پژوهش های نوین روانشناختی (روانشناسی دانشگاه تبریز)

گفتار درونی صدایی است ذهنی که تمام انسان ها به هنگام انجام فعالیت های روزمره همچون تفکر، حل مساله، یادسپاری و فعالیت های عملی می شنوند. این تحقیق با انتخاب گفتار درونی به عنوان یک متغییر مستقل، در صدد آن است که تاثیر قطع گفتار درونی را در الگوی امواج مغزی بررسی کند. به این منظور 4 نفر آزمودنی مرد مسلط به قطع گفتار درونی انتخاب شدند و به شیوه تک آزمودنی مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد، قطع گفتار درونی با افزایش تولید امواج آلفا، با چشم باز همراه است. هم چنین با پیدایش احساسات غیر عادی در یکی از آزدمونی ها ناهماهنگی شدیدی میان دو نیمکره در بخش خلفی مخ ایجاد شد.

با بهره گیری از نظریه خودگردانی ذهنی استرنبرگ و مدل سبک های هویت برزونسکی چگونگی ارتباط سبک های تفکر و سبک های هویت مورد بررسی قرار گرفت. شرکت کنندگان در پژوهش 239 نفر از دانشجویان دختر (113 نفر) و پسر (126 نفر) رشته های مختلف تحصیلی دانشگاه شیراز بودند. در زمینه سبک های تفکر، تنها بخش مربوط به کنش سبک ها با استفاده از پرسشنامه ""استرنبرگ"" و ""واگنر"" مورد سنجش قرار گرفت که عبارتند از: قانون گذار، قضاوتی و اجرایی. برای سنجش سبک های هویت، از پرسشنامه تجدید نظر شده ""وایت"" و همکارانش (ISI-6G) استفاده شد. مطابق مدل برزونسکی، سبک های هویت عبارتند از: اطلاعاتی، هنجاری و گسیخته - اجتنابی. پایایی پرسشنامه ها به روش آلفای کرونباخ و روایی آنها با استفاده از روش تحلیل عوامل احراز گردید. یافته های پژوهش وجود رابطه میان سبک های تفکر و هویت را تایید نمود. نتایج حکایت از آن دارد که هر یک از سبک های هویت، توسط نیم رخ متفاوتی از کنش سبک های تفکر پیش بینی می شوند. بحث تفصیلی پیرامون نتایج در اصل مقاله آورده شده است.

پژوهش حاضر، نقش حرمت خود، در رفتار کمک خواهی و فعالیت های مرتبط با پیشرفت تحصیلی 319 دانش آموز پسر پایه دوم ریاضی و فیزیک را که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند, مورد بررسی قرار داد. به منظور سنجش حرمت خود از مقیاس حرمت خود روزنبرگ استفاده شد. رفتار کمک خواهی, فعالیت های مرتبط با پیشرفت تحصیلی, نگرش ها به کمک خواهی نیز با استفاده از پرسشنامه های محقق ساخته مورد اندازه گیری قرار گرفتند. جهت تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل رگرسیون چندگانه و برای آزمودن مدل ارایه شده از تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که دانش آموزان به هنگام مواجه شدن با عملکرد ضعیف, بیشتر از منابع غیر رسمی کمک, به ویژه همسالان و دوستان استفاده می کنند. تحلیل مسیر مدل ارایه شده نشان داد که دانش آموزان دارای حرمت خود پایین, کمک خواهی را تهدیدی به توانایی خود ادراک می کنند که این تهدید بر برداشت آنان از خودشان تاثیر گذاشته و در نتیجه باعث می شود از کمک گرفتن به هنگام نیاز اجتناب کنند.

پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین راهبردهای یادگیری خود ـ تنظیم و انگیزش پیشرفت تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان در درس ریاضی پرداخته و هدف آن، تعیین رابطه و سهم نسبی هر یک از راهبردهای یادگیری خود ـ تنظیم و انگیزش پیشرفت تحصیلی در تبیین عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان در درس ریاضی بوده است. به همین منظور 180 نفر دانش آموز دوره متوسطه با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم و تصادفی ساده از بین جامعه دانش آموزان رشته ریاضی دوره متوسطه شهر اصفهان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. بخشی از نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بین راهبردهای یادگیری خود ـ تنظیم و انگیزش پیشرفت تحصیلی با عملکرد تحصیلی ریاضی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد. به علاوه، سهم نسبی انگیزش پیشرفت تحصیلی و راهبردهای یادگیری خود ـ تنظیم در تبیین عملکرد تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی به ترتیب ؛ 20 % و 18% می باشد.

منظور بررسی میزان شیوع همسرآزاری روانی و جسمی و عوامل موثر بر آن در زنان متاهل شهر تهران، 1000 زن متاهل 18 تا 45 سال در دو گروه زنان عادی (800 =n) و زنان شاکی که به دلیل مشکلاتی که با شوهران خود داشتند به دادگاه خانواده مراجعه کرده بودند (200=n) به پرسشنامه اقتباس شده از پرسشنامه موفیت و همکاران (1997)، پاسخ دادند. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که: میزان همسر آزاری روانی و جسمی برای زنان عادی به ترتیب برابر با 87.9 و 47.9 درصد و برای زنان شاکی به ترتیب برابر با 99.5 و 91 درصد است. با افزایش سن زوج ها و مدت زمان ازدواج میزان همسرآزاری افزایش می یابد. همسرآزاری با سطح تحصیلات زوج ها (زن و شوهر) رابطه معنی دار معکوس دارد به طوری که زنان دارای تحصیلات لیسانس و بالاتر به طور معنی داری کمتر از زنان دارای تحصیلات پایین تر مورد همسرآزاری قرار میگیرند و نیز همسر آزاری در مردان بی سواد و یا دارای تحصیلات پایین تر از دیپلم به طور معنی داری بالاتر از مردانی است که دارای تحصیلات لیسانس و بالاتر هستند. میزان همسرآزاری در شوهرانی که از الکل یا مواد مخدر استفاده می کنند بیشتر از شوهرانی است که از الکل یا مواد مخدر استفاده نمی کنند. میزان همسرآزاری در شوهرانی که سابقه بیماری روانی دارند بیشتر از شوهران سالم است. میزان همسرآزاری جسمی و روانی در زنانی که به دادگاه های خانواده مراجعه کرده اند بیشتر از زنان عادی است.

پژوهش حاضر به منظور بررسی و مقایسه پنج عامل بزرگ شخصیتی رانندگان متخلف و غیر متخلف در شهر تهران انجام شد. تعداد نمونه ها متشکل از 200 نفر از رانندگان متخلف و غیر متخلف بود که در شهر تهران به مدت حداقل یکسال رانندگی کرده و برای دریافت برگ عدم خلافی به اداره راهنمایی مراجعه کرده بودند. برای سنجش پنج عامل بزرگ شخصیتی (برون گرایی، روان رنجورخویی، دینداری، با وجدان بودن و گشودگی) با تخلفات رانندگی از پرسشنامه شخصیتی گردون )فراهانی، 1383) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین رانندگان متخلف و غیر متخلف در پنج عامل شخصیتی تفاوت معنی داری وجود دارد، بدین معنی که میانگین نمرات شخصیتی رانندگان متخلف در عامل برون گرایی و روان رنجورخویی بیشتر از رانندگان غیر متخلف و در سه عامل دیگر نمرات آنها نسبت به رانندگان غیر متخلف کمتر بود. هم چنین نتیجه تحقیق نشان داد که از بین پنج عامل شخصیتی، عامل روان رنجورخویی قدرت پیش بینی تخلفات رانندگی را دارد.

در دو دهه گذشته پژوهش پیرامون شادکامی افزایش چشـمگیر یافته است و محققان به بررسی شادکامی با متغیرهای گوناگون از جمله ویژگی های شخصیتی پرداخته اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی ارتباط پنج عامل ویژگی های شخصیتی با احساس شادکامی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز می باشد. آزمودنی های پژوهش حاضر 396 دانشجو را شامل می شود که با میانگین سنی 21.73 به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. کلیه آزمودنی ها به پرسشنامه های نئو فرم کوتاه و احساس شادکامی مونش پاسخ دادند. نتایج نشان داد که کلیه آزمودنی ها عواطف مثبت را نسبت به عواطف منفی در سطح معنی داری بالاتر و بهتر ارزیابی کرده اند و تفاوت معنی داری در میزان شادکامی به تفکیک جنسیت و رشته تحصیلی وجود ندارد. به علاوه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون مشخص شد که شادکامی با ویژگی های شخصیتی برون گرایی، دلپذیر بودن و با وجدان بودن رابطه مثبت و معنی دار و با بعد روان نژندگرایی رابطه منفی و معنی دار دارد، هم چنین با بعد انعطاف پذیری نیز ارتباط معنی دار به دست نیامد. نهایتا با استفاده از روش رگرسیون گام به گام مشخص شد که دو ویژگی روان نژندگرایی و برون گرایی 0.417 درصد از واریانس شادکامی را تبیین می کنند.