مطالب مرتبط با کلیدواژه

جنگ ترکیبی


۱.

ماهیت صحنه جنگ ترکیبیِ آینده ی احتمالی علیه جمهوری اسلامی ایران در افق 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال اول تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 27 - 44

کلیدواژه‌ها: جنگ آینده احتمالی جمهوری اسلامی ایران جنگ آینده جنگ ترکیبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹۴ تعداد دانلود : ۱۳۹۵
 جمهوری اسلامی ایران به دلیل ماهیت ضد استکباری، موقعیت خاص ژئوپلیتیک، ژئواستراتژی و ژئواکونومیک در منطقه، حمایت از مستضعفین جهان، حفظ سیاست استقلال خواهی و همچنین برنامه صلح آمیز هسته ای خود، به طور طبیعی در معرض تهدیدات زمانی و مکانی گوناگونی قرار دارد. این مقاله باهدف تبیین ماهیت صحنه جنگ ترکیبیِ آینده ی احتمالی علیه ج.ا.ایران در افق 1404 به روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که نظر به ظهور پدیده ی جنگ ترکیبی، عرصه ها، ویژگی ها، نوع و ابزار تهدیدات در قالب جنگ ترکیبیِ محتمل و تحمیلی علیه جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 چگونه خواهد بود؟ بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیق مشخص گردید که ماهیت صحنه جنگ ترکیبیِ آینده ی احتمالی علیه جمهوری اسلامی ایران در افق 1404؛ بر اساس شاخص های عدم قطعیت آینده مشتمل بر تهدید، بازدارندگی و تعاملات بین المللی در هشت حوزه تهاجم نظامی (هوا - دریا)، نیابتی دولت محور و غیردولتی، براندازی نرم، تحریم همه جانبه، بی ثبات سازی داخلی، تنش مقطعی و نافرمانی، نفوذ و استحاله قابل دسته بندی است؛ که در آن مهم ترین ویژگی ها شامل استفاده از سلاح های نوین و فضای مجازی، نوع و ابزار تهدیدات از نوع هوشمند (ترکیبی) و عرصه ی آن متمرکز بر جنگ اطلاعاتی– امنیتی، فرهنگی و قومی و مذهبی است.
۲.

تدوین راهبردهای جنگ احتمالی آینده با تأکید بر اجرای جنگ هیبریدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال اول پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲ 143 - 162

کلیدواژه‌ها: جنگ آینده جنگ ترکیبی قابلیت محور تأثیرمحور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۰ تعداد دانلود : ۷۱۳
جنگ های هیبریدی شامل گستره ای از حالات متفاوت جنگ از جمله توانایی های متداول، راهکنش های نامنظم، انجام خشونت بی رویه و اغتشاشات جنایی است که توسط دولت ها یا نهادهای غیر دولتی هماهنگ می گردد. هدف اصلی این مقاله تدوین راهبردهای خرد و کلان جنگ احتمالی آینده با تأکید بر اجرای جنگ ترکیبی (هیبریدی) می باشد. این پژوهش به روش آمیخته (روش توصیفی- تحلیلی و زمینه ای موردی) انجام گردیده و از نوع توسعه ای- کاربردی می باشد، روش جمع آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه ای بوده و جامعه آماری 47 نفر، که با استفاده از روش های تحلیل خبرگی، تحلیل شده است. تعداد 10 مورد قوت، 8 مورد ضعف، 5 مورد فرصت و 5 مورد تهدید به دست آمده است. بر اساس موقعیت راهبردی به دست آمده، وضعیت نیروهای مسلح ج.ا.ایران در جنگ آینده وضعیت مطلوبی است و در ابتدای ربع اول، یعنی مسیر تهاجم خفیف قرار گرفته است. بر اساس مدل SWOT تعداد 7 راهبرد خرد ارائه گردیده که پس از تلفیق آن با 5 ویژگی راهبردی، بنیادی و مهم جنگ آینده، 4 راهبرد کلان اسخراج شده و در نهایت 10 پیشنهاد مناسب ارائه شده است. از چهار سناریو پیش بینی شده جهت جنگ های ترکیبی آینده، دو سناریوی آن (سنارویو اول و چهارم) به صورت ترکیبی برای ج.ا.ایران متصور می باشد، یعنی ترکیب جنگ کنترل از راه دور با جنگ باتلاقی.
۳.

الزامات تدوین داکترین هوانیروز در جنگ های ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴۰ 53 - 76

کلیدواژه‌ها: دکترین جنگ ترکیبی هوانیروز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۶۵۱
تغییر در ماهیت نبردها، بررسی مجدد توانمندی ها و ضعف های دشمن و خودی را ضروری ساخته است. تجربه جنگ های اخیر در منطقه نشان می دهد که نوعی از جنگ با پیچیدگی خاصی ظهور کرده که با به کارگیری ترکیبی از ابزارهای متعارف و نامتعارف در پی بی ثبات کردن کشورهای هدف می باشند. از طرفی کاربرد یگان های نظامی بخصوص هوانیروز درصحنه های نبرد به تمهیدات و تهیه طرح های متنوع و متناسب با شرایط آتی نیاز دارد، لذا قبل از آغاز جنگ نیاز به تلاش فراوان جهت افزایش آمادگی رزمی این نیروها هست. در شرایط جنگ ترکیبی با توجه به مقدورات هوانیروز برای مشابه با این نوع تهدیدات این سؤال پیش می آید که آیا نیازی به تدوین دام ترین هوانیروز هست. در این مقاله پس از بررسی جنگ های ترکیبی اخیر و شناخت مقدورات، توانایی ها و محدودیت های هوانیروز و همچنین موقعیت ژئواستراتژیکی ایران، این نتیجه حاصل گردید که نیاز به تدوین دام ترین هوانیروز در جنگ های ترکیبی بیش ازپیش احساس می گردد. درواقع هدف این مقاله نیازسنجی تدوین دام ترین هوانیروز در جنگ ترکیبی هست. در این مقاله از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده و درنهایت پیشنهادهایی نیز ارائه گردیده است.
۴.

بررسی کارکردهای مهندسی رزمی در جنگ های ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۱ 55 - 85

کلیدواژه‌ها: مهندسی رزمی جنگ ترکیبی هیبریدی تحرک ضدتحرک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۸ تعداد دانلود : ۶۰۶
تحقیق حاضر متمرکز بر موضوعی است که نحوه به کارگیری توانمندی های یگان های مهندسی رزمی نزاجا در جنگ های ترکیبی را تبیین می نماید. باتوجه به ظهور جنگ های ترکیبی و ناشناخته بودن آن، این سؤال مطرح گردیده که مهندسی رزمی نزاجا چگونه باید از قابلیت های خود در این جنگ بهره ببرد؟ مهندسی رزمی یکی از بخش های عمده نزاجا بوده که نقش بسزایی در افزایش توان رزمی یگان های تک ور در نبردها ایفا می کند. این نقش آن قدر حیاتی است که از آن به عنوان کلید آفند و قفل پدافند نام می برند؛ لذا تبیین چگونگی به کارگیری این یگان ها در نبردهای آینده با رویکرد هیبریدی هدف این تحقیق می باشد. پس از جمع آوری اطلاعات اولیه از طریق اسناد و منابع معتبر و تجزیه وتحلیل آن، مشخص گردید که تحرک با شاخصه های شناسایی مهندس، ایجاد جاده و پل و رفع موانع و ضدتحرک با شاخصه های ایجاد میادین مین، تخریبات، ایجاد تخریبات انفجاری و ایجاد تله های انفجاری از تأثیرگذارترین مؤلفه های مهندسی رزمی شناخته می شود. داده های آماری هریک از شاخصه های مذکور از بین 45 نفر از افراد صاحب نظر و آشنا به مقوله جنگ های ترکیبی و مهندسی رزمی و مؤلفه های آن جمع آوری و به روش کمی (روش های آماری توصیفی و استنباطی) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت؛ و مطابق یافته ها، مؤلفه های تحرک و ضدتحرک به ترتیب با ضریب توافقی 531/0 و 617/0 در جنگ های ترکیبی تأثیرگذار بودند. درنهایت این نتیجه حاصل گردید که باتوجه به پیچیدگی های جنگ ترکیبی و اهمیت سرعت در آن، انجام هر یک از شاخصه های اشاره شده با استفاده از تجهیزات هوشمند و ابتکاری در اولویت اول قرار دارد.
۵.

چگونگی پشتیبانی از بالگردهای کبرای هوانیروز در جنگ ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال چهاردهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۴۳ 97 - 128

کلیدواژه‌ها: هوانیروز پشتیبانی آمادرسانی نگهداری و تعمیر جنگ ترکیبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۰ تعداد دانلود : ۳۶۵
نظر به این که در جنگ های ترکیبی، ارتش های دنیا به دنبال تغییر روند مأموریت آمادرسانی وسایل پرنده خود می باشند، بنابراین لزوم تغییر در نحوه این مأموریت برای بالگردهای فعلی هوانیروز امری اجتناب ناپذیر می باشد. براین اساس هدف از انجام این پژوهش تبیین چگونگی پشتیبانی از بالگردهای کبرا در جنگ ترکیبی می باشد. جامعه مورد مطالعه در این تحقیق مشتمل بر کلیه اسناد و مدارک معتبر و دست اول در کتابخانه تخصصی دافوس آجا، ستاد هوانیروز، ستاد آجا و دانشگاه عالی دفاع ملی بوده است. جامعه آماری تحقیق به علت در دسترس نبودن تمامی کارکنان هوانیروز، کارکنان مهندس نگهداری و خلبانان در ستاد هوانیروز و پایگاه های عمده هوانیروز که همگی از تجربیات فراوان و ارزنده ای پیرامون موضوع پژوهش برخوردار هستند، با احتساب ضریبی150 نفر می باشند. حجم جامعه نمونه با استفاده از محاسبات کوکران تعداد 78 نفر به دست آمد. برای انجام این پژوهش، جمع آوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از ابزارهای مطالعه اسناد و مدارک، مصاحبه با صاحب نظران و پرسش نامه خود ساخته صورت گرفته است؛ پایایی سئوالات پرسش نامه با استفاده از روش تنصیف (دو نیمه کردن)، 89 درصد محاسبه گردید. در پایان تحقیق انجام شده، پیشنهادهای کاربردی و اجرایی پژوهش گران جهت پشتیبانی کارآمد و مؤثر از بالگردهای کبرای هوانیروز در جنگ ترکیبی تبیین و تشریح گردیده است.
۶.

تبیین عملیات پایش فضای سایبری ارتش جمهوری اسلامی ایران در جنگ ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۵ 53 - 74

کلیدواژه‌ها: جنگ ترکیبی فضای سایبر عملیات پایش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۵ تعداد دانلود : ۴۳۴
جنگ های ترکیبی، جنگ های مربوط به کشورهای جهان سوم و گروه های مسلح است که به دلیل ضعف در بسیاری از حوزه ها سعی می کنند با ترکیب توانایی های ملی راهی را به سوی رویارویی با قدرت های برتر بگشایند. در چنین شرایطی جنگ اطلاعاتی، جنگ نامتقارن، جنگ شبکه ای، جنگ سایبری، جنگ کلاسیک، جنگ بی قاعده و. . . . ازجمله حربه های اثرگذار در جنگ های ترکیبی مورد بهره برداری قرار می گیرد.با توجه به اینکه آجا از فضای سایبری در فناوری داده و اطلاعات بهره برداری وسیع به عمل می آورد، شناسایی و احصاء شیوه های کار و تمهیدات لازم می تواند کمک شایانی به ساماندهی و مدیریت آن در تولید و تبادل اطلاعات در محیط امن بنماید. محقق در این پژوهش عملیات پایش فضای سایبری ارتش جمهوری اسلامی ایران در جنگ ترکیبی را به عنوان متغیر تابع و عواملی چون شیوه های کار و تمهیدات را به عنوان عامل تأثیرگذار بر تابع اصلی مورد بررسی و پژوهش قرار می دهد. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و نوع کاربردی-توسعه ای اجرا و جامعه نمونه 103 نفر تعیین گردیده و به منظور جمع آوری اطلاعات از ابزارهایی مانند مصاحبه، پرسش نامه و مطالعه اسناد و مدارک استفاده به عمل آمده است. یافته های موجود با استفاده از تحلیل محتوا، تحلیل روند، آمار توصیفی و استنباطی و در انتها به صورت آمیخته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج فرضیه ها حاکی از تأثیر بسیار بالای عملیات پایش فضای سایبری آجا در جنگ ترکیبی است. همچنین پایش پورت های «تی.سی.پی» و «یو.دی.پی»، شناسایی آسیب پذیری های شبکه، استخدام افراد متخصص و متعهد، بومی سازی برنامه ها و نرم افزارهای کاربردی و ایمن سازی تجهیزات فعال و غیرفعال شبکه مواردی است که بیشترین تأثیر را در عملیات پایش آجا در جنگ ترکیبی دارند.
۷.

روند تکاملی جنگ و جنگ ترکیبی (از منظرفرماندهی و کنترل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۹ 101 - 127

کلیدواژه‌ها: نسل های جنگ جنگ ترکیبی فناوری های نوین فرماندهی و کنترل (C4I)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۳ تعداد دانلود : ۷۸۵
امروزه جنگ ترکیبی به عنوان مفهومی نوین در ادبیات نظامی و راهبردی موردتوجه اندیشمندان قرار گرفته و تحقیقات زیادی در خصوص نقش فرماندهی و کنترل (C4I) در جنگ ترکیبی در حال انجام است. بنابراین تبیین مبانی، اصول، ویژگی ها و اهداف جنگ های ترکیبی و نوع فرماندهی و کنترل آن ها (هدف تحقیق) به عنوان مصادیق جنگ های آینده (از حیث اهمیت و ضرورت) از الزاماتی است که می تواند در سیاست گذاری کلان نظامی در اولویت قرار گیرد. این مقاله با رویکرد شناخت شناسانه، ویژگی نسل های جنگ از منظر فرماندهی و کنترل را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه می رسد که جنگ ترکیبی شکل پیچیده و پیشرفته ای از جنگ در ابعاد ملی است که به دلیل وجود تهدیدات نوین و پیچیدگی ماهیت آن ها، شناخت چگونگی عملکرد فرماندهی و کنترل در سطوح مختلف و راه کارهای پیاده سازی آن در این حوزه ها امری ضروری تلقی می شود و به همین دلیل است که راهبری و هدایت منابع تحت این شرایط نیاز به فرماندهی و کنترل در سطح ملی دارد.
۸.

الگوی پیروزی مجاهدان اسلام در جنگ های ترکیبی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۳ 23 - 45

کلیدواژه‌ها: قرآن الگو مجاهد جنگ ترکیبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۲ تعداد دانلود : ۵۵۱
در جنگهای امروزی که به صورت هیبریدی- استفاده یک بازیگر دولتی یا غیر دولتی با ترکیبی از شکل های متعارف، نامنظم و نامتقارن و بکارگیری شیوه ها و ابزار های دیپلماتیکی، اطلاعاتی، نظامی و اقتصادی با هدف ایجاد بی ثباتی در کشور هدف- انجام می گیرند؛ تفوق بر دشمنان مستلزم ارائه و بکارگیری الگوی خردمندانه ای است که متضمن کسب پیروزی نهایی در این نوع از جنگها باشد. بنابراین سوال عمده مقاله عبارت از: الگوی پیروزی مجاهدان اسلام در جنگ های ترکیبی از منظر قرآن کریم کدام است؟ و هدف اصلی آن، تبیین الگوی پیروزی مجاهدان اسلام در جنگ های ترکیبی از منظر قرآن کریم می باشد. این مقاله دارای روش داده بنیاد و از نوع کاربردی محسوب می شود. جامعه آماری تحقیق؛ مشتمل بر آیات نورانی و تفاسیر نمونه و راهنما قرآن کریم و همچنین بیست نفر از خبرگان علوم قرآنی و دفاعی است که با روش هدفمند انتخاب شده اند. روش های گردآوری داده ها میدانی و کتابخانه ای و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه است. بر مبنای یافته های این مقاله 95%جامعه نمونه (اکثریت مطلق) تاثیر مقوله های بدست آمده بر الگوی قرآنیِ پیروزی مجاهدان اسلام در جنگ های ترکیبی را در حد خیلی زیاد می دانند.
۹.

تبیین و تحلیل عوامل و شاخص های توان رزمی آجا در جنگ ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۷ 47 - 71

کلیدواژه‌ها: جنگ ترکیبی توان رزمی عوامل محسوس جنگ ترکیبی عوامل نامحسوس جنگ ترکیبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۲ تعداد دانلود : ۶۱۱
جمهوری اسلامی ایران از موقعیت بسیار حساسی در منطقه ی خاورمیانه برخورداراست. اتخاذ مواضع مستقل و ضد استکباری و پافشاری ج.ا.ایران بر حقوق مسلم خویش موجب گردیده است با انواع تهدیدات و جنگ ها در منطقه روبرو گردد. از این رو دست یابی و حفظ توان رزمی جهت برترسازی در جنگ های نوینی همچون جنگ ترکیبی همواره ذهن بیشتر نخبگان نظامی و فرماندهان عالی رتبه در نیروهای مسلح ج.ا.ا. را به خود جلب نموده است. توان رزمی اجا نیز در جنگ ترکیبی یا هیبریدی در گرو اقدامات متعدد و راه کار مؤثر در حوزه های مختلف می باشد. از این رو تحقیق حاضر با هدف «شناخت و دست یابی به مهم ترین عوامل، مؤلفه ها و شاخص ها بر توان رزمی آجا در جنگ ترکیبی» است. برای دست یابی به این هدف، نوع تحقیق کاربردی و توسعه ای، روش تحقیق توصیفی- موردی و زمینه ای و رویکرد آن آمیخته انتخاب شد. پس از جمع آوری ادبیات تحقیق در حوزه های جنگ ترکیبی و توان رزمی حوزه های گوناگونی از منظر آمادگی نظامی احصاء گردید و برای شناسایی شاخص های مؤلفه های عوامل توان رزمی با استفاده از روش مصاحبه و پرسشنامه نظرخواهی شد. دو بعد: عوامل محسوس با مولفه های (مانور، عملیات جنگ الکترونیک، عملیات اطلاعات، هماهنگی و کنترل، پوشش و فریب و ...) و نامحسوس با مولفه های (ایمان، روحیه، آموزش، انضباط، هدایت و رهبری، سازماندهی) در شاخص های مربوط به خود استخراج گردید. نتایج تحقیق بیانگر این مسئله است که مولفه های مربوط به عوامل برترساز توان رزمی با در نظرگرفتن عوامل بالا  نقش به سزایی در مدیریت صحنه های نبرد جنگهای ترکیبی دارند و دستیابی به هدف در جنگ های ترکیبی سریعتر از هر اقدامی به محصول می رسد. 
۱۰.

چیستی جنگ ترکیبی، اشتباهی تکراری در مباحث نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۷ 91 - 110

کلیدواژه‌ها: جنگ ترکیبی جنگ هیبریدی چیستی جنگ ترکیبی اصطلاحات جدید مباحث نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۰ تعداد دانلود : ۶۵۷
در سال های اخیر هر چندمدت یک بار اصطلاحات جدیدی از جنگ در محافل نظامی داخل کشور مطرح و سیل عظیمی از کتب، مقالات، طرح های آموزشی و ...، برای ارائه پاسخ به این نیاز جدید، روانه سازمان های نظامی می شود و به دنبال آن، مسئولین و فرماندهان نظامی برای عقب نماندن از این جریان، در سخنرانی ها، همایش ها و ...، به طور دائم اصطلاح جدید را تکرار نموده و از تحول به وجود آمده سخن به میان می آورند؛ فاجعه زمانی اوج می گیرد که مخارج زیادی برای اجرای رزمایش های جدید، تدوین آئین نامه ها و کتب جدید، برای توجیه اصطلاح تازه وارد صرف می گردد و البته نتیجه آن هم از پیش مشخص است و هیچ کدام از این اصطلاحات تاکنون دستاورد قابل لمسی نداشته است. واقعیت عینی نشان می دهد که واحدهای رزمی عملاً از همان شیوه قدیمی جنگ استفاده کرده و این اصطلاحات جدید تنها باعث سردرگمی و نقصان آموزش و درنتیجه کاهش توان رزمی گشته است. با توجه به ماهیت موضوع پژوهش، این پژوهش از نوع کاربردی بوده، روش تحقیق مرتبط با آن با روش توصیفی انطباق دارد و از رویکرد تجزیه و تحلیل آمیخته داده ها به صورت کارآ و اثربخش استفاده گردیده است. برای انجام این پژوهش، جمع آوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه ای صورت پذیرفته است. برای این کار، ادبیات موضوع و مطالعات میدانی موثق انجام شده توسط دیگران، مورد کنکاش و مداقه قرار گرفته و سایر اطلاعات موردنیاز نیز از طریق جستجوی کتابخانه ای، اینترنتی و بانک های اطلاعات داخلی و خارجی به دست آمده است. در روش میدانی نیز عمده اطلاعات از طریق پرسشنامه خودساخته جمع آوری شده است. پایایی سئوالات پرسشنامه با استفاده از روش تنصیف (دو نیمه کردن)، عدد 89% محاسبه گردید؛ به طوری که این مطلب مؤید آن است که سئوالات پرسشنامه از پایایی بالایی برخوردار می باشد. جامعه آماری درنظر گرفته شده در این تحقیق، شامل تعداد 32 نفر از اساتید خبره و کارکشته دانشگاه که در مسائل مرتبط با حوزه های دفاعی و امنیتی دارای صلاحیت های علمی و عملی برجسته ای می باشند. یافته های تحقیق مشخص نمود که مؤلفه های نسبت داده شده به جنگ ترکیبی، با آن چه بوده، تغییر محسوسی را نشان نمی دهد. 
۱۱.

جنگ ترکیبی روسیه-آمریکا و روابط امنیتی اتحادیه اروپا-روسیه (2019-2008)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 29-58

کلیدواژه‌ها: جنگ ترکیبی ایالات متحده اتحادیه اروپا روسیه چالش های امنیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۳۵۱
ایالات متحده پس از پایان جنگ سرد، به ویژه در دوره اوباما و ترامپ، نقش پیچیده و مبهمی در روابط امنیتی اتحادیه اروپا و روسیه داشته است. آمریکا، به گونه ای ناملموس در روابط امنیتی اتحادیه اروپا روسیه دخالت می کند و تنش و همکاری میان این کشور و روسیه، بر چالش های امنیتی روسیه و اتحادیه اروپا بسیار تأثیرگذار است. پرسش اصلی پژوهش پیش رو این است که «ایالات متحده، در دو دهه اخیر، چگونه و با چه سازوکاری بر چالش های امنیتی روسیه و اتحادیه اروپا تأثیر گذاشته است؟» پاسخ، این است که «ایالات متحده با روسیه درگیر جنگی ترکیبی است و با ابزارهای جنگ ترکیبی بر تداوم و تعمیق چالش های امنیتی روسیه و اتحادیه اروپا (بحران اکراین، گسترش اتحادیه اروپا، و گسترش ناتو) تأثیر گذاشته است». روش پژوهش حاضر، اسنادی است و داده ها از مقاله ها و کتاب های مرتبط با موضوع، گردآوری شده اند و نقش ایالات متحده در چالش های امنیتی روسیه و اتحادیه اروپا را نیز با استفاده از چارچوب نظری جنگ ترکیبی جی. کولین و جننیرود.ای، بررسی و تحلیل کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ایالات متحده، به منظور مهار روسیه، از ابزارهای جنگ ترکیبی (اطلاعاتی، اقتصادی، سیاسی، نظامی، و مدنی) برای تداوم و تعمیق چالش های امنیتی روسیه و اتحادیه اروپا (بحران اکراین، گسترش اتحادیه اروپا و گسترش ناتو) استفاده کرده است. مهم ترین ابزار ایالات متحده در جنگ ترکیبی با روسیه، ابزار اطلاعاتی، سیاسی، و اقتصادی است.
۱۲.

جنگ هیبریدی : رویکرد ایالات متحده آمریکا در مواجهه باجمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره 10 تابستان 1399 شماره 2 (پیاپی 37)
تعداد بازدید : ۳۹۶
آمریکا مهم ترین بازیگر بین المللی برای ایران در نیم قرن گذشته بوده است. با گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی ،این کشور همواره به دنبال تغییر مناسبات خود با ایران بوده است. حسرت ایالات متحده ی در از دست دادن نزدیک ترین متحد خود در خاورمیانه ، به تلاش گسترده ی این کشور برای بازگرداندن شرایط پیش از انقلاب انجامید. برای بازگشت به شرایط پیش از انقلاب این کشور از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون رویکردهای مختلفی را در مواجه با ایران در پیش گرفته است. به باور بسیاری از تحلیل گران و استراتژیست های نظامی ، ناکامی این کشور از رویکرد جنگ سخت نظیر حمله به طبس، جنگ عراق ، حمله ناو آمریکائی وینسس به هواپیمای مسافری ایران و نیز تهدید به حمله ی نظامی و یا رویکرد جنگ نرم نظیر تبلیغات ، جنگ روانی ، سبب شد تا در اواخر دهه ی چهارم و آغاز دهه ی پنجم رویکردی جدیدی را در مواجه با ایران دنبال نماید. رویکردی که از آن در محافل سیاسی و نظامی به عنوان جنگ ترکیبی یا هیبریدی یاد می شود. پژوهش حاضر با برشمردن شاخص های این نوع از جنگ ، به بررسی مولفه های جنگ ترکیبی آمریکا در قبال ایران می پردازد. یافته های پژوهش موید این موضوع می باشد که غالب مولفه های جنگ ترکیبی از مصادیق بارزی در رفتار های این کشور در مواجه با ایران در اواخر دهه ی چهارم و آغاز دهه ی پنجم برخوردار است.
۱۳.

نقش ژئوپلیتیک اطلاعات در طراحی استراتژی رزم مدرن با تاکید بر نظریه پیچیدگی- آشوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال بیستم بهار ۱۴۰۱ شماره ۷۲ 113 - 135

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک اطلاعات استراتژی رزمی رزم مدرن جنگ ترکیبی پیچیدگی-آشوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۲۰۲
تحولات حاصل از انقلاب اطلاعات موجب ورود بازیگران جدید، تغییر ساختارها و تحول در معادلات قدرت و در نتیجه پیچیده تر شدن روابط در قالب شبکه های سیستمی شده و در نهایت منجر به بروز جنگ ترکیبی شده است. ژئوپلیتیک اطلاعات، به مطالعه نقش دانش، اطلاعات، تکنولوژی و هنر در ابعاد مختلف تولید، گردآوری، تمرکز و انتشار آن بر تولید قدرت و تاثیر بر روابط بازیگران و مناقشات آنها برای توسعه حوزه نفوذ خود بر فضاهای جغرافیایی و انسانی در مقیاس های مختلف می پردازد. برای بقا در وضعیت فعلی، چگونه می توان با تدوین راهبرد نظامی مبتنی بر توان اطلاعاتی مناسب به تامین منافع ملی و منطقه ای دست یافت؟ به نظر می رسد راه حل مناسب، تسلط کامل اطلاعاتی و راهبردی بر عوامل موثر بیرونی و درونی در سیستم پیچیده و آشوبناک مناطق درگیر در جنگ ترکیبی و ایجاد ائتلاف های استراتژیکی مبتنی بر اهداف و منافع بلند مدت بازیگران می باشد. این پژوهش از نوع توسعه ای، کتابخانه ای، توصیفی و تحلیلی می باشد. پژوهش حاضر نشان می دهد، در سیستم های پیچیده و آنارشیک، ثبات راهبردی زیربنای حفظ تعادل و ثبات سیستمی و درنتیجه کنترل جنگ است که در آن توزیع آسیب پذیری ها، حساسیت ها و توان ها، به گونه ای است که واحدهای موجود در سیستم بین الملل، قادر به اتخاذ جنگ گسترده علیه یکدیگر نیستند و در سطح سیستمی، از تبدیل نوسانات به جنگ جلوگیری می کنند. در سیستم پیچیدگی علاوه بر خوشه ای شدن نظم، تحول در الگوی جنگ و ستیز به صورت جنگ های ترکیبی با رویکرد نیابتی، ائتلافی و اطلاعات محور با ویژگی شبکه ای است. بنابراین کنترل و مدیریت آنها نیز براساس منطق شبکه ای تحلیل می شود.
۱۴.

نقش ژئوپلیتیک اطلاعات در طراحی استراتژی رزم مدرن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال نوزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) 67 - 86

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک اطلاعات رزم مدرن جنگ ترکیبی پیچیدگی - آشوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۲۰۶
ژئوپلیتیک اطلاعات به بررسی تنش های حاصل از قدرت اطلاعات و ارتباطات مؤثر در فضای سیاسی و تحلیل جنبه های پنهانی آن در دانش و اشراف اطلاعاتی پرداخته و قدرت اقناسازی افکار عمومی را شرح می دهد. انقلاب اطلاعاتی موجب ورود بازیگران جدید، تغییرساختارها و تحول در معادلات قدرت و پیچیده تر شدن روابط و درنهایت منجر به بروز جنگ ترکیبی شده است. حال در این شرایط چگونه می توان با اتکا بر توان اطلاعاتی مناسب به تدوین راهبردهای رزمی مدرن و کارآمد دست یافت؟ به نظر راهکار مناسب، اشراف اطلاعاتی کامل و راهبردی مبتنی بر عوامل موثر در مناطق درگیر جنگ ترکیبی و ایجاد ائتلاف های راهبردی مبتنی بر اهداف بلندمدت بازیگران می باشد. روش پژوهش تحلیلی کتابخانه ای با هدف تبیین رابطه مؤلفه های ژئوپلیتیک اطلاعات و جنگ ترکیبی می باشد. باتوجه به نظریه پیچیدگی آشوب، ثبات راهبردی مبتنی بر ژئوپلیتیک اطلاعات، زیربنای حفظ موازنه و کنترل جنگ می باشد که در آن واحدهای سیاسی، قادر به آغاز جنگ گسترده علیه یکدیگر نبوده و از تبدیل اختلافات به جنگ مستقیم ممانعت می کنند.
۱۵.

بررسی و تبیین تهدیدات جنگ ترکیبی استکبار جهانی در گام دوم انقلاب اسلامی

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم نظامی سال دوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 125 - 155

کلیدواژه‌ها: جنگ آینده جنگ ترکیبی گام دوم انقلاب اسلامی امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۱ تعداد دانلود : ۵۲۸
مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ضمن  مروری به تجربه 40 ساله انقلاب، با اشاره به گام دوم انقلاب، سرفصل ها و توصیه های اساسی را در بخش هایی چون علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، عزت ملی و روابط خارجی و مرزبندی با دشمن ، سبک زندگی مطرح می کنند. امنیت یکی از پایه های اساسی این هفت محور کلی است زیرا بدون امنیت نمی توان انتظار گسترش انقلاب اسلامی، تمدن سازی و رسیدن به جامعه آرمانی را داشت.  و از طرفی در محیط سیال و ناپایدار امروزینِ جهان، با تهدیدات متنوع هیبریدی، امکان وقوع جنگ ترکیبی بر علیه جمهوری اسلامی ایران همواره وجود دارد. در این فضای به شدت تغییرپذیر و نامطمئن، تدوین تاکتیک ها، توسعه عملیاتی و راهبردهای نیروهای مسلح در جنگ های آینده مبتنی بر تکامل اندیشه های نظامی و فن آوری پیشرفته یک ضرورت حتمی است لذا هدف پژوهش حاضر بررسی چیستی ماهیت  و ابعاد جنگ ترکیبی استکبار جهانی در فرایند تحقق گام دوم انقلاب اسلامی است. این تحقیق بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی است که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته و برای گردآوری داده های تحقیق نیز از روش کتابخانه ای- اسنادی استفاده شده است. یافته های تحقیق بیانگر این مطلب است که؛ هشت مؤلفه عملیات روانی، جنگ اطلاعاتی، جنگ اقتصادی، اقدامات سیاسی(عملیات اداری)، جنگ سایبری، اقدامات نیروهای نظامی منظم و نیروهای ویژه و حمایت از ناآرامی های داخلی به عنوان مهم ترین مؤلفه های جنگ ترکیبی به شمار می رود.
۱۶.

جنگ هیبریدی: رویکرد ایالات متحده آمریکا در مواجهه باجمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۷) 155 - 180
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۴۱
آمریکا مهم ترین بازیگر بین المللی برای ایران در نیم قرن گذشته بوده است. با گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی ،این کشور همواره به دنبال تغییر مناسبات خود با ایران بوده است. حسرت ایالات متحده ی در از دست دادن نزدیک ترین متحد خود در خاورمیانه ، به تلاش گسترده ی این کشور برای بازگرداندن شرایط پیش از انقلاب انجامید. برای بازگشت به شرایط پیش از انقلاب این کشور از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون رویکردهای مختلفی را در مواجه با ایران در پیش گرفته است. به باور بسیاری از تحلیل گران و استراتژیست های نظامی ، ناکامی  این کشور از رویکرد جنگ سخت نظیر حمله به طبس، جنگ عراق ، حمله ناو آمریکائی وینسس به هواپیمای مسافری ایران و نیز تهدید به حمله ی نظامی و یا رویکرد جنگ نرم نظیر تبلیغات ، جنگ روانی ، سبب شد تا در اواخر دهه ی چهارم و آغاز دهه ی پنجم رویکردی جدیدی را در مواجه با ایران دنبال نماید. رویکردی  که از آن در محافل سیاسی و نظامی به عنوان جنگ ترکیبی  یا هیبریدی یاد می شود. پژوهش حاضر با برشمردن شاخص  های این نوع از جنگ ، به بررسی مولفه های جنگ ترکیبی آمریکا در قبال ایران می پردازد. یافته های پژوهش موید این موضوع می باشد که غالب مولفه های جنگ ترکیبی از مصادیق بارزی در رفتار های این کشور در مواجه با ایران در اواخر دهه ی چهارم و آغاز دهه ی پنجم برخوردار است.
۱۷.

نظرگاهِ جنگ ترکیبی، بنیانی برای درک راهبرد دولت ترامپ در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۹) 105 - 132
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۳۸
ایران و آمریکا دوران پرتنشی را در روابط خود تجربه می کنند. شدت این تنش ها تا بدان حد است که برخی از امکان آغاز جنگی ناخواسته در منطقه خبر می دهند. دولت ترامپ با هدف اعلانیِ بازگرداندن ج.ا.ایران به میز مذاکره و انجام توافقی جامع با این کشور، تحمیل تحریم های اقتصادی و سیاسی را در قالب آنچه "سیاست فشار حداکثری" می خواند، دنبال می کند. این مفهوم بیش از همه فشارهای اقتصادی حاصل از تحریم ها را تداعی می کند. با وجود این، تعمق در سیاست اعمالی دولت ترامپ علیه ج.ا.ایران، گویای این واقعیت است که آمریکا، راهبردی را در مواجهه با ایران در پیش گرفته که تنها به ابعاد اقتصادی محدود نمی شود. راهبرد آمریکا در برابر ج.ا.ایران ترکیبی از فشارهای اقتصادی، سیاسی، نظامی، حملات سایبری و ایجاد مه جنگ در مناطق نفوذ ایران است. هدف نهایی نیز تغییر نظام سیاسی و یا فروپاشی سامان سیاسی ج.ا.ایران است. تعینات گوناگون راهبرد ترامپ علیه ج.ا.ایران نه در قالب سیاست فشار حداکثری بلکه در چارچوب مفهوم "جنگ ترکیبی" با دقت بیشتری تبیین می شود. بدین سبب، این مقاله سعی بر آن دارد تا با کاربست مفهوم جنگ ترکیبی، سیاست عملی دولت ترامپ علیه ج.ا.ایران و اهداف تعیین شده برای آن را به گونه ای مبسوط تر تببین کند.
۱۸.

واکاوی ابعاد نا آرامی های 1401 از منظر جنگ ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 189 - 214

کلیدواژه‌ها: ناآرامی های 1401 اغتشاش جنگ ترکیبی ناآرامی های اجتماعی اعتراض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۳۲
زمینه و هدف: ناآرامی های پاییز 1401 با طراحی پیچیده و گسترده که ماهیتی براندازانه داشت و با هدایتِ عوامل خارج از کشور صورت گرفت، با عنوان «جنگ ترکیبی» نام گذاری شد. هدف از تحقیق حاضر، واکاوی ابعاد ناآرامی های 1401 از منظر جنگ ترکیبی بود، زیرا شناخت مؤلفه ها و ابعاد این جنگ ترکیبی منجر به برنامه ریزی و آمادگی برای رویارویی با این موضوع در آینده خواهد شد.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی؛ به لحاظ ماهیت، اکتشافی و از نوع توصیفی تحلیلی بود. جامعه مشارکت کنندگان شامل خبرگان حوزه امنیّت اجتماعی و نیروهای مسلح (پلیس، سپاه و ستاد کل نیروهای مسلح) در تهران بود. نمونه به روش هدفمند انتخاب و در نفر هفدهم داده ها به اشباع نظری رسید. ابزار پژوهش شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و تحلیل داده ها با روش تحلیل مضمونی انجام شد. اعتبارسنجی و اطمینان بخشی مصاحبه ها با ملاک گوبا و لینکلن تأیید شد.یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که ناآرامی های 1401 یک جنگ ترکیبی تمام عیار با طراحی پیچیده در قالب مضامین فراگیر در سه بُعدِ راهبردی، عملیاتی و تاکتیکی بود. در ذیل ابعاد سه گانه، 22 مضمون سازمان دهنده و 117 شاخص شناسایی شد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از یافته های تحقیق نشان می دهد، در ناآرامی های 1401 از همه ظرفیت های جنگ ترکیبی در سه سطح نرم، نیمه سخت و سخت استفاده شده بود. لازم است پلیس و مسئولین برنامه ریزی و آینده پژوهی را در دستور کار قرار دهند. اتفاقات آینده را پیش بینی کرده و نسبت به  پیشگیری و مقابله اقدامات مناسبی را انجام دهند.
۱۹.

سیاست خارجی آمریکا در مقابله با محور مقاومت پس از بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال ۱۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ویژه نامه اول «مقاومت» 193 - 216

کلیدواژه‌ها: الگوی کولاک ترکیبی ایالات متحده آمریکا جمهوری اسلامی ایران جنگ ترکیبی غرب آسیا محور مقاومت مقاومت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۲۰
آمریکا پس از بیداری اسلامی تلاش کرد تا سیاست خارجی متنوع و درعین حال همسویی را برای مهار و تضعیف محور مقاومت به رهبری جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کند. شناخت و تبیین این سیاست ها برای دولت ها و ملت های منطقه غرب آسیا از اهمیت زیادی برخوردار است. سؤال اصلی پژوهش آن است که مبتنی بر چارچوب جنگ ترکیبی، چگونه می توان به تحلیل سیاست خارجی منازعه جویانه آمریکا علیه محور مقاومت پس از بیداری اسلامی پرداخت؟ این پژوهش، کاربردی است و در آن برای تحلیل داده ها از روش کیفی استفاده شده است. هدف این نوشتار آن است تا با استفاده از الگوی کولاک ترکیبی به تبیین اقدامات دشمن در مواجهه با محور مقاومت بپردازد. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که آمریکا برای تضعیف محور مقاومت و حذف تأثیرگذاری آن در معادلات ملی و فراملی غرب آسیا از نوعی جنگ ترکیبی علیه ملت ها و دولت های عضو آن استفاده کرده است.
۲۰.

جنگ ترکیبی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران به روایت دیپلماسی و مذاکره؛ از دیپلماسی اجبار تا بازدارندگی اطلاعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی آمریکا سال دوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۸) 11 - 47

کلیدواژه‌ها: جنگ ترکیبی دیپلماسی اجبار مذاکره بازدارندگی امریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۲۱
جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازیگری که هژمونی امریکا و بلکه نظام سلطه حاکم بر روابط بین الملل را به چالش کشیده و منتقد جدی و فعال مناسبات ظالمانه و ناعادلانه حاکم بر جهان است، همواره یکی از اهداف استراتژیک و اصلی امریکا در جنگ ترکیبی و دیپلماسی اجبار در عرصه سیاست خارجی بوده است که با روش ها و ابزارهای متفاوت مثل تحریم تسلیحاتی، فشار سیاسی، تحریم اقتصادی و تلاش برای انزوا و تنگ تر کردن حلقه محاصره انقلاب اسلامی، خواستار تسلیم جمهوری اسلامی و دنباله روی از سیاست های منطقه ای و جهانی امریکایی ها بوده است. با توجه به اینکه در کنار ابزارهای متعارف و نامتعارف جنگ ترکیبی اعم از جنگ اقتصادی، جنگ اطلاعاتی، جنگ سیاسی، جنگ فرهنگی، عملیات روانی، حملات سایبری، ناامنی و بی ثبات سازی داخلی، «دیپلماسی» و «جنگ دیپلماتیک» نیز یکی از محورهای اصلی و مهم این نوع جنگ ترکیبی است، این مقاله به دنبال بررسی و تحلیل ماهیت و ابعاد جنگ ترکیبی امریکا علیه جمهوری اسلامی به روایت دیپلماسی و مذاکره است. ....