برنامه ریزی و بودجه (برنامه و بودجه سابق)

به‌ دنبال‌ افزایش‌ قیمت‌ نفت‌ در اواخر سال‌ 1973 و اوایل‌ سال‌ 1974، پیش‌بینی‌ می‌شدکه‌ کشورهای‌ صادرکننده‌ نفت‌ تا پایان‌ سال‌ 1980 انباشت‌ ذخایر بین‌المللی‌ انبوهی‌ داشته‌ باشند،ولی‌ برخلاف‌ انتظار، نه‌ تنها چنین‌ نشد، بلکه‌ مازاد تراز پرداخت‌های‌ آنها به‌تدریج‌ کاهش‌ یافت‌ وحتی‌ رو به‌ کسری‌ رفت‌. دو عامل‌ اصلی‌ را می‌توان‌ در این‌ خصوص‌ مؤثر دانست‌: یکی‌ افزایش‌بی‌رویه‌ مخارج‌ و دیگری‌ ظرفیت‌ جذب‌ بسیار پایین‌ اقتصاد داخلی‌. بدین‌ روی‌، بررسی‌ وپژوهش‌ در زمینه‌ کسری‌های‌ مالی‌ دولت‌ و کسری‌ تراز پرداخت‌ها، ما را در یافتن‌ علل‌کسری‌های‌ ممتد تراز پرداخت‌ها یاری‌ می‌نماید. به‌دلیل‌ برون‌زا بودن‌ حرکت‌ سرمایه‌ در ایران‌،تحلیل‌ این‌ مقاله‌، متوجه‌ حساب‌ جاری‌ بوده‌ است‌. در این‌ مقاله‌ فرضیه‌ای‌ مبنی‌ بر اینکه‌ "بین‌کسری‌ بودجه‌ دولت‌ وکسری‌ حساب‌ جاری‌ رابطه‌ مثبت‌ و معنی‌داری‌ وجود دارد" مطرح‌ شده‌است‌. فرضیه‌ مذکور در قالب‌ یک‌ سیستم‌ معادلات‌ همزمان‌ و با سری‌های‌ زمانی‌ سالهای‌1342ـ1373 برای‌ اقتصاد ایران‌ مورد آزمون‌ قرار گرفته‌ و در انتها نیز فرضیه‌ مذکور مورد تأییدواقع‌ شده‌ است‌ .

تفکیک‌ تقاضای‌ مسکن‌ به‌ تقاضای‌ مصرفی‌ و تقاضای‌ دارایی‌، مهم‌ترین‌ کمک‌ علمی‌اقتصاددانان‌ به‌ سامان‌دهی‌ و کنترل‌ اقتصاد مسکن‌، به‌ ویژه‌ در مورد کشورهای‌ در حال‌ توسعه‌، ودرک‌ عملکرد این‌ بخش‌ و ارائه‌ توصیه‌های‌ سیاستی‌ برای‌ آن‌ به‌ شمار می‌رود. در تقاضای‌مصرفی‌ مسکن‌، صرف! تأمین‌ سرپناه‌ خانوار مطرح‌ است‌، حال‌ آن‌ که‌ بازدهی‌ سرمایه‌گذاری‌،مبنای‌ اصلی‌ تقاضای‌ دارایی‌ مسکن‌ می‌باشد. براساس‌ این‌ نوع‌ تقاضا، منفعت‌ سرمایه‌ مسکن‌،یکی‌ از انگیزه‌های‌ مهم‌ انتخاب‌ نوع‌ تصرف‌ (ملکی‌ یا استیجاری‌) است‌ و مسکن‌ ملکی‌ را درمقابل‌ استیجاری‌ مناسب‌ می‌سازد. اعتقاد بر آن‌ است‌ که‌ افزایش‌ ناچیز قیمت‌ مسکن‌، یا رکودبخش‌، زمانی‌ صورت‌ می‌گیرد که‌ انگیزه‌ مصرف‌ غالب‌ باشد، و در مقابل‌، تکانه‌های‌ ادواری‌ دربازار مسکن‌، در نتیجه‌ فعل‌ و انفعالات‌ بازار سرمایه‌ و تقاضای‌ دارایی‌ مسکن‌، پدیدار می‌شود.این‌ بررسی‌ زمینه‌ لازم‌ برای‌ سیاست‌گذاری‌ مناسب‌ اقتصادی‌، اجتماعی‌ و حقوقی‌ برای‌ کنترل‌ وهدایت‌ بخش‌ مسکن‌ را فراهم‌ آورد.