درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۹۴۱ تا ۲٬۹۶۰ مورد از کل ۳۱٬۹۵۳ مورد.
۲۹۴۱.

مصورسازی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی حوزه علوم سیاسی در پایگاه اطلاعاتی وب آوساینس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس سال هشتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 101 - 131

کلیدواژه‌ها: تولیدات علمی علوم سیاسی ایران علم سنجی پایگاه وب آو ساینس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۹۱
هدف: مصورسازی تولیدات علمی یکی از روش های آگاهی از کمیت و کیف تولیدات علمی در رشته های مختلف علمی محسوب می شود. این پژوهش با هدف تحلیل ساختار توصیفی و محتوایی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی حوزه ی علوم سیاسی در پایگاه اطلاعاتی وب آوساینس انجام شده است.مواد و روش ها: این پژوهش از نوع کاربردی است که با استفاده از روش علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری آن 368 مدرک علمی حوزه علوم سیاسی است که طی سال های 1990 تا 2020 در پایگاه وب آوساینس نمایه شده اند. برای تحلیل داده ها و ترسیم نقشه های علمی از نرم افزارهای وی اواس ویوئر و اکسل استفاده شد. یافته ها: روند رشد مدارک علمی حوزه علوم سیاسی توسط پژوهشگران ایرانی در پایگاه وب آوساینس از سال 1990 تا سال 2016 بسیار اندک بوده است اما در سال 2016 به بیشترین میزان خود رسیده است و در سال های بعدی نیز نسبت به سال های قبل از 2016 رشد صعودی داشته است اما در مقایسه با سال 2016 رشد کمتری داشته است. نتیجه گیری: اگر چه ایران از نظر تولیدات علمی حوزه علوم سیاسی رشد خوبی داشته است اما پژوهشگرانی که تولیدات علمی بیشتری داشته اند، مقالات باکیفیتی منتشر نکرده اند و تنها تعداد اندکی از پژوهشگران مقالات با کیفیت و با استناد بالا منتشر کرده اند.
۲۹۴۲.

بحران ها و تهدیدات فرامنطقه ای جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر آمریکا و اتحادیه اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بحران پژوهی جهان اسلام دوره ۹ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 69 - 96

کلیدواژه‌ها: تهدیدات فرامنطقه ای آمریکا اتحادیه اروپا ایران شیعیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۰۲
سرانجام با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تشکیل حکومت اسلامی برای نخستین بار شیعیان در جهان صاحب قدرت و حکومت شدند. همین امر جهان را شگفت زده کرد و نگاه پژوهشگران عرصه فرهنگ، تمدن و سیاست را به جمهوری اسلامی ایران معطوف ساخت. نقش حساس ایران در دهه های اخیر در منطقه و همچنین به وجود آمدن اتحاد شیعیان با محوریت ایران منجر به افزایش چشمگیر قدرت ایران در منطقه شده است و همین زمینه ای فراهم آورده که آمریکا و غرب، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان بزرگ ترین تهدید خود به حساب آورده اند و در جهت مقابله با نفوذ ایران، تهدیدهای پرشماری را با همکاری کشورهای هم پیمان خود بکار بسته اند ( مسأله ). این مقاله با استفاده روش توصیفی– تحلیلی ( روش ) در پی پاسخ به این پرسش است که آمریکا و غرب چگونه برای ایران به عنوان یک تهدید فرامنطقه ای محسوب می شود؟ ( پرسش ) بر پایه یافته های پژوهش آمریکا با ایجاد تهدیدهای ترکیبی در پی آن است تا با متوقف سازی روند پیشرفت و نفوذ ایران در عرصه منطقه ای و فرامنطقه ای، به اهداف ژئوپلیتیکی خود در مناطق استراتژیک غرب آسیا، قفقاز و آسیای مرکزی دست یابد. همچنین، تحریم های اقتصادی آمریکا زمینه ای برای شکنندگی اقتصادی ایران در یک دهه اخیر از طریق مسدودسازی دارایی های خارجی ایران و عدم ورود سرمایه گذاری خارجی به این کشور، شده است ( یافته ).
۲۹۴۳.

تاثیر الهیات یهودی بر فلسفه ی سیاسی اشتراوس(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۹۸ 95 - 118

کلیدواژه‌ها: اشتراوس الهیات سیاسی ویرتو فلسفه سیاسی الهیات یهودی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۳۲۵
هدف پژوهش حاضر، بررسی فلسفه ی سیاسی اشتراوس، با تاکید بر عناصر الهیات یهودی است. نکته ی حائز اهمیت در تفکر اشتراوس این است که او مفاهیم الهیاتی را در معنایی فلسفی و به طور خاص ذیل فلسفه ی سیاسی بازخوانی کرده است. نقد اشتراوس به ماکیاولی در باب مفهوم «ویرتو»، اگرچه نقد «خودبنیادی انسان مدرن» است، درعین حال از مفهوم «مشیت الهی» و «تقدیر» به مثابه یک اصل اساساً الهیاتی دفاع کرده است. اگرچه اشتراوس تصریحی بر این امر ندارد که فلسفه ی سیاسی اش بر اصول الهیات یهودی بنا شده، اما فلسفه ی سیاسی او اساساً مبتنی بر عناصر الهیات یهودی است. بازتاب این ویژگی را در دو وجه فلسفه ی اشتراوس می توان مشاهده کرد: یکی تاثیر زیست جهانِ اشتراوس به مثابه یک انسان یهودی بر روش شناسی او هنگام خوانش متون فلسفه ی سیاسی کلاسیک؛ دیگری تاثیر عناصر الهیات یهودی بر مفاهیم اصلی فلسفه ی سیاسی اشتراوس. ادعای پژوهش حاضر این است که روش و مفاهیم پیشنهادی اشتراوس، ناشی از زیست جهان او به مثابه انسانی در جامعه ی یهودی است
۲۹۴۴.

واکنش روسیه به سپر دفاع موشکی امریکا و ناتو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 307 - 285

کلیدواژه‌ها: روسیه سپر دفاع موشکی غرب بازدارندگی معمای امنیت فرهنگ راهبردی روسیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۹ تعداد دانلود : ۲۳۸
طی سال های اخیر ارتش روسیه برخی جنگ افزارهای نظامی خود را نوسازی کرد که از مهم ترین آنها، افزارهای انتقال کلاهک های هسته ای بوده است. در این زمینه برخی سلاح های پیشرفته و نو شامل موشک های قاره پیما و کروز، راکت های مافوق صوت و زیردریایی های هسته ای باسرنشین و بی سرنشین در اختیار نیروهای مسلح روسی قرار داده شدند. پرسش اصلی پژوهش این است که چرا روسیه به نوسازی وسایل انتقال کلاهک های هسته ای خود اقدام کرده است؟ در فرضیه بیان می شود که اقدام های امریکا و ناتو در استقرار سپر دفاع موشکی در اروپا موجب شد که روسیه انواع وسیله حمل و پرتاب کلاهک های اتمی خود را نوسازی کند. در پژوهش با رویکردی توصیفی - تبیینی، از روش تحلیل کیفی اسناد دولتی (مانند راهبرد امنیت ملی) و بیانات مقامات عالی رتبه روسیه، افزون بر بررسی دیدگاه های نظریه پردازان و کارشناسان داخلی و خارجی استفاده شده است. اقدام غرب در استقرار سامانه های دفاع موشکی از دید رهبران روسیه تهدیدی وجودی تلقی می شود و در نتیجه مهم ترین ابزار مؤثر مسکو در برابر تهدیدهای راهبردی غرب، اجرای برنامه نوسازی نظامی با هدف افزایش توانایی حمل و پرتاب کلاهک های اتمی برای بازدارندگی و نیز حفظ توانایی تلافی برای پاسخ به حمله اتمی غرب بوده است. نوآوری نظامی روسیه دربرگیرنده تولید موشک هایی است که سپرهای دفاع موشکی امریکا و ناتو قادر به رهگیری و انهدام آنها نباشند. استقرار این سامانه های تهاجمی بر توانایی بازدارندگی و دفاعی روسیه در برابر غرب افزوده است.
۲۹۴۵.

بررسی مقابله ای زمان مندی روایت در فیلم نامه های برتر جشنواره مقاومت دفاع مقدس بر اساس دیدگاه ژرار ژنت (مورد مطالعه: فیلم نامه " ویلایی ها و دیده بان")(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر سال چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۱شماره ۷ 169 - 192

کلیدواژه‌ها: ادبیات پایداری ژرار ژنت زمان روایی فیلم نامه دیده بان ویلایی ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۳۸
فیلم نامه ویلایی ها و دیده بان درمورد افرادی است که با موقعیت های دشوار محیط زندگی، نبرد می کنند. این افراد اگرچه فاقد تشخص فردی هستند اما بسان رودهایی با مسیرهای جداگانه در نقطه خودشناسی و خودسازی، حول محور زمان متمرکز می شوند و شباهت کلی میان این افراد از سرگذراندنِ فرایند انتظار و گام نهادن در وادی معرفت و معنویت است.این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی (براساس دیدگاه ژرار ژنت) به بررسی کارکردهای زمان در دو فیلم نامه برتر جشنواره مقاومت -دیده بان و ویلایی ها- پرداخته است. برآیند این مطالعه نشان می دهد در این فیلم نامه ها، زمان به مثابه بستر وقوع روایت و ابزار حرکت در روایت محسوب می شود. فعل مضارع اخباری، زمان روایت در هردو اثر است که هم مناسب نقل داستان و وقایع است و  هم برای بیان استمرار داشتنِ مبارزه در راه حق می باشد. زمان حسی، اغلب سرعت روایت فیلم نامه ها را کم کرده و لحظاتی را برای همذات پنداری با شخصیت های مهم و کلیدی فراهم می کند. نویسندگان برای تصور دغدغه ها، عواطف و زندگی شخصی افراد از صحنه های تأثیرگذار و پر از تعلیق  و تداعی بهره برده اند و این موضوع نشان می دهد که نویسندگان از این دلالت های زمان روایی غافل نبوده و عامدانه آنها را در آثار خود به کار برده اند.
۲۹۴۶.

تحلیلی تطبیقی و انتقادی از عقل عربی جابری و عقل اسلامی آرکون و دلالت های سیاسی آن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۹۷ 183 - 206

کلیدواژه‌ها: سنت مدرنیته عقل عربی عقل اسلامی عابد الجابری محمد آرکون حکومت - دموکراتیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۳۰۲
برخی متفکران جهان اسلام درصدد همسازی سنت و مدرنیته ازطریق پالایش سنت و ارائه الگوی حکومتی متناسب با زیست مدرن و متکی به امر سنت برآمده اند. محمد عابد الجابری و محمد آرکون دو متفکر جهان اسلام، این موضوع را ذیل دو انگاره عقل عربی و عقل اسلامی مورد تأمل قرار داده اند. سؤال مطرح این است که چرا محمد عابد الجابری و محمد آرکون در مواجهه با عقلانیت برساخته سنت اسلامی، از دو انگاره متفاوت عربی و اسلامی برای این عقل سخن گفته اند؟ این دوگانگی چه تأثیری بر امر سیاسی و نمود حکومتی آن خواهد داشت؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که محمد عابد الجابری در مواجهه با سنت، آن را در چارچوب فرهنگی و عناصر هویتی ای چون زبان، ساختارهای اجتماعی و مناسبات قدرت در جامعه عربی می بیند، در حالی که آرکون این نگرش را در بستر تمدنی و تلاش های اقوام، فرهنگ ها و تعاملات با دیگران ازیک سو و مرجعیت دین و مبانی اسلامی آن ازدیگرسو مورد خوانش قرار می دهد.
۲۹۴۷.

اقتصاد سیاسی توسعه و مهندسی فرهنگی در ایران پس از انقلاب مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۶۷) 153 - 194

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصاد سیاسی مهندسی فرهنگی دولت توسعه گرا هویت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۳۲۵
پارادایم دولت توسعه گرا و مقایسه آن با نوع دولت و سیاست های در پیش گرفته شده از سوی حاکمیت ایران در دوره های مشروطه و پهلوی می تواند به توضیح چرایی وضعیت کلی حاکم بر اقتصاد سیاسی ایران یاری رسانده و تا حدودی تفاوت های معنی دار در سطوح توسعه ای مناطق مختلف ایران و همپوشانی این تفاوت ها با شکاف های هویتی در این دوران را تبیین نماید. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی نسبت اقتصاد سیاسی توسعه در ایران با سیاست های مهندسی فرهنگی پس از انقلاب مشروطه است؛ در این راستا با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و علت یابی پسارویدادی، ماهیت دولت در ایران و کارکرد سیاست های اجتماعی و فرهنگی آن در چارچوب اقتصادسیاسی مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش در پاسخ به این پرسش که اقتصادسیاسی توسعه در ایران و سیاست های مهندسی فرهنگی پس از انقلاب مشروطه چه نسبتی با یکدیگر داشته اند؟ نشان داده است که دولت در ایران چگونه با اتخاذ سیاست های مهندسی فرهنگی و با مشارکت بخشی از جریانات روشنفکری و دانشگاهی، مسیر توسعه ملی را در عمل به سمت تامین منافع نخبگان حاکم منحرف می کند.
۲۹۴۸.

کنترل فساد در اندیشه و سیره سیاسی امام رضا (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس سال هشتم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 65 - 95

کلیدواژه‌ها: امام رضا (ع) حکمرانی مطلوب فساد ساختار اجتماعی ماهیت سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۲۰۱
در عصرامام رضا(ع) اداره امور و راهبری نظام حکمرانی از شکل آرمانی آن در دوره های اولیه اسلام دور شده است و ناکارآمدی، بی تدبیری و فساد در ارکان خلافت عباسی و عرصه اجتماعی نمایان است. امام رضا(ع) در این شرایط و در دوره قبل از ولایتعهدی و نیز بویژه بعد از آن و در دوره مامون سعی در مقابله با این وضعیت داشتند. مهمترین راهبردی که امام رضا(ع) در مقابل این وضعیت در پیش گرفتند،تبیین وبیان ماهیت واقعی حکمرانی در نظام اسلامی است که با توجه به ویژگی های آن در ابعاد گوناگون ضمن کارآمدی، فساد نیز در جامعه کاهش و قابل کنترل خواهدبود. بنابراین سوال اصلی این مقاله این است که در اندیشه و سیره امام رضا(ع) فساد چگونه کنترل و از بین می رود؟یافته های این مقاله با استفاده از روش هرمنوتیک اسکینری و باتکیه برمنابع اسنادی وکتابخانه ای نشان می دهد که امام رضا(ع)با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی آن دوره و در تعامل با گروه های گوناگون برحکمرانی مطلوب اسلامی تاکید دارند که این نوع حکمرانی دارای بنیانی توحیدی می باشد و ساختارحکومتی آن بنحوی است که ماهیت وهدفی سعادت گرا دارد که در کنار آن مردم قرار دارند که در حوزه اجتماعی نقشی فعالانه دارد.از نظر ایشان این حکومت با چنین ساختار اجتماعی وماهیت سیاسی و بنیانی فرهنگی و اعتقادی ضمن کارآمدی زمینه را برای هرگونه فساد از بین می برد.
۲۹۴۹.

جایگاه وتأثیرکارکردهای نظارتی حزب برقدرت نرم جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۹ 139-161

کلیدواژه‌ها: حزب تحزب قدرت نرم توازن قدرت سرمایه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۲۲۹
حزب ازباب فریضه امربه معروف ونهی ازمنکر،ازجایگاه فقهی ودینی برخورداراست وازطرف دیگر،دارای پایگاه عقلی ومردمی،تحت عناوین اجتماعات وتشکلهای سیاسی می باشد وبه همین دلایل درجمهوری اسلامی ایران، از جمله ،جلوه های عینی آزادی عقیده ،بیان و نماد مردم سالاری دینی وازمؤلفه های دینی وملی قدرت نرم، به شمارمی آید وازمصادیق وتضامین حقوق سیاسی مردم وحافظ ومروج احکام دین اسلام،خواهدبود.این پژوهش که باهدف،تبیین کارکردهای نظارتی حزب ونقش آن برقدرت نرم جمهوری اسلامی وبه روش تحلیل محتوای کتابخانه ای تدوین شد.ازنگاه اسلام ،نظریات حضرت امام خمینی(ره) و قوانین ومقررات موضوعه،بررسی گردید.تجربه بجامانده از فعالیتهای حزبی درایران حاکی ازاین است که بعدازسال1357شمسی،احزاب به لحاظ محوریت قراردادن دین اسلام،طرداستبدادواستعمار،بارویکردی جدید وباهدف توازن قدرت واستقلال گرایی ملی ،فعال گردیدنددرذیل بیرق ولایت مطلقه فقیه،ضمن افزایش مشارکت مردم درحمایت از نظام واقدام به نیروسازی سیاسی به تقویت قدرت نرم و اقتدارملی می پردازند. لذا بخشی از یافته های این پژوهش ، می گوید که گرچه حزب، کارکردتکثرگرایانه دارد امّاازنگاه اسلام،عامل وحدت میان مسلّمین می باشد بنابراین نتیجه حاصل از این نوشتار،چنین است که حزب،یکی از عوامل مهّم وتأثیرگذارضمانت ونظارت بر حقوق وآزادیهای ملّت است وبه مردم ،کمک خواهدکردتادردفاع از آرمانهای جمهوری اسلامی ،راه درست راانتخاب کنند وباعث مشارکت حداکثری مردم درانتخاباتها وتقویت قدرت نرم جمهوری اسلامی می شوند.
۲۹۵۰.

شناسایی پیشران فعالیت های حزبی در ایران آینده با استفاده از نرم افزار MIC MAC(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۶) 129-157

کلیدواژه‌ها: حزب پیشران آینده میک مک ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۲۱۹
حزب در جوامع سیاسی غرب به عنوان یکی از نهادهای مدنی از عهده کارویژه هایی که برای آن تعیین شده برآمده است اما در ارتباط با کشور ایران، احزاب به دلائل گوناگون نتوانسته اند نقش مهمی در تحولات سیاسی جامعه و تحکیم دموکراسی ایفا نمایند. پزسش اصلی این است که؛ مهمترین پیشران های تأثیرگذار بر فعالیت احزاب سیاسی در ایران در در شرایط فعلی و لاجرم در آینده کدامند؟ پاسخ به این سوال، با کاربست گام های چهارگانه روش شناسی شامل: 1. شناسایی پیشران های اولیه از طریق کاوش در ادبیات پژوهش .2رتبه بندی پیشران ها توسط خبرگان از طریق تحلیل عاملی اکتشافی 3. برگزاری پنل خبرگان برای شناسایی اثرات متقابل پیشران ها 4. تحلیل های آماری و نرم افزاری ماتریس اثرات متقابل از طریق نرم افزار میک مک انجام شد. یافته ها نشان می دهد برخلاف تصور بسیاری که جناح های سیاسی را تأثیرگذارترین پیشران در عملکرد احزاب سیاسی ایران می دانند نبود تربیت سیاسی، وجود آمریت و خودمداری در فرهنگ سیاسی کشور، فقدان پایبندی به قانون و فرهنگ مدارای سیاسی در کشور، شکلگیری و تداوم بینش مطلق انگاری در فرهنگ سیاسی کشور مهمترین پیشران هایی هستند که بیشترین تأثیرگذاری و تأثیرپذیری را در تعامل با سایر پیشران ها دارند بر عرصه تحزب دارند.
۲۹۵۱.

بررسی تطبیقی مفهوم مبارزه با صهیونیسم در گفتمان جمهوری اسلامی و داعش

نویسنده:
منبع: سیاست کاربردی سال ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 77-104

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان انقلاب اسلامی داعش صهیونیسم ستیزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۷۴
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن 1357، مبارزه با صهیونیسم به یکی از مهمترین عناصر گفتمانی در گفتمان انقلاب بدل شد و مقابله با رژیم صهیونیستی در ردیف منافع حیاتی حکومت برآمده از آن قرار گرفت. بر خلاف این جهت گیری جمهوری اسلامی، در سالهای اخیر گروه تکفیری داعش با حاشیه رانی مبارزه با اسرائیل و استکبار، به ضد گفتمانی جمهوری اسلامی تبدیل شده و در تلاش است تا با فعالیت های خود این عنصر را به شیعه ستیزی تبدیل کند. پژوهش حاضر تلاشی است برای پاسخ به این پرسش که مبارزه با صهیونیسم درگفتمان جمهوری اسلامی و گفتمان داعش چه جایگاهی دارد؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که گفتمان جمهوری اسلامی با داشتن عناصری همچون عدالت محوری، تجدیدنظرطلبی در نظام بین الملل، استکبارستیزی و نفی سلطه گری و سلطه پذیری، حمایت از مستضعفان و محرومین و صهیونیسم ستیزی که حول محور حکومت اسلامی مفصل بندی شده اند، لاجرم به مقابله با سیاست های سلطه طلبانه ی رژیم صهیونیستی ختم می شود. اما گروه تکفیری داعش، با وجود تکفیر ادیان دیگر از جمله یهودیان و تقابل جدی با آنها، به دلیل تعریف خاص خود از دشمن قریب، مبارزه با مسلمانان، به ویژه شیعیان را سرلوحه ی کار خویش قرار می دهد. داده های این پژوهش به روش کتابخانه ای گردآوری شده و با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان به روش توصیفی-تحلیلی مورد واکاوی قرار گرفته است.
۲۹۵۲.

گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی شیعی در ایران: گسست نهادی یا عقلانیتی (از صفویه تا انقلاب اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۷۰) 125 - 152

کلیدواژه‌ها: گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی فقه سیاسی شیعه تبار شناسی/دیرینه شناسی فوکو نهادگرایی گفتمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۲۴۳
گفتمان«اسلام سیاسی فقاهتی شیعی»در ایران،در تاریخ فراز و فرودخود تلاش کرده مواجهه باواقعیات متغیر انضمامی دنیای سیاسی-اجتماعی جامعه مسلمین را درپرتو خوانشی سیاسی از«نص مقدس»ومفصلبندی ازدال مرکزی«اسلام سیاسی»تنظیم کند.اماموضوع مهم،نحوه تعامل درونی و بیرونی اصول ثابت فقه شیعی با امور متغیر انضمامی است که به تبلور و عینیت یابی این گفتمان در اشکال مختلف ودر نتیجه شکل گیری دوره های تاریخی خاص منجر شده است.چگونگی تعاملات رژیم دانشی این گفتمان یعنی«فقه سیاسی شیعه»در بر هم کنشی با رژیم قدرتی و نهادهای متناظر با آن به تداوم،متلاشی سازی یا صورت بندی جدیدی از نهادهای قدرت منجر شده و به این سیاق،تاریخ یک دوره را رقم زده است.نوشتار حاضر به دنبال تبیین این مطلب می باشد که این گفتمان در تاریخ خود،از گسست عقلانیتی و اپیستمیک برخوردار نبوده و آنچه محقق شده،حرکت تدریجی این گفتمان از حاشیه به متن و مبارزه برای کسب قدرت سیاسی به منظور اجرای حدود و احکام الهی بوده است که به تبلور این گفتمان درشکل سازه ای «مشکک» در پرتو«نهادگرایی گفتمانی»منجر شده است.پژوهش حاضر این گفتمان را از زمان صفویه تا وقوع پیروزی انقلاب اسلامی وتلاش برای تحقق دال مرکزی«ولایت مطلقه فقیه»بر مبنای رویکرد دیرینه شناسی/تبارشناسی فوکویی و نهادگرایی گفتمانی ویوین اشمیت بررسی کرده است.
۲۹۵۳.

واکاوی موانع تحقق حقوق شهروندی در دوره مشروطه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی اسلامی ایرانی سال اول پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 164 - 190

کلیدواژه‌ها: قاجار انقلاب مشروطه حقوق شهروندی برایان اس ترنر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۲۶۹
حقوق شهروندی مهم ترین موضوع حقوقی معاصر و مفهومی نوظهور است که جایگاه ویژه ای در نظریه های اجتماعی و سیاسی پیدا کرده است. بیش از هر چیز، حقوق شهروندی در مورد حقوقی از جمله اقامت، تحصیل، بهداشت، بحث می کند که هر کس به عنوان شهروند یک دولت آنها را به دست می آورد. حقوق شهروندی زمانی تحقق می یابد که همه افراد جامعه به کلیه حقوق مدنی و سیاسی دست یابند و شهروند به عنوان عضوی از جامعه در کنار اداره بهتر جامعه دارای مسئولیت باشد و برقراری نظم اجتماعی و به رسمیت شناختن این حقوق تعاملی نقش موثری در ارتقای حقوق شهروندی و ایجاد جامعه ای مبتنی بر نظم و عدالت اجتماعی داشته باشد. نوشتار حاضر با اتکا به رویکرد جامعه شناسی تاریخی بر مبنای نظریه برایان اس ترنر برای فهم شهروندی و حقوق شهروندی در عصر مشروطه تلاش نموده است تا با بهره گیری از اسناد و منابع کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی با بررسی موانع تحقق امر حقوق شهروندی در این دوره درصدد پاسخ به این سوال است که عوامل و موانع تحقق حقوق شهروندی در عصر مشروطه چه بوده است؟فرضیه این پژوهش بدین در بستر ضعیف حاکمیت مرکزی، ضعف فرهنگ سیاسی توده مردم، نخبگان سیاسی در نهایت منتج به شکل گیری حقوق شهروندی نگردید.
۲۹۵۴.

بازشناسی مؤلفه های اسطوره ماندگار مقاومت اسلامی؛ «شهید چمران» و «شهید قاسم سلیمانی» از کلام مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 155-185

کلیدواژه‌ها: مقاومت اسلامی اسطوره چهره های بین المللی شهید چمران شهید قاسم سلیمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۳۴
گفتمان مقاومت اسلامی در مقابل نظام سلطه جهانی، یکی از راهبردی ترین و واقع بینانه ترین سیاست های کلان انقلاب اسلامی ایران است. این گفتمان توسط شخصیت های بزرگی در سال های اخیرعملیاتی شده است. «شهید چمران» و «شهید سلیمانی» از چهره های بین المللی این گفتمان و چه بسا اسطوره های ماندگار این جبهه شناخته می شوند. پژوهش حاضر به این مسئله پاسخ می دهد: بر اساس مولفه های مقاومت اسلامی در منظومه فکری رهبر انقلاب، اسطوره های مقاومت اسلامی، شهید چمران و شهید سلیمانی، دارای چه ویژگی های شخصیتی و مولفه های ماندگاری بوده اند؟(مسئله) در جهت بررسی این مسئله از روش کیفی تحلیل مضمون جهت احصاء شاخصه ها و از روش کدگذاری کیفی، توصیفی و تفسیری جهت ارائه مولفه ها استفاده شده است.(روش) برای پاسخ به مسئله بیان شده، ابتدا با مراجعه به بیانات رهبر معظم انقلاب شاخصه های مقاومت اسلامی و ویژگی های شهید چمران و شهید سلیمانی استخراج شده؛ سپس بر اساس فرایند تحلیل مضمون و ناظر به سئوال اصلی پژوهش، به کدگذاری توصیفی و تفسیری پرداخته که حاصل آن کشف چهار کد یکپارچه ساز و فراگیر مشترک برای اسطوره های ماندگار مقاومت اسلامی است: «ذو ابعاد بودن و عظمت وجودی»، «اثر اجتماعی بزرگ»، « حرکت آگاهانه درمسیر حاکمیت دین و مکتب الهی بر همه مردم» و «اشداء علی الکفار و رحماء بینهم».(یافته ها) در نهایت مولفه های اسطوره های ماندگار مقاومت اسلامی به تفکیک برای شهید چمران و شهید سلیمانی در قالب کدهای یکپارچه تشریح شد(نتیجه).
۲۹۵۵.

دموکراسی در منظومه فکری علی شریعتی؛ با تاکید بر روش شناسی کوئینتن اسکینر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره ۱۱ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۲) 288 - 315

کلیدواژه‌ها: دموکراسی دموکراسی متعهد شریعتی اسکینر هرمنوتیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۹
امروزه دموکراسی به عنوان مطلوب ترین شیوه زیست سیاسی مطرح شده است و همه نظام های سیاسی برای کسب مشروعیت و تداوم حیات خود از برچسب دموکراسی سود می جویند و با ایجاد بعضی از نهادهای سیاسی دموکراتیک مدعی چنین حقانیت و مشروعیتی هستند. با وجود این، هر متفکری سعی در ارائه تعریفی خاص از آن را دارد. در این جستار سعی می شود دموکراسی در آراء و اندیشه دکتر علی شریعتی به عنوان یک روشنفکر دینی، در چارچوب روش شناسی هرمنوتیک اسکینر بررسی شود. شریعتی در اندیشه های خود دو نوع دموکراسی را مورد توجه قرار می دهد: یکی دموکراسی آزاد و دیگری دموکراسی متعهد. دموکراسی آزاد همان است که با راٌی مردم روی کار می آید و تعهدی جز آنچه مردم می خواهند ندارد. دموکراسی متعهد حکومت گروهی است که می خواهد بر اساس یک برنامه انقلابی مترقی افراد را، بینش افراد را، زبان و فرهنگ مردم را، روابط اجتماعی و سطح زندگی مردم و شکل جامعه را دگرگون کند و به بهترین شکلش براند. ایشان با ارائه فهم و تفسیری متفاوت از دموکراسی، تحت عنوان دموکراسی متعهد که بر اساس سازواره برآمده از کلیت «اسلام مدرن شیعی» است تأثیر بسزایی در گفتمان های فکری و سیاسی جریان های انقلابی منتهی به انقلاب 1357 داشته است.
۲۹۵۶.

سناریوهای مشارکت در دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹) 141 - 171

کلیدواژه‌ها: انتخابات سناریو مشارکت مجلس شورای اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۳۰۰
نظام های انتخاباتی از لوازم بنیادین نظام های سیاسی مردم سالار هستند. جمهوری اسلامی ایران به دلیل ماهیت مردم سالار بودن خود از این قاعده مستثنی نیست در نظام جمهوری اسلامی نیز مشروعیت سیاسی یکی از ارکان شکل دهنده ی نظام است که قوت و ضعف این مسئله نیز ناشی از نقش آفرینی مردم خواهد بود. یکی از تجلی گاه های مقبولیت مردمی نظام انتخابات است که در طی آن هرچه میزان مشارکت بالاتر باشد نشان دهنده ی مقبولیت بالای آن نظام سیاسی خواهد بود. از این جهت مسئله اساسی پژوهش حاضر کسب آگاهی از آینده های محتمل پیش روی مشارکت در انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی بوده است. در انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز به دلیل ویژگی ها خاص خود، مشارکت اهمیت ویژه تری را خواهد داشت، از این رهگذر اهمیت مطالعه درباره انتخابات مجلس و میزان مشارکت روشن می شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی آینده های محتمل پیش روی مشارکت در دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی در ایران بر اساس الگویی بومی و بهبودیافته از سناریونویسی که از سوی «شبکه جهانی کسب وکار» معرفی شده است، طراحی و اجرا شد که در نهایت با نظر خبرگان 3 عدم قطعیت کلیدی «وجود و یا عدم وجود نشاط سیاسی»؛ «گشایش و عدم گشایش اقتصادی» و «امنیتی شدن و عدم امنیتی شده فضای انتخابات» 4 فضای سناریوی با عناوین « ایستاده در غبار»؛ «می خواهم زنده بمانم»؛ «به سوی افتخار» و «از نفس افتاده» را به وجود آورده است.
۲۹۵۷.

پیش نیازها و شرایط حکمرانی دولت ها در دوران «پسا»ها با تاکید بر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال هشتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 1 - 27

کلیدواژه‌ها: فلسفه سیاسی حکمرانی توسعه دولت سیاست جهانی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵ تعداد دانلود : ۲۵۲
این مقاله در پاسخ به این پرسش اصلی به نگارش درآمده است که الزامات و بایسته های حکمرانی دولت ها در«عصر پساها» کدام اند؟ بر کسی پوشیده نیست که امروزه دو تحول عمده یکی در معرفت شناسی و دیگری تغییر بنیادین سیمای ایدئولوژیک جهان، امر سیاسی را دستخوش دگرگونی جدی کرده است. این دو دگرگونی، نهاد دولت و مسئله حکمرانی آن در توسعه را به مهمترین اولویت سیاست ورزی و نظریه پردازی تبدیل کرده است. با این توضیح و در پاسخ به پرسش مطروحه نوشتار در دو بخش تنظیم شده است: در بخش نخست پس از ایضاح منطق گذار به عصر پساها و دلایل اهمیت یافتن مقوله حکمرانی، با بهره گیری از رهیافت هنجاری انتقادی که وظیفه دولت ها را «تمهیدخیرهای بنیادین» میداند، مهمترین الزامات حکمرانی توسعه را با تأکید بر شرایط اخلاقی / بومی ایران به عنوان یکی از کشورهای در مسیر توسعه  مطرح کرده است. برآیند پژوهش نشان میدهد مسائلی چون بازاندیشی در فلسفه توسعه، توجه به ایده توسعه جایگزین، ارتقای کیفی دولت توسعه گرا و غایت شناسی حکمرانی توسعه با الزامات بومی از جمله مهمترین مواردی هستند  که باید به دستور کار دولت های طالب پیشرفت و من جمله دولت در ایران تبدیل شود. مقاله حاضر به دلیل طرح افق پیشِروی حکمرانی دولت ها از چارچوب نظری هنجاری انتقادی استفاده کرده و روش آن توصیفی تحلیلی است.
۲۹۵۸.

مبانی تعلیم و تربیت انقلاب اسلامی در زمینه بازتولید قدرت نرم با تأکید بر بیانیه گام دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۸ 107-125

کلیدواژه‌ها: تعلیم و تربیت انقلاب اسلامی قدرت نرم بیانیه گام دوم آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۳۶۳
انقلاب اسلامی ایران هرچند در نگاه اول یک انقلاب سیاسی و اجتماعی به شمار می رود، اما بررسی عمیق تر ابعاد آن نشان دهنده وجوه تربیتی قابل توجهی است که هم در عرصه داخلی و هم در عرصه بین المللی آثار زیادی بر جای گذاشته است. وجه جدیدی که می توان به آن اشاره نمود، نقش قابل توجهی در بازتولید قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران نیز خواهد داشت. علاوه بر این، طرح بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که اهمیت خاصی برای مسأله تعلیم و تربیت در نظر گرفته است، به وضوح نشان دهنده، پیوستگی تعلیم و تربیت و افزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران است. بر همین اساس پژوهش حاضر به این مسأله پرداخته است که مبانی تعلیم و تربیت انقلاب اسلامی در زمینه بازتولید قدرت نرم با تأکید بر بیانیه گام دوم شامل چه مواردی است؟ پاسخی که می توان ارائه نمود این است که خصوصیات کرامت و اخلاق مداری، استکبارستیزی، استقلال و خوداتکایی، نفی استعمار، تربیت سیاسی بر مبنای مردمسالاری دینی به عنوان وجوه مبانی تعلیم و تربیت انقلاب اسلامی بر مبنای بیانیه گام دوم محسوب می شوند که از توان تولید قدرت نرم نیز برخوردار هستند. روش مورد استفاده در پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و با گردآوری مطالب از بیانات امام خمینی (ره)، حضرت آیت الله خامنه ای، آراء آنان در کتب مختلف و بررسی بیانیه گام دوم صورت گرفته است.
۲۹۵۹.

تأثیر مراتب توحید الهی نسبت به حکومت اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۹۷ 7 - 30

کلیدواژه‌ها: توحید توحید سیاسی توحید تشریعی توحید ولائی حکومت سکولاریسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۲۴۶
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مراتب توحید الهی نسبت به حکومت اسلامی است. این تحقیق ضمن به کارگیری روش های مورد استفاده در علم کلام، با تأکید بر ضرورت امتداد توحید در عرصه های مختلف رفتاری، ساختاری و شکلی در حوزه های سیاست، حکومت و حکمرانی، ارائه برخی الزامات توحید سیاسی «در حکومت» و «بر حکومت» را به عنوان نوآوری این تحقیق برشمرده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که برخلاف تفکری که درجهت تفکیک حوزه علم کلام با حوزه علم فقه، عرصه باورهای دینی را امری متمایز از عرصه رفتارهای مؤمنانه تلقی می کند، باید اذعان کرد که باورهای دینی، تنها مقوله ای ذهنی و به مثابه جزیره ای مستقل از حوزه رفتارهای مؤمنان نیست، بلکه باورها مقدمه رفتارهای مؤمنانه هستند. براین اساس اگر توحید، به مثابه برترین آموزه های اعتقادی، در رفتار فردی و اجتماعی مؤمنان جلوه گر نشود و زندگی مبتنی بر توحید را در عرصه های مختلف زندگی محقق نکند، باوری صرفاً ذهنی خواهد بود که عملاً تأثیری در حاکمیت انحصاری خداوند و قوانین الهی در جامعه نخواهد گذاشت. طبعاً ساحت های مختلف توحید مانند توحید تشریعی و ولایی علاوه بر حضور در حوزه های فردی زندگی مردم، باید بتوانند به حاکمیت خداوند در عرصه جامعه بینجامند و ضمن نقض حاکمیت دیگران در عرض حاکمیت خداوند و نفی سکولاریسم در حکمرانی، در عرصه های مختلف حکومت نیز تأثیرگذار باشند که از آن جمله می توان به تأثیر توحید ربوبی و توحید ولایی در حکومت، تأثیر توحید در اطاعت در فرایند حکمرانی، تأثیر توحید در ویژگی های حکومت و تأثیر توحید در رویکرد حکومتی از فقه یاد کرد.
۲۹۶۰.

تحلیل قدرت موّلد فوکویی از منظر گفتمان (مطالعه موردی: تبیین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۷۰) 93 - 123

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان دیرینه شناسی تبارشناسی قدرت مولد سیاست خارجی ج.ا. ایران میشل فوکو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۳۸۸
فوکو قدرت را مساوی با کردار و عمل دانسته و در همین راستا تحلیلات قدرت را به جای نظریه قدرت قرار می دهد. قدرت زمانی می تواند تبدیل به کردار شود که بتواند دانش و گفتمان ایجاد نماید. در واقع بدون برقراری رژیم حقیقت یعنی گفتمان، قدرت نمی تواند به صورت کردار تبلور یابد. قدرت می تواند انقیاد، سلطه، استراتژی به هنجارسازی و یا قدرت مشرف بر حیات شود. قدرت، گفتمان را می سازد تا سوژه و ابژه خلق کند. این پژوهش در پی پاسخ گویی به این پرسش اساسی است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چگونه توانسته است برای حصول به منافع ملی حداکثری، از دو امر اساسی قدرت و گفتمان در وجه مطلوب خود بهره برداری لازم را به عمل آورد؟ در مقام پاسخ فرضیه جستار بدین صورت قرارمی یابد که: «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، یک سیاست خارجی با رویکرد های زمانی متفاوت، بر اساس گفتمان اسلام سیاسی است. اِعمال این سیاست در عصر پست مدرن، نیازمند به قدرت و دانش و اجرای یک گفتمان غالب برای تاسیس یک رژیم حقیقت در نظام بین الملل است». سیاست خارجی ج.اایران بر اساس موازین گفتمانی قابل صورت بندی و مفصل بندی است. برای تحلیل این مبانی از دو روش دیرینه شناسی و تبارشناسی در بافت خوانش گفتمانی میشل فوکو و با اتخاذ مفاهیم کاربردی بهره گرفته می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان