه با بهره گیری از تحلیل کیفی داده های متنی، در آغاز بررسی می شود که پیدایش هریک از اشکال سه گانه مشروعیت، مشروط به تحقق چه نوع سامان سازمانی-اقتصادی است؛ سپس پیدایش «سیاستمدار رسالتمدار» به عنوان گونه ویژه ای از رهبر کاریزماتیک تبیین می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که پیدایش منظم رهبران رسالتمدار به وجود یک سامان بوروکراتیک استثنایی وابسته است که به اندازه ای حرفه ای است که با خلع ید از قدرت های پراکنده، تمرکز قدرت و وحدت رهبری سیاسی را میسر سازد، ولی آن اندازه قوی نیست که قدرت را از رهبری سیاسی بستاند و در اختیار دیوان سالاران قرار دهد.
نقش هژمونیک سازمان های بشردوستانه ایالات متحده آمریکا در عراق با تأکید بر رسانه های اینترنتی
حوزههای تخصصی:
از نظر گرامشی جامعه مدنی به معنای سازمان ها و ابزارهایی است که سلطه از طریق آن ها در تمام حوزه های فرهنگ و اندیشه پراکنده می شود. هرچند بیشتر تعریف ها، سازمان های مردم نهاد را خارج از دولت و فعال در بخش خصوصی می دانند، بخش گسترده ای از فعالیت های آن ها در میان دولت های محلی، ملی و بین المللی است و علیرغم این که اقدامات این سازمان ها، ظاهراً دارای ماهیتی بی طرفانه و مردمی است، به نظر می رسد نوعی از آن ها دارای کارکرد ترویج ایدئولوژی هستند. در پژوهش حاضر سازمان های بشردوستانه آمریکایی در عراق به عنوان میدان پژوهش انتخاب گردیدند و در ادامه با استفاده از نظریه هژمونی گرامشی نشان داده شد چگونه این سازمان ها در نقش مروجان ایدئولوژی آمریکایی ظاهر شده و به عنوان روشنفکران ارگانیک با فعالیت در فضای جامعه مدنی، مشروعیت گروه سلطه را بازتولید می کنند. در این مطالعه با استفاده از روش تحقیق مطالعه اسنادی و تحلیل محتوای کیفی، بخش «درباره ما» دو سایت آمریکایی آژانس توسعه بین المللی آمریکا و سازمان غیرانتفاعی امیدست، که به مخاطبان عراقی خدمات ارائه می دهند؛ مورد مطالعه قرار گرفت. سپس نشان داده شد ایالات متحده در این رسانه ها با استفاده از بازنمایی فعالیت های خود، از طریق تمرکز بر مفاهیمی مانند تقویت جامعه مدنی، حمایت از صلح، اعتلای فرهنگی، ارتقای علمی و موضوعاتی از این دست، به اعمال هژمونی و سلطه فرهنگی در فضای جامعه عراقی می پردازد.
انقلاب اسلامی و بازسازی تمدن نوین اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۸)
369 - 384
حوزههای تخصصی:
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، بازیابی تمدن اسلامی مورد توجه محققان قرار گرفته است. از بین رفتن و افول تمدن و افزایش آگاهی تمدنی در پی گسترش امکانات اطلاعاتی و ارتباطاتی در پی پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تأثیر آن در عرصه بین المللی از جمله دلایل اهمیت به تمدن اسلامی است. شخصیت امام خمینی راهنمای شناخت بارز ابعاد معنوی انقلاب اسلامی ایران بود و امام با هشدارهای مکرر افراد را به ابعاد عرفانی و ارزش های معنوی سوق می داد و خود سکان دار انقلاب در راستای اهداف اسلامی بود. در این مقاله تلاش می شود از ویژگی های تمدن نوین اسلامی شامل دین باوری امت مدار، خردباوری، تمدن اندیشی، خودباوری، غرب پژوهی و غیره بحث شود.این پژوهش با گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و روش توصیفی - تحلیلی صورت پذیرفته است. این پژوهش در نظر دارد تا به پاسخ این پرسش دست یابد که انقلاب اسلامی چه تأثیری در بازسازی تمدن اسلامی در سطح بین المللی در جوامع غربی داشته است؟ به نظر می رسد که بعد از انقلاب اسلامی و تلاش برای حاکمیت اسلام در ابعاد مختلف تمدنی منجر به شکل گیری گفتمان تمدن نوین اسلامی در سطح بین المللی شده است. ایجاد و تقویت این گفتمان در درازمدت می تواند منجر به بازیابی تمدن اسلامی متناسب با مقتضیات دوران حاضر شود. مهم ترین مسئله این گفتمان تمدن نوین، تأثیر آن در عرصه بین المللی است.
اثبات پذیری تلازم دین و سیاست در پرتو توحید ربوبی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی سال ۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵
233 - 256
حوزههای تخصصی:
بیش از چهار دهه پیش، نظام جمهوری اسلامی ایران، براساس تلازم دین اسلام و سیاست محقق شده و نظریه پردازان آن، دلایلی برای اثبات این تلازم ارائه کرده اند که بیشتر براساس توحید مالکیت خداوند است. باور نویسنده آن است که می توان افزون بر توحید مالکیت، از ترکیب اصول علم تربیت و صفات ذاتی خداوند نیز برای اثبات تلازم یادشده استفاده کرد. این شیوه استدلال در پژوهش دیگری مشاهده نشد. براین اساس، مقاله پیش رو رویکردی تحلیلی دارد و درپی پاسخ به این پرسش است که تلازم دین و سیاست در پرتو توحید ربوبی چگونه است. فرضیه پژوهش این است که با تکیه بر اصول علم تربیت و توحید در ربوبیت و تطابق این دو مقوله، می توان جدایی دین از سیاست را نفی، و تلازم آن دو را ثابت کرد. برای بررسی این فرضیه، روش پژوهش چنین است که نخست تعاریف و اصول تربیتی را از علم تربیت، اصطیاد کرده، سپس آنها را بر مباحث کلامی در دین اسلام تطبیق داده و از قرار دادن این دو در کنار هم، تلازم دین و سیاست را اثبات کند. نتایج این پژوهش آن است که تربیت ازسویی، به معنای رشد هماهنگ استعدادهای انسانی است و ازسوی دیگر، برای تربیت درست به مدیریت عوامل تأثیرگذار بر انسان نیاز است. تنها کسی حق تربیت دارد که همه استعدادها و نیز همه عوامل تأثیرگذار بر انسان را بشناسد و این دو انحصار تنها درباره خداوند صادق است. از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر انسان ها، حاکمیت جامعه است و لازمه انحصار الهی تربیت، انحصار الهی مدیریت (دخالت) در حکومت است و لازمه این دو انحصار، تلازم دین و سیاست خواهد بود.
تبیین الگوی شایستگی شهید چمران در شش ساحت تربیتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوی شایستگی ها و توانمندی های شهید چمران در شش ساحت تربیتی انجام شد. از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، از رویکرد کیفی، روش تحلیل مضمون بهره برده شده است. به منظور تایید اعتبار و پایایی پژوهش از الگوی و استراتژی مولفه های سند تحول بنیادین و مصادیق ساحت های شش گانه تربیت در قرآن کریم استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از ویژگهای شهید چمران در ساحت تربیتی اعتقادی، عبادی، اخلاقی: خودشناسی، اعتقاد به توحید، امامت، ناظردانستن خداوند در همه احوال، پرهیز از دلبستگی دنیا، ویژگی های و مولفه های شهید در ساحت تربیتی اجتماعی و سیاسی: ارتباط مناسب با دیگران، احترام و محبت به طرف مقابل، مردم سالاری، اصلاح شرایط و عادت های ناهنجار، ساده زیست و دور از تشریفات؛ مولفه های شهید در ساحت تربیتی زیستی و بدنی: اهمیت به ورزش، توجه به سلامت جسمی، توجه به نعمت های الهی؛ در ساحت تربیتی زیبایی شناختی و هنری: فراهم سازی زمینه های مناسب پرورش خلاقیت و آفرینش گری، ، احترام قائل شدن برای دیگران، توانایی تولید آثار هنری؛ در ساحت تربیتی اقتصادی و حرفه ای: کسب مهارت های حرفه ای گوناگون، التزام به اخلاق حرفه ای، توان کارآفرینی به کارگیری مهارت حرفه ای در عمل، تربیت نسل آینده و رشد و تعالی آنان، در ساحت تربیتی علمی و فناوری: رسیدن به رشد و توانمندی در راستای کسب دانش، کسب مهارت دانش افزایی، آمادگی جهت بروز خلاقیت و نوآوری، تلفیق و هماهنگی علم و دین.
شروع و پایان فرایند انقلابیِ انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انقلاب پژوهی سال ۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱
7 - 54
حوزههای تخصصی:
انقلاب یک پدیده اجتماعی مقطعی است و درنتیجه شروع و پایانی دارد، درعین حال این موضوع در اکثر انقلاب ها مبهم است. با توجه به اهمیت مشخص شدن زمان شروع و پایان یک انقلاب و پیامدهای آن، هدف این مقاله مطالعه این موضوع درباره انقلاب اسلامی است. سؤال اصلی تحقیق این است که چه زمانی را می توان شروع فرایند جنبش انقلابیِ انقلاب اسلامی و چه زمانی را می توان پایان فرایند انقلابی و تثبیت نظام جمهوری اسلامی دانست؟ با تدوین دو چارچوب مفهومی برای مشخص کردن شروع و پایان فرایند انقلابی و عناصر پنجگانه حاصل از هر یک از آنها و با استفاده از روش اسنادی، این پژوهش نشان داد که می توان زمان شروع جنبش انقلاب اسلامی را در آذرماه 1356، یا به طور دقیق تر در ۱۱ آذرماه 1356، مصادف با برگزاری مراسم چهلم حاج مصطفی خمینی در قم و زمان تثبیت و قطعیت یافتن جمهوری اسلامی و درنتیجه پایان فرایند انقلابیِ انقلاب اسلامی را در مهرماه 1360، مصادف با شروع ریاست جمهوری آیت الله سید علی خامنه ای، دانست.
مقایسه کودتای 28 مرداد 1332 و کودتای ۱۸ تیر ماه ۱۳۵۹ نوژه با استفاده از طرح شبیه ترین نظام ها؛ ارائه چهارچوب مفهومی تحلیل کودتا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انقلاب پژوهی سال ۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱
131 - 160
حوزههای تخصصی:
کودتا به عنوان شکلی از تغییر رژیم های سیاسی، پدیده ای است که در بسیاری از کشورها ازجمله ایران به وقوع پیوسته است، در بین پژوهش های انجام شده اولاً کمتر به مقایسه کودتاها پرداخته شده، ثانیاً جای یک چارچوب مفهومی که توانایی تحلیل علل، روند و پیامدهای کودتا را به صورت توأمان داشته باشد، خالی بوده است. در مقاله پیش رو با استفاده از روش توافق و اختلاف میل، دو کودتای 28 مرداد 1332 و کودتای 18 تیر 1359 نوژه باهم مقایسه شده اند و شباهت ها و اختلافات دو کودتا ازنظر علل وقوع کودتا، روند اجرایی شدن دو کودتا و پیامدهای آن باهم مقایسه شده اند. نتیجه مقایسه این دو در دو جامعه پیش از انقلاب اسلامی و پس از انقلاب؛ این است که علیرغم تلاش های بیشتر و طراحی پیچیده تر و هزینه های بیشتر آمریکایی ها برای تغییر نظام سیاسی از طریق کودتا در جریان کودتای نوژه، به دلیل تغییرات بنیادین جامعه ایران پس از انقلاب این کودتا با شکست مواجه شد، هرچند ازنظر علل وقوع کودتا و روند اجرا شباهت های فراوانی بین این دو کودتا وجود داشت، در سطح پیامدها نیز نتیجه به دست آمده در مقاله نشان می دهد که موفقیت کودتای 28 مرداد توانست اولاً نفوذ آمریکاییها را در ایران بیشتر کند و ثانیاً به عنوان نمونه موفق در دیگر کشورها از سوی دولت آمریکا مکرر صورت پذیرفت؛ اما شکست کودتای نوژه جامعه انقلابی ایران را در برابر کودتاهای دیگر که در سالیان بعد رخ داد مصونیت بخشید. سؤال اصلی مقاله این است که کودتای 28 مرداد و کودتای نوژه از حیث علل پیدایش، روند اجرا و پیامدها چه شباهت ها و چه تفاوت هایی دارند.